Paytaxtımızın ən riskli peşələrinin siyahısını tərtib etsəniz, küçə təmizlikçiləri birincilər sırasında olacaq. İlk baxışdan iş çox sadə görünür. Ancaq sizə yalnız sağlamlıq və dözümlülük deyil, həm də ildırım sürətli reaksiyalar lazımdır. Son illər şəhərimiz öz təmizliyi ilə öyünə bilər, baxmayaraq ki, bu baxımdan yenidən tənəzzül başlayıb.

Çox insanın hər yerə zibil atdığı bir mühitdə təmizliyi qorumaq son dərəcə çətin bir işdir. Təmizləyicilərin böyük əksəriyyəti qadınlardır. Bəzi insanlar nisbətən təhlükəsiz həyətləri, bəziləri isə yol kənarlarını təmizləyir.

Yollardakı zibil qəzalara səbəb ola bilər və mütəxəssislər plastik torbaları ən təhlükəli hesab edirlər. Amma yerli sürücülər bu barədə düşünmürlər və şüşələrdən çanta və boş butulka atmağa davam edirlər. Əvvəllər avtomobildən hər hansı əşyanın atılmasına görə cərimə 30 manat idi. Ötən ilin payızında İnzibati Xətalar Məcəlləsinə edilən dəyişikliklərdən sonra məbləğ xeyli artıb - fiziki şəxslər 200 manat, vəzifəli şəxslər 1000 manat, hüquqi şəxslər isə 4000 manat cərimə olunacaq.

İnanmaq istərdik ki, cərimələrin artırılması vəziyyəti yaxşılığa doğru dəyişəcək, çünki çoxu artıq gənc olmayan və uçan avtomobillərin axınında sürətlə hərəkət edə bilməyən sürücülərin ardınca təmizlik işləri aparan təmizlik işçiləridir. Onlar uzun illərdir ki, demək olar, hər ay vurulur, çox vaxt xəsarətlər ölümcül nəticələrə səbəb olur. Camaat bir müddət faciəni müzakirə edir, amma sonra növbəti kədərli hadisəyə qədər problemi unudur. Baş verənlərdə bəzən özləri günahkar olur, bəzən sürücülər, əslində isə onları əsassız risklə bağlı işə göndərənlər günahkardır.

Dayanıqlı İnkişaf Araşdırmaları Mərkəzinin sədri Nəriman Ağayev AYNA-ya deyib ki, bu yaxınlarda o, Zaqulbaya gedən magistral yolda təmizlikçilərin işini müşahidə etmək qərarına gəlib: “İlk növbədə qeyd etmək lazımdır ki, yüksək riskli ərazilərdə işlədikləri üçün təmizlikçilərin həyatları sığortalanmalıdır. Bakıda yolların yuyulması, qarın təmizlənməsi və s. üçün nəzərdə tutulan xüsusi texnika çoxdan alınıb. O, ilin istənilən vaxtında istifadə oluna bilər, etibarlı və istifadəsi asandır. 1 milyard manata alınıb və belə yerlərdə insan əməyini əvəz etməli idi”.

“Bəs, bunun nə qədəri yollarımızda görünür? Magistral yollarda insanlar deyil, mütləq mexanizmlər işləməlidir. Bundan əlavə, avtomobillərdən zibil atmağa görə cərimələri artırmalı və məsul şəxsləri məsuliyyətə cəlb etməliyik. Küçələrimizi əsasən qadınlar təmizləyir. Onlar yalnız həyətləri, səkiləri təmizləməlidirlər və bunun üçün onlara indiki kimi deyil, layiqli maaş verilməlidir”, - deyə həmsöhbətimiz bildirib.

Onun sözlərinə görə, bəzi insanlar bu işdən utanırlar: “Amma gördükləri iş bir çoxlarından daha faydalıdır. Belə insanların sayəsində təmiz küçələrdə gəzirik, təmiz yollarda maşın sürürük. Biz bu peşəyə münasibətimizi dəyişməliyik. Təmizlikçi olmağın heç bir ayıbı yoxdur. İndi bir çox məşhur insanlar vaxtilə təmizlik işləri ilə pul qazanıblar və bu barədə danışmaqdan utanmırlar”.

“Xidmət-iş” Həmkarlar İttifaqları Federasiyasının vitse-prezidenti Cəmaləddin İsmayılov da sözügedən peşə sahiblərinin fəaliyyətinin yüksək qiymətləndirilməli olduğunu söyləyib: “Hər gün işə gedərkən küçələri və yolları zibildən təmizləyən təmizlik işçilərini görürük. “Düzünü desəm, bunu izləmək həqiqətən çətindir: avtomobil axını yolda tələsir, təmizlikçilər isə arxalarını onlara çevirib işləyirlər. Onlara təhlükəsizlik qaydalarını öyrətmək lazımdır. Ancaq ümumiyyətlə, təmizləyicilər yolun hərəkət hissəsində işləməməlidirlər və onlar da nəhayət, zibil toplamaq üçün lazımi müasir cihazlarla təchiz olunmalıdırlar”.

“Ancaq burada onlar həmkarlarının onilliklər əvvəl etdiyi kimi təmizləyirlər - ibtidai süpürgə və torba ilə, bəzən əl ilə zibil yığırlar. Bir çox ölkələrdə təmizlik işçiləri yüksək hörmətlə qarşılanır və onların maaşları kifayət qədər yüksəkdir, amma burada yox. Onlar hörmətə və normal maaşa layiqdirlər. Küçələrin təmizlənməsi sosial işdir və tez-tez həssas vəziyyətdə olan yaşlı və orta yaşlı vətəndaşları işə götürürlər”, - deyə müsahibimiz vurğulayıb.

İsmayılov qeyd edib ki, təmizlikçilərin təhlükəsizliyinə Bakı şəhərinin rayonları üzrə kommunal xidmətlər birliyi cavabdeh olmalıdır: “Mən həqiqətən bilmək istərdim ki, təmizlikçi qadınların iş ehtiyacları üçün nə qədər “pul silinir” və əslində onlara nə qədər xərclənir”.