"60 yaşın heç bir ağırlığı, məsuliyyəti yoxdur" .....                     Kobaxidze Avropa Siyasi Sammitində iştirak edəcək .....                     Piyadalar nə etsin: UÇSUNLARMI? .....                     Azərbaycan hərbçiləri Moskvada Qələbə paradında keçid edib .....                     Zehinlər uğrunda savaş: .....                     “Ölkədə kino çəkilmirsə bu İncəsənət universitetinin günahıdır ki, yetişdirdiyi tələbələr işsiz qalır?” .....                     İlham Əliyevin parad qərarı Bakıdan Moskvaya diplomatik etiraz siqnalıdır .....                     SEPAH yenə hədələyir: .....                     Strateji tərəfdaşlığın yeni istiqamətləri .....                     Bakının Qələbə qüruru, .....                     20 manatlıq şirkət necə milyonluq tenderin qalibi olur: İcbari Tibbi Sığortanın 3 "dostu" .....                     “Ələt Avtobus Təmiri” ASC-nin səhmdarları .....                     Tarixin yaddaşında əbədi iz qoyan dahi şəxsiyyət .....                     AZAL-ın Bakı-Moskva reysləri bərpa olunub .....                     ARDNŞ SOCAR-a dönüşəndən bəri DİLİMİZƏ BASQI VAR... .....                     Ermənistanı qorxuya salan .....                     Manatı .....                     SOCAR-da KADR ÇATIŞMAZLIĞI VAR! .....                     Azərbaycanla birbaşa danışıqları daha məhsuldar hesab edirik .....                     Bakıda 15 illik uşaq bağçası bağlanır .....                     Ermənistan və Azərbaycan arasında müharibə olmayacaq .....                     Pakistanın İsrailə zərbəsi o qədər güclü olacaq ki... .....                     “Sumqayıt Elektrik Dəstləşdirmə” ASC dividendlərin verilməsini .....                     Artıq daha cəsarətli çıxışlar etmək lazımdır... .....                     BU NƏDİ BELƏ: “İnsanlar “TikTok “həkimlər”indən resept alırlar” .....                     SOCAR-da yüksək vəzifəyə TƏYİNAT .....                     Əmrullayevin ÇÖKDÜRDÜYÜ TƏHSİL SİSTEMİ... .....                     Sensasion iddia: Azərbaycanda “Suriya ssenarisi” cızılır .....                     Dələduzla hakim arasında nə kimi əlaqə var? .....                     "Makron iqtidarı Azərbaycana düşmənçilik edir" .....                     Müddətli əmək müqaviləsinə xitam verilməsi qaydası... .....                     Paşinyan bu gecə Moskvada Çin lideri ilə də görüşdü... .....                     Azərbaycanda bu şirkətin əməkdaşları işdən çıxarılır .....                     İraq hansı İŞİD-çiləri Bakıya vermək istəyir? .....                     Naxçıvanda vətəndaş TƏHDİD OLUNUR .....                     Romada ərşə qalxan sonuncu ağ tüstü KİMLƏRİ BOĞACAQ? .....                     HAZIR OLMALIYIQ: Üstümüzə Putin gəlir... .....                     Hesablama Palatası Turizm Agentliyinin YAXASINDAN DÜŞDÜMÜ? .....                     Mənzil bazarında İPOTEKA TƏLƏSİ .....                     Rusiyadakı azərbaycanlılara yeni təhlükə .....                 

"Dərslik müəllifləri çox sadəlöhvdürlər, AMMA..." - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Tarix: 21-04-2025, 09:20 | Çap et
"Dərslik müəllifləri çox sadəlöhvdürlər, AMMA..."
Düzü, dərsliyin açıq səhifəsi önündə saatlarla düşüncəyə dalıb bu ifrat „humanizm“ sahiblərinin təfəkkürünü anlamağa çalışır, qəlblərini hiss etmək istəyirəm: qarşımızda 30 ildən çox vətənin gəncəcik və hər zaman vurğuladığım kimi, anasının qoxusu üstündən çəkilməmiş övladlarının qırğınına bais olan qonşu və eyni ərazini paylaşmaq məcburiyyəti. Bu barədə uzun-uzadı düşünə bilərik. Qəlbimiz „yox“ desə də, dilimizlə „hə“ deməyə məcbur ola bilərik. Bəli, məcburiyyət! İnkaredilməz yeganə həqiqət qalarsa, o da budur: məcburiyyət!
Gələk dərslik müəlliflərinin verdiyi suala: „Əmir kişinin yerinə olsaydınız, Aşotu bağışlayardınız?“
Aşotu bağışlamaq? Pulunu alıb, qaytarmayıbmı? Bağışla, bir də etməz. Səhv edib, müflis olmusanmı? Bağışla, insan xətasız olmaz, ölüm-itim olmayıb ki… Bilmədən, təsadüfən maşınla vurub birini öldürüb? “Qəzadır, qədərdir”, - deyib bağışlayarsan…
Aşotu bağışlamaq? Xalqının soyqırımı qarşısında bir Aşotu bağışlamaq? Nə deməkdir Aşotu bağışlamaq? Saatlarla “Qara tut ağacı”nın önündə düşünməkdən başım çatlasa da, bu sualın cavabını tapa bilmədim: “Əmir kişinin yerinə olsaydın, Aşotu bağışlayardınmı? ” 7-ci sinif şagirdləri, görəsən, bu suala necə cavab verdilər?
Bu gün orta məktəb dərslikləri vasitəsilə şagirdlərimizi erməniləri bağışlamaq, onları „anlamağa” sövq etmək, „ hekayələrimizdə erməni fərdlərin „vicdanını oyatmaq“ bizə, həqiqətənmi, lazımdır? Dərslik müəlliflərinin vurğuladığı kimi, cavabınızı məhdudlaşıdırıram, fərqli cavablar almaq məqsədi ilə vermirəm bu sualı. Yəqin ki, böyük əksəriyyət bu cümləni oxuduqda: „Xeyr!“ – deyə cavab verəcəkdir. Hələ sülh müqaviləsi imzalanmamış, düşmən öz peşmanlığını ifadə etməmiş bu nə qucaqdır açılıb Xocalı qatilllərinə? Söhbət 7-ci sinif „Azərbaycan dili“ dərlsiyindəki „Qara tut ağacı“ hekayəsi və onun əsasında yazılmış tapşırıqlardan gedir.
Ermənidə vicdan axtaran dərslik müəllifləri „erməninin dilinə alıb“ deyə bilmədiyini də etmək istəyiblər. Aşot öz durumunu, müəliflərdən fərqli olaraq, daha dəqiq ifadə etmirmi: „Onun yanında üzüm qaradır“?! Həqiqətənmi, erməni vicdan əzabı çəkdiiyi üçün Azərbaycanda qala bilməzdi? Erməninin belə ağlından keçməyən bu düşüncəyə aramızda neçə nəfər inanar? 7-ci sinif şagirdləri inandılarmı buna?
Dərslik, səh. 21:
„Doğru fikri seçin və mətnə istinad etməklə əsaslandırın.
a. Aşot azərbaycanlıların ondan qisas alacağından qorxduğu üçün Qarabağı tərk edirdi.
b. Vicdan əzabı rahatlıq vermədiyi üçün Aşot Azərbaycanda qala bilməzdi.“
Şagirdlərə Azərbaycandan köçüb gedən ermənilərə sual hazırlamaq tapşırığı verilir. Görəsən, şagirdlər hekayədəki naməlum jurnalist obrazından fərqli olaraq, nə qədər soyuqqanlı suallar tərtib edə bilərlər ki, jurnalistin cavabları „qərəzli“ hesab olunur? Bəlkə, mən şagird olsaydım, erməniyə heç bir sual verməzdim, bircə bunu deyərdim ki: „Get, dalınca da Qarabağ boyda qara daş.“ Parta yoldaşım Qarabağ şəhidinin övladı ola bilərdi, bəlkə…
Oxuyun. Dərslik, səh. 21:
„Müsahibədə əsas məqsəd qarşı tərəfdən mümkün qədər çox informasiya almaqdır. Gəlin bu baxımdan mətndəki müsahibədə jurnalistin suallarını təhlil edək.
„Sual: – Salam. Siz niyə köçürsünüz?
Şərh: “Niyə?”, “nə üçün?”, “necə?” əvəzliklərinin köməyi ilə qurulan sual cümlələri, adətən, müsahibi ətraflı danışmağa, daha çox informasiya verməyə sövq edir.
Suallar: – Sizin rahat köçməyinizə şərait yaradılıbmı, nədənsə şikayətçi deyilsiniz?
– Sizə dəyib-toxunan yoxdur? Könüllü gedirsiniz?
Şərh: Sual ədatları və intonasiya ilə yaranan suallar qapalı suallardır. Adətən, müsahib onlara ya “hə”, ya da “yox” cavabı verir. Beləliklə, müxbir kifayət qədər informasiya ala bilmir.
Suallar: – Yaşınız az deyil. Yəqin, azərbaycanlıların Qarabağdan necə çıxarıldığını unutmamısınız.
– 90-cı illərdə azərbaycanlılara qarşı döyüşmüsünüz?
Şərh: İttiham xarakterli suallardır. Müsahibə alan öz mövqeyini büruzə verməməlidir. Göründüyü kimi, bu suallardan sonra qarşı tərəf əsəbiləşdi və müsahibəni davam etdirmək istəmədi.“
Dərslik müəllifləri çox sadəlöhvdürlər. Düşünüblər ki, jurnalist təmkinli davransaymış, Aşotun vicdanı dil açıb televiziya qarşısında göz yaşı tökəcəkdi ki, qonşusunun, „dostunun“ oğlunu öz quldur dəstələrindən qoruya bilməyib. Hətta qorxuram ki, onlar bizim özümüzü Aşota qarşı qərəzli olmaqda ittiham edirlər:
„h. Aşağıdakı sualları oxuyun və şərh edin.
– Deyəsən, keçmişdə baş vermiş kədərli hadisələr sizə rahatlıq vermir. Bəlkə, o xatirələrinizi bölüşəsiniz, Qarabağı bu ağır dərdlə tərk etməyəsiniz?
– Yəqin ki, o qonşularınız, çörək kəsdiyiniz azərbaycanlılar bu müsahibəni efirdə görəcəklər. Onlara nə demək istəyərdiniz?
• Suallarla bağlı uyğun variantı seçin və fikrinizi əsaslandırın.
Qərəzli suallardır. b. “Danışdıran” suallardır. c. Qapalı suallardır.“ (Dərslik, səh. 21)
Hekayədə söhbət Xocalıdan didərgin düşən Əmir kişinin yaralı oğlunu erməni qonşusuna etibar edib gəlməyinə baxmayaraq, onun erməni quldur dəstəsi tərəfindən qətlə yetirilməsindən gedir. O Xocalı ki: „…soyqırım nəticəsində 63-ü uşaq, 106-sı qadın, 70-i qoca və qarı olmaqla, 613 Xocalı sakini qətlə yetirilib, 8 ailə tamamilə məhv edilib, 25 uşaq hər iki valideynini, 130 uşaq valideynlərindən birini itirib. Düşmən gülləsindən 76-sı uşaq olmaqla, 487 nəfər yaralanıb. 1275 nəfər əsir götürülüb. Əsir götürülənlərdən 150 nəfərinin, o cümlədən 68 qadın və 26 uşağın taleyi bu günədək məlum deyildir.“ Dərslik müəllifləri isə yazırlar: „Əmir kişinin naxələf qonşuları da var idi.“ (Dərslik, səh. 24) Söz bax ha: „… naxələf qonşuları da var idi.“
Bütün bu tapşırıqları oxuduqdan sonra müəllimlərə bir sual vermək istəyirəm: əgər sinfinizdə qazi və şəhid övladları olarsa, onları Aşotun vicdanına inandıra bilib, erməniyə „qərəzsiz“ suallar yazdıra biləcəksinizmi? Dərslik müəlliflərinə isə bir sualım var: „Siz kimin dostusunuz: ayının, yoxsa mənim?“

Könül AYDIN Nəhmətova
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
GundemXeber.Az










 
Sorğu

Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
Yox
Bu yolda Rusiyanın ağzı ovulacaq

Şirkət-Xidmət
   
Xəbər lenti
                                                 
"60 yaşın heç bir ağırlığı, məsuliyyəti yoxdur"
Bu gün, 12:15
Kobaxidze Avropa Siyasi Sammitində iştirak edəcək
Bu gün, 12:10
Piyadalar nə etsin: UÇSUNLARMI? - AYNA-nın PARKİNQ XAOSU...
Bu gün, 12:09
Azərbaycan hərbçiləri Moskvada Qələbə paradında keçid edib - VİDEO
Bu gün, 12:00
Zehinlər uğrunda savaş: - Azərbaycan ideoloji hücumlara necə cavab verir
Bu gün, 11:58
“Ölkədə kino çəkilmirsə bu İncəsənət universitetinin günahıdır ki, yetişdirdiyi tələbələr işsiz qalır?” - ETİRAZ
Bu gün, 11:54
İlham Əliyevin parad qərarı Bakıdan Moskvaya diplomatik etiraz siqnalıdır - Başqa cür ola da bilməz...
Bu gün, 11:49
SEPAH yenə hədələyir: - “Vuracağıq”
Bu gün, 11:46
Strateji tərəfdaşlığın yeni istiqamətləri - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 11:43
Bakının Qələbə qüruru, İrəvanın xəyanət ağrısı
Bu gün, 11:37
20 manatlıq şirkət necə milyonluq tenderin qalibi olur: İcbari Tibbi Sığortanın 3 "dostu" - İcazə verin şübhələnək...
Bu gün, 11:30
“Ələt Avtobus Təmiri” ASC-nin səhmdarları - TOPLANIR
Bu gün, 11:23
Tarixin yaddaşında əbədi iz qoyan dahi şəxsiyyət - ANIM
Bu gün, 11:18
AZAL-ın Bakı-Moskva reysləri bərpa olunub - DİQQƏT
Bu gün, 11:03
ARDNŞ SOCAR-a dönüşəndən bəri DİLİMİZƏ BASQI VAR... - NHMT sədrindən UYARI
Bu gün, 10:58
Ermənistanı qorxuya salan Gümrü müqaviləsi
Bu gün, 10:51
Manatı NƏ GÖZLƏYİR?
Bu gün, 10:45
SOCAR-da KADR ÇATIŞMAZLIĞI VAR! - Yeni idarə rəisi niyə hansısa MMC-də müavin postunda saxlanılır ki?
Bu gün, 10:34
Azərbaycanla birbaşa danışıqları daha məhsuldar hesab edirik - Armen Qriqoryan
Bu gün, 10:26
Bakıda 15 illik uşaq bağçası bağlanır
Bu gün, 10:25
Ermənistan və Azərbaycan arasında müharibə olmayacaq - Paşinyan BELƏ DEYİR...
Bu gün, 10:14
Pakistanın İsrailə zərbəsi o qədər güclü olacaq ki... – Arkov
Bu gün, 10:09
“Sumqayıt Elektrik Dəstləşdirmə” ASC dividendlərin verilməsini - MÜZAKİRƏYƏ ÇIXARIR
Bu gün, 10:04
Artıq daha cəsarətli çıxışlar etmək lazımdır... - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 09:51
BU NƏDİ BELƏ: “İnsanlar “TikTok “həkimlər”indən resept alırlar” - Tanınmış həkimdən SƏRT REAKSİYA
Bu gün, 09:47
SOCAR-da yüksək vəzifəyə TƏYİNAT - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 09:24
Əmrullayevin ÇÖKDÜRDÜYÜ TƏHSİL SİSTEMİ... - Daha nələr olmalıdır ki...
Bu gün, 09:21
Sensasion iddia: Azərbaycanda “Suriya ssenarisi” cızılır – DETALLAR
Bu gün, 09:17
Dələduzla hakim arasında nə kimi əlaqə var? - İNAM KƏRİMOVUN NƏZƏRİNƏ...
Bu gün, 09:12
"Makron iqtidarı Azərbaycana düşmənçilik edir" - BU FAKTDIR...
Bu gün, 09:00
Müddətli əmək müqaviləsinə xitam verilməsi qaydası... - Ekspert danışır...
Bu gün, 08:56
Paşinyan bu gecə Moskvada Çin lideri ilə də görüşdü... - "Armtimes"
Bu gün, 08:51
Azərbaycanda bu şirkətin əməkdaşları işdən çıxarılır - BAĞLANIR
Bu gün, 08:44
İraq hansı İŞİD-çiləri Bakıya vermək istəyir? - ŞƏRH
Bu gün, 08:38
Naxçıvanda vətəndaş TƏHDİD OLUNUR - Qabil Məmmədova rüşvətxor dediyinə görə...
Bu gün, 08:28
Romada ərşə qalxan sonuncu ağ tüstü KİMLƏRİ BOĞACAQ? - AKTUAL
Bu gün, 08:24
HAZIR OLMALIYIQ: Üstümüzə Putin gəlir... - BUNA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 08:21
Hesablama Palatası Turizm Agentliyinin YAXASINDAN DÜŞDÜMÜ? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 08:18
Mənzil bazarında İPOTEKA TƏLƏSİ - ARAŞDIRMA
Bu gün, 07:08
Rusiyadakı azərbaycanlılara yeni təhlükə – Moskva kritik addıma gedəcək?
Bu gün, 07:05
Kamandan Oxatma Federasiyası böhran içində – Anar Quliyev nə ilə məşğuldur?
Bu gün, 06:51
ADY-də 'Kurtlar Vadisi': Rövşən Rüstəmovun işçiləri racon kəsir, haqq alır... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 06:44
Kreml paradı üçün "atəşkəs" - BUNUN BAŞQA ADI YOXDUR...
Bu gün, 06:34
Bakıda qurulan BARIŞIQ MASASI - Görünəni odur ki...
Bu gün, 06:32
Azərbaycan Prezidenti “asılılıq” siyasətindən imtina edib və suveren lider kimi hərəkət edir - MÜHÜM GƏLİŞMƏ
Bu gün, 06:29
Rusiya dostluq sınağından İKİ aldı: Azərbaycana qarşı üzüqara... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 06:23
Yardımlıda şəhid ailələri imdad diləyir - Prezidentə MÜRACİƏT
Bu gün, 06:05
Zaur Əliyev "Azpetrol"dan 40 min manatlıq benzin alıb
Bu gün, 06:01
Bu gün əfv fərmanı olacaqmı? - AKTUAL
Bu gün, 05:59
“Kontakt Home”dan kütləvi narazılıq - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 05:56
Şirkət-Xidmət
 
 
Dia.az © 2010 - 2014
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
Bizimlə Əlaqə : Tel - 055-560-77-49, 077-271-11-33 E-mail : [email protected]
Designed by Daraaz.net
�������@Mail.ru