Donaldla hara qədər GEDƏ BİLƏRİK? - İNCƏLƏMƏ
Tarix: 6-11-2024, 15:33 | Çap et
Donald Tramp qalib gəldi: indi əsas sual geosiyasi müstəvidə nələrin dəyişə biləcəyidir? Trampın ABŞ prezidenti olduğu dövrdə izlədiyi xəttə və seçkiöncəsi verdiyi bəyanatlara, o cümlədən, respublikaçıların siyasi yanaşmalarına istinadən müəyyə təxminlər irəli sürmək mümkündür.
1. Ukrayna müharibəsində Rusiyanın mövqeyi güclənə, Kiyev “güzəştəli sülhə” məcbur edilə bilər: respublikaçıların əvvəldən dəstəklədiyi xətt ABŞ-ın Ukraynaya yardımı azaltmasıdır və bu, cəbhədə onsuz da çətin vəziyyətdə olan Kiyev üçün riskli perspektiv vəd edir; təslim olmayan Zelenskinin dəyişdirilməsi ssenarisi də gündəmə gələ bilər, hərçənd, prosesin döyüş meydanından masaya keçməsi yaxın dövr üçün çətin görünür, əvəzində Ukraynada və Ukrayna ətrafında müharibəyə paralel olaraq, siyasi qarşıdurma güclənə bilər;
2. Yaxın Şərqdə toqquşma daha da güclənə, İran ətrafında eskalasiya riskləri arta bilər: Ağ Evdə olarkən İranla nüvə danışıqlarını ləğv edən Tramp Təl-Əvivin Tehrana qarşı siyasətinin əsas dəstəkçisidir; istisna deyil ki, İsrail İrana hücumlarını intesivləşdirə, Tehranı birbaşa müharibəyə cəlb etmək istiqamətində müəyyən nəticələr əldə edə bilər;
Beləliklə, Ukraynada səngiməsi gözlənilən müharibənin Yaxın Şərqdə daha da alovlanacağını görə bilərik.
3. Trampın Ağ Evə qayıdışı Avropada ciddi çalxalanma yarada bilər:
- Avropada millətçilik güclənəcək: Tramp ilk dəfə seçiləndə - 2016-cı ildən sonra qitədə ultra-sağçıların yüksəlişi dövrü başlanmışdı; Baydenin dövründə mövqeləri zəifləyən bu kəsim Trampın ikinci dəfə prezidentliyə namizədliyini açıqladıqdan sonra yenidən aktivləşdi, hətta Almaniya və Fransada nəzərəçarpan nəticələr əldə etdilər;
- Ultra-sağçıların yüksəlişi Avropa İttifaqında, həmçinin, NATO-da birliyə risklər yarada bilər;
- “Avropa ordusunun” yaradılması, Avropanın NATO-dan kənar təhlükəsizlik sisteminin qurulması ideyalarının yenidən aktuallaşması gözləniləndir;
4. Tramp ABŞ-ın strateji rəqibinə - Çinə qarşı mübarizəni gücləndirəcək, xüsusilə “iqtisadi müharibə” taktikasını yenidən işə sala bilər, hərçənd, bu mübarizədə demokratlardan fərqli olaraq, Rusiya ilə əməkdaşlıq, ən azı qarşıdurmadan qaçmaq xəttini izləyə bilər;
Azərbaycan üçün ən önəmli məsələ Trampın Ermənistana və erməni diasporu/lobbisinə münasibətidir. Onun pezidentliyi dövrü (2016-2020) ermənilər üçün müsbət xatirələrlə yadda qalmayıb. Seçki kampaniyasında “xristianların qovulması” və I Arama zəngi isə ermənilərdə müəyyən ümidlər yaratsa da, hər şeyin seçkiyə hesablandığı ehtimalı daha böyükdür. Ağ Evə qayıdan Trampın Cənubi Qafqazda mövqelərini qoruması böyük ölçüdə Azərbaycanla münasibətlərdən asılı olacaq.
Asif Nərimanlı - "DİA-AZ"
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Putin Paşinyanla görüşdən imtina etdi – Dəhliz planına da “yox” dedi
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • “Paşinyan bunu Türkiyənin tələbi ilə edir” – Papazyan
Bu gün, 17:00 |
|
|
|
| • General Aqşin Kazımova yeni vəzifə verildi - ƏMR
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
| • Attestasiya olmadan inkişaf prosesi gedə bilməz - Xalq artisti
Bu gün, 16:56 |
|
|
|
| • AMEA-nın Tarix və Etnologiya İnstitutunda NÖVBƏTİ QALMAQAL... - Qadın əməkdaş xəstəxanaya yerləşdirildi...
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • Əli Həsənovun keçmiş köməkçisi dövlət qurumunu məhkəməyə verdi - Torpaq qalmaqalı
Bu gün, 15:14 |
|
|
|
| • Naxçıvan Ali Məclisi onu muxtar respublika əhalisindən niyə gizlədib? - FOTO
Bu gün, 15:12 |
|
|
|
| • Tiflis Bakı ilə hansı dildə danışacaq?.. - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 15:09 |
|
|
|
| • Gəncədə vəzifəli şəxs məhkəməyə müraciət edib -SƏBƏB
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
| • Mixail Kavelaşvili Gürcüstanın altıncı prezidenti olacaq - dekabrın 29-da AND İÇƏCƏK...
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • Türkiyə Ermənistana sülh müqaviləsinin bağlanması üçün təzyiqləri artıracaq - Başqa yolu yoxdur...
Bu gün, 14:58 |
|
|
|
| • Bakının masaya qoyduğu yeni tələblər... – Marqaryan
Bu gün, 14:53 |
|
|
|
| • Nazir Nicat Əliyevi vəzifədən azad etdi - ƏMR
Bu gün, 14:51 |
|
|
|
| • “Suriya qambiti” necə bitəcək və növbə kimindir? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 14:50 |
|
|
|
| • İş adamının oğlunun həbsinin şok detalları – “Hökuməti də qəzəbləndirib...”
Bu gün, 14:45 |
|
|
|
| • Şikayətçidən rüşvət alan polis həbs olundu
Bu gün, 14:41 |
|
|
|
| • Suriya Müdafiə Nazirliyi ölkədə PKK birləşmələrini tamamilə ləğv etmək niyyətindədir
Bu gün, 14:40 |
|
|
|
| • DSMF: Bu qədərmi vahiməli qurumdur? - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 14:35 |
|
|
|
| • NATO Bakı və İrəvandan nə istəyir - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 14:27 |
|
|
|
| • Gürcüstanda etiraz aksiyaları fonunda yeni prezident seçiləcək – Nə məlumdur?
Bu gün, 10:24 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Özbəkistan hərbi mütəxəssisləri arasında görüş keçirilib
Bu gün, 10:21 |
|
|
|
| • AUE-ni təbliğ edirdi, həbs olundu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • “Rusiya onu mühakimə olunması üçün Suriya xalqına verməyəcək” - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Bu gün, 10:08 |
|
|
|
| • "Təhsil və ya tədqiqat mərhələsində fasilə yaranır və..." - deputat
Bu gün, 10:06 |
|
|
|
| • Vüqar Qurbanovdan yeni təyinat - ƏMR
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
| • Yeni BAHALAŞMA DALĞASI... QAPIDA!
Bu gün, 09:59 |
|
|
|
| • Almaniya Rusiyanın 3,5 milyard avroluq aktivlərini dondurub - TASS
Bu gün, 09:57 |
|
|
|
| • İrəvan Ankara ilə danışdı: Sərhəddə tapşırıq verilib... - Bakının qərarı isə…
Bu gün, 09:55 |
|
|
|
| • Ermənistanda bitməyən Zəngəzur xofu: “SEPAH 45 minlik ordu ilə...” - ŞOK DETALLAR
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
| • Agentlik özünüməşğulluq layihəsi çərçivəsində 69,5 milyon manatlıq mal-qara alır - SİYAHI
Bu gün, 09:51 |
|
|
|
| • FHN şefinin biznesində `YARPAQ TÖKÜMÜ`... - Daha bir şirkəti...
Bu gün, 09:49 |
|
|
|
| • Paşinyanın “29.7 min”lik yalanları - MÜHARİBƏYƏ doğru...
Bu gün, 09:40 |
|
|
|
| • Mehdiyevin çətiri altında formalaşan EYBƏCƏRLİK... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 09:34 |
|
|
|
| • Qosqoca institut direktoru BEKAR QALIB... - Bunun başqa ADI YOXDUR...
Bu gün, 09:29 |
|
|
|
| • “Paşinyan Ermənistanın sonu olacağını başa düşür” - AKTUAL
Bu gün, 09:15 |
|
|
|
| • Türkiyə müxalifəti Azərbaycana silah verilməsinə QARŞI İMİŞ? - Ərdoğan AÇIQLADI
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
| • Tiflisdə vəziyyət hələ bundan sonra qarışacaq... - AKTUAL
Bu gün, 09:05 |
|
|
|
| • Müştərilər burdan GİLEY EDİR... - “Biz kimsənin 5-10 manatına qalmamışıq”
Bu gün, 08:57 |
|
|
|
| • Yəqin `yuxarıların` BURDAN xəbəri yoxdur - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 08:51 |
|
|
|
| • Gürcüstan parlamenti etirazlar haqqda qanunları sərtləşdirir - qonşuda GƏRGİNLİK davam edir...
Bu gün, 07:48 |
|
|
|
| • Lənkəranda icra başçısı dəyişikliyi... GÖZLƏNİLİR
Bu gün, 07:44 |
|
|
|
| • Rusiyanın Cənubi Qafqaza yönələn DİQQƏTİ - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 07:28 |
|
|
|
| • "Vaxtım olmadığı üçün uzun yazdım" - replika
Bu gün, 07:25 |
|
|
|
| • "34-35 yaşındakı insanla 25-29 yaşındakı bir deyil" - RƏY
Bu gün, 07:15 |
|
|
|
| • Kremlin qlobal güc layihələri dağılmaq üzrədir - “The Wall Street Journal”
Bu gün, 07:11 |
|
|
|
| • "Verilişlər çəkiliş istəyir, məndən inciyir..."
Bu gün, 07:07 |
|
|
|
| • "Ermənistanda minalanmış ərazilərin dəqiq xəritəsi var ..." - deputat
Bu gün, 00:57 |
|
|
|
| • General Aqşin Kazımov vəzifəsindən azad olundu - vəzifədə bir ili təzəcə tamam olmuşdu...
Bu gün, 00:52 |
|
|
|
| • 'AzerGold'un rəhbərliyinin bir illik gəliri 596 min dollardır - Mikayıl Cabbarovun qohumudur
Bu gün, 00:26 |
|
|
|
| • İdman zalında ölən yeniyetmənin FOTOSU
Bu gün, 00:15 |
|
|
|
|
