Üçüncü Dünya müharibəsinin ayaq səsləri: ABŞ və Çin qarşı-qarşıya - TƏHLİL
Tarix: 13-10-2021, 08:49 | Çap et
ABŞ ilə Çin arasındakı Tayvan gərginliyi günbəgün artır. Çin lideri Si Çinpinin “Tayvan mütləq Çinlə birləşəcək” açıqlamasından sonra Pekinin rəsmi media qurumu “Qlobal Tayms”da (Global Times) ABŞ-ın təhdid olunduğu məqalə yayımlanıb. Məqalədə Tayvan Çinin ərazisi kimi göstərilib və Çin ordusunun bölgədə əməliyyat aparmaq hüququnun olduğu iddia edilib.
Tayvanın yanında olduğu bildirilən ABŞ da hədəfə alınıb: “Tayvan boğazında müharibə başlayacağı təqdirdə ilk olaraq ABŞ hərbçiləri vurulacaq”.
Məqalədə ABŞ xüsusi təyinatlılarının Tayvana göndərilməsinin Çin ərazisinin işğalı anlamına gələcəyi bildirilib: “Vaşinqton ABŞ hərbçilərinin həyatını riskə atır”.
Politoloq Şahin Cəfərli AYNA-ya açıqlamasında deyib ki, ABŞ ilə Çin arasında müharibə riski mövcuddur: “Xüsusən Tayvan məsələsinə görə bu ehtimal daha da artıb. Çin lideri Si Çinpin son açıqlaması zamanı Tayvanın onların vətəni olduğunu bəyan etdi. Ardınca dedi ki, Çin Tayvanı öz ərazisinə qatmaqda qərarlıdır. Lakin ABŞ, Yaponiya və Avstraliya Tayvanı müdafiə edir. Əgər Çin bu məsələdə təkid edərsə və ya hərbi yola əl atarsa, o zaman adıçəkilən dövlətlər açıq şəkildə Pekinə qarşı dayanacaq. Amerika bunu etməsə, o zaman dünyanın supergücü statusunu itirə bilər”.
Bu müharibənin Üçüncü Dünya müharibəsinə gətirib çıxaracağı ehtimallarından danışan həmsöhbətimiz bildirib ki, bu, mümkündür: “Sözsüz ki, dünyanın iki güclü dövləti – ABŞ və Çin arasında müharibə başlayarsa, bu, özlüyündə Üçüncü Dünya müharibəsi elementlərini də daşıyacaq. Müharibənin başlaması, davam etməsi, anlaşmanın olub-olmaması məsələyə təsirsiz ötüşməyəcək. Bu, həm də dünya liderliyi uğrunda tərəflərin mübarizəsi olacaq. Tayvan məsələsi bu məsələdə bəhanə rolunda çıxış edə bilər. Belə bir hal olarsa, o zaman bütün dünyanın diqqəti bu münqaişəyə yönələcək”.
Cəfərli düşünür ki, Rusiya və İranın ehtimal olunan bu müharibədə iştirakı gözlənilmir: “Təbii ki, Rusiya siyasi baxımdan Çinə dəstək verəcək. Əsas məqsəd Çini dəstəkləmək yox, ABŞ və Qərbə qarşı cəbhədə yer almaqdır. Lakin düşünmürəm ki, Moskva məsələyə birbaşa müdaxilə etsin. Sadəcə siyasi dəstəkdən söhbət gedə bilər - necə ki, indiyə qədər bunu edirdilər. İran isə ciddi beynəlxalq oyunçu deyil. Yəqin ki, Tehran da siyasi dəstək verməklə kifayətlənəcək. Onlar sadəcə məsələnin necə yekunlaşmasını gözləyəcəklər. Bütün hallarda bu müharibə dünyanın gələcək taleyinə çox ciddi təsir edəcək”.
Politoloq Qabil Hüseynli də AYNA-ya şərhində son vaxtlar ABŞ-Çin gərginliyinin pik həddə çatdırığını söyləyib: “Çin müstəqil bir dövlətə qarşı siyasət yürüdür. Tayvan uzun müddətdir müstəqil ölkədir. Kifayət qədər imkanlı bir dövlətdir. Vətəndaşları yüksək rifah şəraitində yaşayırlar. ABŞ-la çox yüksək münasibətləri var. Çin isə vaxtaşırı olaraq bu ölkəni təhdid edir. Açıq şəkildə bildirir ki, Tayvan Çinin ərazisidir. Bunu onunla izah edir ki, Tayvanda yaşayan əhalinin əksəriyyəti çinlilərdir. Pekin vaxtaşırı olaraq Tayvanın hava sərhədlərini pozur, onların ərazisinə müxtəlif silahlar, vərəqələr atır. Son dövrlər bu münasibətlər daha kritik mərhələyə daxil olub. Hesab edirəm ki, “bu xəmir hələ çox su aparacaq”. Qarşıda müharibə riski istisna edilmir”.
“ABŞ birmənalı olaraq tayvanlıları müdafiə edəcək” deyən siyasi icmalçının dediyinə görə, bunu amerikalı rəsmilər də dilə gətirirlər: “Hətta deyirlər ki, nəyin bahasına olursa-olsun Çinin Tayvanı işğal etməsinə imkan verməyəcklər. Hətta lazım gələrsə, ən ağır silahlardan belə, istifadə edəcəklər. Bu, çox təhlükəli tendensiyadır. Düzdür, Çin hazırda ABŞ-la müharibədə qalib gələcək gücdə deyil. Baxmayaraq ki, iqtisadi baxımdan sürətlə güclənir. Belə bir müharibə olarsa, bu, faktiki olaraq Üçüncü Dünya müharibəsinin başlanması olacaq”.
Hüseynli hesab edir ki, Rusiya bu məsələdə tərəf olmayacaq: “Çünki Çinin Rusiyaya qarşı da ərazi iddiaları var. Bir anlıq təsəvvür edin ki, Çin ABŞ-la müharibədə qalib gəlib və dünyanın supergücüdür. Bu halda təbii ki, Rusiyaya qarşı da ərazi iddiaları qaldıracaq. İndiki məqamda ABŞ-a qarşı onlar birlik nümayiş etdirsələr də, hər zaman məsafəli davranırlar. Siyasi dəstək ola bilər, hərbi dəstək isə mümkün deyil”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Şəki təsərrüfatlarında TƏHLÜKƏ – Meyvələri məhv edən XƏSTƏLİK yayıldı
Bu gün, 11:53 |
|
|
|
| • “Məni uşaq evinə qoydu, erməniyə əsir düşdüm” - Münəvvər Kələntərlinin oğlu bomj vəziyyətində yaşayır
Bu gün, 11:44 |
|
|
|
| • Ağrı dağında gözümüz yoxdur - Köçəryan
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
| • “Azmade Group”un törəmə şirkətinin direktoru dəyişib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
| • Sarımsaq Azərbaycana hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Marketlərdə 3,2 dəfə baha satılır
Bu gün, 11:27 |
|
|
|
| • Koçaryan Avropaya qarşı çıxdı: - “Ermənistan üçün ən yaxşısı Aİ-dən uzaq durmaqdır”
Bu gün, 11:21 |
|
|
|
| • Mingəçevir şəhər Yaşıllaşdırma İdarəsinə “gül satan qız” əslində kimdi - İLGİNC FAKTLAR...
Bu gün, 11:13 |
|
|
|
| • Qusar xətəxanası ətrafında problem bitmir - Bu dəfə də xəzinadar cəzalandırıldı
Bu gün, 11:06 |
|
|
|
| • 500 ilin söhbətindən FAYDA ÇIXARANLAR... - Ya rusbaşdı, ya da qumbaş…
Bu gün, 10:58 |
|
|
|
| • Nizami məhkəməsinin öz məcəlləsi var? - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 10:55 |
|
|
|
| • "Azərbaycanda bu serialın adını çəkəndə hamı üzünü bağlayır" - VİDEO
Bu gün, 10:50 |
|
|
|
| • Hindistanda türk markalarına boykot: - LC Waikiki, Mavi, Koton və Trendyol siyahıda
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • Naxçıvanın istilik sistemləri yenidən qurulacaq – 1,6 milyon manat sərf olunacaq
Bu gün, 10:41 |
|
|
|
| • Naxçıvanda dəyişən nəsə yoxdur: Talıbovun əlaltısı YENƏ DƏ HÖKM VERƏCƏK - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • “Bu sözümdən sonra nazirlik əməkdaşlarını işdən çıxartdılar...” - Əməkdar artist
Bu gün, 10:33 |
|
|
|
| • "Sərhədlər açılmalıdır" - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 10:31 |
|
|
|
| • Azərbaycan şirkəti dividendlərin ödənilməini müzakirəyə çıxaır - TOPLANTI
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • Toyda ona hücum edildiyi deyilən aktrisadan AÇIQLAMA: - “İçki aləmidir, özlərini itirsələr də...”
Bu gün, 10:26 |
|
|
|
| • Elşad Mirinin etiraz etdiyi sünnət görün uşaqlara necə FAYDALI İMİŞ - HƏKİMDƏN AÇIQLAMA
Bu gün, 10:14 |
|
|
|
| • 2024-cü il büdcəsinin icrası haqqında sənəd parlamentə daxil olub
Bu gün, 10:08 |
|
|
|
| • *Gəncə Şərab – 1” ASC səhmdarlarını - YIĞINCAĞA DƏVƏT EDİR
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
| • Fəthullah Gülən ölməyibmiş - KİV
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
| • “Ziraat Bank Azərbaycan”da yeni təyinat - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
| • “Unibank”da üç əsas məsələni müzakirəyə çıxarılır - YIĞINCAQ
Bu gün, 09:54 |
|
|
|
| • Neftçalada şəhid anası qohumları tərəfindən döyüldü - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:43 |
|
|
|
| • Paşinyan sülh sazişini niyə imzalamır? - AKTUAL
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • Qriqoryanın dili Tehranda açıldı: “Zəngəzur dəhlizi” adlanan məsələ Ermənistanın... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 09:40 |
|
|
|
| • Paşinyan Əliyevi niyə kofe içməyə dəvət etdi? - Tirana görüşünün pərdəarxası
Bu gün, 09:34 |
|
|
|
| • Bakıda moped sərnişini faciəvi şəkildə öldü - FOTO
Bu gün, 09:23 |
|
|
|
| • Ermənilər Qüdsə də “sahib çıxmaq” istəyir - GƏRGİNLİK
Bu gün, 09:18 |
|
|
|
| • Qusar Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının vəzifəli şəxsinə elektron qolbaq taxıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:14 |
|
|
|
| • Vətəndaş 50 qəpiklik yola 50 manatlıq əsəb xərcləyir - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • Sahib Məmmədov sabiq deputatın vəzifəsini əlindən aldı - FOTO
Bu gün, 09:05 |
|
|
|
| • ABŞ Konqresi Trampın xərclərin azaldılması qanun layihəsini dəstəkləyib - C-SPAN
Bu gün, 08:59 |
|
|
|
| • Şəki təhsili NAŞILARIN ƏLİNƏ KEÇİB - Məktəbi telefonla idarə edirlər...
Bu gün, 08:57 |
|
|
|
| • Əliyev sərhəddə nə hazırlayır? Baxın, bu da sübutu! – Ohikyan
Bu gün, 08:45 |
|
|
|
| • ABŞ-ın hərtərəfli sülh planı: Savaş dərhal dayanacaq! - KİV
Bu gün, 08:41 |
|
|
|
| • 6 Saylı Uşaq Musiqi Məktəbində BÖYÜKLƏRİN SÖYÜŞLÜ XORU... - VİDEOFAKT
Bu gün, 08:36 |
|
|
|
| • `Sürət Karqo`dan SÜRƏTLİ FIRILDAQ - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 08:20 |
|
|
|
| • Müştərisi KONTAKT HOME-u Allaha tapşırdı - "Etdiyim hər ödənişin qəpiyinə qədər hallalığını vermirəm..."
Bu gün, 08:11 |
|
|
|
| • Səyyad Aran DAĞDAN ENMƏYİB Kİ... - 285 manata binəva camaat necə dolansın?
Bu gün, 08:04 |
|
|
|
| • İşçilərin iş rejimi və... - Ekspert danışır...
Bu gün, 07:59 |
|
|
|
| • Ərdoğan dedi... deməsəydi, yaxşı olardı... - AMMA DEDİ AXI...
Bu gün, 07:56 |
|
|
|
| • Bu şəxslər 600 manat müavinət ala bilər – Üç vacib məqam
Bu gün, 06:56 |
|
|
|
| • Şahbuzda AİLƏ PODRATI: ETN də işin içindədir - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 06:49 |
|
|
|
| • Mətbəximizdəki inflyasiya: Qiymətlər artır, payımız isə azalır... - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 06:28 |
|
|
|
| • Cəlilabad sakini haqsızlıqla ÜZ-ÜZƏ... - GİLEY
Bu gün, 06:22 |
|
|
|
| • İllik maliyyə hesabatından gizlənən gömrük şirkətləri - Sistemli fırıldağın izləri
Bu gün, 06:11 |
|
|
|
| • Bazarda nə baş verir: Təəccübləndirən qiymətlər - AKTUAL
Bu gün, 06:05 |
|
|
|
| • "Yeni dünya düzənində Azərbaycanın mövqeyi daha da güclənməkdədir" - deputat
Bu gün, 05:58 |
|
|
|
|
