“Ayaz Salayevə Sovet Rusiyasının dilimizin başına açdığı oyunları təkrar-təkrar araşdırmağı və öyrənməyi məsləhət görərdim” - REAKSİYA
Tarix: 20-02-2025, 09:44 | Çap et
Kinorejissor Ayaz Salayevin dilimizlə bağlı fikirləri ciddi müzakirələrə səbəb olub.
Baku TV-də Elçin Əlibəylinin verilişində Sabir Rüstəmxanlı ilə Ayaz Salayev arasında anlaşılmazlıq yaranıb.
Ayaz Salayev Moskvada təhsil aldığı üçün özünü şanslı hesab etdiyini bildirib.
Daha sonra o, “Rus dili Azərbaycan dili üçün təhlükəli deyil. Lakin türk dili təhlükəlidir. Çünki mənim tələbələrim artıq “kasaba” deyirlər, “qəsəbə” sözünü işlədən yoxdur” deyib.
Bu fikir Sabir Rüstəmxanlının xoşuna gəlməyib və o, öz etirazını bildirib: “Ayaz bəy, bu elə sənin Moskvada oxumağının nəticəsində yaranmış bir təfəkkürdür ki, türk dili bizim üçün təhlükədir. Bu dil mənim öz dilimdir, necə təhlükəli ola bilər?”.
Türkoloq-alim Faiq Ələkbərli “Sherg.az"a açıqlamasında deyib ki, Ayaz Salayevin dilləri müqayisə etməsi Azərbaycan türkcəsi ilə müqayisədə rus dilinin yox, məhz Türkiyə türkcəsinin daha təhlükəli olduğunu iddia etməsi düzgün yanaşma deyil:
“Bizim dilimiz üçün ən böyük təhlükə doğuran yad təsirlərdən biri elə rus dilidir. Rus dilinin təzyiqi altında Azərbaycan dilinin hansı təsirlərə məruz qaldığını xüsusi yada salmağa ehtiyac yoxdur – bu dilin mənfi və dağıdıcı nəticələri hazırda da məişət dilimizdə qalmaqdadır. Günümüzdə də işlətdiyimiz bir çox sözlər məhz bu təhlükədən qaynaqlanan bir haldır. Rus dilindən sadəcə şifahi nitqdə deyil, hətta elmi ədəbiyyatımızda da yanlış kəlmələr almışıq ki, dilimizin mahiyyəti pozulub. Ayaz Salayevə 40-60-cı illərdə həm əlifbamızın, həm də dilimizin başına Sovet Rusiyasının açdığı oyunları təkrar-təkrar araşdırmağı və öyrənməyi məsləhət görərdim. Onda görəcək ki, rus dili ana dilimizin öz mahiyyətindən uzaqlaşmasına necə təsir edib”.
Türkiyə türkcəsinin ilkin mahiyyətinin Azərbaycan türkcəsi ilə bağlı olduğunu vurğulayan alim qeyd edib ki, hamımızın dili türk dilidir. Türkiyə türkcəsinin də vətəni Azərbaycandır; ancaq Türkiyə türkcəsi ötən əsrin əlifba islahatı ilə ciddi şəkildə ilkinliyindən ayrılıb:
“Türk dilini Azərbaycan türkcəsi ilə müqayisədə təhlükəli etmək absurd yanaşmadır. Məgər 1930-cu illərə qədər bizim dilimiz türk dili adlanmırdı? Repressiyadan sonra dilimizə qarşı aparılan siyasət nəticəsində dilimiz adını dəyişdi. Saysız-hesabsız dilçi alimimiz, ziyalımız bu dilin identikliyi uğrunda sözün hər mənasında və bütün cəbhələrdə mübarizə apardığı üçün dilimiz öz mahiyyətini qoruyub saxlaya bildi. Məhəmməd Füzulilər, Seyid Əzim Şirvanilər, Məhəmməd Əmin Rəsulzadələr, Ziya Gökalplar, Nəsimilər hamısı türk dilində yazıb-yaradıblar. Ayaz Salayevin türk dilini təhlükə kimi görməsi sovet təfəkkürünün qalığıdır. Biz dilimizə rus yox, türk təfəkkürü ilə yanaşmalıyıq”.
Tarixçi alim Zaur Əliyev də Ayaz Salayevin fikirlərinə iradını bildirib:
"Ayaz müəllim, ən təhlükəli bilirsiniz nədir? "Ana" və "ata" kimi gözəl sözlərin "mama" və "papa" kimi səslənməsidir. Ayaz müəllim, 20 yanvarda, Xocalıda rus əsgərlərinin tankla əzib keçdiyi azərbaycanlı uşaqlar, qadınlar, kişilər "Ne ubivaete nas" (Bizi öldürməyin) desələr də, xeyri olmadı. Rus öz dilində belə eşitsə də, tankı onların üzərinə sürdü.
Nuru Paşa isə sadəcə "kardeş yardımı" sözünü eşidib 31 mart soyqırımından sonra bu qırğınlar daha davam etməsin deyə, Bakını və Azərbaycanı erməni və ruslardan xilas etmişdi. 44 günlük müharibədə erməniləri məğlub etməyimizdə rolu olan "Bayraktar" da türk dilindədir və Azərbaycana qarşı ermənilərin istifadə etdiyi rus dilində olan "Tank T", "İskander" üzərində Qarabağda qələbə qazandı. İndi hansı dil daha təhlükəlidir, ona qərar verin...".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Hacıyevin ABŞ səfəri: “907-ci düzəliş” Minsk Qrupunun “yanına” gedir? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 08:08 |
|
|
|
| • Bu, İlham Əliyevin tələbləri ilə bağlı deyil - Xaçatryan
Bu gün, 08:05 |
|
|
|
| • UZUN ÖMRÜN SİRRİ: Hər halda iylənmiş suda deyil... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 08:03 |
|
|
|
| • "Kapitalbank" mücərrəd ayı söhbəti haradan çıxdı? - Professordan şərh
Bu gün, 07:56 |
|
|
|
| • Köhnə dəllal Zakir Quliyev İŞ BAŞINDA - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 07:52 |
|
|
|
| • Müdafiə Nazirliyinin əməkdaşı iş vaxtı damarlarını niyə doğrayıb? – ELMAN QULİYEV ŞOK FAKTLARI AÇIQLADI
Bu gün, 07:36 |
|
|
|
| • Ermənistanda absurd savaş xəyalları... - NƏ QƏDƏR REALDIR...
Bu gün, 07:27 |
|
|
|
| • Fərhad Əhmədovun 20 milyonluq mülkü əlindən alınır - Ramiz Mehdiyevin adı hallanır
Bu gün, 07:25 |
|
|
|
| • Revanşist ermənilər: nə qədər praqmatikdirlər? - AKTUAL
Bu gün, 07:16 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi an məsələsidir... - Görünəni odur ki...
Bu gün, 07:12 |
|
|
|
| • Peşə təhsili siyasəti iflas həddində... - BU FAKTDIR...
Bu gün, 07:08 |
|
|
|
| • Əlyazmalar İnstitutunda NƏ BAŞ VERİR? - Teymur Kərimli Nigar Babaxanlını özündən sonra direktor təyin edilməsini istəyir?
Bu gün, 07:02 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi Tehran üçün hansı əhəmiyyətə malikdir? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 06:55 |
|
|
|
| • Məktəbli formaları anbarda qalıb: Alan yoxdur? - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 06:46 |
|
|
|
| • "Nepal hadisələrinin Ermənistanda eyni ssenari ilə təkrarlanması real deyil" - ÇÜNKİ...
Bu gün, 06:44 |
|
|
|
| • ABŞ “Tramp dəhlizi” üçün Ermənistana ilk yardım tranşını ayırıb - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 06:40 |
|
|
|
| • Regionda ciddi risk: yeni ərazi bölgüsü yaxınlaşır – Azərbaycanı nə gözləyir?
Bu gün, 06:37 |
|
|
|
| • "Ola bilər Rusiya PUA-ları Polşaya yanlışlıqla keçib" - Tramp MALALAYIR
Bu gün, 06:32 |
|
|
|
| • Paşinyan bir sıra məmurları vəzifələrindən azad edib - KİV
Bu gün, 06:21 |
|
|
|
| • ABŞ-da sabiq senator Menendesin erməni həyat yoldaşı azadlıqdan məhrum edilib - “Bloomberg”
Bu gün, 01:43 |
|
|
|
| • Ermənistan daha bir türk ölkəsi ilə yollarını açır
Dünən, 18:12 |
|
|
|
| • Təcili yardım maşınlarının təmiri 1 milyona başa gələcək
Dünən, 18:06 |
|
|
|
| • Zaxarova Alla Puqaçovanı riyakar adlandırdı
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • “Azərbaycan Sənaye Bankı”nın İdarə Heyətinə təyinat olub - BUNDAN SONRA...
Dünən, 17:59 |
|
|
|
| • “Sea Breeze”ə yaxın daha bir şirkət təsis edilib
Dünən, 17:57 |
|
|
|
| • Ter-Petrosyan Zəngəzur Nəqliyyat Qovşağı ifadəsindən istifadəni daha düzgün hesab edir
Dünən, 17:51 |
|
|
|
| • "Bu cür bacarıqsız işçilərə “gözün üstə qaşın var” deyən olmur" - ETİRAZ VAR...
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • Müdafiə Nazirliyindən iki şirkətə 2,8 milyon manatlıq sifariş - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • "Buna ciddi ehtiyac var" - Ekspert danışır...
Dünən, 17:37 |
|
|
|
| • Porno saytın təsisçisi həbs olundu
Dünən, 17:19 |
|
|
|
| • Keçmiş arvadı barışmadığı üçün onu bıçaqlayan kişi HƏBS OLUNDU - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:13 |
|
|
|
| • Eks-sevgilisindən Hidayətə ittihamlar: “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb” - FOTOLAR
Dünən, 17:02 |
|
|
|
| • İmişlidə başçının adamı İTTİHAM OLUNUR - "Biabırçı vəziyyətdir..."
Dünən, 16:58 |
|
|
|
| • Bu şirkətin 600 min borcu var: Rəhbərinə "stop" qoyuldu - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:49 |
|
|
|
| • Şəmkirdə bir ayın əsgəri həyatını itirdi
Dünən, 16:34 |
|
|
|
| • Kremlin Azərbaycandakı şəbəkəsi necə iflasa uğradı? - ŞOK FAKTLAR
Dünən, 16:18 |
|
|
|
| • “Məktəbin bir hissəsində məcburi köçkün 2 min toyuq saxlayır, aidiyyəti orqanlar isə susur” - deputat
Dünən, 16:16 |
|
|
|
| • Agentlik peyin almaq üçün tender keçirib - ALLAH BAZAR VERSİN...
Dünən, 16:09 |
|
|
|
| • İcazəsiz klinikaların SONU: - “Biri əməliyyatxanada ad günü qeyd edir, digəri isə...”
Dünən, 16:07 |
|
|
|
| • Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var - ŞƏRH
Dünən, 16:04 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi açılır: - Bakı və Vaşinqton “ikinci yola” çıxır
Dünən, 15:57 |
|
|
|
| • Bakı Sağlamlıq Mərkəzinin xalis mənfəəti 6 dəfədən çox azalıb - HESABAT
Dünən, 15:49 |
|
|
|
| • Paşinyan hökuməti Moskva ilə körpüləri tam yandırmamağa çalışır - ONA GÖRƏ DƏ...
Dünən, 15:45 |
|
|
|
| • Sənət adamları bu klublara azarkeşlik edirlər - SİYAHI
Dünən, 15:42 |
|
|
|
| • Ermənistan və NATO Cənubi Qafqazda təhlükəsizliyi müzakirə edib - KİV
Dünən, 15:40 |
|
|
|
| • Dron hücumu ilə NATO-ya mesaj: - cəzasızlıq Moskvanı cəsarətləndirir
Dünən, 15:38 |
|
|
|
| • Rus politoloq sarsaqladı – Azərbaycanın gücünü görməməzliyə vurmaq cəhdləri
Dünən, 15:33 |
|
|
|
| • Yusif Məmmədovun şok fırıldağı: İnsanları belə aldadır - DİQQƏT!
Dünən, 15:13 |
|
|
|
| • Rusiyada benzin sürətlə bahalaşır – Azərbaycanda da qiymətlər arta bilərmi?
Dünən, 15:07 |
|
|
|
| • Daş-qaş içində "üzən" müğənnilər: Görməmişliyin sərhədi görünmür - Ekspert
Dünən, 15:00 |
|
|
|
|
