DÖVLƏTDƏN 2 MİLYARDI KİMLƏR, NECƏ GİZLƏDİB?
Tarix: 10-09-2013, 14:43 | Çap et
 DİA.AZ: - Bu ilin ortalarında olduqca ilginc bir fakt ortaya çıxdı. Əslində həmin faktın ciddi müzakirəsi lazım idi, ona siyasi və iqtisadi, eyni zamanda hüquqi qiymət verilməsi zərurəti ortada idi. Amma üstündən xeyli vaxt keçməsinə rəğmən bu mövzuda hər hansı müzakirələrin, qiymətləndirmələrin şahidi olmadıq. Əslində kifayət qədər ciddi bir məsələnin üstündən sükutla keçildi. Nə etməli, bu da Azərbaycanın özünəməxsus reallığıdır.
Bəs söhbət nədən gedir? Təxminən üç ay əvvəl məlum oldu ki, iri vergi ödəyicisinin dövlət büdcəsinə borcu 1,5 milyard manata yaxındır. İnhisarçılıqdan doğan nəhəng gəlirlərə baxmayaraq, heç bir səbəb olmadan iri dövlət müəssisələri dövlət büdcəsinə və Sosial Müdafiə Fonduna həmişə borclu qalır.
Ümumiyyətlə, hesablamalar göstərir ki, iri dövlət vergi ödəyicilərinin ödədiyi vergilər büdcədən aldıqlarından azdır. 2012-ci ildə aralarında Aydın Bəşirovun Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi İdarəsi, Cahangir Əsgərovun "AZAL"ı, Arif Əsgərovun "Dövlət Dəmir Yolları" QSC də olmaqla 6 iri vergi ödəyicisi dövlət büdcəsinə 210,5 milyon manat vergi ödəyib ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 3,2 milyon manat az idi. Bu il də oxşar azalma tendensiyasının müşahidə ediləcəyinə dair rəylər var.
Qeyd edək ki, son 5 il ərzində "Dövlət Dəmir Yolları" QSC-nin vergi ödənişləri ilbəil azalıb. Əslində, vergi ödənişlərinin azalma tendensiyası "Dövlət Dəmir Yolları" ilə yanaşı Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi İdarəsi və "AZAL"a da aiddir. 5 il ərzində Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin dövlət büdcəsinə ödədiyi vergilərin həcmi 77,1 faiz, "AZAL"ın ödədiyi vergilər isə 27,9 faiz azalıb.
Dövlət şirkətlərinin büdcəyə olan böyük həcmli borcları isə hələ də qalmaqdadır. 2013-cü ilin əvvəlinə dövlət büdcəsinə borclar 3 milyard manat təşkil edib ki, bunun da 1,5 milyard manatı adıçəkilən iri dövlət müəssisələrinin payına düşür. Onlardan bəzilərinin borcları Nazirlər Kabinetinin borcların silinməsilə bağlı qərarları sayəsində azaldılıb.
Ümumiyyətlə, son illərə baxanda daha çox 9 qurumun dövlət büdcəsinə xeyli borcunun olduğu görünür. Hətta büdcəyə olan borcun 70-75 faizi məhz bu qurumların payına düşür. Bu şirkətlər qapalı şirkətlərdir və onların fəaliyyətində şəffaflıq yoxdur. Eləcə də onlar dövlətin ayrı-ayrı şəxsləri tərəfindən himayə olunur. Bu şirkətlər korrupsiyanın əsas həlqələridir. Ümumiyyətlə, borcların yaranmasının özü qeyri-şəffaflıqdan xəbər verir. Ödənilməli olan vergiyə bu müəssisələr izafi yük kimi baxırlar. Vəsaitləri isə müəyyən xərcləmələrə, şəffaf olmayan layihələrə yönəldirlər. Ona görə də qapalı olan həmin müəssisələr vergiyə ödənməli olan vəsaitləri şəffaf olmayan layihələrə istiqamətləndirir.
Digər tərəfdən isə dövlət xəzinəsinə iri məbləğdə borcu olan bəzi qurumların rəhbərlərinin ilbəil varlandığı, kapitallarını və əmlaklarını artırdığı müşahidə olunur. Belə bir ziddiyyət isə onların korrupsiya ilə ciddi bağlarının göstəricisidir.
Əks halda sual edilməlidir ki, necə olur, bəzi oliqarxların rəhbərlik etdikləri qurumların, dövlət şirkətlərinin büdcəyə borcları artdığı halda onların biznesi böyüməkdə davam edir? Bu, belə bir şübhəyə həqiqət donu geyindirmirmi ki, onlar büdcəyə ödəməli olduqları vəsaitləri əslində müxtəlif yollarla dövlət xəzinəsindən yayındırır, son nəticədə həmin pulların hesabına əmlaklarını artırır, kapitallarını böyüdür, öz qeyri-rəsmi bizneslərinin böyüməsini təmin edirlər?
Fikrimizcə, yuxarıda haqqında danışdığımız absurd, təzadlı vəziyyət bu sualların əsas cavabıdır. Qoy ortadakı bu fakta oxucular özləri qiymət versinlər. Çünki hər şey göz önündədir və bizim əlavə şərh verməyimizə heç bir ehtiyac qalmır.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Gülənin cənazəsi qaçırıla bilər: - FETÖ terror təşkilatında çaxnaşma yaranıb
Bu gün, 15:34 |
|
|
|
| • GÜLƏN ÖLDÜ.... FETÖ hələ var... - Bu o demək deyil ki...
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
| • Rusiyadan 1 manat 3 qəpiyə alınan benzin əhaliyə 1 manat 10 qəpiyə satılır - AXI NİYƏ?
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
| • Ceyhun Bayramov ABŞ Prezidentinin xüsusi köməkçisi ilə Ermənistanla normallaşma prosesini müzakirə edib
Bu gün, 15:23 |
|
|
|
| • "Aztelekom"un yeni təyin olunan baş direktoru kimdir? - Osman Gündüz AÇIQLADI
Bu gün, 15:21 |
|
|
|
| • Baydeenin Güney Qafqaz PLANLAMASI... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 15:19 |
|
|
|
| • Gülən bu dəfə AĞLATDI: Azərbaycanda da varlar... - AKTUAL
Bu gün, 15:16 |
|
|
|
| • Azərbaycanda bələdiyyə vergisinin nağd ödənişi dayandırılır - Diqqət!
Bu gün, 15:12 |
|
|
|
| • "Aztelekom"un keçmiş rəhbəri "Azercell"in Baş Direktoru təyin edilib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
| • Azadlıqda sonuncu bayramı ola bilər: - Arifin ömürlük həbsi istənildi
Bu gün, 15:09 |
|
|
|
| • “Azərbaycan, Rusiya və Türkiyə Zəngəzur dəhlizinin açılmasında maraqlıdırlar, qarşı tərəf prosesi axsadır"
Bu gün, 15:03 |
|
|
|
| • Nazirliklə iş adamı arasında qalmaqal: - Sahibkar 11 min cərimələndi
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
| • Ermənistanın BRICS-ə üzvlüyü nəzərdən keçirilmir - Paşinyanın müavini
Bu gün, 14:59 |
|
|
|
| • AMEA-dakı qanun pozuntusu faktları ilə bağlı cinayət işi başlandı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:58 |
|
|
|
| • "Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili" çərçivəsində Bərdə-Ağdam magistral avtomobil yolunun Azad Qaraqoyunlu kəndi ərazisində ağacəkmə aksiyası keçirilib
Bu gün, 14:57 |
|
|
|
| • Fermerlər öz məhsullarını sığortalamağa niyə MARAQLI deyillər?
Bu gün, 14:01 |
|
|
|
| • Uğursuz birlik modelləri, iqtidarla dialoq və... – Düşünmək zamanıdır
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Neft Fondu vəsaitlərini hansı valyutalarda saxlayır? - SİYAHI
Bu gün, 13:59 |
|
|
|
| • Kirayə evlərin “əl yandıran” qiymətləri: - Artımın səbəbi nədir?
Bu gün, 13:57 |
|
|
|
| • Hacı Surxay açıqlamasına görə tənqid edildi - “Bu düşüncə fars dinlərindən keçmədir, İslama dəxli yoxdur”
Bu gün, 13:54 |
|
|
|
| • Prorektor rektorun müşaviri vəzifəsinə gətirildi - Yeni TƏYİNAT
Bu gün, 13:50 |
|
|
|
| • Fidandan Gülənin ölümünə reaksiya
Bu gün, 13:43 |
|
|
|
| • Dövlət Gömrük Komitəsi Abid Şərifovun qardaşına məxsus şirkəti cərimələdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:41 |
|
|
|
| • Dollar bazarında SÜNİ GƏRGİNLİK... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 13:18 |
|
|
|
| • “İmkanım olsa, elə adamları güllələyərəm” - VİDEO
Bu gün, 13:14 |
|
|
|
| • Trampın zərbə hədəsi, Kremlin cavabı - Seçki şousu, yoxsa mövqe dəyişikliyi?
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • “Melissa” tikinti şirkətinin etdikləri nə insanlığa sığır, nə də... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 13:09 |
|
|
|
| • Emmanuel Makron "geosiyasi" rəqs etmək istədi, alınmadı - Elçin Alıoğlu yazır...
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
| • "Azərbaycan və Ermənistanın əldə etdiyi davamlı tərəqqidən məmnunam" - Bayden
Bu gün, 12:59 |
|
|
|
| • "Rusiya-Ukrayna müharibəsi bitdikdən sonra da Azərbaycanın Avropaya qaz ixracı davam edəcək"
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • Dövlət Məşğulluq Agentliyinin sədrinə müşavir təyin edildi - ƏMR
Bu gün, 12:43 |
|
|
|
| • Xaricdən 3 manata gətirilən toyuq əti marketlərdə 2 dəfə baha satılır – Qiymətlər
Bu gün, 12:40 |
|
|
|
| • Şimşək çaxacağı ehtimalı var - Belə deyirlər...
Bu gün, 12:38 |
|
|
|
| • Azərbaycanda bu siqaretin qiyməti artdı - SƏBƏB
Bu gün, 12:29 |
|
|
|
| • İki mühüm hədəf vurulacaq... - Azərbaycan hansı halda hücum edəcək?
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Sumqayıtda Sülh küçəsində `MÜHARİBƏ ŞƏRAİTİ` - FOTOFAKT
Bu gün, 12:10 |
|
|
|
| • Neçə müddətdir görünməyən Cavid Qurbanov ÜZƏ ÇIXDI - FOTO
Bu gün, 12:03 |
|
|
|
| • Paytaxtda kütləvi ağacəkmə aksiyaları davam edir - FOTO
Bu gün, 11:54 |
|
|
|
| • “Bakı Kristal Zalı”na yeni direktor təyin edilib - Natiq İbrahimov yola salındı
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
| • Süfrədəki TƏHLÜKƏLİ `PAYIM`... - YEMƏYİN!
Bu gün, 11:49 |
|
|
|
| • Kadr ehtiyatını təmin etməyən UNİVERSİTETLƏR – Məzunlarının taleyi ilə niyə MARAQLANMIRLAR?
Bu gün, 11:42 |
|
|
|
| • Akademiyada informasiya təhlükəsizliyi sahəsində xüsusi biliklərə yiyələnmək üçün geniş imkanlar yaradılıb - VİDEO
Bu gün, 11:38 |
|
|
|
| • “Ferrum Capital” şirkətinin problemli kreditləri sürətlə artır - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • İranlı idmançının erməni sevgisi - FOTO
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
| • Müsavat dövlətdən maliyyələşməyə başladı - Başqa hansı partiyalar var?
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
| • Moldova xalqı Avropa İttifaqına "HƏ" dedi - YEKUN NƏTİCƏ
Bu gün, 11:21 |
|
|
|
| • Naxçıvanda müəllimlər MAAŞLARINI ALA BİLMİRLƏR... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
| • Nazirliyin rüşvətə görə tutulan sabiq vəzifəli şəxslər yenidən MƏHKƏMƏ QARŞISINDA
Bu gün, 10:56 |
|
|
|
| • Azərbaycanın NATO PA-dakı nümayəndə heyətinin rəhbəri müəyyənləşib
Bu gün, 10:54 |
|
|
|
| • Azərbaycanın İƏT PA-da nümayəndə heyətinə rəhbər təyin olunub
Bu gün, 10:53 |
|
|
|
|
