Kürdəmirdə fermerlər dərdlərini KİMƏ DESİNLƏR... - NARAZILIQ VAR...
Tarix: 21-03-2024, 09:14 | Çap et
Ölkədə suvarma sistemləri və su çatışmazlığı ilə bağlı uzun illərdir ki, problemlər yaşanır. Xüsusən də, yaz və yay aylarında Aran zonasındakı sakinlər bu problemlə qarşılaşırlar. Kürdəmirli fermer Allahverən Allahverənov Meydan TV-yə deyib ki, su çatışmazlığından bostan və tərəvəz əkinini ləğv ediblər.
15 hektar əkin sahəsi olan vətəndaş deyir ki, ilbəil artan quraqlıq ərazinin azalmasına səbəb olur:
“Məcburuq ki, azaldaq. Son beş ildə su çatışmazlığından bostan və tərəvəz əkinini ləğv etmişik. Əziyyət çəkib hektarla əkirdik, yazda, yayda su tapmırdıq ki, suvaraq. Saralıb yanırdı, torpaq çat olurdu. İndi ildə az suvarılan əkinlərə üstünlük veririk. Taxıl əkini ildə iki dəfə ilə dözür, bostan ən azı 3-4 dəfə, soğan 15-20 dəfə suvarılmalıdır”.
“Suvarma çətin olduğu üçün itkini də hiss etmirik”
Fermer deyir ki, kəndlərdəki mövcud beton kanallar istifadəsiz qaldığından və təmirsizlikdən dağılıb. Bunun əvəzinə salınan torpaq kanallar və nəzarətsiz suvarma illərdir ki, su itkisinə səbəb olur.
Onun sözlərinə görə, əvvəllər iri kəndlərdə 10-15 min hektarlıq əkin sahələri artıq yarıya enib. Torpaqlarda şoranlaşma isə 20-25 faiz artıb.
Müasir suvarma sistemlərindən istifadə isə nəinki kəndli, fermerlər üçün belə əlçatmazdır:
“Suvaranda insanlar səhlənkarlığa və tərəfkeşliyə yol verirlər. Öncə rayondakı iri şirkətlər suyu öz sahələrinə verir, sonra kəndlərdə növbəlilik yaranır. Bizim kənddə su varmı ki, itkiyə getsin? Suvarma çətin olduğu üçün itkini də hiss etmirik. Beton kanalları illərdir təmir etməyib su idarələri deyə gözdən kənarda qalıb. Ötən il 25-30 sentner məhsul gözlədiyim halda normal suvarma getmədiyi üçün 15 sentner götürdüm. “Pivot layihə” məqsədilə nazirlik bizi yığıb yarmarkaya topladı. Məlum oldu ki, 50-100 hektarda nəzərdə tutulan “Pivot” sistemə 70-80 min manat hətta, daha çox məbləğdə pul lazımdır. Şərtlərə biz fermerlərə yaxın düşə bilmərik, o ki, qalsın kəndlilər. 60-70 min güzəştli kredit götür, icra et deyirlər. Ancaq o pulu işlərlə təsərrüfatdan qazana bilmirik. Gərək 20 il onlara işləyim ki, krediti ödəyim”.
“Quru məsləhətlə müasir suvarma sistemi qurulmur”
Kürdəmir sakini Elxan Usubov da 4 hektar taxıl və yonca əkib. O da bahalığa görə kəndlilərin həyətyanı sahələrdə əkini artırdığını, ancaq günlərlə su üstündə mübarizə apardıqlarını deyir:
“Bizim Sovla və Söyüdlər kəndində 872 hektar pay torpağında əkin var. Quraq hava şəraitinə arada yağan yağıntı kömək etməz, suvarma qaçılmazdır. Vaxtında da suvarma olmayanda hektarına 10-15 % məhsuldarlıq aşağı düşür. Kəndin bir hissəsi suvaranda, digər hissəsi aydan çox gözləməli olur. Bu da kütləvi suvarma dövründə əkinə mənfi təsir göstərir. Kəndə su Kür çayından motorla vurulub torpaq kanallar vasitəsilə gətirilir. Suvun səviyyəsi aşağı düşməsi ilə kəndlərə su gəlişi kəsilir. Ötən il buna görə ay yarım su tapmadıq. Bizdə üçüncü kateqoriya torpaqdır, suvarılması vaxtında getməlidir. Nazirlik səviyyəsində gəlib təbliğat aparırlar, ancaq vəsait olmayandan sonra quru məsləhət ilə müasir suvarma sistemi qurulmur. Dörd hektar əkinim var, hektarına 220 manat subsidiya alıram ki, onun da 25 faizi nəğd olur, qalanı gübrəyə gedir. Ondansa 70-ci illərdə çəkilən beton kanallar bərpa olunsun və su israfına yol verilməsin, suvarma vaxtı da nəzarət edilsin”.
“Niyə vaxtında təmir etmədilər, məhv olub qaldılar? Müasir suvarma sistemlərindən iri şirkətlər istifadə edir ki, 50-100-500 hektarları əhatə edirlər. Dövlətin imkanları və güzəştləri də onlar üçündür. Ötən il 10 ton arpa, buğda götürdüm, ancaq toxumu bir manatdan aldım, satanda 30-35 qəpik oldu. Biçin əkini ödəmir, o ki qaldı suvarma sistemi olsun”, – deyə əkinçi vurğulayır.
Yeri gəlmişkən, bu problem təkcə Kürdəmirdə deyil, digər rayonlarda da su çatışmazlığı sindromu yaşanır.
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin verdiyi məlumata görə, ölkə üzrə mövcud 4.78 mln hektar kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaq sahəsinin yalnız 1.48 milyon hektar sahəsi suvarılır.
Mövcud 1.88 mln əkin sahəsindən isə ancaq 1.15 mln hektarında suvarma həyata keçirilir. İldən ilə isə suvarmada itki göstəricisi artır.
Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi ötən il üçün bu itkinin 50 faizdən çox olduğunu bildirib.
Ölkədə su resursu 32 milyard kub metrdən 25 milyard kub metrə düşüb.
Bunun da 70 faizi transsərhəd çayların, 30 faizi daxili suların hesabına formalaşır. Son illər yağıntıların az olması, illik orta temperaturun yüksəlməsi, mövcud suvarmada itkilər su ehtiyatını azaldır, quraqlığı daha da artırır.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Rövşən Nəcəflə bağlı hüquq-mühafizə orqanlarına ÇAĞIRIŞ EDİLDİ - "Onları bu yaşda kim işə qəbul edəcək?"
Bu gün, 10:36 |
|
|
|
| • Mehdiyevin AMEA-dakı UZANTILARI NƏ OLACAQ? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 10:27 |
|
|
|
| • Rusiyanın tez-tez Xəzər mövzusuna qayıtmasının bir səbəbi var... - o da...
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • Kobaxidze ATƏT sədri ilə görüşünü ləğv edib - KİV
Bu gün, 10:16 |
|
|
|
| • Xalq artisti Ramiz Quliyev vəfat edib
Bu gün, 10:15 |
|
|
|
| • Sabunçuda Qarabağ Qazisinin GÜNÜNÜ QARA EDİBLƏR... - "Bəlkə Sabunçuda başqa qanunlar var..."
Bu gün, 10:13 |
|
|
|
| • 33 yaşlı kişi 11 yaşlı qıza təcavüz etdi - Gəncədəki dəhşətli cinayətin TƏFƏRRÜATI
Bu gün, 09:55 |
|
|
|
| • “Universitetə attestatla qəbul etdirəcəm” deyərək dələduzluq etdi - QƏRAR
Bu gün, 09:52 |
|
|
|
| • “Blokda olan kartımdan pul oğurlayıblar” - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 09:51 |
|
|
|
| • ATƏT rəhbəri Gürcüstandakı etiraz aksiyasına qatıldı - "Onların demokratiya, söz azadlığı və fundamental insan haqları hüququ var..."
Bu gün, 09:49 |
|
|
|
| • On bir il əvvəl arvadını öldürdü, həbsdən çıxıb onunla münasibətlərindən şübhələndiyi kişini qətlə yetirdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:47 |
|
|
|
| • "İzmir Restoran" qalmaqallı məhkəmə prosesində yenidən uduzdu
Bu gün, 09:42 |
|
|
|
| • Zaur Baxşəliyev efirdəki bu sözünə görə məhkəmədə ifadə verdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:34 |
|
|
|
| • ABŞ Yaxın Şərqə gətirdiyi silahları İrana qarşı yönəldəcək - Hərbi ekspert
Bu gün, 09:30 |
|
|
|
| • “Zabrat Maşınqayırma Zavodu”nun nizamnamə kapitalından 1,8 milyon manat - GERİ GÖTÜRÜLÜR
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • Kremldən idarə olunan revanşistlər nəyə nail ola biləcəklər - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 09:18 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev özü ilə HANSI MƏMURU APARACAQ? - AKTUAL
Bu gün, 09:07 |
|
|
|
| • Fuad Nəcəfli ilə Vasif Talıbovun FƏRQİ NƏ OLDU Kİ:" `Onlara vətən xaini de, işə xitam verdirək...` - NAXÇIVAN DÜZƏLMİR Kİ, DÜZƏLMİR...
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
| • Daha bir bankın taleyi SUAL ALTINDADIR - Rəqəmlər başqadır, amma...
Bu gün, 08:57 |
|
|
|
| • Rəsmi Bakı bir daha öz böyüklüyünü dünyaya nümayiş etdirdi - Yeni Dehli bunu necə qiymətləndirəcək?
Bu gün, 08:50 |
|
|
|
| • Tramp bu gün FTB direktoru ilə mətbuat konfransı keçirəcək
Bu gün, 08:48 |
|
|
|
| • Türkiyədə qərar: Azərbaycanlılar hansı üstünlüklər qazandı? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 08:02 |
|
|
|
| • Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyinin yeni direktoru kim olacaq? - Deyilənə görə...
Bu gün, 07:59 |
|
|
|
| • Daha bir tarixi ev MƏMUR HƏDƏFİNDƏ - Yasamalda ÖZBAŞINALIQ
Bu gün, 07:49 |
|
|
|
| • Agentlik iş təklif etsə də... - GİLEY
Bu gün, 07:45 |
|
|
|
| • Əliyev-Putin görüşünün izi ilə: Moskva vəziyyətlə barışıbmı? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 07:42 |
|
|
|
| • "Bu məlumat tamamilə yalandır" - MƏHKƏMƏ UDUZULMAYIB
Bu gün, 07:35 |
|
|
|
| • Fransa prezidenti parlamenti buraxmağı planlaşdırır - AÇIQLAMA
Bu gün, 07:33 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev işində ŞOK AD: “Tomsk xətti” üzə çıxır, həbs olunacaq... - İLGİNC GƏLİŞMƏ
Bu gün, 07:32 |
|
|
|
| • Lotereya biletindən 1 manat “uddu”, daha çox qazanmaq istədi, 3 il 8 ay həbsxanaya getdi... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 07:28 |
|
|
|
| • “Türk Birliyinin beyin mərkəzi olan Türkiyə, soydaşına qapı bağlamamalıdır” - ETİRAZ VAR!
Bu gün, 07:24 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev şifrəsi: hakimiyyəti bu adamlarla devirmək istəyib – şok plan
Bu gün, 07:22 |
|
|
|
| • Həbs edilən Ramiz Mehdiyevin milyardları üzə çıxır - SİYAHI
Bu gün, 07:18 |
|
|
|
| • Fransa 2026-cı ildə 310 milyard avro borc götürəcək - "Le Figaro"
Bu gün, 07:16 |
|
|
|
| • Faiq Ələkbərli “Elm və təhsilin yeniləşməsi prosesində milli-mənəvi dəyərlərin əhəmiyyəti” mövzusunda məruzə edib - FOTO
Bu gün, 02:07 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin DÖVLƏT ÇEVRİLİŞİ PLANI OLUBSA...
Bu gün, 02:03 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin FHN-də müavin olan oğlu NƏ OLACAQ: Kəmaləddin Heydərov da bilmir - CAVABINI BİLƏN YOXDUR
Bu gün, 00:16 |
|
|
|
| • İlham Əliyevin ilk dəfə Azərbaycan Prezidenti seçilməsindən 22 il ötür
Bu gün, 00:07 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev ev dustaqlığında: qanun nələrə icazə verir, nələri qadağan edir? - DETALLAR
Dünən, 23:41 |
|
|
|
| • “Ad günü” filminin gürcü qəhrəmanı “Sənətkar” medalı ilə təltif edilib - FOTO
Dünən, 23:38 |
|
|
|
| • Yaxın Şərqdə sülh: Çox kövrək olacaq? - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 23:25 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin həbsi: ÖZÜ İLƏ KİMİ APARIR? - MƏSƏLƏ BÖYÜKDÜR...
Dünən, 23:12 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevə ömürlük verilir? – Sensasion detal üzə çıxdı
Dünən, 23:05 |
|
|
|
| • Həbs edilən Ramiz Mehdiyevin PARLAQ KARYERASI – DOSYE
Dünən, 22:43 |
|
|
|
| • Mehdiyev dəhşətli cinayətlərdə ittiham olunur - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 22:40 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev həbs edildi - Bu MADDƏ İLƏ....
Dünən, 22:19 |
|
|
|
| • DOST Agentliyində yeni təyinat həyata keçirilib - ƏMR
Dünən, 22:17 |
|
|
|
| • "Xalq Bank"ın xalis mənfəəti 5 %-ə yaxın azalıb
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • Müxtəlif şəxslərin hakimiyətə can atması müxalifət cəbhəsi parçalayır -AÇIQLAMA
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Limit qərarından sonra: Taksilər də “kölgə”yə çəkiləcək - BELƏ HARA GEDİRİK?
Dünən, 17:56 |
|
|
|
|
