Kəşmir məsələsi NƏ YERDƏDİR... - AKTUAL
Tarix: 7-05-2025, 15:25 | Çap et
Azərbaycanın da yaxından izlədiyi Hindistan-Pakistan toqquşmasında təməl problem Kəşmir münaqişəsi, motiv isə terror aktı olsa da, hadisələrin eskalasiya həddinə çatmasını və məhz indi baş verməsini iki amil üzərindən dəyərləndirmək olar.
Birincisi, baş nazir Narendra Modinin daxili siyasətdəki şərtlərdən qaynaqlanan Kəşmir planıdır;
Kəşmir məsələsinə sərt yanaşması ilə seçilən Modi Pakistana qarşı təcrid xəttini izləyir. Bu, onun daxili siyasətdə reytinqini daim diri saxlayan proqramlarından biridir. Lakin ötən il Hindistanda keçirilən seçkilərdə Narendra Modi yenidən baş nazir seçilsə də, parlament çoxluğunu əldə edə bilmədiyi üçün koalisiyaya getmək məcburiyyətində qaldı. Bunun səbəbləri arasında 2019-cu ildə Hindistan Kəşmirində baş verən terror aktından sonra yaşanan qarşıdurmada Modinin “yumşaq cavab” verməsi də qeyd olunur. Modi bu dəfə eyni “səhvi” təkrarlamaq istəmədiyi üçün “müəyyən qələbə” əldə etmək məqsədilə Pakistana hücum əmrini verdi. Bu, həm də ona daxili mövqelərini “təhlükəsizlik və xarici düşmən” ətrafında gücləndirmək üçün lazımdır.
2019-cu il və 2025-ci il qarşıdurması arasındakı eynilik təkcə Hindistan Kəşmirində terror aktının baş verməsi yox, ABŞ-da Trampın da hakimiyyətdə olmasıdır. Bu, baş verənlərdə ən önəmli məqam kimi qiymətləndirilə bilər. Tramp ilk və ikinci hakimiyyəti dövründə prioritet olaraq gördüyü Çinlə mübarizədə Hindistanla əməkdaşlığa, Pekinin müttəfiqi kimi qəbul etdiyi Pakistanla məsafəli siyasətə üstünlük verir.
(Burada tarixi məqam da nəzərə alınmalıdır: Britaniya Hindistanının parçalanması ilə dövlət quran Pakistanın ingilislərlə daha sıx münasibətdədir; Hindistan bu tarixi “mirasa” görə sevmədikləri Britaniya qarşısında Birləşmiş Ştatlarla əməkdaşlığa önəm verir).
Modi Trampın hakimiyyətdə olmasını 2019-cu ildəki “səhvini” düzəltmək, Pakistan üzərində üstünlük qazanmaqla həm daxildəki, həm də Kəşmirdəki mövqelərini gücləndirmək üçün fürsət olaraq görür.
İkincisi, Hindistanın Pakistana hücumunda ABŞ-ın maraqlarıdır;
Əslində məsələnin geosiyasi hədəfləri fonunda Pakistana hücumun Modi planından daha çox, Dehli-Vaşinqton ssenarisi olduğu görünür, sadəcə, bu ssenaridə hər iki tərəfin – Modi və Trampın öz maraqları da var.
ABŞ üçün Hindistan-Pakistan toqquşması Çinlə mübarizə fonunda birdən çox hədəf baxımından önəmlidir.
1. Çini Avrasiyada Birləşmiş Ştatlara əsas rəqibə çevirən “Bir kəmər, bir yol” layihəsinə maneələr yaratmaq: bu layihənin iştirakçılarından olan Pakistanın Hindistanla toqquşması nəqliyyat dəhlizləri üzərində, eləcə də Çin sərhədlərində eskalasiyanın yaranması ilə nəticələnəcək;
2. Eskalasiya genişlənəcəyi təqdirdə Çinin müttəfiqi Pakistan tərəfindən münaqişəyə cəlb olunması riskləri yaranır ki, bu, Pekinin iqtisadi planlarına görə “sıfır qarşıdurma” strategiyasına zərər vuracaq;
3. Pakistan-Hindistan toqquşması hər iki ölkənin yer aldığı Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı və BRİKS (Pakistan üzvülük üçün müraciət edib) kimi Çin vektorlu ittifaqlara – ümumilikdə Qlobal Cənuba mənfi perspektivlər vəd edir;
4. Bu qarşıdurma Hindistanı ABŞ-la yeni silah anlaşmalarına sövq edəcək: aprel ayında bu ölkəyə səfər edən vitse-prezident Vens Dehliyə Vaşinqton daha çox F-35 təyyarəsi və hərbi texnika almağı təklif etmişdi;
5. Vaşinqton Ukrayna məsələsində yekun razılığın olmaması və prosesin uzandığı vaxt Çinə qarşı gecikdirmək istəmədiyi addımlarda taktikadan da istifadə edir.
Kəşmirdə baş verən terror aktını araşdırmadan dərhal Pakistanı ittiham edən və prosesi müharibə həddinə çatdıran Hindistanın, eləcə də qarşıdurmada digər maraqlı tərəflərin hədəfləri belə görünür. Hərçənd, hər iki ölkənin nüvə dövləti olması proseslərin nəzarətdən çıxacağı ehtimalını zəiflədir. Hücum əmrini verən Modiyə “kiçik qələbə” lazım idi, döyüşlərlə bağlı ilkin məlumatlar buna hələki nail ola bimədiyi yönündədir. Eskalasiyanın yaşanması və bunun gözlənilən siyasi nəticələri baxımından ABŞ-ın istədiyini əldə etdiyini/edəcəyini demək mümkündür.
Asif Nərimanlı - "DİA-AZ"
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək
Bu gün, 02:04 |
|
|
|
| • Azərbaycan təkcə regional oyunçu deyil... - Görünəni odur ki...
Bu gün, 02:02 |
|
|
|
| • Rusiya “yelkənsiz qayığ”a bənzəyir - ŞƏRH
Bu gün, 01:59 |
|
|
|
| • Özbaşına şəkildə ləğv etdikləri nömrəyə görə PUL ALDILAR - "Bu da Azercell-in müştəri xidmətləri..."
Bu gün, 01:56 |
|
|
|
| • Niyə 'Bravo'nun 'sistem xətası' hər zaman müştəriyə qarşı olur? - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 01:45 |
|
|
|
| • Paşinyan İtaliyaya səfər etdi - KİV
Bu gün, 01:33 |
|
|
|
| • Kriminal aləmə çevrilən məktəblər: Kimdir günahkar? - BELƏ HARA GEDİRİK?
Bu gün, 01:29 |
|
|
|
| • Qadın qətllərinin sayı azalmır ki, azalmır… - ETİRAZ
Bu gün, 01:28 |
|
|
|
| • Zahid Oruc ittihamlara cavab verdi: Heç kimi “ata”lıqda görməmişik - AÇIQLAMA
Bu gün, 01:20 |
|
|
|
| • "Qazan-qazan" prinsipi ilə təhsil biznesi - Uşaqların yeməyi, rəhbərin gəliri...
Bu gün, 01:17 |
|
|
|
| • Azərbaycanda pensiya yaşı artırılır: Təqaüdlər artacaq? - AKTUAL
Bu gün, 01:12 |
|
|
|
| • Məktəbəqədər müəssisə müdirlərinin diaqnostik qiymətləndirilməsi – Zəruri addım, yoxsa yeni stress dalğası?
Bu gün, 01:08 |
|
|
|
| • Təhsil sistemindəki MEHDİYEV ŞƏBƏKƏSİ - İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 00:54 |
|
|
|
| • Pezeşkian hədəfdə - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 00:45 |
|
|
|
| • "Bizim teatrımızda elə aktyorlar var ki, tamaşadan sonra fəhlə kimi işləyirlər..." - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 00:41 |
|
|
|
| • Cənubi Qafqazda geosiyasi tarazlıq: 2:1 demokratik Qərbin xeyrinə - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 00:39 |
|
|
|
| • Türkiyə ilin sonuna qədər Ukrayna danışıqlarında irəliləyiş gözləyir - rəsmi Ankara
Bu gün, 00:35 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevdən sonra Eldar Mahmudovun da həbsi gündəmdə — İspaniya mediasından ŞOK yazı
Bu gün, 00:32 |
|
|
|
| • Ermənistan dəyişiklik etməsə, yekun sülh olmayacaq - Başqa cür ola da bilməz...
Bu gün, 00:14 |
|
|
|
| • Əli Həsənov həbs edilə bilər – Fövqəladə iclas
Bu gün, 00:11 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev Təhlükəzlik Şurasının üzvlüyündən azad edilib - FƏRMAN
Dünən, 16:10 |
|
|
|
| • İnternetdə yayılan gizli səs yazısı Ermənistanı silkələdi
Dünən, 12:36 |
|
|
|
| • Bakıya etimad: Qəzza sülh planında Azərbaycan adı ön planda - ŞƏRH
Dünən, 11:44 |
|
|
|
| • Ermənistan bir ay sonra və ya gələn il Aİ-yə üzvlük üçün müraciət edə bilər - RƏSMİ İRƏVAN
Dünən, 11:38 |
|
|
|
| • Hava Nəqliyyatında Baş Gömrük İdarəsinin rəisinə ağır itki üz verib
Dünən, 11:37 |
|
|
|
| • Ermənistanda gərginlik yenidən PİK HƏDDƏ – Paşinyan-kilsə qarşıdurması daha da ALOVLANDI
Dünən, 11:34 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin qızı adını villasına həkk etdirib – FOTO
Dünən, 11:29 |
|
|
|
| • AzTV də Ramiz Mehdiyevin NƏZARƏTİ ALTINDA İMİŞ... - İDDİA
Dünən, 11:23 |
|
|
|
| • “Rəsul Quliyevin qızı Bakıya pulu aparmaq üçün gəlib” - Milyonluq bağın qalmaqalı
Dünən, 11:04 |
|
|
|
| • “Qarabağ”ın futbolçusu bu sualdan yayındı - “Bunu yalnız Allah bilir”
Dünən, 10:56 |
|
|
|
| • Bakıda iş adamı idman zalında öldü
Dünən, 10:52 |
|
|
|
| • Xankəndidə gənc məmur infarktdan öldü - FOTO
Dünən, 10:46 |
|
|
|
| • Yağmur Yüksəl tətilini Bakıda keçirib - FOTO
Dünən, 10:24 |
|
|
|
| • "TƏBİB rəhbəri Vüqar Qurbanov vəziyyəti analiz etsə, ərizə yazıb işdən gedər" - Sabiq deputat
Dünən, 10:18 |
|
|
|
| • İki ölkə Rusiya neftindən imtina edir - Azərbaycana təsiri
Dünən, 10:12 |
|
|
|
| • "Pensiya yaşı artırılacaqmı?" sualına nazirlikdən cavab gəlsə də... - AKTUAL
Dünən, 10:10 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin xəyanəti ilə bağlı SENSASİON DETALLAR - Fəzail Ağamalı SİRLƏRİ AÇDI
Dünən, 10:04 |
|
|
|
| • “ABŞ Zəngəzur yoluna görə Rusiya ilə müharibə də edə bilər...” - ONA GÖRƏ DƏ...
Dünən, 09:59 |
|
|
|
| • Səhiyyə Nazirliyinin bu müəssisələri ləğv edildi - SİYAHI
Dünən, 09:39 |
|
|
|
| • Rəsmi İrəvan sülhə müqavimət göstərməyə çalışır? - “Azərbaycanın şərti ilə razı deyilik”
Dünən, 09:37 |
|
|
|
| • Keçmiş arvadının saçını yolan nazirlik əməkdaşı həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 09:27 |
|
|
|
| • "Gülnar Səfərəliyeva hakimə ədalətli qərar çıxarmaqda mane olmağa çalışır" - İTTİHAM VAR...
Dünən, 09:20 |
|
|
|
| • Paşinyan hakimiyyəti onların buraxılmasında maraqlıdırmı? - Görünəni odur ki...
Dünən, 09:16 |
|
|
|
| • Zaur Cəfərovdan işçilərə qarşı DİSKRİMİNASİYA SİYASƏTİ... - BU NƏDİ BELƏ?
Dünən, 09:10 |
|
|
|
| • “Boz kardinal”ın Təhlükəsizlik Şurasından və partiyadan çıxarılması an məsələsidir - GƏLİŞMƏ
Dünən, 08:53 |
|
|
|
| • Sərdar Cəlaloğludan Ramiz Mehdiyev haqda ŞOK AÇIQLAMALAR: "Silahlı qüvvələri var..." - VİDEO
Dünən, 07:45 |
|
|
|
| • "Biz çalışmalıyıq ki, müəllim daha çox öz yaşadığı bölgədə işləsin" - deputat
Dünən, 07:43 |
|
|
|
| • Sevinc Babayevanın ölümündə Ramiz Mehdiyevin əli varmı? - İLGİNC FAKTLAR
Dünən, 07:40 |
|
|
|
| • Fəaliyyəti narazılıq yaradan rektor BELƏ İLİŞDİ - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 07:33 |
|
|
|
| • "Regional Su Meliorasiya Xidməti" vergi borcu olan şirkəti tenderdə qalib elan edib - AXI NİYƏ?..
Dünən, 07:29 |
|
|
|
|
