İran üçün Qarabağda iki sürpriz: - Bunu nə gözləyir, nə də arzulayırdılar
Tarix: 3-11-2020, 10:58 | Çap et
Qarabağdakı müharibənin əvvəlindən İran özünü qəribə aparmağa başladı. Əvvəlcə İranın Ermənistana silah tədarükü üçün Rusiyaya dəhliz verdiyi barədə məlumatlar var idi. Sonra İran mediası “şabalıdı oddan çıxartmağa” və nüfuzlarını qorumağa başladı: münaqişə zamanı hərbi yüklərin keçməsi üçün İranın sərhədlərini bağlaması barədə müxtəlif sujetlər nümayiş etdirildi.
Ancaq bütün bu baş verənlərin fonunda Xameneyinin beynəlxalq məsələlər üzrə müşavirindən tutmuş, İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) generallarına və müxtəlif rəsmi qurumlara qədər bütün rəsmilər Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiklərini bildirdilər. İndi iranlılar münaqişənin həlli üçün öz təkliflər paketini hazırlayıblar və diplomatik fəallıq nümayiş etdirməyə çalışırlar.
AYNA-nın mövzuya dair suallarını rusiyalı politoloq, İran və Yaxın Şərq üzrə araşdırmaçı İqor Pankratenko cavablandırıb.
- İndi iranlılar Qarabağ münaqişəsinin həllində diplomatik sahədə fəal olmağa çalışırlar. Bu fəallıq necə xarakterizə edilə bilər?
- İranın addımlarının, bəlkə də ən dəqiq tərifi belədir: “hərəkətə başlayan qatara tullanmaq arzusu”. Hesab edirəm ki, mövcud münaqişənin inkişafı Tehran üçün bir sürpriz oldu. Hər şeyin hər zamankı kimi olacağına inanırdılar – bir-iki gün atışacaq və dağılışacaqlar, İran sülh çağırışı ilə müraciət edəcək, bundan bəzi siyasi dividendlər əldə edəcək və hər şey əvvəlki məcraya qayıdacaq. Amma hər şey başqa cür oldu. Əvvəlcə, erməni tərəfinin silahlı təxribatlarına qəti və sərt reaksiya, sonra da Azərbaycan Ordusu, Türkiyənin Suriyada, İraqda və Liviyada müharibələr aparmaq təcrübəsini tamamilə mənimsədiyini göstərən uğurlu qurtuluş kampaniyasına başladı. Bu faktor Azərbaycan Ordusuna erməni müdafiəsini karton qutu kimi əzməyə imkan verdi.
Tehran üçün xoşagəlməz başqa bir sürpriz də Türkiyənin bölgədəki rolunun kəskin şəkildə artması və indi münaqişə tərəflərindən biri olan Bakının İranın vasitəçiliyinə çox ehtiyac duymaması oldu. Üstəlik, İranın özündə dörd Azərbaycan sərhəd əyalətinin əhalisinin həvəslə Azərbaycanın apardığı azadlıq kampaniyasını dəstəkləməsi və hakimiyyətə birmənalı şəkildə Ermənistanla “birlikdə oynaması”na imkan verməyəcəklərini anlatmaları da öz sözünü dedi. Yəni, bu regionda otuz ildir mövcud olan bütün köhnə İran sxemləri bir gecədə çökdü. Buna görə də Tehranın tələm-tələsik aktivliyi olduqca başadüşüləndir: təcili olaraq bir şey etmək lazımdır, amma tam olaraq hansı addımlar atılmalıdır, bu, aydın deyil.
- İran bu münaqişədən nə gözləyir? Tehran Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini açıqlayır, ancaq biz özümüz ərazi bütövlüyümüzü bərpa ediriksə, hansısa başqa planların təklif edilməsinin nə mənası var?
- Söhbət hər hansı bir plandan yox, İranın “simasını qorumasından”, yəni Qafqazda sistemli xarici oyunçular arasında olmaqdan, vasitəçilər qrupunda qalmaq səyindən gedir. İndi İran üçün ən vacib olan budur, hansısa sülhməramlı həll planları deyil. Türkiyənin və daha da çox İsrailin bölgədə güclənməsinin qarşısını almaq indi İranın əsas vəzifəsidir.
- Azərbaycanda əksəriyyət rəsmi olaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsini elan etməsinə baxmayaraq, İranı ermənipərəst bir ölkə hesab edir. Onlar nə qədər ermənipərəst ola bilər? Doğrudanmı bu mövzuda İranda müsəlman həmrəyliyi yoxdur?
- Məncə, bu, çox emosional qiymətləndirmədir. Bəli, Ruhaninin rəhbərliyi dövründə bu məsələdə Ermənistanın lehinə bir siyasət vardı. Çünki İranın yerli erməni diasporu beynəlxalq əlaqələri sayəsində sanksiyalardan yan keçmək üçün keçidlərin yaradılmasında fəal iştirak edirdi. Ancaq bu siyasət prinsipial deyildi. İndi hakimiyyətə yeni bir rəhbərlik gələcək, parlament yenilənəcək və bu balanssızlıq ortadan qalxacaq. Buna görə də məsələni dramatikləşdirməyə dəyməz. Tehran heç vaxt açıq şəkildə ermənipərəst mövqe tutmayacaq. O ki qaldı bayaq dediyim balanssızlıqlara, onsuz da bu faktor İranın yaxın gələcəkdə Cənubi Qafqazdakı hesablaşmaq və münasibət qurmaq məcburiyyəti doğuran bir qüvvə kimi qalmasına təsir etməyəcək. Buna görə də daha emosiyalara qapılmayaraq, real vəziyyətin daha çox təhlili və İranla münasibətlərin qarşılıqlı faydalı modellərinin axtarışına davam etmək lazımdır. Yəni Azərbaycanın müstəqilliyini elan etdiyi andan bəri apardığı Bakının Tehrana qarşı uğurlu siyasətinə davam etmək lazımdır.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “İmişli kimi sərhədyanı rayonlarda “KQB” vaxtilə birə on fəal işləyibdir...” - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 18:16 |
|
|
|
| • AZANS-ın ekoloji yönümlü təşəbbüsü beynəlxalq mükafat qazanıb - FOTO
Bu gün, 18:09 |
|
|
|
| • AQTA-nın Şirvan Regional Bölməsinə qarşı tükürpədici iddialar... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 18:07 |
|
|
|
| • Putin “Zəngəzur döyüşü”nə hazırlaşır - AKTUAL
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • “Rusiya qəsdən juranlistlərin yayaşdığı yerləri vurur” - RSF
Bu gün, 17:56 |
|
|
|
| • 3 şirkət daha bazarı tərk etdi
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
| • İrandan bahalı təklif: Bakı razılaşdı, İrəvan geri çəkildi – İki problem var
Bu gün, 17:47 |
|
|
|
| • Aİ Ermənistanı üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməyə vadar etməlidir - ÇÜNKİ...
Bu gün, 17:45 |
|
|
|
| • Qəbiristanlıqda təzə dəb: ölüsünə torpaq götürür, diriykən başdaşı düzəltdirir - İslam dini nə deyir?
Bu gün, 17:44 |
|
|
|
| • “Araz Supermarket”də yeni təyinat olub - DOSYE
Bu gün, 17:42 |
|
|
|
| • Əfv Komissiyasının yekun iclası başa çatıb, baxılan müraciətlər Prezidentə təqdim olunacaq
Bu gün, 17:40 |
|
|
|
| • STP-nin törəmə şirkətinin direktoru dəyişdi - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 17:38 |
|
|
|
| • Daha bir xarici şirkət Azərbaycan bazarından gedir
Bu gün, 17:32 |
|
|
|
| • "Abzas Media" işi üzrə məhkəmə istintaqı yekunlaşıb
Bu gün, 17:28 |
|
|
|
| • "Aynur Dadaşovanın həmin görüntülərini 300 dollara satdılar"
Bu gün, 17:22 |
|
|
|
| • Kriminal aləmdə yeni "Quli" PEYDA OLDU - Böyük "müharibə" olacaq
Bu gün, 17:20 |
|
|
|
| • Ermənistanın təhlükəli diplomatik oyunu
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
| • İlqar Abbasov bir köşəyə çəkilib... AĞAC YEYİR... - BU DA FAKT!
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
| • Cəbrayılov ÇALDI... ÇAPDI... MAHALI... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 17:08 |
|
|
|
| • Dövlət səviyyəsində ÖZBAŞINALIQ... - Bunun başqa ADI YOXDUR...
Bu gün, 17:01 |
|
|
|
| • Qızıl bazarında saxta məhsullar satılır - VİDEO
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
| • Rubio Ukrayna nümayəndə heyəti ilə görüşdə döyüşlərin dayandırılmasına nail olmağa çağırıb - "İnterfaks"
Bu gün, 16:53 |
|
|
|
| • Beh alıb, məclisə getmədi
Bu gün, 16:48 |
|
|
|
| • Cahangir Əsgərov "Premium Bank"ın əsas səhmdarı olub
Bu gün, 16:45 |
|
|
|
| • “Putin özü də bilir ki, Köçəryan-Sərkisyan cütlüyü hakimiyyətə gəlmək iqtidarında deyil...” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • "Bakı Elektroştamp" ASC səhmdarlarını yığıncağa - DƏVƏT EDİR
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Ermənistan-Gürcüstan-Azərbaycan üçtərəfli formatının genişlənəcəyinə ümid edirik - Paşinyan
Bu gün, 13:22 |
|
|
|
| • "Məni hörmətdən salmaq istəyirlər"
Bu gün, 13:18 |
|
|
|
| • Erməni polkovnikin sözləri Rusiyanı qəzəbləndirdi: - “Hitler olsaydı…”
Bu gün, 13:15 |
|
|
|
| • Saleh Səmədov rəisi söydüyünə görə həbs edilib - Şok təfərrüat
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • “Bədənimi direllə deşib, burnumu, barmağımı sındırıb” - Qətlin açdığı dəhşətli FAKTLAR
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
| • Trend İnformasiya Agentliyinin yayılan dezinformasiya ilə bağlı bəyanatı - DİQQƏT!
Bu gün, 11:42 |
|
|
|
| • “Paşinyanı iqtidarda Bakı, London və Təl-Əviv saxlayır” iddiası - RƏYLƏR...
Bu gün, 11:01 |
|
|
|
| • “Oqtaydan sonra heç yerə getmirəm, itirdiyimi elə itirmişəm ki...”
Bu gün, 10:47 |
|
|
|
| • İtaliya səfiri Eldar Əzizovla Neapolla qardaşlaşma əlaqələrinin gücləndirilməsini müzakirə edib - FOTO
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu: DÖVLƏT QAYĞISINDAN PUL ƏMƏNLƏR... - İLGİNC FAKTLAR...
Bu gün, 10:41 |
|
|
|
| • Məmurun evindən 244 minlik qızıl oğurlayan xadimənin cinayət işi: həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:36 |
|
|
|
| • Xarici aviasiya şirkəti Azərbaycan bazarını tərk edir
Bu gün, 10:33 |
|
|
|
| • "Gülnar Səfərəliyevadan heç bir ədalət gözləmirəm" - Naxçıvan təhsilində QALMAQAL
Bu gün, 10:31 |
|
|
|
| • 5000 manat maaş alıram, necə qənaət edim? - Səyyad Aran GİLEYLƏNİR
Bu gün, 10:25 |
|
|
|
| • PKK silahı yerə qoyur... TƏSLİM OLMUR! - BU, AYRI-AYRI ŞEYLƏRDİR...
Bu gün, 10:22 |
|
|
|
| • Paşinyan komandasına xəbərdarlıq etdi: - Sürprizlərə hazır olun
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • Şəmkirin icra başçısından NAZİRƏ QARŞI SAYĞISIZLIQ... - "Bunlar nə vaxt düzələcək?.."
Bu gün, 10:09 |
|
|
|
| • Şirkətlər qrupunda yeni ASC yaradılıb
Bu gün, 10:01 |
|
|
|
| • "Azərtəkrarqarametal" ASC-nin səhmdarlarının toplantısı keçiriləcək
Bu gün, 09:59 |
|
|
|
| • 38 yaşlı sabiq məmur həbsxanada öldü
Bu gün, 09:49 |
|
|
|
| • Naxçıvanda özünü vəzifəli şəxs kimi tanıdaraq dələduzluq edən şəxs saxlanılıb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:46 |
|
|
|
| • Naxçıvanda NÖVBƏTİ BÜDCƏ TALANI... - fermerləri YENƏ ALDADIRLAR...
Bu gün, 09:44 |
|
|
|
| • İki rayonun icra başçısı dəyişdiriləcək: Birinin həbsi belə aktualdır... - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 09:31 |
|
|
|
| • “Pulum olsaydı “Bəxt üzüyü” filmində atamın sürdüyü maşını alardım” - FOTO
Bu gün, 09:21 |
|
|
|
|
