Fransanın yerini hansı dövlət tutub? - İNCƏLƏMƏ
Tarix: 24-12-2024, 17:04 | Çap et
Böyük dövlətlərin Afrika qitəsi uğrunda mübarizəsi davam edir. Amerika Birləşmiş Ştatları, Fransa, Türkiyə, Rusiya və Çin Afrika ölkələri ilə əməkdaşlığı ildən-ilə genişləndirməyə çalışırlar. Bu dövlətlərin içərisində geridə qalan Fransadır. Baxmayaraq ki, Paris uzun illər Afrikada siyasi və hərbi maraqlarını qorumağa çalışıb. Ancaq son bir neçə ildə Afrika ölkələri ard-arda Fransanın nəzarətindən çıxıblar. Afrika ölkələrində dəyişən hakimiyyətlər Fransanın koloniyası olmaq istəmirlər. Afrikada yaranan boşluğu daha çox Çin doldurmağa çalışır.
Afrika Pekin üçün Çin sərhədlərindən kənarda hərbi və təhlükəsizlik strategiyası baxımından kritik arenaya çevrilib. Çinin Cibutidə hərbi bazasının yaradılması və 53 Afrika ölkəsini əhatə edən Çin-Afrika Əməkdaşlıq Forumunun fəaliyyəti Pekinin strateji hədəflərindən xəbər verir. Çin Xalq Azadlıq Ordusu Birləşmiş Millətlər Təşkilatının 17 sülhməramlı missiyasını əhatə edən 2000-ə yaxın əsgəri ilə Afrika sahillərində piratçılığa qarşı mübarizə aparır. Çinin Afrikanın bir sıra ölkəsində, o cümlədən Ekvatorial Qvineya, Anqola və Atlantik sahilindəki Namibiyada əlavə hərbi bazalar yaratmaq barədə planları var. Çin Afrika dövlətləri, o cümlədən onların hərbi liderləri üzərində təsirini gücləndirib, çoxtərəfli forumlar və hərbi təhsil proqramları vasitəsilə bu ölkələrə silah satışını artırıb. Bununla belə, artan bu təsir Afrika ölkələrinin suverenliyinə potensial təhlükə ilə bağlı narahatlıqları artırıb. Afrika ölkələri Fransanın təsirindən qurtulub bir başqa ölkənin təsiri altına düşmək istəmirlər. Çinin ucuz kreditləri Afrika ölkələri üçün qaytarılması böyük yük olan borca çevrilir.
Çin Xalq Respublikasının Afrika ilə təhlükəsizlik və hərbi əməkdaşlığı onun sərmayələrini və “bir kəmər, bir yol” təşəbbüsü vasitəsilə qurulan infrastrukturunu qorumaqda mühüm amil kimi qiymətləndirilir. Pekin dəfələrlə Afrika ilə hərbi əməkdaşlığın gücləndirilməsi və təkmilləşdirilməsinin vacibliyini vurğulayıb. Bu əməkdaşlıq bu layihələrin uğur qazanması üçün lazım olan sabitliyi və təhlükəsizliyi qorumaq üçün vacibdir.
Beləliklə, Çinin Afrika dövlətləri ilə təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığı iqtisadi maraqlarını qorumaqla yanaşı qitədə və onun ətrafında daha geniş geosiyasi məqsədlərinin olduğunu da üzə çıxarıb. Çin qlobal təsirini genişləndirməyi və beynəlxalq təhlükəsizlik nizamını yenidən formalaşdırmağı hədəfləyib. Bu ilin sentyabrın 4-dən 6-dək Pekində keçirilən Çin-Afrika Əməkdaşlıq Forumunda Çin lideri Si Cinpin bu əməkdaşlığın ölkəsi üçün əhəmiyyətli olduğunu bildirib. Si Cinpin Çinin Afrika ilə əməkdaşlığın və buradakı ölkələrə dəstəyin Pekin üçün əsas prioritetlərdən biri olacağını vurğulayıb. Çinin Afrika qitəsində mökhəmlənməsi Pekinin ABŞ-la qlobal və regional rəqabət strategiyasının bir hissəsidir.
Çin Afrika ölkələrinə müxtəlif növ hərbi texnika, o cümlədən təyyarələr, döyüş sursatları, zirehli maşınlar, artilleriya, dronlar, elektron müşahidə sistemləri, raketlər, radar və raketlər təqdim edib. Bunlar Afrika ölkələrinə münasib qiymətlərə satılıb. Çin hərbi satışlarla yanaşı Afrika ölkələri ilə zabit hazırlığı proqramlarını da genişləndirib. Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutuna görə, Çin 2019-2023-cü illər arasında 21 Afrika ölkəsinə silah ixracı həyata keçirib. İnstitutun hesabatına görə, hazırda Afrika ölkələrinin hər 10 ordusundan yeddisi Çin hərbi texnikasından istifadə edir.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
"DİA-AZ"
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Zelenski dilemma qarşısındadır
Bu gün, 11:00 |
|
|
|
| • Bakıda yeddi uşaq anasından şok əməl: əri həbsdə idi, özü də... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:57 |
|
|
|
| • Robert Koçaryan Alen Simonyana qarşı ikinci iddia qaldırıb - BU DƏFƏ...
Bu gün, 10:53 |
|
|
|
| • Bakının iki dostu razılaşdı, üç regionda yeni vəziyyət – Pakistan ekspert detalları açdı
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
| • İranda yeni proses: federasiya yaranır, Təbriz paytaxt olur... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 10:47 |
|
|
|
| • Naxçıvanda ƏSRİN MƏHKƏMƏSİ... - BU GÜN...
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • Cəbrayılda 4.2 milyon manata Qarabağ Meşəçilik və Təlim Mərkəzi yaradılır - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:36 |
|
|
|
| • Ermənistanda "Taşir Pizza" şəbəkəsinin direktoru həbs edilib
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • "Ermənistanla sülh müqaviləsi dekabrda imzalanacaq..." - Erməni nəşri
Bu gün, 10:15 |
|
|
|
| • Dövlət Turizm Agentliyinin daha bir milyonluq tenderi ləğv edildi
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
| • İcra başçısı onu özünə müavin təyin etdi - ƏMR
Bu gün, 10:10 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinə yaşıl işıq - Əbu-Dabi görüşü tarixi dönüş nöqtəsi ola bilər
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • Rusiya ilə gərginlik müğənnilərin toy bazarına təsir edibmi? – İki məşhur danışdı
Bu gün, 09:49 |
|
|
|
| • Bu şirkət 15 milyon manatlıq dərman müqaviləsinə sahib çıxdı - DETALLAR
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • İran SQ-nin Baş Qərargah rəisi öldürülüb - KİV
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
| • AZERCEL: Müştəri oğurlayır, amma... - BU DA AXIRI...
Bu gün, 09:33 |
|
|
|
| • “Xalq Kapital” çökür? - Dövriyyədə 100 FAİZLİK AZALMA
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
| • Naxçıvanda imtahan önəmli deyil: Rüşvət verməsən İŞ DƏ YOXDUR! - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 09:11 |
|
|
|
| • ABŞ-ın yeni Yaxın Şərq projesi - Osmanlı imperiyasının millətlər sistemi
Bu gün, 09:08 |
|
|
|
| • "Bu nə qədər absurd, bu nə qədər anormal bir yanaşmadır?" - İFŞA!!!
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
| • Paris Məhkəməsi Makronun xanımını kişi adlandıran jurnalistə bəraət verib
Bu gün, 08:52 |
|
|
|
| • Vaşinqtonun həm Zəngəzur, həm sülh sənədinə ciddi marağı bölgədə gərginliyi artıra bilər - hədəfdə iki region ölkəsi...
Bu gün, 08:51 |
|
|
|
| • GDU rektoru nazirə qarşı CƏBHƏ AÇIB? - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 08:48 |
|
|
|
| • "Terrorsuz Türkiyə" üçün kritik dönüş nöqtəsi: - PKK bu gün silahı yerə qoyacaq
Bu gün, 08:06 |
|
|
|
| • Pentaqon bu məhdudiyyətləri ləğv etdi: Çin və Rusiyaya qarşı... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 07:20 |
|
|
|
| • Məhbəs sisteminin SEYİDOV BƏLASI... - Məmurlar sanki sanatoriyalarda qalır...
Bu gün, 07:18 |
|
|
|
| • Cənubi Qafqazda sülh gündəliyi: hazırkı danışıqların siyasi fəlsəfəsi - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 06:29 |
|
|
|
| • "Biz qalib tərəf kimi öz mövqelərimizi, təkliflərimizi bəyan etmişik" - deputat
Bu gün, 06:17 |
|
|
|
| • Əliyev onunla görüşmədi: Moskvadan gözlənilməz etiraf – 10 il əvvəl Putin…
Bu gün, 06:12 |
|
|
|
| • Rusiyanın Ermənistandakı hərbi bazasının əsgəri özünü güllələyib - “Factor.am”
Bu gün, 06:09 |
|
|
|
| • Uzun danışıqların başlanğıcı və: Ukraynada müharibəyə son qoymağın açarı - Görünəni odur ki...
Bu gün, 01:00 |
|
|
|
| • Əbu-Dabi görüşü: Böyük sülhə doğru mühüm addım... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 00:57 |
|
|
|
| • "Elə şeylər var ki, onları danışmaq istəmirəm"
Bu gün, 00:52 |
|
|
|
| • Rəsmi İrəvan yola gəlir... - AKTUAL
Bu gün, 00:50 |
|
|
|
| • Rusiya Azərbaycanın daxili işlərinə BURUN SOXMAĞA HAZIRLAŞIR - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 00:46 |
|
|
|
| • Əliyev-Paşinyan görüşü "vasitəçilik oyunu"nu yenə pozdu: - Qafqaz Rusiya, ABŞ və Avropa Birliyinin maraqlarına "girov" düşmədi
Dünən, 21:11 |
|
|
|
| • Partiya sədrlərindən Əliyev-Paşinyan görüşünə REAKSİYA
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı hərbi jurnalist Gülbəniz Arifqızı vəfat etdi
Dünən, 17:57 |
|
|
|
| • 130 dollara ChatGPT planı satıldı - Dietoloqu hansı cəza gözləyir?
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Əbu-Dabidə üç mühüm məsələ üzrə razılıq əldə edilib - AÇIQLAMA
Dünən, 17:51 |
|
|
|
| • İrəvanda çağırış: - Daşnaksütyunu terror təşkilatı etməyin vaxtıdır
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • Ermənistanda Sünikdəki yolun üçüncü tərəfə verilməsini mümkün hesab ediblər
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Azərbaycanın Liderliyi: Cənubi Qafqazda davamlı sülhün yeni üfüqləri - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 17:27 |
|
|
|
| • Ruslar Azərbaycan səfirliyinin yanında PARTLAYIŞ TÖRƏTDİ - Hücum zamanı...
Dünən, 17:23 |
|
|
|
| • “Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
Dünən, 17:18 |
|
|
|
| • Məhkəmə Bakıda qətl törədən 22 yaşlı gənci məcburi müalicəyə göndərib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:13 |
|
|
|
| • İşdən çıxarılan müəllimlərin yerinə əlavə kadr götürülməlidirmi? - AKTUAL
Dünən, 17:00 |
|
|
|
| • Niyaməddin Musayev illərdir küsülü olduğu Musadan danışdı
Dünən, 16:55 |
|
|
|
| • Vətəndaşa təzyiq göstərən Elçin Bayramov kimə arxalanır? - Sumqayıt Hospitalının həkimindən ŞİKAYƏT
Dünən, 16:45 |
|
|
|
| • “Nar” AHK Azərbaycan tədbirində rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak edib - FOTO
Dünən, 16:36 |
|
|
|
|
