“Türməni pis vəziyyətə salıblar, tapşırıq vermişəm ki...” – Aydın Abbasov ŞİKAYƏTLƏNDİ
Tarix: 1-10-2024, 17:06 | Çap et
“Türməni pis günə qoyublar. Qapısı açıq qalıb deyə Şuşaya gələn turistlər içərini dağıdıb. Çox pis vəziyyətə salıblar. Qoruğa tapşırdım ki, qapıları bağlı saxlasınlar”.
Bunu Musavat.com-a açıqlamasında 1988 - 1992-ci illərdə Şuşa türməsinin rəisi vəzifəsində çalışmış polkovnik-leytenant Aydın Abbasov deyib.
O bildirib ki, türmənin anbarında olan rəflər sökülüb:
“Kameralardakı çarpayılar dağıdılıb. Sözlə deyiləsi deyil. İtalyanlar həbsxananın muzeyə çevrilməsi ilə məşğuldurlar. İşlər davam edir. Eskizlər hazırlayırlar, layihələr işləyirlər. Orada əlavə tikintilər var, onu sökürlər. Türmənin əsas binası qalacaq”.
Qeyd edək ki, Şuşa türməsi Çar Rusiyası dövründə - XIX əsrin ortalarında Xan qızı Natəvanın vəsaiti hesabına inşa edilib. Bəzi məlumatlara görə, buna qədər şuşalı məhkumlar Gəncə şəhərində yerləşən həbsxanada saxlanılırdı. Qohumları, yaxınları onlara baş çəkmək üçün uzun yol qət edərək, Gəncəyə getməli olurdular. Bunu nəzərə alan Xan qızı şuşalıları, eləcə də ətraf ərazilərdə yaşayan insanları bu əziyyətdən qurtarmaq üçün Şuşada həbsxananın inşası üçün vəsait ayırıb.
Həbsxana Şuşa qalasının şərq tərəfində yerləşir, qalanın aşağı divarları həbsxanaya söykənir. SSRİ dövründə qapalı tipli cəzaçəkmə müəssisəsi kimi fəaliyyət göstərib.
Həbsxana inşa edilərkən qala divarlarının bir hissəsi və müdafiə qüllələri həbsxana divarları kimi istifadə edilib. Bu zaman Şuşa qalasının Ağoğlan qapısı həbsxanaya giriş kimi dəyişdirilərək yenidən formalaşdırılıb.
Şuşa türməsi həm də tarixi abidə, arxitektura nümunəsidir. Buna görə də bura tikinti-arxitektura baxımından öyrənilməli, qorunmalıdır.
Şuşa həbsxanası Rusiya imperiyası və SSRİ hakimiyyəti dövründə ən dəhşətli türmələrdən hesab olunub. Ən təhlükəli, ət qatı cinayətkar hesab olunan şəxslər cəza çəkmək üçün bura göndərilib. Ümumilikdə həbsxana 350 nəfərin cəza çəkməsi üçün nəzərdə tutulub. Rusiya imperiyasının və SSRİ-nin ən müxtəlif guşələrindən cinayətkarlar cəzasını bu türmədə çəkib.
1992-ci il mayın 8-də şəhər işğal edildikdən sonra da buradan həbsxana kimi istifadə olunub.
Torpaqların işğalından sonra Azərbaycanın yaşayış məntəqələrindən girov düşən və yaxud da əsir düşən hərbçilərimiz, mülki vətəndaşlarımız bu məşhur Şuşa türməsində min bir əziyyətə düçar oldular. Erməni cəlladları onların bəzilərinə burada işgəncə verərək öldürdü. Bəziləri isə, necə deyərlər, qəlbində ağır yaralarla bu gün də unuda bilməyəcəkləri dəhşətlərlə, unuda bilməyəcəkləri xatirələrlə geri, Azərbaycana qaytarıldılar.
İşğal zamanı erməni cinayətkarları əsir götürdükləri azərbaycanlıları məhz burada saxlayıblar. Ermənilər Xocalıdan, Xocavənddən, Şuşadan, Laçından, Kəlbəcərdən, Ağdamdan, Füzulidən, Cəbrayıldan, Zəngilandan, Qubadlıdan olan mülki azərbaycanlılara burada dəhşətli işgəncələr verib, onlarla qeyri-insani rəftar ediblər. Mülki şəxslərlə yanaşı, müharibədə əsir götürülən azərbaycanlı hərbçilər də bu həbsxanada erməni vəhşiliyi ilə üzləşiblər.
SSRİ-də ən dəhşətli türmələrdən hesab olunan və iki əsrə yaxın yaşı olan Şuşa türməsi ermənilərin 28 ildə azərbaycanlılara qarşı törətdiyi cinayətlərin, onlara verdiyi işgəncələrin canlı şahididir. Azərbaycan Ordusunun əks-hücum əməliyyatları zamanı 4 oktyabr 2020-ci ildə Dilgəm Əsgərov və Şahbaz Quliyev saxlanıldıqları Şuşa həbsxanasından Ermənistana aparılmışdılar. Onlarla bərabər digər məhbuslar da Şuşadan Ermənistana köçürülmüşdülər.
Onlar Şuşa türməsində erməni zülmünə məruz qalan sonuncu azərbaycanlı oldular. Daha sonra isə Ali Baş Komandanın təkidi ilə Dilqəm Əsgərov və Şahbaz Quliyev azad edilərək, Ermənistandan Azərbaycana qaytarıldılar.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Azərişıq” 10 milyon manatlıq tenderinin - QALİBİNİ AÇIQLADI
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • DSMF 25 ədəd “Hyundai” alır – 1,3 milyon manat ödəniləcək
Bu gün, 00:03 |
|
|
|
| • Respublika Klinik Xəstəxanası yenidən qurulur - 19 MİLYONLUQ TENDER
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Sevda Rzayevaya yüksək vəzifə verildi - ƏMR
Bu gün, 00:01 |
|
|
|
| • Erməni mediası hiddət içində! Paşinyan gülüş hədəfinə çevrildi - FOTO
Dünən, 23:26 |
|
|
|
| • Naxçıvan Muxtar Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri vəfat edib
Dünən, 23:22 |
|
|
|
| • Dövlət Agentliyi "Meqa Sığorta"nı seçdi - TENDER NƏTİCƏSİ
Dünən, 19:10 |
|
|
|
| • Azərbaycanda ailədə ikinci uşağa hər ay 100 manat verilə bilər - AÇIQLAMA
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • "Azərbaycana qarşı ərazi iddiası davam edən Ermənistan, bizi "yarımcan" sülhə dəvət edir" - FAKT BUDUR!
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • “İran bacararsa, Azərbaycana hücum edər" - “Amma ölkənizdən öyrənəcək çox şey var”
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • Flora Afət haqda elə sözlər dedi ki... - "Nəyini satışa qoyacaqsan?.."
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • Xarici şirkət Azərbaycan bazarını tərk edir
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Deputatın təsis etdiyi şirkət AzTV-yə sendviç satacaq - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:59 |
|
|
|
| • Sadıkovla Qaralov yenidən GÜNDƏMDƏ... - “O cinayətin məqsədi…”
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • "Dünya gözəli"ndə Azərbaycanı bu xanım təmsil edəcək - Silikonlu gözəl
Dünən, 17:56 |
|
|
|
| • Laçının MDB-nin mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi Azərbaycan xalqı tərəfindən böyük minnətdarlıqla qarşılanıb - İlham Əliyev
Dünən, 17:54 |
|
|
|
| • “Respublika İnteqrativ Tibb Mərkəzi” “Bakı Baş Səhiyyə Mərkəzi”nə qoşulur
Dünən, 17:46 |
|
|
|
| • “Paşinyan iki stulda otura bilmir, ona görə də...” - erməni mediası
Dünən, 17:45 |
|
|
|
| • Paşinyan Putinin ətəyindən ikiəlli yapışmalıdır ki... - ŞƏRH
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • “Gazelli Group” MMC-nin direktoru dəyişdirilib - FOTO
Dünən, 17:40 |
|
|
|
| • Amerika statistik məlumat açıqlayanda... NEFTİN QİYMƏTİ OYNAYIR... - NƏ İŞDİRSƏ...
Dünən, 17:38 |
|
|
|
| • Belə davam edərsə... pensioner də qalmayacaq... - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 17:33 |
|
|
|
| • "Hizbullah" kollektiv idarəçiliyə keçdi - "Mossad" qorxusu?
Dünən, 17:31 |
|
|
|
| • Müdafiə naziri İsrailin Həsən Nəsrullahın xələfini böyük ehtimalla məhv etdiyini bildirib
Dünən, 17:28 |
|
|
|
| • Lavrovla Mirzoyan arasında qəribə söhbət: - "Uşaqlar it kimi geyinirlər"
Dünən, 17:18 |
|
|
|
| • “Sünilik baş alıb gedir, səhnədə sanki kuklalar danışır” - Tanınmış aktyordan SƏRT İRAD
Dünən, 17:14 |
|
|
|
| • "Qarabağa qayıdan ailələrə aylıq 270 manat yaşayış minimumu ödənilməlidir" - ÇAĞIRIŞ
Dünən, 17:09 |
|
|
|
| • Dövlət qurumundan “İma-Energy” şirkətinə 4 milyonluq – SİFARİŞ
Dünən, 17:08 |
|
|
|
| • “Erməni sevgisi” virusuna yoluxanlar: - “Təzyiqlər nəticə verməyəcək”
Dünən, 17:06 |
|
|
|
| • Əhməd Əhmədovun tükürpədici ifadəsi elan olundu - MƏHKƏMƏ İŞİ
Dünən, 17:02 |
|
|
|
| • Belarusa hücum Ukraynanın hərbi cəhətdən süqutu deməkdir - Lukaşenko
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • Azərbaycanın NÜVƏ SİLAHI MƏSƏLƏSİ - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 16:59 |
|
|
|
| • Bu şirkət tenderlərdə “zerkalnı” məbləğlər udur - PULU DA MƏZƏYNƏN YEYİRLƏR...
Dünən, 16:45 |
|
|
|
| • Ermənistanda qovulmaq növbəsi bu məmurlara da çatdı - KİV
Dünən, 16:39 |
|
|
|
| • Mərc oyunlarının tələsinə düşən gənclər... - "şans" bitən kimi öz həyatlarına son qoyur
Dünən, 16:34 |
|
|
|
| • Putinin Azərbaycan və Ermənistan liderləri ilə görüşlərində Zəngəzur dəhlizi mövzusu müzakirə olunub
Dünən, 16:30 |
|
|
|
| • Azərbaycanda USAID-in fəaliyyəti niyə dayandırılmalıdır? - AKTUAL
Dünən, 16:20 |
|
|
|
| • Afətin oğlunun toyuna ən çox pulu bu məşhur YAZDIRIB
Dünən, 16:19 |
|
|
|
| • Putin Paşinyanı da BRIKS sammitinə dəvət etdi
Dünən, 16:12 |
|
|
|
| • “İnvest.M Construction” MMC direktorunun qanunsuz əməllərinə dair cinayət işi məhkəməyə göndərilib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:09 |
|
|
|
| • Azərbaycanla sərhəddə aktivləşən Aİ “müşahidəçiləri" erməni hərbçilərlə birgə keçmiş “Laçın dəhlizi” istiqamətində müşahidələr aparır - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Dünən, 16:04 |
|
|
|
| • Goranboy sakini hərbi hissə rəhbərliyindən şikayətçidir - “MƏNİM YERİMİ ZİBİLLƏMƏSİNLƏR”
Dünən, 16:02 |
|
|
|
| • "Azərkosmos" auditini bu şirkətə - HƏVALƏ ETDİ
Dünən, 15:54 |
|
|
|
| • “Kiməsə desən, səni bu pəncərədən aşağı atacağam“ - Dəhşətli hadisənin baş verdiyi məktəbdən görüntülər...
Dünən, 15:51 |
|
|
|
| • Ermənistan müxalifəti Azərbaycanla imzalanan anlaşmaya qarşı çıxdı - Ermənistan KİV
Dünən, 15:48 |
|
|
|
| • Naxçıvan səhiyyəsi “hərraca” çıxarılıb - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 15:45 |
|
|
|
| • Nazir universitetlərdə bu fənlərin ləğvini təklif edir – Nələr dəyişəcək?
Dünən, 15:29 |
|
|
|
| • Partlayış baş verən “Bolluq” MMC ilə bağlı SENSASİON iddialar - Süni ağardılan QƏND, saxta DÜYÜ
Dünən, 15:25 |
|
|
|
| • Azərbaycanla Ermənistan arasında yenidən müharibə ola bilər?
Dünən, 15:19 |
|
|
|
| • “İnarə Quliyeva oteldə yox, kinostudiyada qaldı, çox incidi və Azərbaycanı tərk etdi”
Dünən, 15:17 |
|
|
|
|
