HÖKUMƏTDƏN XALQA QARŞI DAHA BİR ADDIM
Tarix: 29-11-2011, 11:40 | Çap et
 “ƏHALİYƏ VERİLƏN KREDİT FAİZLƏRİ YÜKSƏKDİR”
Bu gün ölkənin maliyyə bazarında əhalini, eləcə də sahibkarları narahat edən ən mühüm məsələ verilən kredit faizlərinin normadan daha yüksək olmasıdır. Digər ölkələrdə faiz marjanın dərəcəsinə (kredit və depozit faiz dərəcələri arasındakı fərq) çox ciddi şəkildə nəzarət olunur. Çünki bu rəqəm ölkənin istehlak bazarına təsir edəcək ən mühüm amillərdən biridir. Ölkədə kredit faizlərinin aşağı olması yerli istehsalı stimullaşdırmaqla yanaşı, istehlak bazarında da qiymətlərin aşağı olmasına təsir göstərir. Ölkədəki mövcud vəziyyətə nəzər salsaq, faiz marjanın dərəcəsi kifayət qədər yüksəkdir. Ən yaxşı halda təklif olunan bank kreditlərinin illik göstərici 22-24% və hətta daha yüksək, deposit göstəricisi isə-10-12% təşkil edir. Eləcə də kreditlərə əlavə olunan komision və siğorta xərclərini də bura əlavə etsək, o zaman kreditlərdən yararlanmağın nə qədər səmərəsiz olduğunu görə bilərik.
Hazırda Azərbaycanın maliyyə bazarında 40-dan çox bank fəaliyyət göstərsə də, onların hamısı əhalinin bank tələbatlarını ödəmək iqtidarında deyil. Müxtəlif banklarda təklif olunan kredit faizləri isə bir- birindən kifayət qədər fərqlənir. Bir sıra banklar öz fəaliyyətlərini yalnız korporativ maraqlar istiqamətində qurmağa üstünlük verirlər. Azərbaycanın bank sisteminə nəzər yetirsək, görərik ki, ölkənin 5 iri bankının bank sisteminin ümumi göstəricisində xüsusi çəkisi 58% paya malikdir, ardınca gələn digər 10 bankın bu göstəricidə ümumi payı isə 23,1% -dir.
Banklara yönəlmiş pul axının sürətləndiyi və artdığı bir dövrdə kredit faizlərinin realdan çox olması insanlarda sual doğurur. Misal üçün qeyd edə bilərik ki, qonşu Türkiyədə depozit faizi təxminən 9, kredit faizi isə təxminən 15-dir. Ölkənin maliyyə institutlarının bazara təsiri isə nədənsə çox zəifdir. Milli Bankın həyata keçirdiyi üçot faiz dərəcəsi və yaxud kredit bazarına təsir etmək alətləri iöz təsirini göstərmir. Maliyyə böhranından əvvəki dövrdə banklarda vəziyyət daha normal idi. Maliyyə böhranı dövründə Milli Bankın qısa zamanda üçot faiz dərəcəsini 15% dən 2% salmaq, ölkədə pul siyasətinə təsir edə bilməyib. Bu ilin əvvəlində isə kredit faizlərinin 3% dən-5%-ə, daha sonra 0,25% yenidən artırılması belə bankların pul siyasətində öz əksini tapmır. Əslində Milli Bankın bu addımı ölkədə maliyyə böhranına yönəlmiş və pul siyasətinə təsir edə biləcək bir addım olmalı idi. Ölkədəki mühüm banklardan birinin əməkdaşı mövcud vəziyyəti belə izah edib: “Azərbaycanda hələ ki, bu sistem işləmir. Kredit siyasəti yalnız bazarda tələb və təklif əsasında formalaşır”. Halbuki, maliyyə axınının sürətləndiyi bir dövrdə kredit faizlərinin aşağı düşməsi maliyyə analitikləri tərəfindən mümkün bir hal kimi qiymətləndirilir.
Ekspertlər maliyyə bazarında kredit faizlərinin yüksək olmasını bir sıra səbəblərlə izah etməyə çalışırlar. Müstəqil ekspert Qubad İbadoğlu hesab edir ki, son aylarda maliyyə axınının artmasına baxmayaraq, banklar alınan depozit vəsaitlərini yerləşdirmək çətinlikləri ilə qarşılaşırlar. Bu isə bankların yüksək faizli kredit təklifləri üçün təhlükəli hesab olunur. İqtisadi Təşəbbüslərə Yardım Mərkəzinin rəhbəri Azər Mehdiyev isə mövcud vəziyyəti Milli Bankın maliyyə siyasətində mövcud olan problemlərlə izah edir. Bəzi ekspertlər isə hesab edirlər ki, hazırda Azərbaycanda 12 faizdən yuxarı depozit təklif etmək risklidir. Hətta bu fikir vaxtilə Əmanətlərin Sığortalanması Fondunun apardığı araşdırmalar əsasında səsləndirilmişdi. Onlar hesab edirdilər ki, depozit faizlərinin artırılması kredit faizlərinin də artımına səbəb ola bilər və bu balans zamanla bazar qaydalarına uyğun olaraq tənzimlənəcək. Yerli banklardan birinin əməkdaşı isə cari kredit faizlərinin yüksək olmasını əsasən hazırda bir sıra banklarda mövcüd olan problemli kreditlərin çox olması, depozitlərin 30%-nin rezervdə saxlanılması, yaranan investisiya riskləri və. s kimi səbəblərlə izah edir.
Ekspertlər yaranan problemin ölkədə maliyyə balansının pozulması, eləcə də sahibkara vurulan birbaşa maliyyə zərbəsi kimi xarakterizə edirlər. Kredit faizlərinin yüksək olması sahibkarın xərclərinin artırılmasına səbəb olur ki, bu da ölkədə yerli məhsulun normadan daha baha satılması ilə nəticələnir.
Bu proses yalnız ölkədə idxalı sürətləndirməklə milli iqtisadiyyatın inkişafına, xüsusilə, sənaye istehsalına zərbə vurur. Ölkədə qeyri- neft sənayesinin ÜDM-də payının 4,5% olması bu problemə ən yaxşı misal kimi göstərilə bilər. Mövcud şərait ölkə istisadiyyatına müxtəlif maneələr yaratmaqla yanaşı ölkə iqtisadiyyatını da neft gəlirlərindən asılı vəziyyətdə qoyur.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Zelenski dilemma qarşısındadır
Bu gün, 11:00 |
|
|
|
| • Bakıda yeddi uşaq anasından şok əməl: əri həbsdə idi, özü də... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:57 |
|
|
|
| • Robert Koçaryan Alen Simonyana qarşı ikinci iddia qaldırıb - BU DƏFƏ...
Bu gün, 10:53 |
|
|
|
| • Bakının iki dostu razılaşdı, üç regionda yeni vəziyyət – Pakistan ekspert detalları açdı
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
| • İranda yeni proses: federasiya yaranır, Təbriz paytaxt olur... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 10:47 |
|
|
|
| • Naxçıvanda ƏSRİN MƏHKƏMƏSİ... - BU GÜN...
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • Cəbrayılda 4.2 milyon manata Qarabağ Meşəçilik və Təlim Mərkəzi yaradılır - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:36 |
|
|
|
| • Ermənistanda "Taşir Pizza" şəbəkəsinin direktoru həbs edilib
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • "Ermənistanla sülh müqaviləsi dekabrda imzalanacaq..." - Erməni nəşri
Bu gün, 10:15 |
|
|
|
| • Dövlət Turizm Agentliyinin daha bir milyonluq tenderi ləğv edildi
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
| • İcra başçısı onu özünə müavin təyin etdi - ƏMR
Bu gün, 10:10 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinə yaşıl işıq - Əbu-Dabi görüşü tarixi dönüş nöqtəsi ola bilər
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • Rusiya ilə gərginlik müğənnilərin toy bazarına təsir edibmi? – İki məşhur danışdı
Bu gün, 09:49 |
|
|
|
| • Bu şirkət 15 milyon manatlıq dərman müqaviləsinə sahib çıxdı - DETALLAR
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • İran SQ-nin Baş Qərargah rəisi öldürülüb - KİV
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
| • AZERCEL: Müştəri oğurlayır, amma... - BU DA AXIRI...
Bu gün, 09:33 |
|
|
|
| • “Xalq Kapital” çökür? - Dövriyyədə 100 FAİZLİK AZALMA
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
| • Naxçıvanda imtahan önəmli deyil: Rüşvət verməsən İŞ DƏ YOXDUR! - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 09:11 |
|
|
|
| • ABŞ-ın yeni Yaxın Şərq projesi - Osmanlı imperiyasının millətlər sistemi
Bu gün, 09:08 |
|
|
|
| • "Bu nə qədər absurd, bu nə qədər anormal bir yanaşmadır?" - İFŞA!!!
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
| • Paris Məhkəməsi Makronun xanımını kişi adlandıran jurnalistə bəraət verib
Bu gün, 08:52 |
|
|
|
| • Vaşinqtonun həm Zəngəzur, həm sülh sənədinə ciddi marağı bölgədə gərginliyi artıra bilər - hədəfdə iki region ölkəsi...
Bu gün, 08:51 |
|
|
|
| • GDU rektoru nazirə qarşı CƏBHƏ AÇIB? - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 08:48 |
|
|
|
| • "Terrorsuz Türkiyə" üçün kritik dönüş nöqtəsi: - PKK bu gün silahı yerə qoyacaq
Bu gün, 08:06 |
|
|
|
| • Pentaqon bu məhdudiyyətləri ləğv etdi: Çin və Rusiyaya qarşı... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 07:20 |
|
|
|
| • Məhbəs sisteminin SEYİDOV BƏLASI... - Məmurlar sanki sanatoriyalarda qalır...
Bu gün, 07:18 |
|
|
|
| • Cənubi Qafqazda sülh gündəliyi: hazırkı danışıqların siyasi fəlsəfəsi - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 06:29 |
|
|
|
| • "Biz qalib tərəf kimi öz mövqelərimizi, təkliflərimizi bəyan etmişik" - deputat
Bu gün, 06:17 |
|
|
|
| • Əliyev onunla görüşmədi: Moskvadan gözlənilməz etiraf – 10 il əvvəl Putin…
Bu gün, 06:12 |
|
|
|
| • Rusiyanın Ermənistandakı hərbi bazasının əsgəri özünü güllələyib - “Factor.am”
Bu gün, 06:09 |
|
|
|
| • Uzun danışıqların başlanğıcı və: Ukraynada müharibəyə son qoymağın açarı - Görünəni odur ki...
Bu gün, 01:00 |
|
|
|
| • Əbu-Dabi görüşü: Böyük sülhə doğru mühüm addım... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 00:57 |
|
|
|
| • "Elə şeylər var ki, onları danışmaq istəmirəm"
Bu gün, 00:52 |
|
|
|
| • Rəsmi İrəvan yola gəlir... - AKTUAL
Bu gün, 00:50 |
|
|
|
| • Rusiya Azərbaycanın daxili işlərinə BURUN SOXMAĞA HAZIRLAŞIR - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 00:46 |
|
|
|
| • Əliyev-Paşinyan görüşü "vasitəçilik oyunu"nu yenə pozdu: - Qafqaz Rusiya, ABŞ və Avropa Birliyinin maraqlarına "girov" düşmədi
Dünən, 21:11 |
|
|
|
| • Partiya sədrlərindən Əliyev-Paşinyan görüşünə REAKSİYA
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı hərbi jurnalist Gülbəniz Arifqızı vəfat etdi
Dünən, 17:57 |
|
|
|
| • 130 dollara ChatGPT planı satıldı - Dietoloqu hansı cəza gözləyir?
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Əbu-Dabidə üç mühüm məsələ üzrə razılıq əldə edilib - AÇIQLAMA
Dünən, 17:51 |
|
|
|
| • İrəvanda çağırış: - Daşnaksütyunu terror təşkilatı etməyin vaxtıdır
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • Ermənistanda Sünikdəki yolun üçüncü tərəfə verilməsini mümkün hesab ediblər
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Azərbaycanın Liderliyi: Cənubi Qafqazda davamlı sülhün yeni üfüqləri - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 17:27 |
|
|
|
| • Ruslar Azərbaycan səfirliyinin yanında PARTLAYIŞ TÖRƏTDİ - Hücum zamanı...
Dünən, 17:23 |
|
|
|
| • “Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
Dünən, 17:18 |
|
|
|
| • Məhkəmə Bakıda qətl törədən 22 yaşlı gənci məcburi müalicəyə göndərib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:13 |
|
|
|
| • İşdən çıxarılan müəllimlərin yerinə əlavə kadr götürülməlidirmi? - AKTUAL
Dünən, 17:00 |
|
|
|
| • Niyaməddin Musayev illərdir küsülü olduğu Musadan danışdı
Dünən, 16:55 |
|
|
|
| • Vətəndaşa təzyiq göstərən Elçin Bayramov kimə arxalanır? - Sumqayıt Hospitalının həkimindən ŞİKAYƏT
Dünən, 16:45 |
|
|
|
| • “Nar” AHK Azərbaycan tədbirində rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak edib - FOTO
Dünən, 16:36 |
|
|
|
|
