“Psixi pandemya”nı yaradan ÜST-nin özüdür - NƏ ETMƏLİ?
Tarix: 13-05-2024, 08:39 | Çap et
Qarşıda dünyanı yeni pandemiya gözləyir. Həm də bu pandemiya hər hansı virus pandemiyası deyil, psixi pandemiya olacaq. Bu barədə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Avropa üzrə regional direktoru Hans Kluge öz çıxışında bildirib. H.Kluge psixi sağlamlıq problemlərini “növbəti pandemiya” adlandırıb. Bunun da səbəbləri var. Pandemiyada müasir gənclər də təcrid vəziyyətində idilər və bu, onların psixi sağlamlığına da təsir etdi. Gənclərdə narahatlığın artması və yuxu problemi özünü göstərir. "Medicina" xəbər verir ki , artıq 149 ölkə ilə "epidemiya sazişi" imzalanması işləri gedir. Çünki psixi narahatlıqlar epidemiya həddinə gəlib. Avropa Birliyi ölkələrində hər 6 nəfərdən 1-nin narahatlıq və yuxu problemi yaşadığı bildirilir. H.Kluge növbəti pandemiyaya hazırlıq üçün ölkələrin əlaqəli şəkildə hərəkət etmələri və qoruyucu vasitələr də daxil, məlumatların da paylaşılması zərurətini vurğulayıb.
Psixoloq Azad İsazadə “Sherg.az”a açıqlamasında qeyd etdi ki, “psixi pandemya”nın yaranmasında əsas günahkar ÜST-nin özüdür:
- Bu məlumatın içində hardasa həqiqət var. Pandemiya hamını sarsıtdı. Depressiyalar, panikalar, həyəcan artmışdı, qorxu çoxalmışdı. Amma səbəb pandemiya yox, elə ÜST-nin özü idi. Onlar yaratdılar bu panikanı. Sonra özləri də təsdiqlədi. Tibb üzrə alimlər də təsdiqlədilər ki, pandemiyanın özü yox, karantin, pandemiya ətrafında gedən söz-söhbətlər insanlara nə qədər mənfi təsir etdi. ÜST bunu boynuna almalıdır. Sonra vaksin – peyvəndlənmə tələb etdilər. O peyvəndlərin güvənli olduğunu ÜST özü təsdiqlədi. Amma sonra məlum oldu ki, bəzi vaksinlər insanlara mənfi təsir edib, tromb yaradıb. Bundan həyatını itirən insanlar oldu. O peyvəndlərdən milyonlarla insan istifadə edib. Bu da bir tərəfdən panikanı, qorxunu çoxaldır ki, bəlkə məndə də ola bilər, görəsən, mənə pis təsir etməyəcək ki? İnsanlar bu fikirlə dolaşır. Psixoloji mənfi təsirlərin ola biləcəyini nəzərə almamış, əhalini pandemiya ilə qorxudub, indi də psixoloji pandemiyadan danışmaq gülməlidir. Bu vəziyyəti, ümumiyyətlə, beynəlxalq tibb elmi üzrə alimlərin fikrini, pandemiyanın hansı mənfi təsirlər yarada biləcəyini nəzərə almadan insanlara belə bir mənfi təsir göstərəndən sonra indi deyirlər, psixoloji pandemiya yarada bilər.
A.İsazadə bildirdi ki, təəssüf ki, ölkəmizdə pandemiyanın insanlarda hansı mənfi fəsadlar yaratdığına dair heç bir tədqiqat, araşdırma aparılmayıb:
- Belə bir tədqiqat aparılsaydı, bilinərdi insanlar nədən əziyyət çəkir və səbəbləri nədir. Ona görə də narahatlıq, yuxusuzluq kimi problemlər adi nevroz hadisəsi kimi müalicə olunur. Əsəbi, nevroz spektrində rast gəlinən hallar kimi. Bu əlamətlərə pandemiya vaxtı da rast gəlinirdi. Birində aqressiya, qorxu, həyəcan, yuxusuzluq, digərində əksinə, çox yatmaq. Burada fərdilik rol oynayır. İnsanlar hamısı eyni hal keçirmir. Müxtəlif hallar olur. Fərdilik olduğu üçün mütəxəssislərə müraciət olunmalıdır ki, hər bir insana düşdüyü vəziyyətə uyğun müalicə təyin edilsin və ya məsləhət verilsin. Ümumilikdə isə deyə bilərəm ki, normal yuxu bütün hallarda ən vacib məsələdir. Yuxusuzluq həmişə anormal vəziyyətlər yaradır, gərginliyə, əsəb və stressə səbəb olur. Həmçinin insanların bir-biriylə ünsiyyət qurması, söhbət etməsi, bölüşməsi vacibdir. Psixi sarsıntıları özünə qapanma, ətrafdan təcrid olunma, dost-tanışla ünsiyyətdən qaçmalar yarada bilir. İnsanlar arasında ünsiyyət, görüşmək, söhbət etmək çox vacibdir. Təəssüf ki, son illərdə insanlar özlərini təcrid edib. Telefonda, internetdə keçirdikləri zamanın üçdə birini ailə üzvlərinə, qohumlara, dostlara ayırmırlar. Bundan əvvəl niyə belə deyildi, niyə bu qədər stres, sarsıntı yox idi, çünki insanlar sevinci də, kədəri də paylaşırdılar. Paylaşdıqca sevinc çoxalır, kədər azalır, deyirlər, əsas bax budur.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Şuşada külli miqdarda silah-sursat aşkarlanıb - BİRGƏ MƏLUMAT
Bu gün, 18:01 |
|
|
|
| • Ermənistanda külli miqdarda vergidən yayınma sxemi aşkar edilib
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • 54 milyonun talanmasında qohumları da iştirakçı olub - RAMİN İSAYEVLƏ BAĞLI YENİ FAKTLAR
Bu gün, 17:59 |
|
|
|
| • Paşinyan üçün “qorxulu İrəvan” dövrü başlayır - Rusiya Ermənistanı savaş poliqonuna çevirəcək
Bu gün, 17:55 |
|
|
|
| • Azadlığa çıxmaq istədi, 30 min manat pulu batdı - Dələduzluq cinayəti
Bu gün, 17:45 |
|
|
|
| • Vilayətidən növbəti SƏRSƏMLƏMƏ – “Müşavir” İran hökumətinin siyasətinə necə QARŞI ÇIXIR?
Bu gün, 17:43 |
|
|
|
| • Alla Puqaçova Dudayev haqda bu sözlərinə görə məhkəməyə verildi...
Bu gün, 17:39 |
|
|
|
| • Rusiyadan Ermənistana qaz tədarükü dayandırılacaq
Bu gün, 17:32 |
|
|
|
| • "Aİ Türkiyəni razı sala bilməz" - Politico
Bu gün, 17:30 |
|
|
|
| • Xankəndidə terakt cəhdi: Avanesyan niyə təxribata əl atdı? – Açıqlama
Bu gün, 17:28 |
|
|
|
| • Türkiyənin məşhur aktyoru intihara cəhd etdi
Bu gün, 17:18 |
|
|
|
| • Azərbaycanda logistika şirkəti bağlanır
Bu gün, 17:16 |
|
|
|
| • Xankəndidəki təxribatla bağlı İLGİNC DETAL – “Erməni terror təşkilatları onu...”
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
| • Bakıda mərasim evlərində ehsan yeməyi LƏĞV OLUNUB?
Bu gün, 17:08 |
|
|
|
| • Azərbaycanda qorxulu reallıq: - Aylar sonra tapılan meyitlər...
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • “Unibank” bankomatını niyə düzəltmir? – Müştərilər şikayətçidir
Bu gün, 16:50 |
|
|
|
| • SOCAR 2 min 807 nəfər ali təhsilli şəxsi fəhlə kimi işlədir - İLGİNC FAKT
Bu gün, 16:45 |
|
|
|
| • Tovuzda da belə idi: İndi də buraları qarışdırır... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 16:42 |
|
|
|
| • Şəbnəm Tovuzlunun oğlu birinci oldu - Fotolar
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
| • "Xankəndində baş vermiş təxribat Ermənistanın sülh içində yaşamağa hələ hazır olmadığını sübut edir" - deputat
Bu gün, 16:34 |
|
|
|
| • Nərimanov Tibb Mərkəzində təmir bitmir – 19 milyon hara gedib?
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
| • AYNA rəhbəri Avropada gizlənən İlqar Hacıyevin milyonluq villasını alır - FOTO
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
| • Ohanyan hakimiyyətə gəldikdən sonra sülh sazişinin bəndlərini yenidən nəzərdən keçirəcəklərini bildirib - “news.am”
Bu gün, 16:02 |
|
|
|
| • Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var - ŞOK
Bu gün, 15:56 |
|
|
|
| • Fond bazarında borclar cəlb edən BOKT “İnternational”ın vergi borcu yarım milyonu keçib
Bu gün, 15:53 |
|
|
|
| • Münsaibətlərdəki AĞRI... - Görünəni odur ki...
Bu gün, 15:44 |
|
|
|
| • Cəbrayılda xəstəxana tikintisinin davamı üçün 27 milyon manatlıq - TENDER KEÇİRİLİR
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
| • Rəsulzadənin ifadəsi ilə desək... - Bakının azadlığı "başla bədəni birləşdirdi"
Bu gün, 15:37 |
|
|
|
| • “Ermənistan belə müdaxilələrdən sığortalanmayıb” - Qriqoryan
Bu gün, 15:34 |
|
|
|
| • Geosiyasətin cinayət yolu... - AKTUAL
Bu gün, 15:23 |
|
|
|
| • Avanesyanın Xankəndidə terror planı: erməni təxribatının izi ilə - VİDEO
Bu gün, 15:19 |
|
|
|
| • İcra başçısının sabiq müavini dələduzluqda ittiham olunur - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:16 |
|
|
|
| • Hamı alır, amma risklərini bilmir - “Kent” sodalarının TƏHLÜKƏSİ
Bu gün, 15:12 |
|
|
|
| • Səlim bin Məhəmməd əl-Malik “Dostluq” ordeni ilə təltif edilib - SƏRƏNCAM
Bu gün, 15:07 |
|
|
|
| • "İnsanları dininə, dilinə, irqinə və yaşadığı yerə görə fərqləndirmək yolverilməzdir" - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
| • Deputat Naxçıvan taksilərinin Türkiyədə həbsdə saxlanılmasından danışdı: - “Məsələnin həlli istiqamətində addımlar atılmalıdır”
Bu gün, 15:03 |
|
|
|
| • Tanınmış alimin öldüyü qəza ilə bağlı məhkəmənin qapalı keçirilməsinə qərar verilib
Bu gün, 14:59 |
|
|
|
| • Əmrullayevin əmrindəki 20 MİLYARD: Bunun hesabı sorulmalıdır... - "Bu nə deməkdir?"
Bu gün, 14:51 |
|
|
|
| • BDU-da Tələbə İnkişaf Mərkəzi açılıb - FOTO
Bu gün, 14:42 |
|
|
|
| • Separatizmlə mübarizədə çox vacib addım - MƏQALƏ
Bu gün, 14:40 |
|
|
|
| • Vacib və labüd əhəmiyyət daşıyan antiterror tədbirləri - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 14:38 |
|
|
|
| • Miri Yusifi bir də belə görün - FOTO
Bu gün, 14:36 |
|
|
|
| • Son 15 ildə SOCAR-da 31,5 min nəfər ixtisara düşüb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
| • İrəvandan Ağrı dağı ilə bağlı açıqlama
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Valideynlər direktora qarşı: DAVA AÇILDI... - QALMAQAL
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • Yağışlı hava davam edəcək... - belə deyirlər...
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • Nazirliyin tabeliyindəki qurumun 8,7 milyon manatlıq tenderinin qalibi - MƏLUM OLDU
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • “Qarabağda yaşayan ermənilər potensial təhlükədir” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 12:44 |
|
|
|
| • “Vüsal 300” məhkəmə zalına BELƏ gətirildi - VİDEO
Bu gün, 12:41 |
|
|
|
| • Çarəsizlikdən doğan ironiya – erməni və rus mediası Azərbaycana qarşı sarkazm savaşı aparır
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
|
