Dnestryanı münaqişənin həlli planı hazırdır
Tarix: 2-12-2017, 10:17 | Çap et
Avropanın həlli uzanan əsas münaqişələrindən biri - Dnestryanı problemin həlli ilə bağlı Vyanada keçirilən danışıqların təfərrüatı bəlli olub. Yayılan xəbərlərə görə, bölgənin Moldovaya inteqrasiyası planı hazırlanıb. Rusiyanın "Kommersant” qəzeti Moldova hökumətinin hazırladığı planın təfərrüatlarını əldə etməyə müvəffəq olub. Planda Dnestryanı bölgəyə Moldovanın tərkibində xüsusi status verilməsi nəzərdə tutulub. 12 bölmədən və 8 səhifədən ibarət sənəddə danışıqlar prosesinin aktivləşdirilməsi, Rusiya qoşunlarının çıxarılması və sülhyaratma əməliyyatlarının transformasiyası nəzərdə tutulur. Bundan əlavə, Birləşmiş Ştatlar və Avropa İttifaqının danışıqlar prosesində müşahidəçi statusunun qaldırılması da planda nəzərdə tutulur. Hazırda ATƏT, Rusiya və Ukrayna bu prosesdə iştirak edirlər. Maraqlıdır ki, Moldova prezidenti İqor Dodon hələ üzə çıxmayan sənədlə bağlı narazılığını ifadə edib. Beləliklə, Moldova hökuməti tərəfindən hazırlanan birləşmə sənədi - "Dnestryanı münaqişənin həllinə giriş və Moldova Respublikasına reinteqrasiya” adlandırılıb.
Onu da qeyd edək ki, sənəd Moldova baş nazirinin reinteqrasiya üzrə müavini George Belan və Xarici İşlər Nazirliyinin xüsusi məsələlər üzrə səfiri İon Stevile tərəfindən hazırlanıb. "Çərçivə sənədi” münaqişə ilə bağlı baza parametrlərini, məqsəd və faktorları, mexanizmləri özündə əks etdirir. Dnestryanı münaqişə bu sənəddə postsovet məkanda və bütövlükdə Avropada mövcud olan münaqişələr sırasında "bir qədər az mürəkkəb” və "həlli tez bir zamanda mümkün” münaqişə adlandırılıb. Xüsusi qeyd edilir ki, bu münaqişədə dini və hər hansı bir etniklərərarası ziddiyyətlər mövcud deyil. Əhalinin demoqrafik və icma strukturu praktiki olaraq identikdir – moldovan, ukraynalı və ruslardan təşkil olunub. Lakin xüsusi qeyd edilir ki, problem Dnestryanı bölgə ilə Moldovanın xarici siyasətində yarana bilər - Moldova Avropa İttifaqına üzvlüyün tərəfdarıdır, tanınmamış Tiraspol rəhbərliyi isə Rusiyaya inteqrasiyanı istəyir.
Sənəddə Rusiya məsələsi ayrıca qeyd olunub. Ən əsası, Rusiya qoşunlarının ərazidən çıxarılması məsələsi qoyulub. Rusiya qoşunlarının tez bir zamanda bölgədən çıxarılması qarşılıqlı etimadı və münaqişənin həlli ilə bağlı əlverişli siyasi atmosferi formalaşdıra bilər. Müəlliflər hesab edirlər ki, Rusiya qoşunlarının çıxarılması regionda tək sülh və təhlükəsizliyin təminatına və möhkəmləndirilməsinə deyil, həm də Moldovanın neytral dövlət kimi statusunun qorunub saxlanılmasına səbəb olacaq. Sonrakı bənddə isə sülhyaratma missiyasını yerinə yetirən hərbi birləşmələrin öz funksiyasını başa vurduqları və bu səbəbdən geri dönmələri vurğulanıb. Sülhyaratma missiyasını Kişinyov çoxmillətli mülki missiya ilə əvəzlənməsini təklif edib. Onların tərkibinin isə Rusiya, Avropa İttifaqı, Ukrayna və digər maraqlı dövlətlərdən ibarət olması təklif edilir. Status-kvonun dəyişdirilməsi isə münaqişənin nizamlanması bəndində öz əksini tapıb. Hazırda belə bir format rolunu 5+2 (münaqişə tərəfləri - Moldova, Dnestryanı bölgə, vasitəçi tərəflər - ATƏT, Rusiya, Ukrayna, eləcə də müşahidəçilər - ABŞ və Avropa İttifaqı) formatı yerinə yetirir. Sənəd müəllifləri hesab edirlər ki, Aİ və ABŞ-ın statusunun müşahidəçilikdən tam mənada vasitəçiliyə kimi artırılması danışıqların formatına müsbət təsir edəcək.
Qeyd edək ki, sonuncu dəfə Dnesryanı münaqişənin nizamlanması ilə bağlı plan 2003-cü ildə hazırlanmışdı. O zaman Moldova prezidenti Vladimir Voronin onu imzalamaqdan imtina etmişdi. Rusiya baş nazirinin müavini Dmitri Kozakın iştirakı ilə hazırlanan sənəd "Kozakın bəyannaməsi” adını almışdı. Bu sənəd Moldovanın Dnestryanı və Qaqauziya subyektləri timsalında federallaşmasını nəzərdə tuturdu.
Xatırladaq ki, Vyanada həftənin əvvəlində son iki ildə ilk dəfə olaraq Dnestryanı münaqişənin həlli ilə bağlı tam tərkibli görüş keçirilib. Bu dəfə danışıqlar ATƏT-ə sədrlik edən Avstriyanın paytaxtı Vyanada keçirilib. Rusiya nəşrləri yazmışdı ki, razılığın əldə olunmasında diplomatlar səy göstərsələr də, danışıqlar prosesində adlarının hallanmasını istəməyən və kənarda qalmağa üstünlük verən məxfi oyunçuların böyük rolu olub. Söhbət qərbyönümlü siyasətçi kimi tanınan Moldovanın hakim Demokrat Partiyasının lideri Vladimir Plaxotnyuk ilə Dnestryanılı biznesmen, "Şerif” holdinqinin rəhbəri Viktor Quşandan gedir. \\kaspi.az\\
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Bu gün Aşuradır
Bu gün, 00:22 |
|
|
|
| • "Xəzər axşamı"nda dəyişiklik - Mətanət gedir
Dünən, 23:34 |
|
|
|
| • Cəlilabad Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının direktoru vəzifəsindən azad edilib - BUNDAN SONRA...
Dünən, 23:28 |
|
|
|
| • Ətir satan şirkət Mingəçevirdə təmir işləri görəcək - Daha bir şübhəli tender
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • "Bir evdə yaşayırıq"
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • Avropa İttifaqı Yekaterinburq VƏHŞİLİYİNƏ reaksiya verdi... - NƏHAYƏT
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Əliyev-Paşinyan görüşü: Niyə məhz Dubay seçilib? – Mühüm detal
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • Rusiya Azərbaycanı itirdi - Saakaşvili
Dünən, 17:45 |
|
|
|
| • Azərbaycanda ən az maaşı kim alır? - İQTİSADÇI AÇIQLADI
Dünən, 17:36 |
|
|
|
| • Məhkəmə Zaur Naxçıvanskini həbs etdi - Atası Moskvada öldürülübmüş
Dünən, 17:34 |
|
|
|
| • “Face studio” rəhbəri Rüfət Bədirovun adı daha bir qalmaqalda - Bu dəfə “sağ əli”ndən şikayət edib
Dünən, 17:31 |
|
|
|
| • Sabiq rəis elektron qolbaqda gəzəcək - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:26 |
|
|
|
| • “Televiziyalar şou-biznesin əlində, teatr və kinoya yer qalmayıb” - Aktyordan ŞİKAYƏT
Dünən, 17:22 |
|
|
|
| • Şimali Kipr üçün yeni imkan: - Azərbaycan prosesi başladıb
Dünən, 17:19 |
|
|
|
| • Erməni spiker Qareginin tezliklə postunu tərk edəcəyinə əmindir
Dünən, 17:15 |
|
|
|
| • İrəvan 2 həftəyə konstitusiyanı dəyişir: - Sirr kimi saxlanan sənəd
Dünən, 17:09 |
|
|
|
| • Xankəndi artıq yara deyil... YARIYANDIR... - İlham Əliyev BELƏ BUYURDU...
Dünən, 17:05 |
|
|
|
| • Rusiyadakı 3 azərbaycanlı “qanuni oğru”dan 2-si saxlanılıb
Dünən, 17:02 |
|
|
|
| • İradə Gülməmmədovanın qızı bu quruma 100 min manata ofis icarəyə verir - AXI HARDANDIR BU SƏRVƏT?
Dünən, 16:58 |
|
|
|
| • Elşad Xose videoqrafın iddiasına cavab verdi: - Dəstək məqsədilə bizə yaxınlaşmışdılar
Dünən, 16:52 |
|
|
|
| • Bakı və İrəvana hücumların pərdəarxası - Kremlin “qarın ağrısı” varmış
Dünən, 16:49 |
|
|
|
| • "Mahnımdan əsər-əlamət qalmayıb" - İfasını pislədi
Dünən, 16:46 |
|
|
|
| • Rusdilli təhsilə dövlət dəstəyi davam etdirilməlidirmi? - ARAŞDIRMA
Dünən, 16:44 |
|
|
|
| • “Ciddi həkimlərə çamur atmaq, başın üçün deyil” – Məşhur həkimdən Qənirə Ataşa ismarıc
Dünən, 16:42 |
|
|
|
| • Paşinyanın Ermənistanda açdığı “cəbhə” - Xankəndidən İrəvana İSMARIŞ
Dünən, 16:05 |
|
|
|
| • ABŞ-ın Azərbaycana marağı təbiidir: - Bakı Vaşinqton üçün olduqca cəlbedici tərəfdaşdır
Dünən, 14:57 |
|
|
|
| • “Araz Ağalarovun adı ilə bağlı ortaya atılan iddialar əsaslı deyil“
Dünən, 14:54 |
|
|
|
| • Rövşən müəllim, İRD... heç bir işə yaramır... - BU DA FAKT!
Dünən, 14:46 |
|
|
|
| • “Bakı və İrəvan Moskvaya qarşı sinxron hərəkət edirlər”
Dünən, 14:37 |
|
|
|
| • Kreml həyasızlıq etdi, Əliyev 3 həftə dözdü, sonra... - Kopıtko
Dünən, 14:01 |
|
|
|
| • Bakıda adam öldürənlər HAKİM QARŞISINDA
Dünən, 13:48 |
|
|
|
| • “Cərrahi əməliyyat otağı şou yeri deyil, tezliklə açıqlama olacaq” - Qənirə Ataşova həmin həkimdən yazdı
Dünən, 13:39 |
|
|
|
| • Zemfiradan Zaura REAKSİYA: - “Corabı başqa adamlardan soruş"
Dünən, 13:11 |
|
|
|
| • Xanlar Vəliyevin adı Konstitusiya Məhkəməsinin saytında yoxdur - SƏBƏB
Dünən, 13:08 |
|
|
|
| • Azərbaycanlılara hücumun pərdəarxası – Putinin ilginc səbəbi
Dünən, 13:01 |
|
|
|
| • Zemfira Hüseynbəyli bayram tədbirinə 38 000 manatlıq briliant kolye ilə gəldi - FOTO
Dünən, 12:43 |
|
|
|
| • Bu gün Oleq Bakinskiyə hökm oxunacaq – Rusiya FTX zabitinin mülki iddiası təmin olunacaqmı?
Dünən, 12:37 |
|
|
|
| • Aqil Abbas polislərin maaşının artırılmasını istəyir: - Ən az maaşı onlar alır
Dünən, 12:34 |
|
|
|
| • Cümşüdün ölümünün bir həftəsi: Osmanov vəzifədə qalacaqmı… - AKTUAL
Dünən, 12:27 |
|
|
|
| • Müştərisindən “Leobank”a ciddi ittihamlar - "...banklarımız da yalançı və oğrudur"
Dünən, 12:13 |
|
|
|
| • Kamil Əliyev özü üçün işıqfor qoydurub – məşhur şirkətə etiraz
Dünən, 12:11 |
|
|
|
| • Rusiyanın 5 şəhərində kritik durum – Minlərlə azərbaycanlı…
Dünən, 12:06 |
|
|
|
| • Pekin Rusiyanın məğlub olmasını bu səbəbdən istəmir - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 12:04 |
|
|
|
| • Ermənistanda müxalif hərəkatın lideri saxlanıldı
Dünən, 12:01 |
|
|
|
| • Azərbaycan restoranı darmadağın edildi - FOTO
Dünən, 11:58 |
|
|
|
| • Külli miqdarda vergi borcu olan Dadaş Şükürov ikibaşlı oyun oynayır - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 11:54 |
|
|
|
| • Bakıdakı İran mağazalarında qiymətlər ARTDI
Dünən, 11:48 |
|
|
|
| • Ümid edirəm ki, ABŞ regionda uzun müddətdir gözlənilən sülhə fundamental töhfə verəcək - Paşinyan
Dünən, 11:42 |
|
|
|
| • Rövşən Rzayevin qardaşı Konstitusiya Məhkəməsinin hakimi təyin edildi
Dünən, 11:38 |
|
|
|
| • İqtisadi Zirvənin siyasi yükü - Bu dəfə mesaj Xankəndidən verilir
Dünən, 11:37 |
|
|
|
|
