Növbəti kritik görüş: masada yalançı vədlər, meydanda savaş zərurəti - NƏ BAŞ VERİR?
Tarix: 10-08-2022, 08:11 | Çap et
Soçidə keçirilən Ərdoğan-Putin görüşləri həmişə kritik olub. Təbii ki, günün konyukturasından asılı olaraq müxtəlif ton fərqləri ilə. Məsələn, ötən ilin sentyabrındakı görüşdən bir neçə gün əvvəl Türkiyə ilə Rusiya arasında 2020-ci ilin ilk günlərində başlayan və Ankara-Moskva xəttini az qala müharibə həddinə çatdıran böhran xəbərləri vardı.
Xüsusilə, ona görə ki, Rusiyanın dəstəklədiyi Əsəd qüvvələrinin İdlibdə dinc əhaliyə qarşı hücumları səngimədən davam edirdi. Çünki həm İdliblə bağlı 17 sentyabr 2018-ci il tarixli Soçi razılaşması, həm də onu tamamlayan 5 mart 2020-ci il tarixli Moskva Əlavə Protokolu Rusiyanın sahəyə ağır hücumlarından sonra sammitlərdə ortaya çıxdı.
Və əvvəllər yaşanan bütün gərginliklərə baxmayaraq, bu zirvələrdə hər dəfə masada “iplər qırılmadan” Ərdoğanla Putin arasında bir uzlaşma nöqtəsi formalaşıb. Ona görə də 2021-ci ilin sentyabrında keçiriləcək həmin sammitdən əvvəl bir-birini razılaşmaya əməl etməməkdə ittiham edən iki tərəf arasında İdlibdəki gərginliyin necə sona çatacağı maraq doğururdu.
Təxminən üç saat davam edən görüşdən sonra problemlər ya aradan qaldırıldı, ya da həll olundu. Yəni ABŞ-ın çox istədiyi Türkiyə-Rusiya münasibətlərində heç bir qırılma olmadı.
İki liderin Soçidəki son görüşünə qədərki prosesdəki imic əvvəlkilərdən xeyli fərqlənir. Rusiya-Ukrayna müharibəsinin və işğalın başlanğıcından bu yana Türkiyə izlədiyi unikal aktiv balans siyasəti ilə bütün tərəflərdən ayrı mövqe tutub və heç bir dövlətin əldə edə bilmədiyi konkret nəticələr əldə edib. Məsələn, BMT-nin “ilk dəfə olaraq iki müharibə edən tərəf dünyanı ərzaq və gübrə qıtlığından xilas etmək üçün sövdələşmə aparır” deyə təşəkkür etdiyi “taxıl dəhlizi” kimi.
Yenə Avropa Birliyi ölkələri bütün hava məkanlarını bağladığı halda, Türkiyənin hava məkanının və hava limanlarının Rusiya təyyarələrinə açıq qalması Rusiyanın xarici dünya ilə əlaqəsi üçün əhəmiyyətli bir nəfəslik rolunu oynadı. Yəni Türkiyə həm Avropaya, həm də Rusiyaya qarşı əlini xeyli gücləndirmiş durumdadır.
Buna görə də sammitöncəsi ən çox maraq doğuran sual bu idi: Tətbiq edilən ağır sanksiyalara qatılmayan və hava məkanını bağlamayan Türkiyəni yeganə çıxış yolu kimi görən Rusiya Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin mümkün əməliyyatında Suriya hava məkanını açacaqmı?
Bildiyiniz kimi, ötən günlərdə Tehran sammitində həm Rusiya, həm də İran Türkiyənin mümkün əməliyyatına qarşı çıxıb - İran daha kəskin, Rusiya isə nisbətən üstüörtülü. Bu səbəbdən də görüşdən öncə Türkiyənin Suriyaya qarşı mümkün sərhəd əməliyyatı ilə bağlı fikirlər beləydi: “Putin Suriya naminə Türkiyəni qurban verməz, verə bilməz. Türkiyənin haqlı tələblərinə yox deməyəcək. Mütləq ortaq məxrəcə gəlinəcək”.
İki liderin Soçidə dörd saatdan çox davam edən görüşündən sonra müsbət mənzərə göz qabağındadır. Bəli, Putinin Türkiyənin Suriyaya qarşı 5-ci əməliyyatına “yaşıl işıq” yandırdığına dair konkret açıqlama, məlumat sızması yoxdur. Moskvanın Ankaraya “buyur, istədiyini et” demədiyi, əksinə, bunun qarşısını almaq üçün hər cür üsula və taktikaya əl atacağı da istisna deyil.
Deməli, bu sualın cavabı artıq bəllidir. Yəni, Türkiyə bu bölgədə “Sülh çeşməsi”, “Zeytun budağı”, “Fərat qalxanı” kimi kritik əməliyyatlar həyata keçirib. Bütün bunlar da hər kəs qəbul etdiyi üçün baş verməyib. ABŞ, Avropa Birliyi ölkələri və Rusiya bu prosesə həmişə “ayaqlarını sürüyərək”, candərdi bəyanatlarla yanaşıb. Hətta, Rusiya ilə hava məkanından istifadə ilə bağlı ciddi danışıqlar nəticəsində biz istədiyimiz mühiti əldə edə bildik.
O vaxtlar “Suriya rejimi ilə təmas qurun, əcnəbi əsgərlər bölgədən çıxsın” yönündə vurğular var idi. Yəni bu əməliyyatlar icazə alaraq, şərtləri ilə razılaşaraq deyil, uyğun vaxtı gözləyərək və zamanında düyməyə basaraq həyata keçirildi.
İndi 5-ci əməliyyatın mümkünlüyü artıq seçim deyil, bir zərurətə çevrilib. Çünki bölgənin terrorçulardan təmizlənməsi mövzusunda nə Rusiya, nə də ABŞ masa arxasında verdiyi vədlərə əməl edib…
Müəllif: Tunca Bengin
Mənbə: "milliyet.com.tr"
Uyğunlaşdırma AYNA-ya məxsusdur
Müəllif: İsmayıl Məmmədli
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Naxçıvanda ƏSRİN MƏHKƏMƏSİ... - BU GÜN...
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • Cəbrayılda 4.2 milyon manata Qarabağ Meşəçilik və Təlim Mərkəzi yaradılır - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:36 |
|
|
|
| • Ermənistanda "Taşir Pizza" şəbəkəsinin direktoru həbs edilib
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • "Ermənistanla sülh müqaviləsi dekabrda imzalanacaq..." - Erməni nəşri
Bu gün, 10:15 |
|
|
|
| • Dövlət Turizm Agentliyinin daha bir milyonluq tenderi ləğv edildi
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
| • İcra başçısı onu özünə müavin təyin etdi - ƏMR
Bu gün, 10:10 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinə yaşıl işıq - Əbu-Dabi görüşü tarixi dönüş nöqtəsi ola bilər
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • Rusiya ilə gərginlik müğənnilərin toy bazarına təsir edibmi? – İki məşhur danışdı
Bu gün, 09:49 |
|
|
|
| • Bu şirkət 15 milyon manatlıq dərman müqaviləsinə sahib çıxdı - DETALLAR
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • İran SQ-nin Baş Qərargah rəisi öldürülüb - KİV
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
| • AZERCEL: Müştəri oğurlayır, amma... - BU DA AXIRI...
Bu gün, 09:33 |
|
|
|
| • “Xalq Kapital” çökür? - Dövriyyədə 100 FAİZLİK AZALMA
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
| • Naxçıvanda imtahan önəmli deyil: Rüşvət verməsən İŞ DƏ YOXDUR! - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 09:11 |
|
|
|
| • ABŞ-ın yeni Yaxın Şərq projesi - Osmanlı imperiyasının millətlər sistemi
Bu gün, 09:08 |
|
|
|
| • "Bu nə qədər absurd, bu nə qədər anormal bir yanaşmadır?" - İFŞA!!!
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
| • Paris Məhkəməsi Makronun xanımını kişi adlandıran jurnalistə bəraət verib
Bu gün, 08:52 |
|
|
|
| • Vaşinqtonun həm Zəngəzur, həm sülh sənədinə ciddi marağı bölgədə gərginliyi artıra bilər - hədəfdə iki region ölkəsi...
Bu gün, 08:51 |
|
|
|
| • GDU rektoru nazirə qarşı CƏBHƏ AÇIB? - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 08:48 |
|
|
|
| • "Terrorsuz Türkiyə" üçün kritik dönüş nöqtəsi: - PKK bu gün silahı yerə qoyacaq
Bu gün, 08:06 |
|
|
|
| • Pentaqon bu məhdudiyyətləri ləğv etdi: Çin və Rusiyaya qarşı... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 07:20 |
|
|
|
| • Məhbəs sisteminin SEYİDOV BƏLASI... - Məmurlar sanki sanatoriyalarda qalır...
Bu gün, 07:18 |
|
|
|
| • Cənubi Qafqazda sülh gündəliyi: hazırkı danışıqların siyasi fəlsəfəsi - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 06:29 |
|
|
|
| • "Biz qalib tərəf kimi öz mövqelərimizi, təkliflərimizi bəyan etmişik" - deputat
Bu gün, 06:17 |
|
|
|
| • Əliyev onunla görüşmədi: Moskvadan gözlənilməz etiraf – 10 il əvvəl Putin…
Bu gün, 06:12 |
|
|
|
| • Rusiyanın Ermənistandakı hərbi bazasının əsgəri özünü güllələyib - “Factor.am”
Bu gün, 06:09 |
|
|
|
| • Uzun danışıqların başlanğıcı və: Ukraynada müharibəyə son qoymağın açarı - Görünəni odur ki...
Bu gün, 01:00 |
|
|
|
| • Əbu-Dabi görüşü: Böyük sülhə doğru mühüm addım... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 00:57 |
|
|
|
| • "Elə şeylər var ki, onları danışmaq istəmirəm"
Bu gün, 00:52 |
|
|
|
| • Rəsmi İrəvan yola gəlir... - AKTUAL
Bu gün, 00:50 |
|
|
|
| • Rusiya Azərbaycanın daxili işlərinə BURUN SOXMAĞA HAZIRLAŞIR - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 00:46 |
|
|
|
| • Əliyev-Paşinyan görüşü "vasitəçilik oyunu"nu yenə pozdu: - Qafqaz Rusiya, ABŞ və Avropa Birliyinin maraqlarına "girov" düşmədi
Dünən, 21:11 |
|
|
|
| • Partiya sədrlərindən Əliyev-Paşinyan görüşünə REAKSİYA
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı hərbi jurnalist Gülbəniz Arifqızı vəfat etdi
Dünən, 17:57 |
|
|
|
| • 130 dollara ChatGPT planı satıldı - Dietoloqu hansı cəza gözləyir?
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Əbu-Dabidə üç mühüm məsələ üzrə razılıq əldə edilib - AÇIQLAMA
Dünən, 17:51 |
|
|
|
| • İrəvanda çağırış: - Daşnaksütyunu terror təşkilatı etməyin vaxtıdır
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • Ermənistanda Sünikdəki yolun üçüncü tərəfə verilməsini mümkün hesab ediblər
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Azərbaycanın Liderliyi: Cənubi Qafqazda davamlı sülhün yeni üfüqləri - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 17:27 |
|
|
|
| • Ruslar Azərbaycan səfirliyinin yanında PARTLAYIŞ TÖRƏTDİ - Hücum zamanı...
Dünən, 17:23 |
|
|
|
| • “Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
Dünən, 17:18 |
|
|
|
| • Məhkəmə Bakıda qətl törədən 22 yaşlı gənci məcburi müalicəyə göndərib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:13 |
|
|
|
| • İşdən çıxarılan müəllimlərin yerinə əlavə kadr götürülməlidirmi? - AKTUAL
Dünən, 17:00 |
|
|
|
| • Niyaməddin Musayev illərdir küsülü olduğu Musadan danışdı
Dünən, 16:55 |
|
|
|
| • Vətəndaşa təzyiq göstərən Elçin Bayramov kimə arxalanır? - Sumqayıt Hospitalının həkimindən ŞİKAYƏT
Dünən, 16:45 |
|
|
|
| • “Nar” AHK Azərbaycan tədbirində rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak edib - FOTO
Dünən, 16:36 |
|
|
|
| • DTX-nin saxladığı "Vaqner"də döyüşmüş iki azərbaycanlı barəsində həbs qətimkan seçilib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:30 |
|
|
|
| • Məhşur blogerin “Papaq” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
Dünən, 16:28 |
|
|
|
| • Tramp Ukrayna məsələsində daha çox tərəqqinin olmamasından məyusdur - Rubio
Dünən, 16:14 |
|
|
|
| • Bu, sanki Allaha rüşvət verməkdir - Elşad Miri
Dünən, 16:13 |
|
|
|
| • Generalın adı ilə 2500 manatlıq dələduzluq edildi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:12 |
|
|
|
|
