Çinə və İrana qarşı Qərb niyə yumşaq davranır? – Görünən siyasətin görünməyən TƏRƏFLƏRİ
Tarix: 19-10-2021, 10:04 | Çap et
 İrandakı edamlar və Çinin uyğur əsarəti hazırda insanları narahat edən əsas problemlərdəndir. Çünki Qərb ədalətli və demokratik dünya yaratmaq adı ilə narıncı inqilablar, ərəb baharları siyasətini reallaşdırıb. İnsan haqları istiqamətində hazırda ən çox ilişdikləri paytaxtlardan biri də Pxenyandır. Kim Çen In isə bu təzyiqləri eşitməzdən gəlir. Ekspertlər Qərbin Şimali Koreyaya sanksiyalarının əsas səbəbi kimi Pxenyan-Moskva yaxınlığını göstərirlər. Bu baxımdan Kremlin özü də belə təzyiqlərlə üzləşir.
Bizim.Media xəbər verir ki, Qərbin ədalətli və demokratik dünya mübarizəsi insan hüquqlarından daha çox siyasi nəzarət mexanizmidir. Hər halda ekspertlər bu fikirdədir və onların qənaətinə görə “demokratiya pərdəsi” əslində Qərbin qazanc mənbəyidir. Bu yolla onlar Liviya lideri Qəddafinin mülkünə, Yaxın Şərqin neft-qaz yataqlarına nəzarəti ələ keçiriblər. Hazırda isə əsas narahatlıqları Qara dəniz və Zəngəzur dəhlizi ilə bağlıdır. Çünki Ukraynanın ərazi bütövlüyü adı ilə Rusiyanın geostrateji su hövzəsindən sıxışdırmağa çalşırlar. Yəni, onları insan haqları maraqlandırsaydı, Krım tatarları ilə bağlı müəyyən sənəd tərtib edərdilər. Zəngəzur başağrıları isə bu tip mühüm koridordan kənarda qalmaqlarıdır.
Qərbin hələki ən gülməli sanskiyaları bunlardır:
1. İrana təzyiqlər
2. Çinin uyğur siyasətinin qınanması
İranda 30 milyon azərbaycanlı yaşayır. Bu isə ölkə əhalisinin 40-45 faizidir. Amma Azərbaycan dilində tədris qadağandır. Azərbaycanlılara muxtariyyət verilməsi isə sonrakı etapdır. İranda edam cəzası da qınaq obyekti olmalıdır. Öldürülənlər arasında azərbaycanlılar çoxluq təşkil edir.
Bütün dünya bu acınacaqlı vəziyyətdən xəbərdardır, ancaq heç bir alverçi öz malına pis deməyən kimi, Qərb də ötəri sanksiyalarıla sanki uşaq başı aldadır. İran-Qərb bağı:
в¦Ѓ İngilislərin yaratdığı İranın şah rejimi 1979-cu ildə Fransanın dəstəklədiyi molla rejimi ilə əvəzləndi. Çinin uyğur siyasətini isə genosid kimi də dəyərləndirirlər. Belə ki, İran azərbaycanlıları dil azadlığı, soy-kök nüanslarına görə sıxışdırılırsa, heç olmasa öz evlərində yaşayır, hətta xaricə səfər də edə bilirlər. Amma Çindəki uyğurlar əsir halındadırılar.
Si Cin Pinin uyğur düşərgələri Hitler konslagerlərini xatırladır. Bəs Qərb bu situasiya ilə bağlı nə edir:
2021-ci il 23 fevral tarixində Kanada parlamentinin aşağı palatası Çinin uyğur əhalisi ilə bağlı vəziyyəti soyqırım kimi tanıyıb.
23 aprel 2021-ci ildə Böyük Britaniya parlamentində Çinin uyğurlara qarşı törətdiyi əməlləri soyqırım olaraq qəbul olunub.
2021-ci il iyunun 25-də ABŞ administrasiyası Çin hakimiyyətinin uyğur türklərinə verdiyi işgəncə və zülmə görə sanksiya tətbiq edib.
2021-ci il iyulun 14-də Belçika parlamentində Çinin Sincan Uyğur muxtar bölgəsində uyğur türklərinin ciddi soyqırım riski ilə üzləşdiyinə dair qətnamə layihəsi təsdiqlənib. Sadalanan sanksiya, qətnamə və bəyantların Pekinə heç bir təsiri olmayıb. Ən ciddi addım Uyğur muxtar bölgəsi ilə idxal-ixrac məhdudiyyətlərinin tətbiqidir. Bunu isə dünya asılılığı yaratmış Çin iqtisadiyyatına maneə saymaq olmaz.
Qərbin qarşısını nə kəsir?
1. Təkcə 2020-ci ildə Çin-ABŞ ticarət dövrüyyəsi 8.3 faiz artaraq 586,72 milyard dollar təşkil edib.
2. Çində ABŞ-a məxsus şirkətlər var. 2021-ci ilin yayına kimi amerikanlar Çində milyardlarla dollarlıq səhmlər alıblar.
3. 2020-ci ildə Çin Avropa İttifaqı ilə ticarət dövriyyəsinin həcminə görə ABŞ-ı keçib. Çin-Aİ ticarət dövriyyəsi 586 milyard avro təşkil edib.
4. Çində Avropa İttifaqına aid şirkətlər də az deyil.
Yəni, bu rəqəmlərin fonunda Qərbin uyğurlara görə Çinə təzyiqlərini artırması real görünmür. Digər tərəfdən unutmaq olmaz ki, son illər Avropa qitəsi uğrunda münarizə güclənib. Avropa İttifaqı ilə tivarət dövriyyəsində liderliyi Çinin ələ alması ikinci yerə yuvarlanan ABŞ, üçüncü yerdə olan Britaniya və 5-ci pillədə qərarlaşan Rusiyanı da narahat etməyə bilməz. Kremlin Pekinlə Amur problemlərini də nəzərə alanda uyğur bəhanəsi ilə hegemon ölkələrin Çin basqısı qaçılmazlaşır.
Bu isə böyük geosiyasi və iqtisadi maraqlara görə qlobal insan problemlərinin də həllinə səbəb ola bilər:
Çinə intensiv təzyiq uyğurlara muxtariyyət hüququ qazandırar.
Hazırda əsasən Çinin əlinə baxan İran da zəif düşər və heç olmasa 35 milyon soydaşımıza Azərbaycan dilində tədris imkanı yaradar.
Anar Rəhimov, Bizim.Media


|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib
Bu gün, 19:55 |
|
|
|
• Xırdalan şəhərində sakinlər üçün təhlükəli vəziyyətdə olan qurumuş ağaclar götürülür
Bu gün, 19:42 |
|
|
|
• Klinika direktoru arvadını sevgilisinə görə güllələyib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:01 |
|
|
|
• Simonyan arvadından boşandı
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
• ABŞ-da USAID və KİV-lər üçün ayrılan 9 milyard dollarlıq büdcə ləğv olundu - KİV
Bu gün, 13:56 |
|
|
|
• Mənzil bazarını “qara qutular” idarə edir - “Ruhlar məhəllə”sinin sahibləri kimlərdir?
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
• Rektorla nazir üçün YENİ SUAL: Avtoş müəllimə məsələsi... - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 12:59 |
|
|
|
• Tanınmış sənətkarın qızı atasının doğum günündə ağladı - “Ən çox anam üçün ağırdır”
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
• UNEC-nin Dərbənd filialı məzunları hələ də DİPLOMSUZ QALIB - Nazirlə rektor arasında NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
• CIDIR DÜZÜ AYDINLIĞINDA AZMAN ALİM - AYDINLARA GÖZAYDINLIĞI...
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
• Bodrum tətilini yarımçıq qoyaraq Moskvaya döndü - FOOD CİTY-DƏ NƏLƏR GÖZLƏNİLİR?
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
• Mülayim şərq küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
• Kurs diplomu ilə işləyən bəzi mütəxəsislər özlərini peşəkar adlandırır - Ekspert danışır...
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
• Tacir aparıcıya ƏSƏBİLƏŞDİ: - “O, 20 manata toya gedən adamdır”
Bu gün, 12:23 |
|
|
|
• Ermənistan yol ayrıcında: sağa getsə, ŞƏT, sola getsə... - “Nezavisimaya qazeta”
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
• Rusiya üçlü formatı bərpa edə biləcəkmi? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
• Kremldən Paşinyanın KTMT-dən çıxmaq istəyinə REAKSİYA
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
• Mironovdan Azərbaycan bayrağı ilə bağlı AÇIQLAMA
Bu gün, 12:06 |
|
|
|
• “AzRose” şirkətinin rəhbəri “Azbadam”a təyin edildi - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 12:03 |
|
|
|
• Təchizatçı azlığı 2,5 milyon manatlıq tenderi yolda qoydu - DETALLAR
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
• “Bank Avrasiya”nın müştəriləri azalıb
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
• Fərid Qyıbov Gəncə stadionunda “öz havasını oynayır” –“İnşaatçı 3” MMC nazirin özəl tərəfdaşı kimi…
Bu gün, 11:56 |
|
|
|
• ABŞ-nin Zəngəzur dəhlizinə marağı heç də yeni deyil - GÜNDƏM
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
• İrəvandan verilən mesajlar: Paşinyan demək istəyir ki... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 11:43 |
|
|
|
• Rusiyadan gələn dollar axını dayanır – Ailələr çətinliklə üzləşə bilər
Bu gün, 11:40 |
|
|
|
• Bu xanıma YAP-da yüksək vəzifə verildi - FOTO
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
• Laçında meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb olunub - BİRGƏ MƏLUMAT
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
• Avropada Kamançanın Səsi - Dilarədən mədəniyyət mesajı
Bu gün, 11:11 |
|
|
|
• Azərbaycanda 73 yaşlı kişi helikopter düzəltdi - FOTO
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
• “Caspian Finance” BOKT-nin rəhbərliyinə təyinat olub - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 11:05 |
|
|
|
• Deputatlarımız kazino oynayacaqmı? - SORĞU
Bu gün, 11:00 |
|
|
|
• Rusiyada Şıxlinskilərin işi: hüquqi proses, yoxsa siyasi oyun? - AKTUAL
Bu gün, 10:56 |
|
|
|
• "Qorxmaz Əlilicanzadə efirdə əsəbi danışır"
Bu gün, 10:53 |
|
|
|
• Arvadların döydüyü ərlər: - Bir-bir üzə çıxırlar
Bu gün, 10:50 |
|
|
|
• “Sürücülük vəsiqəsinin alınması qaydalarına yenidən baxmaq lazım gəlir” - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 10:45 |
|
|
|
• Qazaxıstan XTQ mənsubları Azərbaycan dronları barədə məlumatlandırılıb
Bu gün, 10:42 |
|
|
|
• Ədliyyə Nazirliyi Tibb Baş İdarəsinin 380 minlik tenderi baş tutmadı
Bu gün, 10:40 |
|
|
|
• Dünya Çempionatında tamaşaçı fiaskosu – FİFA-nın ABŞ sınağı uğursuz oldu
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
• Paşinyan erməniləri Zəngəzur dəhlizinin açılmasına HAZIRLAYIR
Bu gün, 10:35 |
|
|
|
• İran Zəngəzurda ABŞ-a necə cavab verəcək? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:32 |
|
|
|
• Ərdoğan Nazirlər Kabinetinin iclasını keçirəcək - Gündəmdə Suriya məsələsi var
Bu gün, 10:30 |
|
|
|
• Ceyhun Cəlilov Naxçıvanda NƏ İŞLƏR ÇEVİRİR? - İkinci TALIBOV PEYDA OLUB...
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
• “Naftalan –Avtonəqliyyat” şirkətinə yeni sədr seçiləcək
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
• “Sea Breeze”ə bu qədər pul xərclənib - MƏBLƏĞ
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
• Bu layihə qəbul olunsa, Ermənistan məhv olacaq... - İrəvanda nədən qorxurlar?
Bu gün, 09:52 |
|
|
|
• Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlıların həbs müddəti uzadıldı
Bu gün, 09:50 |
|
|
|
• Pezeşkianın avtomobili benzinə görə yolda qaldı: Taksi ilə Təbrizə GƏLDİ - FOTO
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
• Trampı Bakıya qarşı qoymaq cəhdi - hiyləgər gedişə reaksiya
Bu gün, 09:44 |
|
|
|
• 434 min manat borcu olan şirkət kimindir?
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
• 6 saylı doğum evində nə işlər çevrilir? - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 09:32 |
|
|
|
|