İran üçün Qarabağda iki sürpriz: - Bunu nə gözləyir, nə də arzulayırdılar
Tarix: 3-11-2020, 10:58 | Çap et
Qarabağdakı müharibənin əvvəlindən İran özünü qəribə aparmağa başladı. Əvvəlcə İranın Ermənistana silah tədarükü üçün Rusiyaya dəhliz verdiyi barədə məlumatlar var idi. Sonra İran mediası “şabalıdı oddan çıxartmağa” və nüfuzlarını qorumağa başladı: münaqişə zamanı hərbi yüklərin keçməsi üçün İranın sərhədlərini bağlaması barədə müxtəlif sujetlər nümayiş etdirildi.
Ancaq bütün bu baş verənlərin fonunda Xameneyinin beynəlxalq məsələlər üzrə müşavirindən tutmuş, İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) generallarına və müxtəlif rəsmi qurumlara qədər bütün rəsmilər Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiklərini bildirdilər. İndi iranlılar münaqişənin həlli üçün öz təkliflər paketini hazırlayıblar və diplomatik fəallıq nümayiş etdirməyə çalışırlar.
AYNA-nın mövzuya dair suallarını rusiyalı politoloq, İran və Yaxın Şərq üzrə araşdırmaçı İqor Pankratenko cavablandırıb.
- İndi iranlılar Qarabağ münaqişəsinin həllində diplomatik sahədə fəal olmağa çalışırlar. Bu fəallıq necə xarakterizə edilə bilər?
- İranın addımlarının, bəlkə də ən dəqiq tərifi belədir: “hərəkətə başlayan qatara tullanmaq arzusu”. Hesab edirəm ki, mövcud münaqişənin inkişafı Tehran üçün bir sürpriz oldu. Hər şeyin hər zamankı kimi olacağına inanırdılar – bir-iki gün atışacaq və dağılışacaqlar, İran sülh çağırışı ilə müraciət edəcək, bundan bəzi siyasi dividendlər əldə edəcək və hər şey əvvəlki məcraya qayıdacaq. Amma hər şey başqa cür oldu. Əvvəlcə, erməni tərəfinin silahlı təxribatlarına qəti və sərt reaksiya, sonra da Azərbaycan Ordusu, Türkiyənin Suriyada, İraqda və Liviyada müharibələr aparmaq təcrübəsini tamamilə mənimsədiyini göstərən uğurlu qurtuluş kampaniyasına başladı. Bu faktor Azərbaycan Ordusuna erməni müdafiəsini karton qutu kimi əzməyə imkan verdi.
Tehran üçün xoşagəlməz başqa bir sürpriz də Türkiyənin bölgədəki rolunun kəskin şəkildə artması və indi münaqişə tərəflərindən biri olan Bakının İranın vasitəçiliyinə çox ehtiyac duymaması oldu. Üstəlik, İranın özündə dörd Azərbaycan sərhəd əyalətinin əhalisinin həvəslə Azərbaycanın apardığı azadlıq kampaniyasını dəstəkləməsi və hakimiyyətə birmənalı şəkildə Ermənistanla “birlikdə oynaması”na imkan verməyəcəklərini anlatmaları da öz sözünü dedi. Yəni, bu regionda otuz ildir mövcud olan bütün köhnə İran sxemləri bir gecədə çökdü. Buna görə də Tehranın tələm-tələsik aktivliyi olduqca başadüşüləndir: təcili olaraq bir şey etmək lazımdır, amma tam olaraq hansı addımlar atılmalıdır, bu, aydın deyil.
- İran bu münaqişədən nə gözləyir? Tehran Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini açıqlayır, ancaq biz özümüz ərazi bütövlüyümüzü bərpa ediriksə, hansısa başqa planların təklif edilməsinin nə mənası var?
- Söhbət hər hansı bir plandan yox, İranın “simasını qorumasından”, yəni Qafqazda sistemli xarici oyunçular arasında olmaqdan, vasitəçilər qrupunda qalmaq səyindən gedir. İndi İran üçün ən vacib olan budur, hansısa sülhməramlı həll planları deyil. Türkiyənin və daha da çox İsrailin bölgədə güclənməsinin qarşısını almaq indi İranın əsas vəzifəsidir.
- Azərbaycanda əksəriyyət rəsmi olaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsini elan etməsinə baxmayaraq, İranı ermənipərəst bir ölkə hesab edir. Onlar nə qədər ermənipərəst ola bilər? Doğrudanmı bu mövzuda İranda müsəlman həmrəyliyi yoxdur?
- Məncə, bu, çox emosional qiymətləndirmədir. Bəli, Ruhaninin rəhbərliyi dövründə bu məsələdə Ermənistanın lehinə bir siyasət vardı. Çünki İranın yerli erməni diasporu beynəlxalq əlaqələri sayəsində sanksiyalardan yan keçmək üçün keçidlərin yaradılmasında fəal iştirak edirdi. Ancaq bu siyasət prinsipial deyildi. İndi hakimiyyətə yeni bir rəhbərlik gələcək, parlament yenilənəcək və bu balanssızlıq ortadan qalxacaq. Buna görə də məsələni dramatikləşdirməyə dəyməz. Tehran heç vaxt açıq şəkildə ermənipərəst mövqe tutmayacaq. O ki qaldı bayaq dediyim balanssızlıqlara, onsuz da bu faktor İranın yaxın gələcəkdə Cənubi Qafqazdakı hesablaşmaq və münasibət qurmaq məcburiyyəti doğuran bir qüvvə kimi qalmasına təsir etməyəcək. Buna görə də daha emosiyalara qapılmayaraq, real vəziyyətin daha çox təhlili və İranla münasibətlərin qarşılıqlı faydalı modellərinin axtarışına davam etmək lazımdır. Yəni Azərbaycanın müstəqilliyini elan etdiyi andan bəri apardığı Bakının Tehrana qarşı uğurlu siyasətinə davam etmək lazımdır.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Bank sektorunda ən iri kredit portfeli Bakıda formalaşıb
Bu gün, 19:14 |
|
|
|
| • ABŞ dövlət katibi: - USAİD rəsmi olaraq bağlanır
Bu gün, 18:52 |
|
|
|
| • "Bank of Baku" vəfat edən qazinin kreditini anasından istəyir - AXI NİYƏ?
Bu gün, 18:38 |
|
|
|
| • İcra başçısı bu səbəbə görə şiddətli töhmət alıb: 5 nəfər işdən çıxarıldı - SİYAHI
Bu gün, 18:33 |
|
|
|
| • “Bahalı yemək, ucuz xidmət” - ADLAR AÇIQLANDI...
Bu gün, 18:23 |
|
|
|
| • AZAL Maldivlərə birbaşa uçuşları bərpa edir - DİQQƏT!
Bu gün, 18:08 |
|
|
|
| • Zaxarovanın dedikləri elə `VOZDUX`dur... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • Paşinyan Ermənistanı beləcə DÖVLƏTƏ ÇEVİRİR... - FAKT BUDUR...
Bu gün, 17:58 |
|
|
|
| • İranın belə təxribatçıya artıq ehtiyacı qalmayıb... - Görünəni budur ki...
Bu gün, 17:56 |
|
|
|
| • Şəkinin üzümçülük kəndində quraqlıq - Deputat deyir ki...
Bu gün, 17:52 |
|
|
|
| • Trampın Rusiya üçün müəyyən etdiyi son tarix sentyabrın 1-i başa çatır - Ukrayna lideri
Bu gün, 17:50 |
|
|
|
| • Azərbaycanda hansı məhsulların qiyməti qalxacaq? - AÇIQLAMA
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
| • Siyasi və hüquqi baxımdan Vaşinqton razılaşması daha üstündür, lakin 9 noyabr sənədi... - AKTUAL
Bu gün, 17:38 |
|
|
|
| • Bakını hədəf seçən qüvvə hərəkətə keçib – “Putin onları dayandıra bilmir”
Bu gün, 17:35 |
|
|
|
| • Paşinyan “çıxırıq” demişdi, Zaxarova inanmadı
Bu gün, 17:32 |
|
|
|
| • Paşinyan-Kilsə savaşı: Ermənistan tarixi qarşıdurmaya sürüklənir - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 17:08 |
|
|
|
| • Bu şirkət ləğv edilərək 12 milyon manatlıq “Arkoz İnşaat Şirkəti”nə birləşdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:07 |
|
|
|
| • Onlar müharibəni dayandırmağa hazır deyillər - Savaşa davam
Bu gün, 17:05 |
|
|
|
| • Sevindik Hətəmov Bakının yarısını... SATIN ALIB... - PULUNA MİNNƏT...
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
| • Masazırda gənclərin sevgisi cinayətlə nəticələndi: “Evlənmək istəyirdik, amma...” - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:47 |
|
|
|
| • Rəsmi Moskva Paşinyana cavab verib: Üçtərəfli razılaşmalar aktual olaraq qalır - İLGİNC
Bu gün, 16:44 |
|
|
|
| • Burda müştərilər İKİ SORTA BÖLÜNÜR... - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
| • Xüsusi təhsil məktəblərinin müəllimləri etiraza qalxdı – Ev təhsili ləğv edilir?
Bu gün, 16:23 |
|
|
|
| • Şəbnəm Tovuzlu da Rusiyaya BURAXILMADI - VİDEO
Bu gün, 16:11 |
|
|
|
| • Ermənistanda tutulan "Azərbaycan casusu" haqqında yeni məlumatlar yayıldı: - "Romantik münasibəti olub..."
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
| • Ukraynada müharibə başlayandan üç mindən çox azərbaycanlı tələbənin diplomu tanınıb - RƏSMİ
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
| • Pakistan və Ermənistan diplomatik münasibətlərin qurulmasını nəzərdən keçirməyə razılaşıb
Bu gün, 15:58 |
|
|
|
| • Ermənistanda ABŞ ilə imzalanan anlaşma memorandumları dərc edilib - Ermənistan KİV
Bu gün, 15:56 |
|
|
|
| • Müdafiə Nazirliyinin hərbi hissələr üzrə tenderlərini kimlər udur? – ŞİRKƏTLƏR, MƏBLƏĞLƏR, SİYAHI
Bu gün, 13:25 |
|
|
|
| • AzərEnerji ASC-nin əməkdaşı qızının toyu öncəsi vəfat etdi
Bu gün, 13:15 |
|
|
|
| • Gəncə Birləşmiş Xəstəxanasının 3,5 milyonluq TENDERİ... - Hesablama Palatasına müraciət
Bu gün, 13:08 |
|
|
|
| • "İnevestAz"ın rəhbəriyəm" dedi, balıq satan qadının pullarını ələ keçirdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • “Elmi işini süni intellektə yazdıranlar var” – Etibar Əliyev kimləri İFŞA ETDİ?
Bu gün, 12:55 |
|
|
|
| • Baş Prokurorluqda yeni şöbələr - Rəislər TƏYİN OLUNDU
Bu gün, 12:53 |
|
|
|
| • İranın azərbaycanlılar yaşayan ərazilərində də içməli su qıtlığı yaşanır?.. - Sabiq səfir cavab verir...
Bu gün, 12:46 |
|
|
|
| • Bakıda 36, rayonlarda 38 dərəcə isti gözlənilir - belə deyirlər...
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Keçmiş arvadına 11 bıçaq zərbəsi vuran şəxsə 11,3 il HƏBS CƏZASI
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
| • “Azərbaycanla dostluq əlaqəsi qura bilərik” - Erməni analitik
Bu gün, 12:05 |
|
|
|
| • Zərif Zəngəzur dəhlizi barədə: - İran bu fürsəti görməlidir
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
| • "Fənərbaxça" Mourinyonu istefaya göndərib
Bu gün, 11:48 |
|
|
|
| • Paşinyanın dediklərində həqiqət payı var -RƏY
Bu gün, 11:41 |
|
|
|
| • Bakıda HƏBSXANADA İNSİDENT: məhkum mayoru döydü - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:36 |
|
|
|
| • Nadir Qafarzadənin Rusiya qorxusu
Bu gün, 11:32 |
|
|
|
| • ATƏT-in Minsk qrupu dekabra qədər tamamilə ləğv ediləcək - Lukaşeviç AÇIQLADI
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
| • Naxçıvanda sakinlərin NƏQLİYYAT DƏRDİ... - "Maaşımın yarısını taksiyə verirəm..."
Bu gün, 11:14 |
|
|
|
| • Qurban Qurbanovun AÇDIĞI CIĞIR... - REPLİKA
Bu gün, 11:07 |
|
|
|
| • Binəqədidə TİKİNTİ XAOSU... TAM GÜCÜ İLƏ DAVAM EDİR...
Bu gün, 11:00 |
|
|
|
| • Paşinyan Çinə səfər edəcək - KİV
Bu gün, 10:56 |
|
|
|
| • Sergey Markovdan Azərbaycana köçməsi ilə bağlı AÇIQLAMA - “Moskvada yaşayacağam”
Bu gün, 10:52 |
|
|
|
| • AZƏRİQAZ işçisi İLGİNC FAKTI AÇIQLADI... - SƏN DEMƏ...
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
|
