Naxçıvanın muxtariyyəti ləğv edilə və ya Qars müqaviləsi Kərkini Azərbaycana qaytara bilərmi? - Deputat AÇIQLADI
Tarix: 22-02-2024, 12:20 | Çap et
"Konstitusiyada dəyişiklik etmək üçün referendum keçirilməlidir. Referendumsuz belə dəyişikliklər həyata keçirilə bilməz".
Bunu Qaynarinfo-ya açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Fazil Mustafa deyib.
Deputat bildirib ki, Naxçıvanın muxtariyyətinin ləğvi və ya saxlanılmasına gəlincə, məsələ ciddi şəkildə müzakirə olunmalıdır:
"Bu məsələnin siyasi və hüquqi tərəflərinə baxmalıyıq. Qars müqaviləsinə görə, Naxçıvanın statusu ilə bağlı məsələnin bütün detalları müzakirə edilməlidir. İndiki mərhələdə muxtariyyət statusu Kərki məsələsində üstünlük olaraq təqdim edilə bilər. Onu Azərbaycanın ayrıca anklavı kimi yox, beynəlxalq müqavilədə nəzərdə tutulan ərazi kimi təqdim edə bilərik. Naxçıvanın Qars və Moskva müqavilələrilə təsdiq olunmuş ərazisinin bir parçasının işğal altında olmasını əsas götürüb, ona zəmanət verən dövlətlərlə birlikdə Azərbaycana qaytarılması məsələsi kimi baxa bilərik. Yəni, Azərbaycanın işğalda olan digər anklavlarından fərqli olaraq, Kərki məsələsini spesifik beynəlxalq müqavilənin tərkib hissəsi kimi qiymətləndirmək imkanına sahibik. Məsələyə bu cür baxılsa, indiki mərhələdə muxtariyyətin mövcud olması amilindən istifadə etmək mümkündür".
Deputat sözügedən mövzunun ciddi müzakirələr tələb etdiyini deyir:
"Bu məsələnin bütün hüquqi və siyasi aspektlərinə baxılmalıdır. Konstitusiya dəyişiklikləri bütün hallarda referendumda öz təsdiqini tapmalıdır".
Qeyd edək ki, son zamanlar Naxçıvanın muxtariyyətinin ləğvi məsələsi aktuallaşır. Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, vaxtilə, Naxçıvana yüksək status verməklə Qarabağdakı ermənilərə onlara da belə status verilə biləcəyi mesajı verilirdi. Hazırda isə belə bir problem yoxdur. Qarabağ problemi artıq öz həllini tapıb.
ARAYIŞ: Bölgənin muxtariyyət statusu 1921-ci il Qars müqaviləsi ilə təmin olunur və həmin müqavilə hələ qüvvədədir. Qars müqaviləsi 1921-ci ilin sentyabr ayının 13-də Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan SSR-nin daxil olduğu Zaqafqaziya Sovet Federativ Sosialist Respublikası ilə Türkiyə arasında Qars şəhərində imzalanıb. Müqavilə 1922-ci il sentyabr ayının 11-də qüvvəyə minib və bitmə müddəti müəyyənləşdirilməyib.
Müqavilənin preambluasında göstərilir ki, bir tərəfdə Ermənistan Sosialist Sovet Respublikası, Azərbaycan Sosialist Sovet Respublikası və Gürcüstan Sosialist Sovet Respublikası hökumətləri, o biri tərəfdə Türkiyə Böyük Millət Məclisi Hökuməti millətlərin qardaşlığına və xalqların öz müqəddəratını təyin etmək hüququ prinsiplərinə şərik çıxan, hər iki tərəfin qarşılıqlı maraqlarına əsaslanan daimi səmimi qarşılıqlı münasibətlərdən və fasiləsiz səmimi dostluq qurmaq istəyindən ruhlanaraq Rusiya Sosialist Federativ Sovet Respublikasının iştirakı ilə dostluq haqqında müqavilə bağlamaq qərarına gəlib.
Rusiya, Türkiyə və Zaqafqaziya respublikaları arasında sərhədləri müəyyənləşdirən, ərazi mübahisələrini həll edən həmin müqavilənin 5-ci bəndində belə deyilir: "Türkiyə hökuməti və Sovet Ermənistanı və Azərbaycanı hökumətləri razılığa gəlirlər ki, Naxçıvan vilayəti bu müqavilənin 3-cü əlavəsində müəyyən edilən sərhədlərdə Azərbaycanın himayəsi altında muxtar ərazi yaradır”.
Qars müqaviləsində Naxçıvanın Azərbaycanın tərkibində muxtariyyət statusuna malik olması barədə bənd yer alsa da, həmin sənəddə muxtariyyətin hüdudları barədə heç nə deyilmir. Bununla belə, beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə görə həmin müqavilə Naxçıvanın muxtariyyətinin birtərəfli qaydada ləğv edilməsinə imkan vermir. Bunun üçün Türkiyənin razılığı və iştirakı olmalıdır. Beynəlxalq hüquqa görə, Qars müqaviləsi Türkiyənin Naxçıvan üzərində qarantor ölkə statusunu təmin edir.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Dünyanın yükünü daşıyan ADY-ni bataqlığa kim sürükləyir?! - GÖRÜNƏNİ ODUR Kİ...
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • Gömrük sistemində rütbə ədalətsizliyi - NARAZILIQ VAR...
Dünən, 18:06 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Ermənistan jurnalistlərinin qarşılıqlı səfəri TƏKLİF OLUNDU
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • ABŞ 100 il müddətinə Zəngəzur dəhlizinə nəzarəti öz üzərinə götürməyi təklif edib - Səfir
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Çimərliyə maşınla girənlərə sərt sözlər: - “Əllərinə bir az pul keçib, görməmişlər…”
Dünən, 17:42 |
|
|
|
| • Paşinyan belçikalı həmkarı ilə sülh prosesini müzakirə etdi
Dünən, 17:35 |
|
|
|
| • Nazirlik texnikasını yeniləyir: 3 milyonluq satınalma yekunlaşdı - QALİBLƏR
Dünən, 17:28 |
|
|
|
| • Təmir-tikinti materialları bazarı “od tutub yanır” – Qiymətlər kəllə çarxa çıxdı!
Dünən, 17:25 |
|
|
|
| • Rüfət Səfərovun məhkəməsində ittiham aktı elan olunub
Dünən, 17:21 |
|
|
|
| • Dəfn müavinəti də hamıya veriləcək: - “Yaxın zamanda...”
Dünən, 17:08 |
|
|
|
| • Rusiyanın miqrasiya siyasətində sərt dəyişikliklər: - Çinlilər artır, Qafqazlılar sıxışdırılır
Dünən, 17:02 |
|
|
|
| • “Trampın növbəti şousu” - Sky News
Dünən, 17:00 |
|
|
|
| • AzTV-nin keçmiş sədrinin qardaşı oğlunun vəsatəti təmin olunmadı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:53 |
|
|
|
| • Moskvadan Bakıya qarşı yeni plan: ruslar soydaşlarımıza qətl əmrini necə verib? – ŞOK detallar
Dünən, 16:50 |
|
|
|
| • Hərbi prokurora müavin təyin olunub - ƏMR
Dünən, 16:47 |
|
|
|
| • Paşinyan 6 dəfə çağırdı, Makron niyə qəbul etmir? - GƏLİŞMƏ
Dünən, 16:04 |
|
|
|
| • Mümkün müharibə təkcə Yaxın Şərq üçün yox, ABŞ üçün də ciddi təhlükə mənbəyidir
Dünən, 16:03 |
|
|
|
| • Zelenski Yuliya Sviridenkoya Ukraynanın Baş naziri postunu təklif edib - KİV
Dünən, 15:59 |
|
|
|
| • Milli Məclisdə məmurlara etiraz: - “Hamıya oğru kimi baxırlar”
Dünən, 15:58 |
|
|
|
| • Rusiyadakı biznesi təhlükə altında olan sabiq məmurlar kimlərdir? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:53 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı blogerə Rusiyada cinayət işi açıldı - BAŞLARI QAÇIB...
Dünən, 15:46 |
|
|
|
| • Cənubi Qafqazda dönüş nöqtəsi: Aİ Ermənistan–Azərbaycan sülhünü dəstəkləyir - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 15:44 |
|
|
|
| • "Dənizkənarı Bulvar İdarəsi”nin sabiq sədrinin məhkəməsi başlayıb - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:31 |
|
|
|
| • PKK silahı atdı... QƏLƏMİ TUTDU... - DAHA TƏHLÜKƏLİ...
Dünən, 14:35 |
|
|
|
| • "AccessBank"ın səhmdar kapitalı azalıb, borcu artıb - HESABAT
Dünən, 14:26 |
|
|
|
| • “PAŞA Bank”da yeni təyinat - BUNDAN SONRA...
Dünən, 13:03 |
|
|
|
| • “Beynəlxalq Bankı”ın mənfəəti azaldı - DETALLAR
Dünən, 13:01 |
|
|
|
| • Paşinyan 3 il ərzində 6-cı dəfə Makronu Ermənistana dəvət edib
Dünən, 12:58 |
|
|
|
| • "Analar, oğlunuza tərbiyə verin, qadın qul deyil" - ETİRAZ
Dünən, 12:57 |
|
|
|
| • Deputat Aqil Abbas ailəsi ilə birlikdə Ağdama köçmək istədiyini bildirib
Dünən, 12:48 |
|
|
|
| • "Paşinyanın başqa yolu qalmayıb, Ermənistan Rusiyadan uzaqlaşacaq" - ŞƏRH
Dünən, 12:39 |
|
|
|
| • Cənub-şərq küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Dünən, 12:36 |
|
|
|
| • Razi Nurullayevdən yeni məmurlara etiraz: - “Hamıya oğru kimi baxırlar”
Dünən, 12:31 |
|
|
|
| • "Evimizdə xəyanət mövzusu gündəmə gəlməyib, səhvini üzünə vurmamışam" - Yaşar Nurininin həyat yoldaşı
Dünən, 12:28 |
|
|
|
| • Kremlin Karapetyan planı: - Rusiya öz əlaltılarını indi də Ermənistanda hərəkətə keçirir
Dünən, 12:26 |
|
|
|
| • Üfüqdə görünən sülh: danışıqlar belə davam edərsə... - GƏLİŞMƏ
Dünən, 12:23 |
|
|
|
| • Hindistanlı turistlərin Azərbaycana səfəri kəskin artıb – Boykot işə yaramayıb
Dünən, 12:10 |
|
|
|
| • TRT-nin Azərbaycan səhvi: Ərdoğan cəzalandırdı? - VİDEO
Dünən, 12:05 |
|
|
|
| • Putin Ukrayna müharibəsində ona pul toplayan azərbaycanlıları da hədəfə alır - FOOD CİTY-yə BASQIN GÖZLƏNİLİR
Dünən, 11:55 |
|
|
|
| • Cahid Şahbazovla bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
Dünən, 11:53 |
|
|
|
| • 36 ilin işçisi ixtisara salınır: HARA GETSİN BƏS? - MÜRACİƏT
Dünən, 11:50 |
|
|
|
| • DİM sədri yenə ekspertlərin BOSTANINA DAŞ ATDI - Mediada işimizi müzakirə edənlər sanki paralel həyatda yaşayır
Dünən, 11:43 |
|
|
|
| • “Təəssüf ki, bəzən yalnız ehsan süfrəsinə görə yasa gələnlər olur” -İLAHİYYATÇIDAN AÇIQLAMA
Dünən, 11:40 |
|
|
|
| • Türkiyə bazaları Azərbaycana GƏLİR, ölkəmiz NATO-ya ÜZV OLUR – Rusiya ŞOKDA!
Dünən, 11:37 |
|
|
|
| • Pirəkəşküldə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək
Dünən, 11:35 |
|
|
|
| • Ukraynada hərbi vəziyyətin müddəti uzadılır
Dünən, 11:31 |
|
|
|
| • Azərbaycan və yeni Suriya: Bakı Yaxın Şərqin yeni düzənini necə formalaşdırır - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 11:30 |
|
|
|
| • NDU-da QALMAQAL: “Dekan bizə cinsi əlaqə təklif etdi” - ŞOK TƏFƏRRÜAT
Dünən, 11:23 |
|
|
|
| • Tender bazarının daha bir ”XODGEDƏNİ”: ”SAFFİRA PLUS”... - DETALLAR
Dünən, 11:15 |
|
|
|
| • “Söz verdiyim kimi vəzifəmdən gedirəm, qoy sevincləri artıq olsun” - ANAR
Dünən, 11:10 |
|
|
|
|
