NATO sammiti: tarixi olmalı idi, amma olmadı - NƏ BAŞ VERİR?
Tarix: 15-07-2024, 07:33 | Çap et
Vaşinqtonda keçirilən yubiley sammitində, həqiqətən tarixi sıçrayışlı qərarlar əvəzinə (və burada təkcə Ukraynanın gələcək üzvlüyü ilə bağlı deyil), NATO əvvəldən olduğu kimi öz “köklərinə” - öz bürokratik mexanizminə qayıtdı.
Bu mexanizm zərif, lakin çox ləngdir - çünki o, 1949-cu ilin aprelində SSRİ-nin tammiqyaslı silahlı hücumuna, eyni yöndəmsiz, dəhşətli mexanizmə cavab vermək üçün yaradılmışdır.
Tarixi ərzində Alyans bir neçə uğurlu, lakin eyni dərəcədə yavaş təşkilati və bürokratik transformasiyalardan keçmişdir:
“Soyuq müharibə” başa çatdıqdan sonra;
11 sentyabr 2001-ci il “əl-Qaidə” hücumlarından sonra;
2014-cü ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzünün birinci hibrid mərhələsindən sonra.
Bu transformasiyaların heç biri nə tez, nə də vaxtında olmadı - NATO həmişə hadisələrə, təhdidlərə qabaqcadan reaksiya əvəzinə sonradan reaksiya verdi (çox gecikmə ilə). Bəli, hər şeydən sonra, NATO-nun kollektiv təhlükəsizlik sisteminin fəlsəfəsi yarandığı ilk gündən qabaqlayıcı deyil, çəkindirmə və cavab verməkdən ibarət olmuşdur.
Bununla belə, Avropa və Avro-Atlantik təhlükəsizliyinə təhdidlərin dinamikası, dəyişkənliyi də hər dəfə artıb.
Cari qərarlarda Alyans aşağıdakı əsas məqamlara diqqət yetirib:
üzv ölkələrin ÜDM-nin 2%-nin öz təhlükəsizliyi və müdafiəsi üçün qeyri-kafi məcburi xərcləmə probleminin həlli (bu gün Alyansın 32 ölkəsindən yalnız 4-ü 1,28%-dən 1,81%-ə qədər xərcləyir ki, bu da əvvəlki dövrlərdən o qədər də çox deyil) və limitin 3%-ə qədər artırılması ilə bağlı müzakirələrə başlamaq;
bütün üzv ölkələrin hərbi-sənaye kompleksi arasında koordinasiya və əməkdaşlığın gücləndirilməsi;
Rusiya Federasiyasından gələn təhlükəyə uzunmüddətli müqavimət göstərmək üçün Avropada öz strateji zərbə imkanlarını inkişaf etdirmək;
hibrid və kiber təhlükələrə cavab vermək üçün formal təşkilati və bürokratik mexanizmlərin yaradılması;
Ukraynaya daimi dəstək və yardım göstərmək üçün rəsmi təşkilati və bürokratik mexanizmlərin yaradılması və dövlətimizin təşkilata rəsmi dəvət olunması üçün siyasi ilkin şərtlərin təmin edilməsi.
Bununla belə, əlavə olaraq, ən mühüm problem qalır: müttəfiqlərin bütün mövcud mexanizm və vasitələrdən faktiki istifadə etmək üçün siyasi iradəsi.
Axı 75 il əvvəl Şimali Atlantika Alyansı məhz ona görə yaradılmışdı ki, ona üzv olan ölkələrin orduları heç vaxt döyüşməsin. Və indiyədək Alyans bu ideal çərçivələrə əməl etməyi bacarıb. Bununla belə, müttəfiqlər yadda saxlamalıdırlar ki, bu çərçivə əsasən NATO ordularının döyüşə girmək istəyinə, eləcə də siyasi liderlərin həmişə yalnız təhdidlərə cavab vermək demək olmayan vaxtında və düzgün qərarlar qəbul etməyə real istəyinə görə mövcuddur.
Müəllif: Taras Jovtenko – Ukraynalı beynəlxalq təhlükəsizlik eksperti
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "AYNA oradan hər gün cəriməliyir, banklar burdan pul qoparır" - ETİRAZ
Bu gün, 06:49 |
|
|
|
| • Daha bir 'əmlakçı' Cəlilabadda vəzifəyə təyin olundu - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 06:46 |
|
|
|
| • 'Həm maddi, həm də mənəvi zülm verirlər" - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 06:38 |
|
|
|
| • Məktəb direktoru pulyığmanı DANMADI... - "... könüllüdür"
Bu gün, 06:32 |
|
|
|
| • Əhaliyə xəbərdarlıq: “Hazır olun!” – Qarşıdakı 3 ayda…
Bu gün, 06:23 |
|
|
|
| • Zelenski anasına müraciət etdi - “... narahat olma!”
Bu gün, 02:12 |
|
|
|
| • Gömrükdəki köhnə iddialar və kölgələr... - Yeni sistem də bir işə yaramırsa...
Bu gün, 01:59 |
|
|
|
| • İcra başçısı rüşvət alan işçisini BELƏ QORUDU - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 01:53 |
|
|
|
| • Çin Putinə arxa çevirdi: Rusiya lideri geri çəkilmək məcburiyyətində qalıb - ŞƏRH
Bu gün, 01:48 |
|
|
|
| • Dünya qorxu içində: Hindistan-Pakistan nüvə müharibəsi olacaqmı? - AKTUAL
Bu gün, 01:44 |
|
|
|
| • TDT prioritet olsa da, Cənubi Azərbaycan daha vacibdir - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 01:42 |
|
|
|
| • "Bu proses hazırda da mərhələli şəkildə davam etdirilir" - deputat
Bu gün, 01:38 |
|
|
|
| • "Məni qarşıda ağır xərçəng xəstəliyi gözləyirmiş"
Bu gün, 01:32 |
|
|
|
| • “Dodağını şişirdən müğənnilər xalqı məhv ediblər”
Dünən, 23:33 |
|
|
|
| • Ermənistanda Azərbaycana qarşı terror aktlarına intensiv hazırlıq gedir - VİDEO
Dünən, 23:32 |
|
|
|
| • Bakıda daha bir gizli Rusiya-Almaniya görüşü – Azərbaycan qlobal dialoqların yeni ünvanına çevrilir
Dünən, 23:27 |
|
|
|
| • Hindistan iyulda Ermənistana “Akash” sistemlərinin ikinci partiyasını göndərəcək
Dünən, 23:24 |
|
|
|
| • Rusiyanın Ukrayna ilə sülh danışıqlarına ev sahibliyi etməyə hazırıq - Ərdoğan
Dünən, 15:57 |
|
|
|
| • Trampdan Azərbaycanla bağlı mühüm tapşırıq - AÇIQLAMA
Dünən, 15:52 |
|
|
|
| • Paşinyanın gizli müqaviləsi - Hamilə, uşaq, qoca və əlillər üzərində ÖLÜM SINAĞI
Dünən, 15:00 |
|
|
|
| • Paşinyan müharibədə məğlub olduğu üçün belə deyir - FAKT BUDUR!
Dünən, 14:57 |
|
|
|
| • “Ramiz Fətəliyev və İhsan Nəcəfov nakişi hərəkət ediblər, Elmira Axundova isə…” - Əli Ömərov
Dünən, 14:52 |
|
|
|
| • Dollara tələbat artır, rəsmilər susur: Örtülü bazar - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Dünən, 11:52 |
|
|
|
| • Putin üçün 22 bəndlik ÇIXIŞ YOLU - “NBC News”
Dünən, 11:49 |
|
|
|
| • Xanım Qafarovanın anası dünyasını dəyişib
Dünən, 11:47 |
|
|
|
| • "Onkoloji xəstə üçün 811-ci növbə nə deməkdir?" - ETİRAZ
Dünən, 11:44 |
|
|
|
| • Paşinyan üçün 3 kritik ssenari cızıldı – Yaxın günlərdə…
Dünən, 11:42 |
|
|
|
| • Xalq artistinin keçmiş həyat yoldaşı axtarışa verildi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 11:40 |
|
|
|
| • Qaradağda 15 yaşlı qıza restoranda toy ediblər - Hər kəs göz yumub
Dünən, 11:38 |
|
|
|
| • Tramp Kəşmir probleminin həllinə çalışacaq
Dünən, 09:24 |
|
|
|
| • «Gold Residence»lə KİMSƏ BACARMIR? - NARAZILIQ VAR...
Dünən, 09:22 |
|
|
|
| • “Elm ocağı hara, çayxana hara?!” - BU NƏDİ BELƏ?
Dünən, 09:10 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı müğənni açıq-saçıq fotoları ilə gündəmə gəldi - FOTO
Dünən, 09:01 |
|
|
|
| • “Bu, Makron rejiminin öz vətəndaşlarına qarşı ədalətsiz siyasətinin təzahürüdür” - deputat
Dünən, 08:58 |
|
|
|
| • ABŞ-ın Rusiya qazı ilə bağlı hədəfi... - “Voll Strit Jurnal”
Dünən, 08:54 |
|
|
|
| • Bu gün ali təhsil müəssisələrinin magistraturalarına qəbul imtahanı keçiriləcək
Dünən, 06:15 |
|
|
|
| • Pakistanda 150 uçuş reysi ləğv edildi
Dünən, 06:08 |
|
|
|
| • "Həbsxanada əlacsızlıqdan ağladığım o günü xatırladım"
Dünən, 02:48 |
|
|
|
| • Saat hesabı qazanc: həm aylıq maaş sistemi qalır, həm də... - ARAŞDIRMA
Dünən, 02:45 |
|
|
|
| • “Milyonluq saray”ın sahibi Bəxtiyar Dali çəkiliş etməməsi üçün jurnalistə pul TƏKLİF EDİBMİŞ
Dünən, 02:43 |
|
|
|
| • İranı nüvəsizləşdirmək yalnız danışıqlar yolu ilə mümkündür - GƏLİŞMƏ
Dünən, 02:36 |
|
|
|
| • İnformasiya “fırtınası” - AKTUAL
Dünən, 02:33 |
|
|
|
| • "Hər bir sənət adamı buna fikir verməlidir"
Dünən, 02:30 |
|
|
|
| • Ermənistan MN-in keçmiş sözçüsündən SƏRSƏM AÇIQLAMA - "Hitler "Böyük Ermənistan"ı qura bilərdi"
Dünən, 02:23 |
|
|
|
| • "Prezident Tofiq Yaqublunu əfv edə bilər" - Qüdrət Həsənquliyev
10-05-2025, 19:08 |
|
|
|
| • “Türkiyədə işləyir, niyə gəlib burada iş axtarsın ki?” - Cahangir Novruzov Azərbaycana gələcək?
10-05-2025, 19:05 |
|
|
|
| • Putin hesab edir ki... - GƏLİŞMƏ
10-05-2025, 16:20 |
|
|
|
| • “Paşinyana qarşı impiçment məsələsi boş və mənasızdır...” - GƏLİŞMƏ
10-05-2025, 16:16 |
|
|
|
| • “Türkiyədə işləyir, niyə gəlib burada iş axtarsın ki?” - Cahangir Novruzov Azərbaycana gələcək?
10-05-2025, 15:51 |
|
|
|
| • Paralimpiya çempionumuz beynəlxalq yarışlardan uzaqlaşdırıldı - QALMAQAL
10-05-2025, 15:38 |
|
|
|
|
