Türkiyə seriallarının Azərbaycan dilində dublyajına nə ehtiyac var? - ÇAĞIRIŞ
Tarix: 28-10-2021, 08:13 | Çap et
Artıq bir müddətdir ki, bir neçə məşhur Türkiyə serialı Azərbaycan televiziyalarında dublyaj edilmiş şəkildə verilir. Məsələn, AzTV bir müddətdir ki, “Diriliş Ərtoğrul” serialının ardınca “Quruluş Osman” serialını dublyajla tamaşaçılara təqdim edir.
Xatırladaq ki, serial Osmanlı İmperiyasının qurucusu və ilk hökmdarı Birinci Osmanın (Osman Qazi) həyatını əks etdirir. Bir seriya 120 dəqiqədir.
Əlbəttə ki, Türkiyə seriallarının Azərbaycan televiziyalarında da yayımlanması çox təqdirəlayiqdir. Lakin serialların dublyaj edilərək təqdim edilməsi cəmiyyətdə narazılıqla qarşılanır. Xüsusən də son vaxtlarda Azərbaycanla Türkiyə arasında münasibətlərin bir millət-bir dövlət səviyyəsində olduğu bir zamanda türk serialların yenə də dublyajla verilməsi sərt tənqid olunur. Bildirilir ki, Türkiyə türkcəsinin ölkəmizdə dublyajına ehtiyac yoxdur. Ən əsası isə bu cür seriallar dublyajla təqdim olunduqda onun orijinal intonasiyası, effekti aşağı düşür.
Xatırladaq ki, 2012-ci ildə Azərbaycan telekanallarında əcnəbi serialların yayınına qadağa qoyulmuşdu. Bu qadağa yalnız ötən il sentyabrın 1-dən ləğv edilib. Yerli serial bazarında rəqabət mühitinin formalaşdırılması və daha keyfiyyətli milli telefilmlərin və serialların istehsalının stimullaşdırılması məqsədilə təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq Azərbaycan ərazisində yerüstü yayımla yayımlanan bütün televiziya proqramlarında əcnəbi teleserialların yayımının bəzi şərtlərlə bərpa olunması haqqında qərar qəbul olunmuşdu. Qərara əsasən, əcnəbi seriallar yalnız 23.00-07.00 vaxt aralığında tam dublyaj olunmuş formada nümayiş oluna bilər.
Bəs eyni dildə olan Türkiyə seriallarının Azərbaycan dilinə dublyaj olunmasına ehtiyac varmı?
Mövzu ilə bağlı teletənqiçdi, filologiya elmləri doktoru, professor Qulu Məhərrəmli “Yeni Müsavat”a danışıb:
“Bu məsələ dəfələrlə gündəmə çıxıb, mətbuatda müzakirələr olunub, müxtəlif yanaşmalar var. Lap əvvəldən mənim bu məsələyə yanaşmam belə olub ki, Türkiyə seriallarının dublyaj olunmasının heç bir mənası yoxdur. Təkcə mənası deyil, eləcə də effekti yoxdur.
Başqa dillərdən fərqli olaraq biz Türkiyə türkcəsini yaxşı duyuruq, onun intonasiyasını doğma intonasiyamız kimi qəbul edir, sözlərin əksəriyyətini başa düşürük, həmçinin aktyorları tanıyırıq, sənət adamları ilə təmaslarımız var və sairə. Ona görə də Türkiyə serialı, türk dili mahiyyət etibarı ilə eyni kökdən olduğumuza görə Azərbaycan dilinə, Azərbaycan tamaşaçısına çox yaxındır. Ona görə də türk serialını dublyaj etmək özünü doğrultmur.
Xatırlayırsınızsa, vaxtilə Xəzər TV-də belə bir eksperiment aparıldı - Kamal Sunalın oynadığı filmlərdə bütün obrazlar dublyaj olunurdu, bir tək Şaban obrazı orijinalda qalırdı və bunun da özü tamamilə fərqli bir atmosfer yaradırdı.
Əlbəttə ki, dil haqqında qanun da var. Ona görə də düşünürəm ki, indiki situasiyada Türkiyə serialında səsləri olduğu kimi saxlayıb, türk dilinin incəliyini tam başa düşməyən tamaşaçılar üçün subtitrlə dublyajı vermək olar. Bununla da biz ümumi türk dilinin atmosferini verə bilirik, ikincisi, “Dil haqqında” Qanuna əməl etmiş oluruq, üçüncüsü isə tamaşaçıya və türk dilinə lazım olduğu dəyəri veririk. Ona görə də televiziyalar bu barədə ciddi düşünməlidir".
Azəri-Türk Qadınlar Birliyinin sədri Tənzilə Rüstəmxanlı isə qeyd etdi ki, Türkiyə seriallarının dublyajla verilməsi yolverilməzdir:
“Neçə illərdir ki, bu haqda deyirik. Bundan böyük ayıb olmaz. Türkiyə türkcəsini Azərbaycanda bilməyən yoxdur. Axı bu bizim dildir, biz bir millət, bir dövlətik. Bizim türkcələrimiz Özbəkistanın, Qırğızıstanın türkcəsinə bənzəməz, eynidir.
Bu baxımdan Türkiyə seriallarının dublyajına baxanda çox xəcalət çəkirəm. Vəzifədə olan bəzi türk düşmənləri var idi, hansı ki, türkün dilinə nifrət edirdilər, məhz onlar belə bir qayda-qanun yaratdılar ki, türk dilində olan seriallar da dublyaj edilsin. Artıq bu məsələni yığışdırmaq lazımdır. Bu gün Qarabağda çox böyük tarixi hadisə yaşandı. Türkiyə mətbuatı bütün günü ancaq Azərbaycan, Qarabağ, Füzuli hava limanı haqda informasiyalar verdi. İki ölkə rəhbəri birlikdə yürüyüb, birlikdə möhtəşəm bəyanatlar verdilər. İllərlə xəyal etdiyimiz bu günləri gördüyümüzə görə çox xoşbəxtik. Çox şükür ki, övladlarımız Qarabağın işğaldan azad olunmasını bizimlə yaşadılar, gördülər və həmin Qarabağda indi Türkiyə-Azərbaycan çiyin-çiyinə o torpaqları abadlaşdırır, cənnətə çevirmək üçün böyük layihələrə imza atılır. Onda belə çıxır ki, Rəcəb Tayyib Ərdoğan danışanda yanında tərcüməçi olmalıdır ki, dediklərini Azərbaycan dilinə çevirsin? Belə bir anormal bir şeyi təsəvvür etmək olarmı? Eynilə Türkiyə serialları da bu cürdür.
Beləliklə, televiziyalardan dərhal həmin dublyajları yığışdırmaq lazımdır. Ayıbdır. Buna başqa ad verə bilmirəm".
Rejissor-prodüser Fehruz Şamıyev isə bildirdi ki, Türkiyə seriallarının Azərbaycan dilində səsləndirilməsinə səbəb Teleradio Şurasının vaxtilə verilmiş qərarı ilə bağlıdır:
“Hazırda ölkəmizdə Türkiyə istehsalı olan film və serialların hamısı Azərbaycan dilində nümayiş olunur. Düşünürəm ki, bu məsələ müəyyən qədər mübahisəlidir, çünki hələlik ortaq türk dili məsələsi də həll olunmayıb. Bu baxımdan da müstəqil Azərbaycan Respublikasında nümayiş olunan məhsulların hər biri Azərbaycan türkcəsində nümayiş olunmalıdır”. “Yeni Müsavat”
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• SALYANDA 100 YAŞLI TARİXİ BİNA UÇUR... - DİQQƏT
Bu gün, 08:34 |
|
|
|
• “Yaşıl dəhliz”ə kimlər və necə nəzarət edir? - Mallar başqa, sənədlər başqa...
Bu gün, 08:29 |
|
|
|
• Bakıdan sonra İrəvana getdi: Qovluğunda nə var idi? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 08:26 |
|
|
|
• Maaş və pensiya artımları, Yeni il bayramında artan tələbat - Bahalaşmanın qarşısı necə alına bilər?
Bu gün, 08:23 |
|
|
|
• TRENDYOL müştəriləri narazılıq edir - SON GÜNLƏR...
Bu gün, 08:16 |
|
|
|
• Din tayfası da Nəcəflidən GİLEY EDİR - İLGİNC FAKT
Bu gün, 08:11 |
|
|
|
• 70 kilo qızılın izi ilə: ƏSLİNDƏ... - Daha bir məqam...
Bu gün, 08:03 |
|
|
|
• Talıbovun gedişindən, Nəcəflinin gəlişindən 2 il ötür: Naxçıvanda nələr dəyişib? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 07:06 |
|
|
|
• Dudanın İrəvanda buna çalışır: Sərhəddə təxribat ola bilər - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 07:03 |
|
|
|
• "Qazprombank"a qarşı sanksiyalar Türkiyə-Rusiya qaz ödənişlərində problemlər yarada bilər - Amerikanın oyunları...
Bu gün, 06:49 |
|
|
|
• "Bu, iqlim böhranının ön cəbhəsində olanlar..." - COP29-un ardından...
Bu gün, 06:44 |
|
|
|
• 1500 məktəb bağlanır: Şagird və müəllimlər necə olacaq? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 06:40 |
|
|
|
• QHT sədrinin deputatlıq sevdası ərinin karyerasını bitirdi - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 06:37 |
|
|
|
• İmişli və Cəlilabad rayonlarında yerləşən torpaq sahələri üçün hərrac keçiriləcək
Bu gün, 03:04 |
|
|
|
• “Dövlət bunu boş yerə etmir…” - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 02:59 |
|
|
|
• Niyə axı bizdə BƏLƏDİYYƏ SİSTEMİ uğur qazanmır? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 01:42 |
|
|
|
• Müəllimlərin maaşı vergidən azad ediləcək? - AÇIQLAMA
Bu gün, 01:27 |
|
|
|
• Avropada müharibə kabusu: Azərbaycan hansı təhlükə ilə üz-üzə qalıb? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 01:22 |
|
|
|
• 7 ildir dələduz işçilərə görə sığorta ödənişi edilmir - İLGİNC FAKT
Bu gün, 00:47 |
|
|
|
• Ermənistan “müharibə qovşağı”na çevrilir... - "Qərb regionda savaş lazımdır"
Bu gün, 00:37 |
|
|
|
• "Axı hakimiyyət bir tək Trampdan ibarət deyil..." - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 00:33 |
|
|
|
• "Sənətçilər aparıcıya tapşırır ki, təqdimatı yola ver"
Bu gün, 00:27 |
|
|
|
• Uşaqlar pul yığıb, sinfi qızdırır... - NAZİRİN NƏZƏRİNƏ...
Bu gün, 00:24 |
|
|
|
• Azərbaycan Ermənistandan 1 trilyon dollar təzminat tələb edir – Ermənistan rəsmisi açıqladı
Bu gün, 00:19 |
|
|
|
• Verdiyevin həbsi: Necə davranmaq lazımdır? - AKTUAL
Bu gün, 00:17 |
|
|
|
• Dünyanın ən yaxşı universitetləri - Siyahıda olmaq nə üçün vacibdir?
Dünən, 20:39 |
|
|
|
• Bakı ilə Vaşinqton arasında nələr razılaşdırıldı? - Əliyevin Trampa zənginin pərdəarxası
Dünən, 20:36 |
|
|
|
• Polşanın təklifi yaxşı nəticələr vəd etmir -Sanki bizi ATƏT-in Varşava qrupuna cəlb etmək istəyirlər
Dünən, 19:00 |
|
|
|
• MTK-ların qazanc yolu: Daha çox pul yığmaq üçün... - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 18:58 |
|
|
|
• Elcan Rəsulov yıxılıb başından zədə aldı
Dünən, 18:21 |
|
|
|
• Dövlət əleyhinə kampaniya aparan “Çaqqal” ləqəbli şəxs kimdir? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 18:17 |
|
|
|
• Orxan Xəyyama KÖMƏK İSTƏDİ: - “Adama 1000 manat qoysaq…”
Dünən, 18:15 |
|
|
|
• "Artırmaq əvəzinə, mövcud olan məktəbləri də azaltmaq təhsili məhv etməkdir" - ETİRAZ VAR...
Dünən, 18:13 |
|
|
|
• 1500 manata işçi axtaran "Agro-Vest Retail" MMC cərimənlədi
Dünən, 18:11 |
|
|
|
• Siyavuş Novruzov HAQLIDIR, AMMA... - sonuncu danışan NAZİRDİR...
Dünən, 18:09 |
|
|
|
• Rusiyanın 300 milyard dolları Ukraynaya verilə bilər
Dünən, 18:08 |
|
|
|
• Kremldən postsovet ölkələrinə hücum HƏDƏSİ
Dünən, 18:05 |
|
|
|
• Sabahdan Azərbaycanda YENİ SEÇKİLƏRƏ START VERİLƏCƏK - VAXTI BƏLLİ OLUR...
Dünən, 17:59 |
|
|
|
• Paşinyan “qızıl qayıdış”a başladı – Cəza tədbirləri görüləcək?
Dünən, 17:50 |
|
|
|
• Elşad Xose şəxsi həyatı haqda: - "Tam xoşbəxt deyiləm"
Dünən, 17:46 |
|
|
|
• 8 milyon manatlıq “Araznet Technologies” şirkəti “Aznet Technologies” ilə birləşir
Dünən, 17:42 |
|
|
|
• ABŞ-dən Azərbaycana biri 262 min manatdan 6 heykəl gətirilib - YE, MƏMMƏD, YE...
Dünən, 17:40 |
|
|
|
• “Nar” abunəçiləri üçün “İnternet Kredit” xidmətini təqdim edir - DİQQƏT
Dünən, 17:36 |
|
|
|
• 70 kq qızılla tutulan QƏHRƏMAN kimdir? - Elə faktlar ortaya çıxdı ki...
Dünən, 17:32 |
|
|
|
• Paşinyan Astanada keçiriləcək KTMT sammitində iştirak etməyəcək - Yuri Uşakov
Dünən, 17:29 |
|
|
|
• Bir neçə ay əvvəl tutulan narkobaron BAKI HƏBSXANASINDA ÖLDÜ
Dünən, 17:28 |
|
|
|
• “1500 məktəbin bağlanması ciddi problemlər yarada bilər” - İLGİNC DETALLAR
Dünən, 17:25 |
|
|
|
• Talibanın hökmranlıq etdiyi Əfqanıstanda həyat necədir? - Turistlər üçün məsləhət
Dünən, 16:22 |
|
|
|
• 51 seçki dairəsinin hüdudlarında dəyişiklik edilib - SİYAHI
Dünən, 16:20 |
|
|
|
• "Çalışmaq lazımdır ki, sənətlə yadda qalasan"
Dünən, 16:19 |
|
|
|
|