Vətəndaşlar 65 yaşda pensiyaya çıxır, 6 il sürünür, 71 yaşda isə ölür... - Bu, AZƏRBAYCAN REALLIĞIDIR...
Tarix: 21-12-2021, 10:54 | Çap et
Azərbaycan vətəndaşları arasında ölüm statistikasında artım var. Belə ki, 2020-ci ildə ölkə üzrə ölənlərin sayı əvvəlki ilə nisbətən 25 min nəfər çox olub. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2019-cu ildə 55 min 916 vətəndaş, ötən il isə 75 min 647 vətəndaş dünyasını dəyişib.
Cinslər arasında da ölüm sayında ciddi fərqlər var. Belə ki, 2020-ci ildə şəhər yerlərində dünyasını dəyişən qadınların sayı 18 min 451, kişilərin sayı isə bundan daha çox, 23 min 598 olub.
Kənd yerlərdində də baş verən ölüm hallarında cinslər arası fərq nəzərə çarpır. Belə ki, ötən il ərzində kənd yerlərində yaşayan qadınlar arasında ölənlər 15 min 115, kişilər isə 18 min 483 olub.
Komitənin məlumatına görə, Azərbaycanda cinslər arası fərqlə yanaşı, yaşlara görə də ölüm sayında fərqlər var. Ən çox ölüm halının qeydə alındığı yaş kateqoriyalarından biri də 45-64 yaşdır.
Ümumilikdə ötən il bu yaşlar üzrə 19 min 968 ölüm halı qeydə alınıb. Ötən il ərzində təkcə 45-49 yaşlı şəxslər arasında 2 315 ölüm halı qeydə alınıb. 65-84 yaş arası ölənlərin sayı isə 33 min 464 olub. Bu isə həm də ölkə üzrə təqaüd alanların sayının azalması deməkdir.
DİA.AZ-ın məlumatına görə, iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında insanların ömür yaşının qısalması və bunun fonunda pensiya yaşının azaldılmasının vacibliyindən danışıb, bildirib ki, hazırkı təqaüd sistemi təşviqedici deyil:
"Ötən il həm müharibə, həm də pandemiya vəziyyətinin olması da ölüm hallarının artmasına təsir etmişdi. Hökumət pandemiya şəraitində ölüm hallarının sayının az olduğunu deyirdi. Lakin qeydiyyatdan kənar ölüm halları kifayət qədər çoxdur. Lakin məsələyə daha geniş aspektdən yanaşsaq, deyə bilərik ki, Azərbaycanda başqa ölkələrlə müqayisədə orta ömür müddəti kifayət qədər aşağıdır. Kanada, Almaniya, Yaponiya kimi ölkələrdə orta ömür 87-89 il, Azərbaycanda isə 71 ildir. Bundan sonrakı 40 ildə də belə olacaq. Bu gün doğulanlar üçün gözlənilən ömür təxminən 76 ildir. Məsələyə bu apsektdən yanaşsaq, təqaüd sisteminin təşviqedici olmadığını deyə bilərik. Pensiya alan vətəndaşların sayının azalması prosesi gedir. Bu bir tərəfdən ölüm hallarının artmasından qaynaqlanırsa, digər tərəfdən də pensiya sisteminin əlçatanlığının azaldılması ilə bağlı qəbul edilən qərarlardan irəli gəlir. Nəticədə 1 milyon 320 milyon təqaüdçü vətəndaşın sayı son 3 ildə azalaraq 1 milyon 300 minə düşüb. Sosial apsektdən qiymətləndirsək, bu əhalinin gəlirlərinə mənfi təsir edən amildir".
Ekspert bildirir ki, infrastruktur dəyişməli, qanunların işləkliyi təmin olunmalıdır, insanların gündəlik həyat tərzində qarşılaşdıqları problemlər aradan qaldırılmalıdır:
"İnsanlar üçün stressiz, rəvan həyat tərzi yaradılmalıdır. Qida təhlükəsizliyi ilə bağlı daha keyfiyyətli proqramlar icra olunmalıdır. Ərzaq sisteminin təchizatında nəzarət güclənməlidir. Hökumətin gördüyü əsas iş odur ki, görülən tədbirlərdən insanlara probem yaranmasın. Ekoloji təmizliklə bağlı tədbirlər görülməlidir, yaşıl enerji təşviq olunmalıdır. Əhalinin 50 faizi Bakıda yaşayır və paytaxtın kifayət qədər çirklənmiş havası var. Bütün bunlar da orta ömür yaşını azaldan səbəblərdəndir".
Pensiya ilə bağlı danışan R.Həsənov deyir ki, pensiya yaşı azaldılamlıdır:
"Çünki bizdə vətəndaşın faktiki olaraq orta ömür yaş ilə pensiya yaşı arasındakı fərq cəmi 6 ildir. İnsanlar 65 yaşda pensiyaya çıxır, 71 yaşda isə ölür. Dünyada isə ortalama olaraq bu fərq ən azı 14 ildir. Dünyadakı bu göstəriciyə çatmaq mümkün olmasa da, ən azı pensiya yaşını 5 il azaltmaq mümkün olar. Buna ehtiyac var. Yaponlar pensiyaya çıxır və 22 il bu pensiya ilə yüksək şəraitdə gəzir, yaşayır. Bizdə isə vətəndaş pensiyaya çıxır və 6 il sürünür. Bizim pensiya sistemimiz təşviqedici deyil. Pensiya sistemi tamamilə ləğv edilib, yenidənə qurulmalıdır".
Sosioloq Üzeyir Şəfiyev isə Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında ümumlikdə ölümlərə təsir edən amillərdən danışıb, bildirib ki, ölüm statistikasında artıma səbəb amillərdən biri də intihar hallarıdır. O qeyd edir ki, bundan başqa, aqressiv davranışlar nəticəsində baş verən qətl hadisələrinin də bura təsiri var:
"İnsan ömrünə təsir edən psixoloji, sosial, ekoloji amillər də var. Bundan başqa, mövcud pandemiya şəraiti özü də müxtəlif xəstəliklərin yaranmasına səbəb olur. Bu zaman digər xəstəliklər də üzə çıxır".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Çin daha bir türk ölkəsi ilə yaxınlaşır – Kritik səfərdə Putin izi?
Bu gün, 18:11 |
|
|
|
| • Bakı-Moskva münasibətlərini pozanlar bəlli oldu: - Revanşistlərə isə belə dəstək veriblər
Bu gün, 18:08 |
|
|
|
| • Paşinyan Bersetlə görüşdü
Bu gün, 17:57 |
|
|
|
| • Səhvə yol vermişik, Bakı ilə normal dialoq qurmalıyıq - Qoryuşina
Bu gün, 17:53 |
|
|
|
| • Zaxarova erməni jurnalisti "yerinə otuzdurub" - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
| • “Sərhədlərin bağlı qalması vətəndaşların hərəkət imkanlarında əngəl yaradır” - deputat
Bu gün, 17:40 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı iş adamının Xəzərlə bağlı təklifinə Qazaxıstandan reaksiya
Bu gün, 17:27 |
|
|
|
| • Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur - İLGİNC FAKT
Bu gün, 17:23 |
|
|
|
| • Yaşamadığımız evə niyə kommunal xərc ödəməliyik? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 17:19 |
|
|
|
| • “Bakışəhərtikintimexanikləşdirmə” ASC ləğv olunur
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
| • Kimə rüşvət, kimə hədiyyə verilə bilər? - AKTUAL
Bu gün, 17:13 |
|
|
|
| • Razi Nurullayev ermənilərlə görüşdən danışdı: - “Dedi ki, heç bir sülh sazişi imzalamayacaq”
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
| • "Sərdar Cəlaloğlu özbaşınalığı təşviq edir" - Prezidentin xüsusi nümayəndəliyindən SƏRT CAVAB
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • Bir yandan təbrik, digər yandan təhrik - Ermənistanın davranışları sülhə deyil, ədavətə xidmət edir
Bu gün, 17:00 |
|
|
|
| • Əməkdar artist olmaq istədi - Pulunu yedilər...
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
| • Nazir Ramin İsrafilovu idarə rəisi təyin etdi - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 16:55 |
|
|
|
| • Ermənilərin Zəngəzurda DİPLOMATİK ÇƏTİRİ... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 16:50 |
|
|
|
| • “Narkoman deyiləm, gül kimi qızam” - İlhamə Elşadqızı NƏLƏRİ DEDİ...
Bu gün, 16:44 |
|
|
|
| • “Onları yemləyən regionlardakı məktəb direktorlarıdır” - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:40 |
|
|
|
| • Ermənistan müxalifəti Nikol Paşinyana qarşı impiçment prosesinə başladı
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
| • "Finoko" BOKT nizamnamə kapitalını artırır - YIĞINCAQ
Bu gün, 16:32 |
|
|
|
| • Pakistanlı sərmayədarlardan Azərbaycanda yeni həmlə - EYNİ GÜNDƏ, EYNİ ÜNVANDA İKİ ŞİRKƏT TƏSİS EDİLDİ
Bu gün, 16:28 |
|
|
|
| • Turizm Agentliyinin tender müsabiqəsi ləğv olundu - SƏBƏB
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Əvvəllər DSX-yə ayaqqabı satan şirkət bu dəfə 250 ton kömür satacaq - İcazə verin, şübhələnək...
Bu gün, 16:23 |
|
|
|
| • Qanunsuz miqrantlar istənilən ölkə üçün potensial təhlükədir - EKSPERT
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
| • Regionlarda olan məktəblər reket jurnalistika ilə yaxından əməkdaşlıq edir - deputat
Bu gün, 16:09 |
|
|
|
| • Azərbaycanda məşhur müğənninin qardaşı oğlu itkin düşdü
Bu gün, 15:54 |
|
|
|
| • “Qoy o müəllim gedib süpürgəçi işləsin” – Tovuzdakı “qızıl söhbəti”nə ETİRAZ
Bu gün, 15:50 |
|
|
|
| • Putin yoxdursa... DOSTU DA YOXDUR... - GÖRÜNƏNİ BUDUR...
Bu gün, 15:45 |
|
|
|
| • İcra başçısına ağır itki üz verdi
Bu gün, 15:40 |
|
|
|
| • Anna Çini seçdi... - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 15:37 |
|
|
|
| • Avropa İttifaqının missiyası Ermənistanın qonşu ölkələri barədə casusluq edir - Mariya Zaxarova
Bu gün, 15:34 |
|
|
|
| • ABŞ-nin Bakıdakı Konsulluğunun fəaliyyəti ilə bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
| • Həbsdə olan tiktoker ev dustaqlığına buraxılıb
Bu gün, 15:28 |
|
|
|
| • Ermənilər Qarabağı geri alacaq? - AFP-Fransanın təbliğat maşını düşmənçiliyi təbliğ edir
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
| • Şahramanyan qondarma rejimə rəhbərlikdən İMTİNA ETDİ - “Hraparak”
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
| • Ağdamda eyni məbləğli 3 tender ləğv olundu - SƏBƏB AÇIQLANMADI
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • ABŞ fövqəldövlət statusunu itirə bilər - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Övladını tibb fakültəsinə pulla düzəltdirmək istədi: 100 min itirdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • Məmmədlidə vətəndaşın evini “sənəddə” başqası sahiblənib - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 12:55 |
|
|
|
| • Tağı İbrahimovun səhhəti ağırlaşır - Vəkili həyati təhlükə barədə xəbərdarlıq edir
Bu gün, 12:51 |
|
|
|
| • “Azərbaycan üçün real təhlükə hansısa Rusiya məmurunun Qarabağ haqda dediyi söz deyil...” - Zərdüşt Əlizadə ŞƏRH EDİR
Bu gün, 12:48 |
|
|
|
| • Deputat Azərbaycandan çıxan yeni `peyğəmbərdən` danışdı - "...münbit mühit var"
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Ermənistan katolikos seçkilərinə gedir
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Azərbaycanda yeni park salınacaq – 9 milyon manatlıq layihə
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
| • “K Group” MMC nizamnamə kapitalını 3,7 milyon manat azaldıb
Bu gün, 12:27 |
|
|
|
| • Türkiyədə iki qız birləşib evli qadını vəhşicəsinə öldürdülər
Bu gün, 12:17 |
|
|
|
| • Avropa Şurasının Baş katibi Ermənistan Parlamentinin sədri ilə Bakı-İrəvan sülh prosesini müzakirə edib
Bu gün, 12:06 |
|
|
|
| • Tramp Netanyahu ilə danışdı: - Azərbaycan üçün arzuolunmaz ssenari
Bu gün, 11:55 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı bu ölkədə polis rəisi təyin olundu
Bu gün, 11:46 |
|
|
|
|
