SÖYÜŞLÜ NAĞILIN QALMAQALI BÖYÜYÜR
Tarix: 14-07-2012, 14:20 | Çap et
 “O HEÇ NAĞIL DA DEYİL Kİ”...
Azərbaycan Folkloru Külliyyatının Redaksiya Heyəti üzvlərindən biri də Qara Namazovdur. Filologiya elmləri doktoru, tənqidçi-ədəbiyyatşünas. Ondan «Arzuolunmaz kürəkən» adlı nağılın külliyyatın 6-cı cildinə necə düşməsi haqda fikrini xəbər alırıq.
- O cildlərdən xəbərim yoxdur. Niyə yalan danışım? Bəzilərini oxumamışam. Ümumiyyətlə, Folklor İnstitutunun buraxdığı kitabların bəzilərini mənə bağışlayırlar. Amma siz dediyiniz əlimə keçməyib, oxumamışam.
- Amma Siz də Redaksiya Heyətinin üzvüsüz.
- O çoxcildlikdə adımı yazırlar. Amma oxumağa imkan olmur. O nağılı heç çap etməyə dəyməz. O, heç nağıl deyil, kiminsə uydurmasıdır. Əsas günah tərtibçilərdədir. Gərək elə şeyə diqqətlə yanaşaydılar. Bəzən rayonlardan uydurma nağıllar toplayıb kitaba salırlar. Uydurma nağılla xalqın təfəkküründən doğan nağıl dərhal seçilir. İndi xaricə gedirəm. Qayıdan kimi onu tapıb münasibət bildirəcəyəm.
- Qara müəllim, el arasında nağıl, əhvalat bol ola bilər. Onlardan hansı çap edilə bilər?
- O nağıllar ki, xalqın məişətiylə, tarixiylə bağlı olsun, ictimai-siyasi münasibətlərlə bağlı olsun. Ümumiyyətlə, müasir dövrdə nağıl uydurmağa ehtiyac yoxdur. Çünki yazılı ədəbiyyat folkloru o qədər üstələyib ki, artıq şifahi xalq ədəbiyyatı onunla ayaqlaşa bilmir. Bunu etiraf etmək lazımdır. Nağıl o vaxt güclü olub ki, yazılı ədəbiyyat zəif olub, həm də ana dilimizdə ədəbiyyat olmayıb. Ona görə xalq fikrini, arzularını «Koroğlu»da, «Dədə Qorqud»da, «Şah İsmayıl»da, «Əsli və Kərəm»də dilə gətirib. Xalq şahları, xaqanları bu nağıllar, dastanlar yolu ilə ədalətə çağırıb.
- Bəlkə də Redaksiya Heyətinin üzvlərinin səhvidir ki, bu külliyyatı oxumayıblar?
- Bizim hamımızda günah var. Gərək onu diqqətlə oxuyaydıq. Vaxtilə bizim həmkarlardan biri – indi haqq dünyasındadır, istəmirəm adını çəkim – Azərbaycan nağılı kimi rus dilində bir nağıl dərc eləmişdi. Nağıl beləydi ki, ana hər gün cildini dəyişir və bəzən canavara dönüb öz balasını yeyir. Bu da ermənilərin əlinə keçmişdi, kütləvi şəkildə yaymışdılar, ciddi müzakirələr getdi o zaman. Ona görə bu işdə gərək diqqətli olasan. Hər nağılın üstündə əsəsən. Vaxtilə bununla bağlı Şura vardı, akademik Həmid Araslı sədr kimi bütün nağılları, dastanları araşdırır, oxuyur, müzakirə edirdi, ondan sonra çap edilirdi. Məqsəd də bu idi ki, xalqın marağına toxunan motivlər olmasın. Bəzən bizim milləti istəməyənlər dolayı yolla – nağıl vasitəsilə millətə sataşır və s. Ayıq olmaq lazımdır. Əlbəttə mənim də günahım var. Gərək bir-bir oxuyaq, qol çəkək, ondan sonra çap getsin.
- Qara müəllim, yeri gəlmişkən bəzən elə nağıllar da çap olunub ki, ata öz qızına vurulur və s. Bu nağıllar haradan qaynaqlanır? Bunlar araşdırılıb?
- Mənim özüm tarixə bələd adamam. Xalqımızın kökündə belə şey olmayıb. Qızqalası ilə bağlı deyilənlər də uydurmadır. Mənbələrdə var ki, bu haqda əfsanələri Cəfər Cabbarlının tapşırığı ilə yığıblar. Sonra da bir motivi seçib poema yazıb. Amma əslində o, Qızqalası yox, Gözqalasıdır. Özü də o adda həm Şimali, həm Cənubi Azərbaycanda 20-dən çox qala var. Bu elə mövzudur ki, bizim xalqın xarakterinə, mənsubiyyətinə uyğun deyil. Ola bilsin, eramızdan əvvəlki minilliklərdə, Madərşahlıq dövründə hansısa etnoslarda, tayfalarda belə motiv olub. Onu bu günə gətirmək çap etmək mədəniyyətimizə yaraşmır.
- Onda belə çıxır ki, bəzi nağıllara yenidən baxmaq lazımdır?
- Mütləq baxmaq lazımdır. Niyə gizlədək ki?
- Bir də nağıllar yeni antologiyalarda ləhcələrdə verilir. Sizcə, bu doğrudurmu?
- Mən antologiyaya daxil olan kitabların bəzisini oxuyuram. Orda da redaktoram. Müəyyən baxımdan dili öyrənmək üçün yaxşıdır. Amma bəzən də ifrata varırlar, oxuyursan başa düşmürsən ki, bu nə sözdür. \ Azadlıq Radiosu \
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Son 10 ildə azərbaycanlılar Türkiyədən 10 min 370 mənzil alıblar - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 01:25 |
|
|
|
| • “Bu format bölgədə dayanıqlı sülh üçün vacibdir” - deputat
Bu gün, 01:22 |
|
|
|
| • HƏMAS liderinin ölümü Qəzzadakı müharibəyə necə təsir edəcək? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 01:20 |
|
|
|
| • Əhalinin depozitini geri çəkməsinə səbəb nədir? - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 15:00 |
|
|
|
| • Ermənilərin Qarabağa qayıdışı məsələsi... - ŞƏRH
Dünən, 14:02 |
|
|
|
| • Velosiped yolları kütləvi narazılıq yaradıb: - Əslində velozolaqlar necə çəkilməlidir?
Dünən, 14:00 |
|
|
|
| • Ermənistana `İNDEYSKİ` DƏSTƏK... - 44 gün nə etdilər ki?..
Dünən, 13:56 |
|
|
|
| • Bakı və İrəvan ərizə verib, müsbət nəticə olacaq – Kopırkin
Dünən, 12:00 |
|
|
|
| • Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi açıqlanıb - SİYAHI
Dünən, 11:49 |
|
|
|
| • Fars-molla rejimi İrandakı xalqları ZƏRBƏ ALTINDA QOYUR
Dünən, 11:42 |
|
|
|
| • Hərbi qulluqçular arasında atletika üzrə yarış keçirilib - VİDEO
Dünən, 11:37 |
|
|
|
| • Vasif Talıbovun malları müsadirə oluna bilər... - MƏHKƏMƏ
Dünən, 11:27 |
|
|
|
| • Cəbrayılı YEYƏ-YEYƏ TİKİRİK... - BU NƏDİ BELƏ?!
Dünən, 11:20 |
|
|
|
| • İsrail HƏMAS komandirini zərərəsizləşdirdi – Sinvarın mühafizəsinə cavabdeh idi
Dünən, 11:16 |
|
|
|
| • "Qadın ailənin aşpazı olmalıdır"
Dünən, 11:10 |
|
|
|
| • Gəncədə qadını şantaj edən şəxs saxlanılıb
Dünən, 11:03 |
|
|
|
| • İrəvan Bakıdan məktub gözləyir - yazışmaya davam, yoxsa tamam...
Dünən, 10:54 |
|
|
|
| • Qərargah rəisi azadlığa buraxılmadı, amma... - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 10:50 |
|
|
|
| • Ucqar kənddə oxuyan şagirdlər niyə NƏZƏRƏ alınmır? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 10:48 |
|
|
|
| • “Erməni çörəyi”ni “otrabotka” etmək lazımdır... - hətta qumara vicdanlarını qoyublarsa belə...
Dünən, 10:44 |
|
|
|
| • "Qohumum "Trendyol"dan 5 ədəd məhsul sifariş verib, açanda görüb ki, 3 ədədi yoxdur" - Tahir Kərimli
Dünən, 10:40 |
|
|
|
| • "Bu, kimdir və nəyə hazırlaşır?.." - FOTO
Dünən, 10:34 |
|
|
|
| • İşəgötürən tərəfindən işçiyə əmək haqqının verilməməsi... - Ekspert danışır...
Dünən, 10:25 |
|
|
|
| • Daxili İşlər Nazirliyini məhkəməyə verən azərbaycanlının tələbi RƏDD EDİLDİ
Dünən, 10:23 |
|
|
|
| • Repetitor hazırlığı uşaqlarda stress yaradır - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 10:22 |
|
|
|
| • Sabiq icra başçısının oğlu ilə bağlı 2 milyon manatlıq qalmaqal: - "Bir ildir bizi girov saxlayırlar"
Dünən, 10:20 |
|
|
|
| • Hacıqabulu dünənə qədər ELƏ DAĞIDIBLAR Kİ... - Yeni başçının MENYUSUNA...
Dünən, 10:15 |
|
|
|
| • Ermənistan niyə uzaq mənzilli silahlar alır? - KİMİ VURACAQLAR?
Dünən, 10:10 |
|
|
|
| • Hər kəsi bizə qarşı qaldırsalar da... - YOLUMUZDAN DÖNƏ BİLMƏRİK...
Dünən, 10:09 |
|
|
|
| • “Demokratiyadan danışan Fransa müstəmləkəçilik siyasətini davam etdirir” - deputat
Dünən, 10:08 |
|
|
|
| • "Söz vermişdim ki, bir daha bu mağazaya ayağım dəyməyəcək, amma..." - "ÇOX PEŞMANAM!!!"
Dünən, 10:03 |
|
|
|
| • "Ermənistan Azərbaycana öz suveren ərazilərində nə edəcəyini demək haqqına sahib deyil" - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 09:58 |
|
|
|
| • "Kupça"sız evlər kütləvi satışda: Almaq qorxuludur? - AKTUAL
Dünən, 09:54 |
|
|
|
| • "Sonra mənə heç bir yerdə iş vermədilər" - NARAZILIQ VAR...
Dünən, 09:51 |
|
|
|
| • "2 ildir iş icraatdadır, icra olunmur..." - GİLEY
Dünən, 09:45 |
|
|
|
| • İstanbulda mühüm sülh və Zəngəzur müzakirələri - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 09:43 |
|
|
|
| • Azərbaycan Dəmir Yollarında görün, nə işlər çevrilir... - Bir rəisin "yedikləri"...
Dünən, 09:41 |
|
|
|
| • Ermənilərin yalnız 2 faizi Putinin cani dostuna inanır... - Daha çoxu Paşinyanı dəstəkləyir...
Dünən, 09:23 |
|
|
|
| • Böyüklər dalaşır, arada Ermənistan qazanır - FAKT BUDUR!
Dünən, 09:20 |
|
|
|
| • Ermənistana yeni raketlər göndərildi: Lokal toqquşma qaçılmazdır – Polkovnik açıqladı
Dünən, 09:18 |
|
|
|
| • Sinvar öldü, İsrail üçün yeni dəhşət gəlir – İŞİD-ə divan tutan amansız qruplaşma
Dünən, 09:15 |
|
|
|
| • Heç zibil də onlara həvalə edilmir – Bələdiyyələrə səlahiyyət verin!
Dünən, 09:12 |
|
|
|
| • Bir ay sonra şərtlər dəyişir: Əliyev tələbi artıracaq! - GƏLİŞMƏ
Dünən, 09:10 |
|
|
|
| • "Müstəqilliyimizi bərpa etmişik, amma yenə də, Şimal - Quzey küləkləri əsməkdədir...” - Mirmahmud Mirəlioğlu
Dünən, 00:10 |
|
|
|
| • Növbə universitetlərdə: Müəllim və tələbələri nə gözləyir? - AKTUAL
Dünən, 00:05 |
|
|
|
| • NATO-nun Qərb ölkələri, xüsusilə ABŞ Ermənistanı dəstəkləyir - Görünəni odur ki...
Dünən, 00:02 |
|
|
|
| • Azərbaycan Avropa üçün yenə də maraqlı ölkədir - FAKT BUDUR!
18-10-2024, 19:00 |
|
|
|
| • Qadınlar aliment almaq üçün boşanırlar? - AÇIQLAMA
18-10-2024, 18:56 |
|
|
|
| • "Fransanın bunun əksini sübut edəcək heç bir dəlili yoxdur" - REAKSİYA
18-10-2024, 18:23 |
|
|
|
| • Bərzaninin Ankara səfərinin SENSASİON DETALLARI - İrana görə Türkiyə və Azərbaycanla...
18-10-2024, 18:21 |
|
|
|
|
