Ukrayna ətrafında diplomatik dinamika yenidən sürətlənir. ABŞ Prezidenti Donald Trampın xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoffun və onu müşayiət edən kürəkəni Cered Kuşnerin sülh planının müzakirəsi məqsədilə ötən gün Rusiyaya səfəri böyük maraqla qarşılandı.
Vaşinqton rəsmilərinin sülh planı ilə bağlı Prezident Vladimir Putinlə 4 saata yaxın davam edən görüşdən sonra məxfi detalları Ukraynaya çatdıracaqlarına dair açıqlamaları fonunda Trampın “Vaşinqton artıq Ukrayna böhranının maliyyələşdirilməsində iştirak etmir” bəyanatı isə xüsusi diqqət çəkir. Uitkoffun Rusiyada olduğu bir vaxtda səslənən bu mesaj mövcud danışıqların mahiyyəti və prosesin gələcək istiqaməti ilə bağlı sualları daha da artırır.
Globalinfo.az-a danışan politoloq Oqtay Qasımov deyib ki, Ukrayna ətrafında hazırda kifayət qədər ciddi proseslər baş verir:
“Məlum olduğu kimi, bir müddət öncə ABŞ Prezidenti Donald Trampın 28 maddəlik sülh planı ortaya çıxdı. Mövzu ilə bağlı müzakirələr isə daha da ciddiləşir. Bu müddət ərzində ABŞ və Ukrayna nümayəndələri Cenevrə və Floridada iki dəfə görüşüblər. Görüşlərin konstruktiv keçdiyi və Kiyevin bir çox istəklərinin nəzərə alındığı bildirilir.
Hazırda Ukraynanın qarşısında iki seçim var: pis və ən pis seçim. Dünən Avropadan səslənən bəyanatlara nəzər salsaq, kifayət qədər pessimizmin olduğunu görmək mümkündür. Məsələ ondadır ki, bu savaş Ukraynanın maraqlarına zidd şəkildə bitə bilər. Sonuncu Florida görüşündən sonra Vaşinqtondan səsləndirilən bəyanatlar, eləcə də Trampın xüsusi nümayəndəsi Uitkoff və kürəkəni Kuşnerin Moskvaya gedişi, orada aparılan danışıqlar tərəflərin mövqelərinin öyrənilməsi və mümkün uzlaşma baxımından əhəmiyyətlidir. Dünənki görüşdən ciddi gözləntilər vardı, lakin müzakirənin ardınca verilən açıqlamalar tərəflər arasında hələ də fikir ayrılıqlarının olduğunu göstərdi.
Diqqət çəkən başqa bir məsələ hazırda Ukraynanın nəzarətində olan Donetsk vilayətinin Rusiyaya verilməsi və təxminən 20–50 km dərinliyində bufer zonanın yaradılması təklifidir. Kiyev belə bir razılaşmanı qəbul etmir. Əgər bu tələblər qəbul olunarsa, Ukrayna işğal edilmiş ərazilərdən başqa təxminən 35–40 min kvadrat kilometr əlavə torpaq itkisinə razı olmalıdır”.
Politoloqun sözlərinə görə, Ukraynaya təzyiqlər kifayət qədər güclənib:
“Ukrayna Prezident Administrasiyasının rəhbəri Andrey Yermakın istefaya göndərilməsi də bu təzyiqlərin tərkib hissəsi kimi qiymətləndirilməlidir. Uitkoff və Kuşnerin görüşdən sonra Zelenski ilə bir araya gələcəkləri də gözlənilir. ABŞ nə bahasına olursa-olsun prosesi yekunlaşdırmaq istəyir.
Trampın yardımların dayandırılması ilə bağlı bəyanatına gəlincə, demək olar ki, o, hakimiyyətə gəldikdən sonra bu tip açıqlamaları tez-tez səsləndirib. İndi isə yardımları tam kəsməklə Ukraynanı faktiki olaraq Avropanın üzərinə yük kimi qoyub. Tramp son çıxışında bir daha bildirdi ki, ABŞ yardımı dayandırır, texniki avadanlığı isə Avropaya satır və beləliklə onların üzərindən Ukraynaya ötürür”.
