AZƏRBAYCAN SİYASƏTİNDƏ «BEYSBOL» FENOMENİ
Tarix: 23-09-2011, 11:33 | Çap et
 DÖVLƏTİ NECƏ İDARƏ ETMƏK LAZIMDIR?
Azərbaycan siyasəti ilə maraqlananlar üçün «WikiLeaks»dən öyrəniləsi çox şey var. Mənim öyrəndiyim məqam bu oldu: Azərbaycan siyasi elitasında ictimai mövzularda polemika getmir. Sadə dildə desək, siyasi elitanı «dövləti necə idarə etmək lazımdır» sualı ya az maraqlandırır, ya da heç maraqlandırmır.
Fikrimi əsaslandırım. Əksər siyasi elitalar - avtoritar, yaxud demokratik olmalarından asılı olmayaraq – «necə idarə etmək lazımdır» sualı ətrafında qütbləşirlər. Ortada iri siyasi intriqalar gedir, fikirlər toqquşur və bu dinamika cəmiyyətin idarə olunmasını tənzimləyir. Məsələn, totalitar SSRİ-nin Brejnev dönəmində belə Leonid Brejnev və Aleksey Kosıqin arasında ideoloji bir rəqabət var idi. Ondan əvvəl isə «liberal» Xruşşov «mühafizəkar» Malenkovla toqquşurdu. Ərəb diktaturalarında müxtəlif dövrlərdə millətçilər, dinçilər, solçular, qərbpərəstlər bir-biri ilə toqquşublar. Hətta Heydər Əliyev Azərbaycanında da şərti olaraq liberallar və mühafizəkarlar qrupları iqtidar elitasının öz içində çarpışırdılar. «WikiLeaks» göstərir ki, İlham Əliyev hökumətində belə bir fikir mübarizəsi yoxdur. «WikiLeaks»dəki sənədlərdə Azərbaycan hökumətindəki qruplaşmalar onların təmsil etdikləri dəyərlərə, ideyalara yox, iqtisadi və inzibati güclərinə görə qruplaşdırılıblar. Ortada elə bir ciddi sübut yoxdur ki, Azərbaycan siyasi elitasında iki fərqli ideya/dəyər/əqidə daşıyıcıları hansısa bir məsələ üzərində mükalimə/mübahisə/rəqabət aparırlar. Ramiz Mehdiyevin qruplaşması ilə Kəmaləddin Heydərovun qruplaşması arasında, yaxud sonuncu ilə Paşayevlər qrupu arasında heç bir ideya mübarizəsi yoxdur. Görünəni odur ki, bu adamlar «dövləti necə idarə etmək lazımdır» sualı üzərində çox baş sındırmadan iqtisadi və inzibati güc uğrunda maskasız-filansız vuruşurlar.
BU NƏ DEMƏKDİR?
Ölkə üçün belə bir vəziyyət o deməkdir ki, siyasi elita öz işini görmür - cəmiyyətin planlı idarə edilməsi ilə məşğul deyil. Yəni, dərəbəyilikdir. Avtoritar cəmiyyətlərdə siyasi elita təmsilçiləri adətən güclü ideya adamlarından ibarət olmurlar və bu başa düşüləndir.
Amma ortada demaqogiya səviyyəsində belə olsa, bir ictimai mükalimə gedəndə, tərəflər dedikləri sözlərə görə müəyyən siyasi mövqelərə bərkidilirlər və hansısa bir müsbət ictimai funksiyanı yerinə yetirməyə məcbur olurlar. Məsələn, Sirus Təbrizlinin vaxtaşırı kükrəmələri Heydər Əliyev dövrünün məmurlarını tam özbaşınalıqdan çəkindirən bir faktor idi, nə qədər zəif olsa belə.
İlham Əliyev hakimiyyətinin ilk dövrlərində ən parlaq fiqurunun Anar Məmmədxanlı olduğu «liberallar» qruplaşması hakimiyyətin avtoritar mahiyyətinə az təsir etsə də, belə bir ümid yeri qoyurdu ki, bu hökumətə yaxın hansısa bir kəsim müəyyən siyasi islahatlar ideyasına ilıq yanaşır. Yəni, ölkədəki iqtidar ölü bir orqanizm deyil, ətrafdakı siyasi hadisələrə reaksiya verə biləcək, dəyişə biləcək bir qurumdur. İndiki siyasi elitada isə «cəmiyyəti necə idarə etmək lazımdır» sualı ətrafında fikir dartışmaları getmir. Söhbət heç fikir yekdilliyindən də getmir (ərz etdim ki, hətta totalitar rejimlərdə də ideoloji qütbləşmələr olur və labüddür). Söhbət ondan gedir ki, hakim elitanı sanki ölkə idarəçiliyi maraqlandırmır. Bunun cəmiyyət üçün törədə biləcəyi fəsadları təxmin etmək çətin deyil. Təsəvvür edin ki, maşın yüksək sürətli şosedə hərəkət edir, maşının içində dörd-beş nəfər oturub, amma maşının hara və necə getdiyi onlardan heç kimi maraqlandırmır.
Azərbaycanın daxili siyasətini təhlil edənlər üçün buradan müəyyən nəticələr çıxarmağa dəyər. Belə görünür ki, iqtidarda hakim elitanın ən güclü fiqurları belə post-Əliyev dövründə öz gələcəklərini görmürlər, belə bir ehtimala hazırlaşmırlar və bu səbəbdən də müstəqil ictimai ideya sahibi deyillər. Müxalifət üçün də bəzi nəticələr çıxarmaq olar. Belə görünür ki, hazırkı siyasi elitanın içində elə bir adam yoxdur ki, Azərbaycan müxalifəti onunla hər hansı bir siyasi islahatın zəruriliyi mövzusunda ciddi danışıqlara gedə bilsin. «Necə idarə etmək» sualı ilə maraqlanmayan birilərini məhz həmin mövzuda dialoqa çəkmək cəhdləri xoş niyyətli amerikalıların ara-sıra məni beysbol barədə söhbətə tutmaq cəhdlərinə bənzəyir. Əzizlərim, axı məni o mövzu qəti maraqlandırmır…
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Deyirdilər ki, Yaşar Firəngizlə oynadı, onu qucaqladı, qısqanmırdım...”
Bu gün, 15:02 |
|
|
|
| • Rusiya niyə qələbəni özününküləşdirir? - 80 illik yubileylə bağlı düşüncələr
Bu gün, 14:10 |
|
|
|
| • Ümidlər ƏDV-yə idi, o da azaldı… - AKTUAL
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Zatulinin boş “hədəsi”: Bu dəfə Ramil Səfərovu xatırladıb - “NEWS.am”
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanda müalicə mərkəzi yenidən təşkil olunur - MMC-YƏ ÇEVRİLİR
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Tofiq İsmayılovun oğlunun istintaqı başa çatdı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
| • “Əliyev parada ona görə getmədi ki...” – Zatulin yenə “qəzəblənib”
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • "Həmin çəkilişə görə nişanım qayıtdı"
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
| • Qələbə yürüşünün iştirakçıları saxlanıldı
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • Dəli, yoxsa dahi? - SUAL BUDUR... BU!
Bu gün, 12:48 |
|
|
|
| • Taksi lüks xidmətdir, ondan yalnız imkanlı insanlar istifadə etməlidir -İqtisadçıdan ilginc açıqlama
Bu gün, 12:44 |
|
|
|
| • Hindistanla Pakistan arasında nüvə müharibəsi olacaq? - Astroloqdan ŞOK PROQNOZ
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Sərkisyandan Şuşa ilə bağlı təxribatçı suala təpki: - EHTİYATLI OLUN!
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
| • Nadir Qafarzadə toyda aşıqla əlbəyaxa olub - İDDİA
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin qızı "Baku Oksford Məktəbi" ilə bağlı davadan GERİ DURMUR - Ali Məhkəməyə üz tutub
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
| • İlham Əliyevi haqlı edən DAHA İKİ MÜHÜM SƏBƏB... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • "60 yaşın heç bir ağırlığı, məsuliyyəti yoxdur"
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Kobaxidze Avropa Siyasi Sammitində iştirak edəcək
Bu gün, 12:10 |
|
|
|
| • Piyadalar nə etsin: UÇSUNLARMI? - AYNA-nın PARKİNQ XAOSU...
Bu gün, 12:09 |
|
|
|
| • Azərbaycan hərbçiləri Moskvada Qələbə paradında keçid edib - VİDEO
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Zehinlər uğrunda savaş: - Azərbaycan ideoloji hücumlara necə cavab verir
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • “Ölkədə kino çəkilmirsə bu İncəsənət universitetinin günahıdır ki, yetişdirdiyi tələbələr işsiz qalır?” - ETİRAZ
Bu gün, 11:54 |
|
|
|
| • İlham Əliyevin parad qərarı Bakıdan Moskvaya diplomatik etiraz siqnalıdır - Başqa cür ola da bilməz...
Bu gün, 11:49 |
|
|
|
| • SEPAH yenə hədələyir: - “Vuracağıq”
Bu gün, 11:46 |
|
|
|
| • Strateji tərəfdaşlığın yeni istiqamətləri - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 11:43 |
|
|
|
| • Bakının Qələbə qüruru, İrəvanın xəyanət ağrısı
Bu gün, 11:37 |
|
|
|
| • 20 manatlıq şirkət necə milyonluq tenderin qalibi olur: İcbari Tibbi Sığortanın 3 "dostu" - İcazə verin şübhələnək...
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • “Ələt Avtobus Təmiri” ASC-nin səhmdarları - TOPLANIR
Bu gün, 11:23 |
|
|
|
| • Tarixin yaddaşında əbədi iz qoyan dahi şəxsiyyət - ANIM
Bu gün, 11:18 |
|
|
|
| • AZAL-ın Bakı-Moskva reysləri bərpa olunub - DİQQƏT
Bu gün, 11:03 |
|
|
|
| • ARDNŞ SOCAR-a dönüşəndən bəri DİLİMİZƏ BASQI VAR... - NHMT sədrindən UYARI
Bu gün, 10:58 |
|
|
|
| • Ermənistanı qorxuya salan Gümrü müqaviləsi
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
| • Manatı NƏ GÖZLƏYİR?
Bu gün, 10:45 |
|
|
|
| • SOCAR-da KADR ÇATIŞMAZLIĞI VAR! - Yeni idarə rəisi niyə hansısa MMC-də müavin postunda saxlanılır ki?
Bu gün, 10:34 |
|
|
|
| • Azərbaycanla birbaşa danışıqları daha məhsuldar hesab edirik - Armen Qriqoryan
Bu gün, 10:26 |
|
|
|
| • Bakıda 15 illik uşaq bağçası bağlanır
Bu gün, 10:25 |
|
|
|
| • Ermənistan və Azərbaycan arasında müharibə olmayacaq - Paşinyan BELƏ DEYİR...
Bu gün, 10:14 |
|
|
|
| • Pakistanın İsrailə zərbəsi o qədər güclü olacaq ki... – Arkov
Bu gün, 10:09 |
|
|
|
| • “Sumqayıt Elektrik Dəstləşdirmə” ASC dividendlərin verilməsini - MÜZAKİRƏYƏ ÇIXARIR
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
| • Artıq daha cəsarətli çıxışlar etmək lazımdır... - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 09:51 |
|
|
|
| • BU NƏDİ BELƏ: “İnsanlar “TikTok “həkimlər”indən resept alırlar” - Tanınmış həkimdən SƏRT REAKSİYA
Bu gün, 09:47 |
|
|
|
| • SOCAR-da yüksək vəzifəyə TƏYİNAT - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • Əmrullayevin ÇÖKDÜRDÜYÜ TƏHSİL SİSTEMİ... - Daha nələr olmalıdır ki...
Bu gün, 09:21 |
|
|
|
| • Sensasion iddia: Azərbaycanda “Suriya ssenarisi” cızılır – DETALLAR
Bu gün, 09:17 |
|
|
|
| • Dələduzla hakim arasında nə kimi əlaqə var? - İNAM KƏRİMOVUN NƏZƏRİNƏ...
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
| • "Makron iqtidarı Azərbaycana düşmənçilik edir" - BU FAKTDIR...
Bu gün, 09:00 |
|
|
|
| • Müddətli əmək müqaviləsinə xitam verilməsi qaydası... - Ekspert danışır...
Bu gün, 08:56 |
|
|
|
| • Paşinyan bu gecə Moskvada Çin lideri ilə də görüşdü... - "Armtimes"
Bu gün, 08:51 |
|
|
|
| • Azərbaycanda bu şirkətin əməkdaşları işdən çıxarılır - BAĞLANIR
Bu gün, 08:44 |
|
|
|
| • İraq hansı İŞİD-çiləri Bakıya vermək istəyir? - ŞƏRH
Bu gün, 08:38 |
|
|
|
|
