İran: dərinləşən iğtişaş, rejimə qarşı blok səfərbərliyi və saatlı bomba effekti - İNCƏLƏMƏ...
Tarix: 15-10-2022, 11:00 | Çap et
Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, İran rejimi ictimai quruluşda müəyyən güzəştlər edəcək. Yəni qamçı göstərdilər, indi kökə vaxtı gəldi. Yəni onların devrilməməsi, inqilab baş verməməsi üçün bəzi yumşaldıcı tədbirlər, o cümlədən hicab məsələsində və s. yumşalmalar ehtimal edilir.
Bu fərziyyə nə dərəcədə reallaşa bilər? İrandakı hazırkı etiraz hadisələri necə bitə bilər? Mollakratiya rejiminin zəifləməsi nə dərəcədə gözlənilir? Neft-qaz sənayesində Rusiya ilə 40 milyard dollardan çox dəyərə malik olan yeni müqavilə ona hansısa şəkildə kömək edə bilərmi?
Bu yaxınlarda tərəflər yataqların işlənməsi üçün anlaşma memorandumu, həmçinin mayeləşdirilmiş təbii qazın istehsalı üçün qaz kəmərlərinin və qurğularının tikintisinə dair saziş imzalayıblar. Ola bilsin ki, yaxın illərdə İranda hadisələrin inkişafı ehtimalı ilə bağlı başqa fikirlər də ortaya çıxsın.
DİA.AZ xəbər verir ki, baş verənləri AYNA-ya ukraynalı analitik, Yaxın Şərq Araşdırmaları Mərkəzinin (Kiyev) icraçı direktoru İqor Semivolos şərh edib:
“Belə fərziyyələr var. Xüsusilə də, rejim ənənəvi təsir üsullarının və zorakılıqdan hissə-hissə istifadənin nəticə əldə etmədiyini dərk etdiyi üçün bu yumşalmalara təkan verə bilər. Əslində, biz son onilliklərin ən böyük siyasi etirazı ilə üzləşirik, bu, əlbəttə ki, hələ inqilabi xarakter almayıb, lakin artıq “böyük iğtişaşlar” kimi qiymətləndirilə bilər.
Rejimin dialoqa hazır olduğunu nümayiş etdirməklə geri çəkilə biləcəyinə dair siqnallar həqiqətən də gəlir, lakin onlar mollakratiyanın əleyhdarlarının kifayət qədər aşağılayıcı şərhləri ilə müşayiət olunur. Yəni etirazçılar xoş niyyətə inanmırlar və onlar özləri belə söz-söhbətləri zəiflik əlaməti kimi qiymətləndirirlər. Bu paradoks totalitar rejimin “Axilles dabanı”dır – opponentlərlə aktiv qarşıdurma şəraitində hakimiyyət daim zorakılıq səviyyəsini artırmalı, eyni zamanda bunun müqabilində hansısa güzəştlərə getməlidir.
Problem ondadır ki, islamçı rejim əhalinin əksəriyyətinə yoxsulluq və hüquqsuzluqdan başqa bir şey təklif edə bilməz və İslamda vacib olan ədalət anlayışına ənənəvi arxalanma küçələrdəki qırğınlardan sonra öz effektivliyini dayandırır. Nəhayət, etirazın sönmək əvəzinə, onun daha genişləndiyini və dərinləşdiyini görürük ki, bu da rejimin özünün davamlı mövcudluğu üçün həqiqətən təhlükəli olur. Ənənəvi və rahat şəhər siniflərinə “bazari”lər – bir vaxtlar rejimin dayağı olan kiçik bazar tacirləri, neft emalı zavodunun işçiləri, gənclər və onların valideynləri də qoşulur. Problemlərə qarşı blok səfərbərliyi üzdədir - milli problemlər saatlı bombaya çevrilir.
Bunun necə bitəcəyini proqnozlaşdırmaq çətindir. Ümumiyyətlə, hər şey rejimin dağılmasına doğru gedir, lakin bu yolda çoxlu sualtı cərəyanlar var - raketlər, dronlar, aviasiya və donanma ilə Stalinist NKVD-nin reinkarnasiya edilmiş versiyasına çevirilən SEPAH-ın (İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun) - dövlət daxilindəki dövlətin gücü nə qədərdir? Bu qrup nəinki daxili siyasi vəziyyətə nəzarət edir və məqbul zorakılıq səviyyəsini müəyyənləşdirir, onlar mahiyyətcə dövləti özəlləşdirdilər, nəhayət, onun institutlarını ələ keçirdilər və islamçı siyasi sistem çərçivəsində müxtəlif siyasətçiləri barışdırmağa imkan verən respublikaçılıq ideyasını məhv etdilər.
Ortamüddətli perspektivdə, məsələn, bir il ərzində hadisələrin inkişafını qiymətləndirsək, o zaman İranda inqilabdan və Ruhullah Musəvi Xomeyninin Tehrana qayıdışından əvvəl baş vermiş 1978-ci il hadisələri ilə nəticələrinə oxşar eskalasiya ssenarisini aydın görə bilərik. Kim bilir, gələn il Rza Pəhləvinin təyyarədə uzun sürgündən sonra zəfərlə ölkəyə qayıtmasını görəcəyikmi?
Rusiya-İran münasibətlərinə gəlincə, bu münasibətlər nə qədər uzansa, bir o qədər də Moskvanın Ukraynaya qarşı apardığı müharibənin girovuna çevrilir. İranın kamikadze pilotsuz təyyarələrinin çatdırılması, Ukraynanın mülki və infrastruktur obyektlərinə zərbələrin endirilməsində iranlı təlimatçıların birbaşa iştirakı Putin əleyhinə koalisiya ölkələrinə qarşı müharibə aktıdır. Diktatorlar indi öz-özlərinə nə düşünürlərsə etsinlər, nə qədər şişirtməyə və inam nümayiş etdirməyə çalışsalar da, onların sonu eyni olacaq. Uduzmaq və unudulmaq”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • BU NƏDİ BELƏ: İqtisadiyyat Nazirliyinin siyahısında Ağdərə rayonu yoxdur – FOTOFAKT
Bu gün, 18:09 |
|
|
|
| • Ağsaqqallar Şurası bəyanat yaydı: "Eldar Quliyev barədə iddialar böhtandır" - TAM MƏTN
Bu gün, 18:07 |
|
|
|
| • Sığorta şirkətinin rəhbərlərindən biri vəzifəsindən ayrılıb
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • “Payonix” BOKT ikinci ilində də zərərlə başa vurub - HESABAT
Bu gün, 18:01 |
|
|
|
| • Mirzоyan ABŞ dövlət katibinin köməkçisinin müavini ilə Cənubi Qafqazdakı vəziyyəti müzakirə edib
Bu gün, 17:59 |
|
|
|
| • Dollar bu tarixdən başlayaraq bahalaşacaq: Görün neçəyə olacaq - Lenta.ru
Bu gün, 17:57 |
|
|
|
| • Fransanın Gorusda fəxri konsulluğu iyunun əvvəlində açılacaq
Bu gün, 17:54 |
|
|
|
| • “Dövlətdə can qoymuşam ki, kimsə körpə uşaqları zorlasın?” - Yevlaxdakı dəhşətli qətldə hökm dəyişdi
Bu gün, 17:52 |
|
|
|
| • Ev sahibi gecə klubuna getdi: Xadimə 10 min dollardan çox pul oğurladı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:47 |
|
|
|
| • Araz Musayev danışdı, adlar çəkdi - “Killer göndərib...”
Bu gün, 17:44 |
|
|
|
| • 31 ildir icra başçısı olan Adil Məmmədov….. - DOSYE
Bu gün, 17:42 |
|
|
|
| • Tanınmış rəssamın adından DƏLƏDUZLUQ: Milli İncəsənət Muzeyi saxta əsərə SERTİFİKAT verib? – FOTOFAKT
Bu gün, 17:37 |
|
|
|
| • Xalq artistindən ETİRAF: - “Məscidlərdə mərsiyə deyirdim”
Bu gün, 17:32 |
|
|
|
| • Abxaziyada Azərbaycan və Türkiyə vətəndaşları saxlanılıb
Bu gün, 17:26 |
|
|
|
| • Yavər Camalovun ailəsi onun mirasına sahib çıxa bilmir - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:24 |
|
|
|
| • Azərbaycan malları erməni bazarlarında satılacaq – Simonyan
Bu gün, 17:21 |
|
|
|
| • Kommunal borclar silinəcək? – “Qaz işlətmisən, su işlətmisən, pulunu ver də!”
Bu gün, 17:17 |
|
|
|
| • “Azərbaycan təhsili çıxılmaz bir labirintə salınıb” – Gimnaziyalara qəbulla bağlı qərar NİYƏ DƏYİŞDİRİLDİ?
Bu gün, 17:14 |
|
|
|
| • Bakıda böyük söküntü işləri başladı, park salınacaq - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:11 |
|
|
|
| • Füzuli Hüseynovdan Əli Nura cavab: Elə bir adam tanımıram - "HAZIRDA İSTİNTAQ GEDİR..."
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
| • Yeni dünya müharibəsi qaçılmazdır - SORĞU
Bu gün, 17:08 |
|
|
|
| • NAXÇIVANIN YENİ BƏLASI: Hamı deyinir... - Ayaq uydurmuruq... YOXSA NƏ?
Bu gün, 17:02 |
|
|
|
| • Okeanın o tayından gələn ELÇİ... - ƏGƏR GƏLİBSƏ...
Bu gün, 16:59 |
|
|
|
| • Bığları yoxdur... amma nırxını qoyur... - Belousovun abartdığı MƏNZƏRƏ...
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
| • GDU: Rektor bura şəxsi bostanı kimi baxır - Müəllimlər DEYİR Kİ...
Bu gün, 16:53 |
|
|
|
| • BOKT “İnternational”ın dövlətə yarım milyon manata yaxın vergi borcu var
Bu gün, 16:51 |
|
|
|
| • Koronavirus Azərbaycana qayıdıb? - RƏSMİ CAVAB
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • Şuşada 49 milyon müqabilində 10 bina tikəcək - ŞİRKƏT AXTARILIR
Bu gün, 16:47 |
|
|
|
| • “Məmurun villası yox, vətəndaşın alış-verişi şübhəli sayılır!” - Hüquqşünasdan SƏRT SÖZLƏR
Bu gün, 16:44 |
|
|
|
| • Manatın dollar qarşısındakı real məzənnəsi 132-yə yüksəlib - SİYAHI
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
| • Əməkdar artist Vahid Əliyevin SON VƏZİYYƏTİ
Bu gün, 16:41 |
|
|
|
| • İranın Azərbaycan qorxusu və məcburiyyəti: Rəşt-Astara dönüşü - AKTUAL
Bu gün, 16:38 |
|
|
|
| • “Paşa Holdinq”ə bağlı milyonluq şirkətlər birləşir
Bu gün, 16:36 |
|
|
|
| • Aybəniz Haşımovanın qardaşına - Hökm oxundu
Bu gün, 16:33 |
|
|
|
| • Rusiya kəşfiyyatı ifşa etdi: Serbiya Ukraynaya yüz minlərlə mərmi göndərir - KİV
Bu gün, 16:32 |
|
|
|
| • Məsud Əfəndiyev müşavir təyin olundu - FOTO
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
| • “50 manata görə “Lukoil”in keçmiş filial müdiri də müraciət edib” - REALLIQ
Bu gün, 15:17 |
|
|
|
| • Naxçıvanda təmirə ehtiyacı olan neçə məktəb var? - AÇIQLAMA
Bu gün, 15:15 |
|
|
|
| • Xalq artisti Əməkdar artisti polisə verdi - BUNA GÖRƏ...
Bu gün, 15:12 |
|
|
|
| • Azərbaycanda kartof “böhranı” – Səbəb nədir?
Bu gün, 13:06 |
|
|
|
| • "AzDrama"da dava, istintaq, HÜCUM! – Xalq artisti Əli Nur hər şeyi etiraf etdi
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
| • Zeynəb Xanlarovanın adından dələduzluq - FOTO
Bu gün, 12:53 |
|
|
|
| • Mülayim şərq küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:48 |
|
|
|
| • "Dəfələrlə Ağdaş Rayon Təhsil İdarəsinə müraciət etmişəm, AMMA..." - GİLEY
Bu gün, 12:44 |
|
|
|
| • Bakı rus turistlər üçün niyə cazibəsini itirib? - SƏBƏBLƏRİ
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Elgün 5-ci mərtəbədən yıxılıb ölüb - Prokurorluqdan RƏSMİ AÇIQLAMA
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • Yalan iddialara gerçək cavab: Ərdoğan Laçında kimlərin səsini kəsdi?! - AKTUAL
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • Paytaxtda kommunal layihənin uğurlu tətbiqi davam edir - FOTO
Bu gün, 12:29 |
|
|
|
| • “Azərkosmos”un gəlirləri azaldı
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • “Bank of Baku”nun İdarə Heyətinə təyinat olub - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
|
