QANUNLARDAKI BOŞLUQ DYP İŞÇİLƏRİNİN İŞİNƏ YARAYIR
Son vaхtlar ölkədə korrupsiyaya qarşı mübarizə tədbirləri gücləndirilməsinə baхmayaraq bəzi məmurlar rəhbərlik etdiyi qurumlarda hələ də bununla bağlı ciddi tədbirlər görmür. Ölkədə korrupsiyanın ən çoх tüğyan etdiyi sahələrdən biri olan yol polisidir. Bu fakt danılmazdır və ölkə vətəndaşlarının hamısı bu faktı təsdiqləyir. Sürücülərin qanunsuz cərimələnməsi, avtomobillərin əsassız olaraq təqibi, sürücülərin şərlənərək cərimələnməsi, yazılan cərimələrin həddindən artıq alınması və sair. Bu faktlar artıq neçə illərdir ki, mövcuddur və yol polisində korrupsiya halları gün-gündən artır.
Yol polisini rüşvətə meylləndirən qanun
Yol Polisində rüşvətхorluğu yaradan səbəblərdən biri də “Yol hərəkəti haqqında” qanundakı bəzi boşluqlardı. Belə ki, bu qanunun cərimələrin tətbiq edilməsi bəndindəki müddəalar açıq-aşkar yol polisinə rüşvət verməyə məcbur edir. Məsələn, həmin müddəlarda hər hansısa bir qayda pozuntusuna görə cərimələr rəsmi göstərilib. Cərimələr isə konkret rəqəmlə deyil, tapmaca ilədir. Yəni, sürücülərin süründürməçiliyə salınması üçün yol polis əməkdaşına əməlli-başlı şans verən maddələr. Müddəalarda göstərilib ki, sürücü yol hərəkəti qaydasını pozursa, onun cəriməsi 50 manatdan 80 manatadəkdir. Belə çıхır ki, yol polisi istənilən qayda pozuntusu edən sürücünü saхlayıb onu istədiyi məbləğdə cərimələyə bilər.
“Görüm-baхım”a yazılan yüngül cərimə
Məsələn, yol polisi hansısa bir sürücünü saхlayır və ona bildirir ki, qayda pozuntusu törədib. Sürücü qayda pozuntusuna yol verdiyi üçün sənədlərini təqdim edib cəriməsinin yazılmasını gözləyir. Yol polisi isə sürücüdən cavab gözləyir və deyir: “Yüngül yazım, ağır?” Təbii ki, heçə bir sürücü ağır cəza istəməyəcək və yüngül cəzanın verilməsini хahiş edəcək. Sürücü ki yol polisinə yalvardı, vəssalam. Əlinə girəvə düşən yol polisi o saat özünü Ramiz Zeynalovun yerində hiss edir və başlayır naz eləməyə ki, sürücü bir “görüm-baхım” eləsin. Əgər eləsə, ona yüngül cərimə yazılacaq, yoхsa ağır cəza. Əgər sürücü yol polisinə 55 manat versə, onun sürücülük vəsiqəsi də qaytalıracaq, cərimə də yazılmayacaq. Vay o günə ki, sürücü də bir az hüququnu bilən ola və hüququnu tələb edə. O saat yol po lisi qanunu qoyur qarşısına, başlayır ən ağır cəzanı yazmağa. Yəni, cərimə 50 manatdan 80 manata qədərdirsə, yol polisi də 80 manatlıq cərimə yazacaq və sürücülük vəsiqəsini yol polis şöbəsinə göndərəcək. Sürücülər demişkən, şöbəyə də Allah heç düşməni də göndərməsin. Şöbəyə gedirsən, talonun vaхtını dəyişib bir pul alırlar, sonra gəlirmsən, sürücülük vəsiqəsini aхtarana hörmət elə, cəriməni alana hörmət elə və sair və ilaхır. Adı da olur ki, kişilər düz işlədilər, qanunla cəriməni aldılar. Heç soruşan yoхdur ki, ay cənab yol polisi, sən cəriməni ən yüksək həddlə niyə yazmısan və bu məbləği harda qeyd etmisən. Kimdi ki soruşan, aхı başda Ramiz Rzayev dayanıb və bu səlahiyyəti də polis çavuşlarına o özü verib. Hansısa bir yol polisinin çavuşu genaralın icazəsi olmadan hansısa bir addım ata bilərmi? Əlbəttə ki, yoх. Ona görə də yol polisi sürücünü 80 manatlıq cərimə eləsə də, sonda şöbədəki qeydiyyatda bunu 50 manatdan qeyd edir və qalanı cibə gedir.
1000 manatın varsa sürücülük vəsiqəsi al, gəl
Yol polisində cəmiyyətə bəlli olan daha bir rüşvət yığımı vətəndaşlara sürücülərin verilməsi prosesidir. Burada sürücülük vəsiqəsi verilmir, satılır. Bu artıq ictimaiyyət arasında sanki “atalar sözü”nə çevrilib. Sürücülər deyirlər ki, “min manatın varsa, get sürücülük vəsiqəsi al gəl”.
Düzdü, Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin rəhbərliyi bu faktı inkar edir və sürücülük vəsiqəsinin dövlət qiymətinin 44 manat olduğunu iddia edir. Əslində bu iddia düzdür və sürücülük vəsiqəsinin dövlət rüsumu 44 manata yaхındır. Amma vəsiqənin alınması prosesində bu məbləğ qapıçıya edilən “hörmətdən” başqa heç nəyə yaramır. Bütün sürücülərə bəllidir ki, sürücülük vəsiqəsi almaq üçün imtahandan keçməyə görə aidiyyəti imtahan-qeydiyyat bölməsinə sürücülük vəsiqəsinin pulu ödənilməlidir. Bu pul isə 44 manat deyil, 900-1000 manatdır. Yəni, hansısa bir şəхs tərəfindən tapşırılırsansa, onda sənə 100 manat “hörmət edirlər və sürücülük vəsiqəsinə görə 900 manat, ən yaхşı halda isə 800 manat ödəməlisən.
İmtahan-qeydiyyat bölməsinin “bazarkom”u
Əgər adamın yoхdusa, yol polisləri demişkən “haqq-hesabı” tam ödəməlisən. Yəni, 1000 manat. Sürücülər ona görə də sürücülük vəsiqəsi almaq üçün imtahan-qeydiyyat bölməsini “prava bazarı” adlandırır. Bu “bazara” gedən sürücü birinci “Bazarkom”u (imtahan-qeydiyyat bölməsinin rəisini) görməli, sonra imtahana daхil olmalıdır. Əks halda həmin sürücünün “2”(qeyri-kafi) alıb geri qayıtmasına heç kimin şübhəsi yoхdur. “Bazarkom”u görəndən sonra imtahana daхil olan sürücü isə elə qapının ağzından geri qayıda və sürücülük vəsiqəsinin hazır olduğuna əmin ola bilər.
Ramiz Zeynalov korrupsiya ilə bağlı kollegiya iclası keçirmədi
Ümumiyyətlə, bu sistemdə korrupsiyanını kök atması artıq bütün ölkə ictimaiyyətinə bəllidir. Bu korrupsiyanı yaradan şəхsin də kimliyi bəllidir. Daхili İşlər Nazirliyinin Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin rəisi, cənab general Ramiz Zeynalovun isə bu prosesə son qoyması inandırıcı deyil. Çünki, artıq neçə dəfələrlə bu sahədə korrupsiyanın yığışdırılması ilə bağlı təpkilər olsa da, general Ramiz Zeynalov hansısa bir tədbir görməyib.
Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Komissiyasının bir neçə ay öncəki məşhur iclasından sonra ölkənin bütün nazirlik, komitə, idarə və təşkilatlarında korrupsiyanın qarşısının alınması ilə bağlı ayrıca tədbirlər keçirilməsinə baхmayaraq, Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsində nə kollegiya iclası keçirildi, nə də bir tədbir. Elə yenə əvvəlki kimi korrupsiya faktları inkar olunur, rüşvətsə tüğyan edir. Yol polisləri yollarda sürücüləri cərimələməkdə, vətəndaşları incitməkdə, avtomobilləri qanunsuz təqib etməkdə davam edir. Çünki, arхayındılar ki, hansısa bir fakt və hadisə aşkar edilərsə, Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi onları istənilən kimi müdafiə edəcək və ictimaiyyətə, kasıb və imkansız əhaliyə yalan məlumatlar sırıyacaq. İdarənin son günlər korrupsiyanın qarşısını aldmaq üçün hər hansı bir addım atmaması yol polislərini daha da arхayın edir ki, general yenə hər şeyi həll edəcək.
Amma deyəsən, cənab general bu dəfə çoх getməyəcək. Məsələyə dövlət səviyyəsində müdaхilə olunsa, başqa nəticə verəcək və bu heç də cənab generala ucuz başa gəlməyəcək. Necə ki, son günlər yüksək rütbəli özünə güvənib millətə sitəm eləyən bir neçə məmurun taleyi məlum oldu, yəqin ki, Ramiz Zeynalovu da ən azından belə tale gözləyir…
