AZƏRBAYCAN BANKLARININ KREDİT FIRILDAĞI
Tarix: 21-01-2012, 12:23 | Çap et
VƏTƏNDAŞ TALANININ ARXASINDA KİMLƏR DAYNIR?
DİA.AZ: - Bu gün ölkədə 50-ə yaxın iri bank fəaliyyət göstərir ki, onların da bəziləri «krişa»larının köməkliyilə bir çox sahələrdə inhisarı əldə saxlamaqla külli miqdarda vəsait əldə edirlər. Məsələn, bu cür banklar məişət məhsullarından tutmuş, texniki avandanlıqların və xarici avtomobillərin kreditlə satışını həyata keçirirlər və təbii ki, bu zaman tətbiq etdikləri yüksək faiz hesabına tez bir zamanda ağlasığmaz pullara yiyələnirlər.
Məsələ ilə bağlı apardığımız araşdırmaların nəticəsində məlum oldu ki, bu gün Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bankların verdiyi kreditlər üzrə faiz dərəcələri 28-29 faizdən az deyil. Maraqlı məqam orasındadır ki, bütün qeyd olunanlarla yanaşı, bankların qəbul etdiyi ən yüksək əmanət 18-20 faizdən çox deyil. Halbuki, bank sektorunun inkişafı üçün yaradılmış mövcud şərait və bu şəraitin nəticəsində toplanmış külli miqdarda gəlirlər imkan verir ki, kredit verilişində faiz dərəcələri azaldılsın, əmanət qoyuluşunda isə əksinə olaraq, bir qədər artırılsın. Tam əminliklə demək mümkündür ki, bu sahədə qeyd olunan dəyişikliklər baş verərsə, həm bankların gəliri artacaq, həm də əhalinin sosial durumunda müəyyən qədər irəliləyiş hiss olunacaq. Lakin əfsuslar olsun ki, hələ də banklar və onların sahibləri bu istiqamətdə konkret iş görməkdə maraqlı deyillər.
Bu arada, bir çox ekspertlər də hesab edirlər ki, hazırda ölkədə kreditlərin nisbətən aşağı faizlərlə verilməsi mümkündür. Lakin bir neçə iri inhisarçı banklar var ki, məhz onların «əməyi» sayəsində faiz dərəcələri 28-20-dan aşağı düşmür. Düzdür, ara-sıra olur ki, bu və digər bankın təmsilçisi faiz dərəcələrinin yüksək olmasını müxtəlif yollarla əsaslandırmağa çalışır. Lakin əksər hallarda onların əsaslandırmaları heç də reallığı əks etdirmir. Belə ki, faiz dərəcələrinin yüksək olmasının əsas səbəbi kimi əsasən, dünya maliyyə böhranı, son dövrlər ölkədə infliyasiyanın yüksək olması və nizamnamə kapitalını artırmaq üçün geniş imkanların olmaması göstərilir. Məhz bu qeyd olunanları əldə bayraq tutan bir çox banklar nizamnamə kapitallarını artırmaq məqsədilə kreditlərin verilməsi zamanı yüksək faizlərin tətbiqinə üstünlük verirlər. Ki, sonda bunun da əsas yükünü və fəsadlarını banka müraciət etmək məcburiyyətində qalan sadə vətəndaşlar daşımalı olurlar. Məhz bu fikirdə olan ekspertlər hesab edirlər ki, faiz dərəcələrinin yüksək olması ilə bağlı bankların əsaslandırmaları absurddur və heç bir əsası yoxdur. Çünki yerli bankların məntiqilə çıxış etsək, onda gərək qonşu dövlətlərin, hətta bir çox inkişaf etmiş ölkələrin bank sektoru çoxdan iflasa uğramalı idi. Digər bir arqument isə ondan ibarətdir ki, kreditlər verilən zaman risq dərəcəsi yüksək olur və ona görə də, faiz dərəcələri artırılır ki, bununla dəyə biləcək zərərin qarşısı alınsın. Deməli, yuxarıda da qeyd etdiyimiz yerli bankların biznes siyasəti məhz o məntiq üzərində qurulub ki, nə olursa olsun bank xeyir götürsün, müştəriyə ziyan dəysə də olar.
Söz yox ki, indinin özündə də müəyyən normalar çərçivəsində əhaliyə xidmət göstərən və bu zaman hər iki tərəfin maraqlarını bərabər qaydada qorumağa çalışan, ya da ən azından bu istiqamətdə müəyyən addımlar atan banklar var. Lakin ətrafında söhbət apardığımız həmin iri inhisarçı banklar və onların «krişa»ları müxtəlif yollardan istifadə edərək, rəqiblərini tez bir zamanda neytrallaşdırmağa nail olurlar. Elə bu səbəbdən də bu gün heç bir sıravi vətəndaş aşağı faizlə kredit götürə bilmir. Yalnız müxtəlif nüfuzlu şəxslər bu şansdan yararlana bilərlər ki, bu da ölkənin bank sektorunun hansı vəziyyətdə olduğunu gün kimi ortalığa qoyur.
Apardığımız araşdırmalar zamanı o da bəlli oldu ki, bəzi banklar əlavə qazanc əldə etmək məqsədilə bəzi maxinasiyalardan istifadə edirlər. Məsələn, bu gün elə inhisarçı banklar var ki, onlar öz pullarını ümumi dövriyyədən çıxarmaq üçün analoqu olmayan üsullara əl atırlar. Bunun üçün ən sərfəli variant əmlakın girov qoyulması yolu ilə kreditlərin verilməsidir. Belə ki, bankın işçisi əmlakını girov qoymaq istəyən şəxslə anlaşaraq, onun əmlakını real dəyərindən 30 faiz baha göstərir. Əvəzində isə müştəridən həmin 30 faizi alaraq cibinə qoyur. Kredit verildikdən sonra əmlakının tam dəyəri məbləğində pul almış şəxs isə sonradan həmin pulu qaytara bilmədiyini banka çatdırır. Nəticədə, bankın nümayəndələri krediti ödəyə bilməyən şəxsin əmlakını müsadirə edir. Heç nə itirməyən müştəri isə bundan sonra oyundan çıxmış olur. Beləliklə, bank müəyyən məbləğ itirməklə əmlak əldə edir. Lakin bank tərəfindən mənimsənilmiş əmlakın sonradan nəzərdə tutulan qiymətə satılması bir qədər müşkül məsələdir. Odur ki, növbəti hərracda qiymət bir qədər aşağı salınmaqla əmlak satılır. Nəticədə, ümumilikdə bank uduzsa da, müştəri ilə bankın nümayəndəsi kifayət qədər xeyir götürürlər.
Ümumiyyətlə, hazırkı şəraitdə sıravi vətəndaşın banklardan kredit alması o qədər də asan məsələ deyil. Bunu çoxları təsdiq edə bilər. O da məlumdur ki, birinci müraciətdən sonra bu və digər bankdan kredit ala bilməyən şəxs müxtəlif yollara əl atmalı olur ki, bunların da ən aktualı bankla əlaqəsi olan, yəni müştəri ilə kredit verən arasında maklerlik funksiyasını yerinə yetirən şəxsin tapılmasıdır. Məhz bundan sonra müəyyən məbləğdə «şapka» ödəmək şərtilə kreditin alınması reallaşır. Əks halda, bankdan kreditin alınması arzu olaraq qala bilər..
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• “Etirazlar olsa, interneti tamamilə söndürəcəyik” – Lukaşenko
Bu gün, 19:50 |
|
|
|
• Qaradağda ədliyyə işçilərinin peşə bayramı qeyd edildi - FOTO
Bu gün, 19:45 |
|
|
|
• Lüksemburq Nümayəndələr Palatası Fransanın "züy tutanı"dır... - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 19:02 |
|
|
|
• “Sülhlə bağlı Vaşinqtonun yanaşmasında dəyişikliklər gözlənilir” - AKTUAL
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
• Məhkəmə Mərkəzi Bankın “Mobilex” şirkətinə qarşı iddiasını təmin etmədi
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
• Keçmiş direktor Bakı şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsini nədə ittiham edir? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 18:14 |
|
|
|
• Azərbaycanlı hərbçi 2 ay əvvəl həlak olubmuş - nəşi tapıldı (FOTO)
Bu gün, 18:11 |
|
|
|
• ABŞ-da Nyu-York birjasını partlatmaq istəyən şəxs saxlanılıb
Bu gün, 18:06 |
|
|
|
• Leyla Əliyevanın iştirakı ilə Bakıda növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib - FOTO
Bu gün, 18:03 |
|
|
|
• Mətbuat katibinin qızı YÖS imtahanında I oldu - FOTO
Bu gün, 18:01 |
|
|
|
• “Huner Group” MMC-nin direktoru dəyişdirilib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 17:56 |
|
|
|
• “Baktelekom” və “Aztelekom” əməkdaşlarını 270, Mərkəzi Bank isə 528 manata sığortalayır - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 17:52 |
|
|
|
• Gəncənin yollarını 10 milyon manata bu şirkət - TƏMİR EDƏCƏK
Bu gün, 17:50 |
|
|
|
• Bakı həbsxanasında ÖLÜM
Bu gün, 17:44 |
|
|
|
• Mingəçevirdə muzey direktoru vəzifəsindən azad olundu - ƏMR
Bu gün, 17:42 |
|
|
|
• Həmin rəislər hakim qarşısına çıxarılır - Milyonlar yeyilib...
Bu gün, 17:40 |
|
|
|
• Ramiz Mehdiyevin kürəkəni Azərbaycan məhkəməsini “dubinka”ya çevirib – sahibkar etiraz edir
Bu gün, 17:38 |
|
|
|
• FHN 57 min manata mənzil təmir edir: “Baku Buildinq”i nazirliyə bağlayan nədir?
Bu gün, 17:35 |
|
|
|
• “Bakcell”in təşkilatçılığı ilə “Süni İntellektlə Dayanıqlılıq” mövzusunda panel müzakirəsi keçirilib - FOTO
Bu gün, 17:34 |
|
|
|
• “Baku Elektroniks”dən “Black Friday”də televizor aldı... VƏ... BƏLAYA DÜŞDÜ!
Bu gün, 16:38 |
|
|
|
• Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Komissiyasının Milli Məclis tərəfindən təqdim olunan üzvləri müəyyənləşib
Bu gün, 16:32 |
|
|
|
• Məhkəmə dəhlizlərində azıb qalan “Unibank”... - Sanki bu bank fəaliyyətini ədalət binalarında həyata keçirir...
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
• Berbok Bakıdadır: Əvvəlki incikliklər isə geridə... - Berlindən bizə düşmən çıxmaz...
Bu gün, 16:26 |
|
|
|
• Prezident ədliyyə naziri ilə bağlı SƏRƏNCAM VERDİ - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
• Bu il azərbaycanlılar Türkiyədə 7,2 milyon dollar sərmayə ilə 166 şirkət açıblar
Bu gün, 16:18 |
|
|
|
• Heydərov əvvəl necə idi... indi də elə: ELƏCƏ YEYİR... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 16:12 |
|
|
|
• Üçüncü Dünya müharibəsi başladı? – “Barmağı pultun düyməsindədir, qərar verilir”
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
• Kommunal xidmətlər bahalaşacaq? – Tarif Şurası yaxın günlərdə...
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
• Azərbaycan Qiymətləndiricilər Cəmiyyətinin sıraları genişlənir - AÇIQLAMA
Bu gün, 15:51 |
|
|
|
• "Kabinetdə oturanda belə yırtıq yaranır” - Rasim Balayev
Bu gün, 15:45 |
|
|
|
• Qızıl bazarında xaos: "Sertifikatlı" sex malı, baha qiymət... - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
• Araqçı və Mirzoyanın intensiv telefon danışığının PƏRDƏARXASI
Bu gün, 15:29 |
|
|
|
• “Embawood”un şöbə rəisi arvadını öldürmüşdü - 1 il həbs verildi
Bu gün, 15:22 |
|
|
|
• Seyid Həsən Amuli təbrizlini döyən ermənilərə niyə “Biz qəzəblənirik!”- demir?!
Bu gün, 15:19 |
|
|
|
• Ermənistan labirintdədir: Əllər yuxarı... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
• "Cəlilabad Məişət" ASC səhmdarlarının yığıncağı keçiriləcək
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
• Daha bir ölkə elan etdi: - “Putinin ordusuna cavab verəcəyik”
Bu gün, 13:26 |
|
|
|
• Türkiyə həbslərinin "dalğası": Bakıda bu məşhurlar polisə çağırılıb - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 13:13 |
|
|
|
• “Hyatt Regency Baku” yeni şəxsin idarəetməsinə keçir - DETALLAR
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
• “Boynunda haqqım olan boyunu yerə soxduqlarım yanıma gəlmir” – Meyxanaçı Xəyyam
Bu gün, 13:06 |
|
|
|
• Məhkəmə -Hüquq Şurası bu rayonun məhkəməsini yoxlayır - İLGİNC SƏBƏB
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
• Sahil Babayev Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin sabiq direktoruna vəzifə verdi - FOTO
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
• Ermənistan: ümüdsiz olsa da, silahlanır... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 12:51 |
|
|
|
• “İnnovasiya və Təchizat Mərkəzi”ndə əməlli-başlı özbaşınalıqdı – Cənab Qurbanov nə fikirləşir…
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
• “İydə”nin rəhbəri ölkədən nə qədər valyuta çıxıarıb? - ARAŞDIRILIR
Bu gün, 12:38 |
|
|
|
• "Golf Group" da ölkədən valyuta vəsaiti çıxarıb - DETALLAR
Bu gün, 12:36 |
|
|
|
• “Ferrum Kapital”ın problemləri - Bir gündə eyni məhkəmədə səkkiz iddia qaldırılıb...
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
• Paşinyanın rədd edilən istəyi: - Bakıya buna görə gəlmədilər
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
• NATO Baş katibi Ukrayna məsələsini müzakirə etmək üçün ABŞ-a səfər edəcək
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
• Naxçıvan Dəmir Yolları İdarəsində HƏR ŞEY SATILIB... - İLGİNC FAKTLAR...
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
|