Bəşəriyyət üçün "qaranlıq dövr" - Zəif G20 qətnaməsi strateji məğlubiyyətdir
Tarix: 14-09-2023, 08:26 | Çap et
Hindistanda “Böyük iyirmilik” (G20) sammiti başa çatdı. Onun qətnaməsində Rusiya təcavüzkar ölkə adlandırılmayıb. Qərb diplomatları sammitin yekun qətnaməsini şərh edərkən qeyd ediblər ki, onlar qətnaməni yazsaydılar, başqa cür olardı. Ancaq deyirlər ki, dünya nizamında konsensus lazım idi, ona görə də bu cür formasiyalar vacibdir.
Yəni Ukrayna ilə Rusiya arasında münaqişənin həlli ilə bağlı müxtəlif baxışların olduğunu qeyd edirlər. Amma əslində bu, qlobal oyunçuların özlərinin müharibə və münaqişələrin qarşısını ala bilməməsi, nüvə klubunun üzvü olan təcavüzkara təsir göstərə bilməməsi, ümumilikdə təcavüzkarlara qarşı sanksiyalar və siyasi təsir modelləri hazırlaya bilməməsinin təsviridir. Həmçinin aqressivliyi və müharibələrin özünü müəyyən etməyə yanaşmadır.
Bunda Ukrayna üçün yaxşı heç nə yoxdur. Bu, indiki vəziyyətin təsbitidir. Amma strateji baxımdan mən burada kifayət qədər təhlükəli neqativ cəhətlər görürəm. Çünki bu, beynəlxalq münasibətlərdə xaosa, filosofların “hamının hamıya qarşı müharibəsi” adlandırdıqlarına yol açır. Fakt budur ki, qlobal oyunçuların müharibələrin qarşısını almaqda acizliyini görən regional oyunçular hərbiləşməyə, öz silahlı qüvvələrini modernləşdirməyə və son siyasi alət kimi gücdən istifadə etməyə başlayırlar. Bu isə kütləvi qırğın silahlarının yayılması, hərbi münaqişələrin başqa qitələrə yayılması deməkdir. Eyni zamanda, bu, təcridin, ksenofobiyanın artması, əhalinin fobiyalarını istismar edəcək populist hərəkatların yayılması deməkdir. Buna belə də deyilir: bəşəriyyət üçün "qaranlıq dövrlər".
Qlobal oyunçular öz siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik məsələlərinə diqqət yetirəcəklər və dünya qeyri-müəyyənliyin boz zonasına daxil olacaq.
Bununla belə, “qaranlıq dövrlər” hansısa yolla Ukraynada müharibəyə başlamağa çalışacaq qlobal maliyyə elitasının maraqlarına uyğun deyil. Ümid edirəm ki, təcavüzkarla barışmazlar. Çünki təcavüzkarla barışıq köhnə dünya düzəninə qayıtmaq cəhdidir və bu, digər qlobal oyunçuların maraqlarına uyğun deyil.
G20-də tərəflər ərazi bütövlüyünə hörmət etməyin zəruriliyini vurğuladılar.
Qeyd edək ki, kollektiv Qərb bu qətnamə vasitəsilə Qlobal Cənubla dil tapmağa çalışır. Qlobal Cənub da görünən neytrallığı qorumağa çalışır. Buna tab gətirmək üçün Rusiya Federasiyası ilə çox yaxınlaşa bilmirlər və bunu sammit də sübut edir.
Qətnamədə öz əksini tapmayan, amma mənim xaos və “hamının hamıya qarşı müharibəsi” nəzəriyyəsinə işarə edən halları da görürük. Məsələn, Hindistan anti-müstəmləkəçilik ideologiyasında müəyyən geosiyasi ambisiyalar nümayiş etdirir. Hindistan müstəmləkə adının dəyişdirilməsi təkcə hindu təfsirində tarixi ədaləti yenidən yaratmaq məqsədi daşımır. Hindistan Parlamentində olan Bharat xəritəsinə baxsaq görərik ki, onlar Bharatı təkcə Hindistanın dövləti kimi deyil, həm də Nepal, Pakistan, Myanma, Şri-Lankanı əhatə edən hindu dünyasının ərazisi hesab edirlər. Və bu, açıq-aydın Hindistanın qonşuları, İran və Çin kimi digər oyunçuların xoşuna gəlmir. Onlar bunu təkcə müstəmləkəsizləşdirmə deyil, müəyyən imperiya ambisiyaları kimi görürlər. Bu “üçüncü yol”un təzahürü ilə biz görürük ki, Qlobal Cənub siyasi aqressivlik nümayiş etdirir.
Güzəştlər dövrü və dinc ifadələrin axtarışı getməlidir. Bu, qlobal müharibə ilə deyil, yanaşmaların dəyişməsi və problemi dərk etməklə baş verməlidir. İndiyə qədər bunu kollektiv tədbirdə görməmişik. Daha doğrusu, biz orada populist partiyaların necə böyüdüyünü, fobiyalardan istifadə etdiyini görürük, Trampın hakimiyyətə necə qayıdacağını görürük və bu, kollektiv Qərb üçün yaxşı heç nə vəd etmir.
Sammitin Ukrayna hesabatına qayıdaraq deyək ki, bütün bu kompromis formaları Ukrayna üçün sərfəli deyil. Bu, sadəcə Hindistan və Çini Rusiya Federasiyası ilə daha da yaxınlaşmaqdan saxlayır. Qlobal Cənub ölkələri ilə qarşılıqlı əlaqə imkanı da qalır.
Müəllif: Vitali Kulik – Ukrayna Vətəndaş Cəmiyyəti Problemlərini Araşdırma Mərkəzinin direktoru.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Ermənistanda xarici borcun azalması deyil, artması gözlənilir
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Mənfur plan: fantaziya ilə həqiqətin toqquşması - ƏSLİNDƏ...
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • TƏBİB-ə 4 zərbə birdən: 303 minlik tender ləğv edilib - DETALLAR
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Rusiya dibə yuvarlanır? - Müharibə bitməsə...
Bu gün, 13:21 |
|
|
|
| • Qərbi Azərbaycan sadəcə hazırkı Ermənistandan ibarət deyil - REAKSİYA
Bu gün, 13:17 |
|
|
|
| • Fransa səfirinin Qərbi Azərbaycan təxribatı nəyə hesablanıb? - FOTO
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
| • Bakının COP29 TÖHFƏSİ... - ŞƏRH
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
| • Mülayim şimal-qərb küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
| • “Kənd Təsərrüfatı və Yeyinti Sənayesi Nazirliyində işləmişəm, - paxıllığımı çəkənlər çoxdur”
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • Cavid Qurbanovdan KƏLBƏCƏR AÇIQLAMASI - "...səbirsizliklə gözləyirlər"
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
| • İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyinin müəmmalı addımı - 10 gündə bir şirkətə 3 milyonluq iki tender...
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • Şərur camaatı Fuad Nəcəflidən NARAZIDIR - ETİRAZA HAZIRLAŞIRLAR
Bu gün, 12:44 |
|
|
|
| • “Başqa xalqların mahnılarını sırıyırlar” - ETİRAZ
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • İrəvan geri çəkildi: Missiya sərhəddən çıxarılır - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində yeni təyinat - ƏMR
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
| • Şuşa RMX-nin mebel və inventarla təchizatı 2,3 milyon manata başa gələcək
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
| • Samirə Bayramovanın Ermənistana girişinə icazə verilməyib - ermənipərəst olsa belə...
Bu gün, 12:25 |
|
|
|
| • Uşaqpulu buna görə verilmir - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • Azərbaycan-İran xüsusi təyinatlılarının "Araz - 2024" birgə taktiki təlimi keçirilir
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • Ermənistanın hərbi xərclərini 70 % artırması militarist büdcənin bariz nümunəsidir - Milli Məclisin komitə sədri
Bu gün, 11:43 |
|
|
|
| • ANAMA-dan 60 min manatlıq Yeni il şənliyi üçün şərt: - Spirtli içkilər sertifikatlı olmalıdır
Bu gün, 11:27 |
|
|
|
| • Baboşun fanatının başı dərddə - Saxta spirt istehsal edib külli miqdarda vergi borcu yaranıb
Bu gün, 11:20 |
|
|
|
| • Badımcanı Gürcüstana 34 qəpiyə, Ərəbistana 24 manata satırıq - QİYMƏTLƏR
Bu gün, 11:16 |
|
|
|
| • Ali Məhkəmə təhqir və böhtana məruz qalan şəxsin hansı məhkəməyə müraciət edə biləcəyinə aydınlıq gətirib - DETALLAR
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
| • Məktəbəhazırlıq qrupları və birinci sinif şagirdlərinin yerdəyişmə prosesi başlayıb - DİQQƏT
Bu gün, 11:06 |
|
|
|
| • Milli Məclisin plenar iclası başlayıb, gələn ilin büdcəsi müzakirə olunacaq
Bu gün, 11:05 |
|
|
|
| • Mirdamət Seyidov Bakı şəhərində kəsilən ağacları yenə “yaşıllaşdırır” - İLGİNC FAKTLAR...
Bu gün, 11:04 |
|
|
|
| • "Bütün tarixi abidələri eyni vaxtda bərpa etmək mümkün deyil" - Eldar Əzizov
Bu gün, 10:58 |
|
|
|
| • İndi də bu qurumun əməkdaşları ağac dalında gizlənib... - Xalqa qarşı açılan AYNA-lı...
Bu gün, 10:47 |
|
|
|
| • Bakıda iki nəfəri qətlə yetirməkdə təqsirləndirilən şəxsə HÖKM OXUNUB
Bu gün, 10:45 |
|
|
|
| • "Niyə görə məni pensiyaya çıxarmırlar?" - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 10:41 |
|
|
|
| • Sabiq icra başçısının qardaşına qarşı dələduzluq edən şəxslərdən xəbər var - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • Naxçıvansayağı təhsil siyasəti... – korrupsiya və zorakılığa “hə”, əlavə dərsə “yox”!
Bu gün, 10:30 |
|
|
|
| • “Çinar Park”ın dövlətə 100 min manatdan çox vergi borcu var - Biznes mərkəzini idarə edir...
Bu gün, 10:22 |
|
|
|
| • “Azərbaycan COP29-la bağlı qarşısına qoyduğu bütün hədəflərə nail oldu” - deputat
Bu gün, 10:17 |
|
|
|
| • Azərbaycanda DƏHŞƏT: qardaş qardaşı öldürdü
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
| • “Bakı Telefon Rabitəsi” sığortaçı seçib
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
| • Deputat Əminə Ağazadə MDB PA-nın Hüquqi məsələlər üzrə daimi komissiyasının sədr müavini seçilib - FOTO
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
| • Azərbaycan Mərkəzi Bankı sığortaçı seçib
Bu gün, 09:48 |
|
|
|
| • Rusiya ordusu yeni hücuma hazırlaşır - “DeepState”
Bu gün, 09:47 |
|
|
|
| • Bu gündən COP29 zolaqları qüvvədən düşüb - DİQQƏT
Bu gün, 09:43 |
|
|
|
| • İşçisini acımasızcasına döyən aptek müdiri OLİQARX ÇIXDI... - SİYAHI
Bu gün, 09:42 |
|
|
|
| • Kredit sənin üçün bitib, bizim üçün yox... - Bir "Kontakt Home" NAĞILI...
Bu gün, 09:25 |
|
|
|
| • Elmi-Tədqiqat Kardiologiya İnstitutu kotirovka sorğusuna yekun vurub
Bu gün, 09:20 |
|
|
|
| • AMB işğaldan azad edilmiş ərazilərdə poçt filialına bank lisenziyası verib - İLK DƏFƏ...
Bu gün, 09:19 |
|
|
|
| • Bakıda maraqlı boşanma: Milyoner cütlüyün toydan bir ay sonrakı DAVASI - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:17 |
|
|
|
| • Vilsondan bəri ən ermənipərəst administrasiya… - Tenni
Bu gün, 09:13 |
|
|
|
| • Bahar Muradova Faiq Ağayevi təriflədi - FOTO
Bu gün, 09:09 |
|
|
|
| • İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu 3 illik auditor seçib
Bu gün, 09:05 |
|
|
|
| • Prezident İlham Əliyev Kəlbəcər Şəhəri Günü münasibətilə paylaşım edib - FOTO
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
|
