Əbu-Dabi platforması ideyası İlham Əliyevə aiddir... .....                     Bəylər Əyyubov yenidən Prezidentin yanında .....                     Rusiya Ermənistanı sanksiya ilə cəzalandıra biləcəyi barədə xəbərdar edib .....                     Rusiya hökumətində kadr dəyişiklikləri: Nə baş verir? .....                     Azərbaycan əhalisi ayda 265 manat ərzağa xərcləyib .....                     Putinin göndərdiyi nazir Bakıdan əliboş qayıdıb: Əliyev onu qəbul etməyib .....                     Nəsimidə 21 kiloqramdan çox narkotik dövriyyədən çıxarılıb .....                     Getdikcə azalan SƏNƏT SEVGİSİ .....                     “Hələ jurnalistikanın gələcəyi var” .....                     Mülayim şərq küləyi əsəcək .....                     Rusiyaya işləməyə gedən azərbaycanlı yoxa çıxdı .....                     Məhbus ailələrinin Tolikə qarşı şikayətinə baxılır .....                     İş adı ilə apardılar, müharibəyə göndərdilər .....                     Moskva Paşinyanın yerinə “ağ atlı” oğlan axtarır .....                     “Məxsusi ana rolu yazılsa fikirləşərəm” .....                     "Təzə alınan soyuducu nə tez xarab oldu?" .....                     Rusiyadakı azərbaycanlı milyarderlərlə bağlı ŞOK: .....                     Bakı və İrəvan axır ki, bezdi və Kremlə qarşı birləşdi .....                     İranın Ermənistandakı səfirinin çərənləməsi heç bir məntiqə sığmır .....                     Həbsxanada “3 günlük görüş”də 12 yaşlı qıza necə təcavüz oluna bilərdi? .....                     Zelenski Rusiyanı sərt cavab tədbirləri ilə hədələyib .....                     Azərbaycanda rus bölmələrinin bağlanması gündəmdə deyil .....                     ƏMRULLAYEV RÜŞVƏTXORLARA `STAVKA` EDİR: Boğaza qədər çirkabın içində olsan da olar .....                     “Araz-Naxçıvan” yoldaşlıq görüşündə Türkiyə klubuna böyük hesabla qalib gəldi .....                     Paşinyan hakimiyyəti asanlıqla buraxmayacaq .....                     27 yaşlı coğrafiya müəllimi MÜƏMMALI şəkildə həyatını itirdi .....                     Nazirliyin 8,7 milyonluq tenderini bu şirkət uddu .....                     Kolleclərdə "Müəllimlik" ixtisası üzrə hazırlıq dayandırılıb .....                     Təhsil İdarəsinin pulunu mənimsəyən məktəb direktorunun əmlakı .....                     Amerikasayağı demokratiya: .....                     İrəvanda “Daşnaksütyun”a qarşı əməliyyat aparıldı .....                     Rüfət Manafov “AFB Bank”ın İdarə Heyəti sədrinin müavini təyin edilib .....                     "Aeroflot" Tehrana bütün reyslərini ləğv edib .....                     Sülh sazişinin imzalanmasına mane olan SƏBƏBLƏR .....                     “Ölkəmizin bütün ərazilərində kazino obyektlərinin açılması dövlətimizin müəyyən strateji maraqlarına uyğun gəlmir” .....                     “Leobank” vətəndaşın başına rəsmən OYUN AÇDI... .....                     Yekaterinburqda həbs olunan azərbaycanlılardan birinin işi .....                     “Azərbaycan artıq Ermənistan siyasətinə təsir aləti qazanıb” .....                     Mənzil bazarında manipulyasiya .....                     İranın dərin dövləti Pezeşkianın xəttindən narahatdır .....                 

SABİNA FREYZERDƏN QANQARALDICI PROQNOZ
Tarix: 6-03-2012, 16:38 | Çap et
SABİNA FREYZERDƏN QANQARALDICI PROQNOZ

“YENİ MÜHARİBƏ UZUN VƏ DAĞIDICI OLACAQ”

Beynəlxalq Böhran Qrupunun Avpopa Proqramının direktorunun Turana eksklüziv müsahibəsini təqdim edirik...

Sual: Beynəlxalq Böhran Qrupu bu yaxınlarda Azərbaycanda məcburi köçkünlərin problemləri ilə bağlı geniş məruzə dərc edib. Sizcə, bu kateqoriya insanların ən ciddi problemləri nədir və təşkilatınızın Azərbaycan hökumətinə tövsiyələri nələrdir?

Cavab: Beynəlxalq Böhran Qrupu fevralın 27-də “Azərbaycanda məcburi köçkünlərin problemləri” adlı məruzə dərc edib. Məruzədə deyilir ki, son illər hökumət əhalinin bu qrupuna (təxminən 600 000 nəfər) qayğını xeyli artırıb. Baxmayaraq ki, çoxları hələ də qeyri-sabit yaşayış problemi ilə üz-üzədir, dövlət isə yeni mənzillərin tikilməsinə və maddi yardımın artırılmasına böyük vəsait ayırır. Çadır düşərgələrinin ləğvi dəyişikliklərin mühüm göstəricisi oldu.

Lakin hökumət 100 000-dən çox insan üçün yeni mənzillər tiksə də, bəziləri evlərin və infrastrukturun keyfiyyətinin aşağı olmasından, ictimaiyyətin planlaşdırmada iştirak etməməsindən, torpaq əldə etmək imkanlarının məhdudluğundan və yeni icmalarda iş yerlərinin çatışmazlığından şikayət edirlər.

Məcburi köçkünlər mənzil, xidmətlər məsələləri üzrə qərarların qəbulu, habelə etimadın möhkəmləndirilməsi üzrə tədbirlərin planlaşdırılması prosesinə daha səmərəli inteqrasiya etməlidir.

Məcburi köçkünlərin öz maraqlarını ifadə etmək imkanları məhduddur. Dağlıq Qarabağdan 40000 nəfər Dağlıq Qarabağın Azərbaycanlı İcması adlı ictimai təşkilata daxildir, lakin qurum rəhbərliyi əhali tərəfindən seçilməyib, Dağlıq Qarabağ ətrafında işğal edilmiş rayonlardan olan 560 000 məcburi köçkün burada təmsil edilməyib.

Məcburi köçkünlərin siyasi səsi də zəif olaraq qalır. Təmas xətti boyunca bu kateqoriya şəxslərin və digər vətəndaşların müdafiəsi üçün Azərbaycan hakimiyyəti Ermənistan hökuməti və Dağlıq Qarabağın de-fakto hakimiyyəti ilə ATƏT monitorinqlərinin genişləndirilməsi üzrə razılıq əldə etməli, snayperlərin təmas xəttindən uzaqlaşdırılması haqqında təklifi qəbul etməli, hadisələrin araşdırılması mexanizmini müəyyən etməli, habelə cəbhə xətti yaxınlığında hərbi təlimlərə son qoymalıdır.

Sual: Bir neçə həftə əvvəl Fransa Senatı erməni soyqırımının inkarı haqqında qanun qəbul etdi. Bu qərar Azərbaycanda Fransanın ATƏT-in Minsk Qrupundan çıxarılmasını tələb edən etiraz dalğaları ilə eyni vaxta təsadüf etdi. Necə düşünürsünüz, bundan sonra Fransanın Parisin münaqişənin nizamlanmasında qərəzsiz vasitəçi olduğu haqqında iddiası nə dərəcədə inandırıcıdır?

Azərbaycanın Fransanı ATƏT-in Minsk Qrupundan istisna etmək üçün real addımlar ata biləcəyinə inanırsınız? Bu, Bakının maraqlarına cavab verər?

Cavab: Fransanın Konstitusiya Şurası erməni soyqırımının inkarına görə cəza nəzərdə tutan qanunu ləğv edib, mən isə inanıram ki, bu qanunun qəbulu daha çox Fransanın daxili siyasəti, habelə Fransada 500 000-ə yaxın etnik erməni olması ilə bağlıdır.

Minsk Qrupu artıq 20 ildir fəaliyyət göstərir və zənnimcə, bunun nizamlanma üzrə danışıqlar üçün ən yaxşı format olması məsələsi tamamilə ədalətli və adekvatdır.

Lakin düşünmürəm ki, soyqırımın inkarına görə cəza qanunu Fransanın erməniyönlü və ya Azərbaycanyönlü olması deməkdir. Fransada çox az insan Bakını 1915-ci ilin faciəvi hadisələri ilə əlaqələndirir. Orada hətta azərbaycanlıların türk etnosu ilə hər-hansı əlaqəsi olduğunu belə dərk etməyə bilərlər.

Lakin bu, Parisə Azərbaycanda problemləri həll edilməmiş 600 000 məcburi köçkün olduğunu xatırlatmaq üçün yaxşı fürsətdir.

Məncə ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrlərinin hazırki formatını dəyişmək çox çətin olar. Bu dəyişikliyi kim edər? ATƏT-in hazırki sədri, Minsk qrupunu bütün üzvləri, yoxsa ATƏT-in bütün üzvləri?

İstənilən halda, konsensus əldə ediləcəyi ehtimalı kiçikdir, xüsusən, Bakı və Yerevanın dəstəkləməli olduğu Avropa İttifaqı üzvləri arasında.

Sual: Azərbaycanın və Ermənistanın döyüş hazırlığını necə qiymətləndirirsiniz? Azərbaycan müharibəyə başlasa qalib gələ bilər?

Cavab: Bir il əvvəl Beynəlxalq Böhran Qrupu “Ermənistan və Azərbaycan – müharibənin qarşısının alınması” adlı məruzə dərc edib. Burada biz təsadüfi gərginləşmə mümkünlüyü barədə xəbərdarlıq etmişdik, belə ki, hər iki ölkə qızğın şəkildə silahlanır, cəbhədə qarşıdurmaların gərginləşməsində iştirak edir, hərbi ritorikadan istifadə edir.

Azərbaycanda və Ermənistanda tezliklə qələbə əldə edə biləcəklərini düşünən qüvvələr var. Amma bizim məruzədə deyilir ki, istənilən müharibə uzun və ağır olacaq.

Azərbaycanın silahlı qüvvələri 95 000, Ermənistan və Dağlı Qarabağın isə 70 000 nəfərdən ibarətdir.

Tərəflərin arsenalları getdikcə daha öldürücü, uzunmüddətli müharibəyə tab gətirmək iqtidarında olur. Bu arsenallar iri yaşayış məntəqələrini, həyati əhəmiyyət kəsb edən infrastrukturu və kommunikasiyaları məhv etməyə imkan verir.

Azərbaycan üçün əsas problem erməni qoşunlarının taktiki üstünlüyə malik olmasıdır, belə ki, Dağlıq Qarabağ ətrafındakı yüksəkliklərin böyük hissəsinə nəzarət edir. Füzuli və Cəbrayıldan kənarda istənilən hücum mürəkkəb dağ relyefində ağır döyüş olacaq və Azərbaycan qüvvəsinə və silahlarına görə, ən az üç dəfə üstünlüyə malik olmalıdır.

Sual: Bu halda böyük dövlətlərin – Rusiya, ABŞ, Türkiyə və İranın hansı rolu ola bilər? Onlardan hansı və niyə bu və ya digər tərəfi dəstəkləyəcək (dəstəkləsə)?

Cavab: Regional dövlətlərin müharibəyə cəlb edilməsi tamamilə mümkündür, baxmayaraq ki, Rusiya və Türkiyə hazırda yaxın strateji müttəfiqlərdir.

Ermənistan, çox güman ki, Rusiyanın KTMT çərçivəsində öhdəliklərinə istinad edərək, onun hərbi müdaxiləsini təmin etməyə çalışacaq. Rusların birbaşa hərbi iştirakı haqqında danışmaq çətin olardı. Lakin Gümridə Rusiya hərbi bazası haqqında saziş 2010-cu ilin avqustunda dəyişdirilib. İmzalanmış sənədə Ermənistanın təhlükəsizliyinə ümumi hədələrə qarşı təhlükəsizlik zəmanəti daxildir və Qarabağ münaqişəsi bərpa edildiyi halda Moskvanın hərbi öhdəliklərini tam izah etmir.

16 avqust 2010-cu ildə Rusiya-Ermənistan hərbi sazişinin yenilənməsindən bir gün öncə Türkiyə və Azərbaycan strateji tərəfdaşlıq və ölkələrdən birinə hərbi hücum və ya “təcavüz” olduğu halda “bütün imkanlardan istifadə etməklə” bir-birinə dəstək göstərilməsini nəzərdə tutan qarşılıqlı yardım haqqında müqavilə imzalayıblar.

ABŞ və Aİ-nin bilavasitə cəlb ediləcəyinə inanmıram, amma hərbi əməliyyatların bərpası ABŞ və Aİ-nin energetika, enerji daşıyıcılarının Avropaya nəqli üçün alternativ mənbə və tranzit marşrutları qismində Cənubi Qafqazın inkişafı sahəsində maraqlarını ciddi şəkildə sarsıda bilər.

Tammiqyaslı müharibə Qafqaz dəhlizini təhlükə altına qoyacaq. NATO hərbi nəqliyyat aviasiyasının Mərkəzi Asiyadakı bazalara bütün uçuşlarının təxminən 70%-i bu dəhlizin hava məkanından keçir. Əfqanıstana alternativ quru yolu marşrutu da Azərbaycandan keçir.

Sual: Ermənilərin və Azərbaycanlıların münaqişəni sülh yolu ilə həll edə biləcəyinə inanırsınız? Əgər bu mümkündürsə, 20 ildir niyə alınmır?

Münaqişənin həlli üzrə təməl prinsiplərin qəbuluna mane olan əsas səbəb nədir? Bakının Qarabağda referenduma razılaşa biləcəyinə inanırsınız?

Cavab: Hesab edirəm ki, Ermənistan və Azərbaycan üçün təməl prinsiplər münaqişənin həllində irəliləyiş əldə etmək üçün əla plandır. Amma tərəflər arasında bütün səviyyələrdə - prezidentlərdən sadə insanlara qədər etimadsızlıq olduğu aydındır. Bu, təməl prinsiplər haqqında saziş əldə edilməsini daha da çətinləşdirir, belə ki, münaqişənin dərhal həllini deyil, uzunmüddətli qayıtma, bərpa və normallaşma prosesi nəzərdə tutur.

Tərəflər yavaş gedən proqresdən 10 il, 20 il sonra da olsa Dağlıq Qarabağın yekun statusu haqqında razılıq əldə edə biləcəklərinə inanmalıdırlar. Bu prosesə başlamaq üçün onların etimada ehtiyacı var. Beynəlxalq ictimaiyyət gəlib hansısa qərar təqdim edə bilməz.

Hazırda Ermənistan və Azərbaycan Dağlıq Qarabağın gələcək statusu haqqında razılıq əldə edə bilmir. Ermənilər, əlbəttə ki, müstəqil Dağlıq Qarabağ üçün aydın gələcək istəyir (ətrafında işğal edilmiş ərazilərinin bir hissəsinin əvəzində), Bakı isə Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın tərkib hissəsi olaraq qalmalı olduğunu hesab edir.

Təməl prinsiplər statusla bağlı istənilən qərarı ləngitməyə çalışır, amma hər iki tərəf daim status haqqında nə isə daxil etməyə və öz mövqeyini təmin etməyə çalışır.

Azərbaycan Dağlıq Qarabağın statusu haqqında səsverməyə razılaşa biləcəyini güman edərək müxtəlif ifadələrdən istifadə edib. Problem referendum və ya səsvermə anlayışında deyil. Problem detallardadır: hansı sualın veriləcəyində, səsvermənin harada keçiriləcəyində, kimin səs verəcəyində, Dağlıq Qarabağdakı səsvermədən sonra Azərbaycanda onu təsdiq edəcək səsvermə keçirilib-keçirilməyəcəyindədir.

Sual: ATƏT-in Minsk Qrupunun yerinə beynəlxalq vasitəçilərin yeni formatının yaradılması haqqında təkliflərlə bağlı nə düşünürsünüz?

Cavab: Bir az əvvəl də dediyim kimi, Minsk Qrupunun yaradılmasından 20 il sonra onun səmərəli olub-olmadığını soruşmaq məntiqlidir.

Aydındır ki, o, daha şəffaf olmalı və tərəflər arasında etimadı artırmaq üçün daha çox şey etməlidir. Bu o deməkdir ki, bütün mexanizm dəyişdirilməlidir? Ola bilər.

Amma ən iri regional dövlətləri – Rusiya, ABŞ və Fransa vasitəsilə Aİ-ni kim əvəz edə bilər?

Bu sual Beynəlxalq Böhran Qrupunun gələcək məruzəsinin mövzusu olacaq.










 
Sorğu

Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?

Şirkət-Xidmət
   
Xəbər lenti
                                                 
Əbu-Dabi platforması ideyası İlham Əliyevə aiddir... - SÖZSÜZ Kİ...
Bu gün, 13:08
Bəylər Əyyubov yenidən Prezidentin yanında - FOTO
Bu gün, 13:05
Rusiya Ermənistanı sanksiya ilə cəzalandıra biləcəyi barədə xəbərdar edib - KİV
Bu gün, 13:01
Rusiya hökumətində kadr dəyişiklikləri: Nə baş verir? - ŞƏRH
Bu gün, 12:55
Azərbaycan əhalisi ayda 265 manat ərzağa xərcləyib
Bu gün, 12:54
Putinin göndərdiyi nazir Bakıdan əliboş qayıdıb: Əliyev onu qəbul etməyib - “VÇK-OQPU”
Bu gün, 12:44
Nəsimidə 21 kiloqramdan çox narkotik dövriyyədən çıxarılıb - VİDEO
Bu gün, 12:41
Getdikcə azalan SƏNƏT SEVGİSİ - “Televizorda görürlər, elə bilirlər...”
Bu gün, 12:30
“Hələ jurnalistikanın gələcəyi var” - Yadigar Məmmədli
Bu gün, 12:25
Mülayim şərq küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:21
Rusiyaya işləməyə gedən azərbaycanlı yoxa çıxdı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:20
Məhbus ailələrinin Tolikə qarşı şikayətinə baxılır - Məhkəmə qapalı keçirilir
Bu gün, 12:17
İş adı ilə apardılar, müharibəyə göndərdilər – Goranboy sakininin şok taleyi
Bu gün, 12:15
Moskva Paşinyanın yerinə “ağ atlı” oğlan axtarır - Qara əbalı keşiş İŞƏ YARAMADI...
Bu gün, 12:10
“Məxsusi ana rolu yazılsa fikirləşərəm” - Şəfiqə Məmmədova niyə filmlərdə çəkilmir?
Bu gün, 12:07
"Təzə alınan soyuducu nə tez xarab oldu?" - AXI NİYƏ?
Bu gün, 12:04
Rusiyadakı azərbaycanlı milyarderlərlə bağlı ŞOK: -Kreml 12 il əvvəlki “silaha” əl atır?
Bu gün, 11:52
Bakı və İrəvan axır ki, bezdi və Kremlə qarşı birləşdi - “Hill”
Bu gün, 11:49
İranın Ermənistandakı səfirinin çərənləməsi heç bir məntiqə sığmır - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 11:42
Həbsxanada “3 günlük görüş”də 12 yaşlı qıza necə təcavüz oluna bilərdi? -Hər kəsi dəhşətə gətirən fakt
Bu gün, 11:39
Zelenski Rusiyanı sərt cavab tədbirləri ilə hədələyib
Bu gün, 11:37
Azərbaycanda rus bölmələrinin bağlanması gündəmdə deyil - Nazir
Bu gün, 11:35
ƏMRULLAYEV RÜŞVƏTXORLARA `STAVKA` EDİR: Boğaza qədər çirkabın içində olsan da olar - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 11:31
“Araz-Naxçıvan” yoldaşlıq görüşündə Türkiyə klubuna böyük hesabla qalib gəldi
Bu gün, 11:18
Paşinyan hakimiyyəti asanlıqla buraxmayacaq - ÇÜNKİ
Bu gün, 11:14
27 yaşlı coğrafiya müəllimi MÜƏMMALI şəkildə həyatını itirdi – SENSASİON FAKTLAR
Bu gün, 11:11
Nazirliyin 8,7 milyonluq tenderini bu şirkət uddu - DETALLAR
Bu gün, 11:09
Kolleclərdə "Müəllimlik" ixtisası üzrə hazırlıq dayandırılıb
Bu gün, 11:07
Təhsil İdarəsinin pulunu mənimsəyən məktəb direktorunun əmlakı MÜSADİRƏ OLUNDU
Bu gün, 11:00
Amerikasayağı demokratiya: - Görün ABŞ bu xanıma nəyə görə sanksiya tətbiq edib
Bu gün, 10:58
İrəvanda “Daşnaksütyun”a qarşı əməliyyat aparıldı
Bu gün, 10:47
Rüfət Manafov “AFB Bank”ın İdarə Heyəti sədrinin müavini təyin edilib - DOSYE
Bu gün, 10:46
"Aeroflot" Tehrana bütün reyslərini ləğv edib
Bu gün, 10:40
Sülh sazişinin imzalanmasına mane olan SƏBƏBLƏR – Erməni blogerdən SENSASİON AÇIQLAMA
Bu gün, 10:31
“Ölkəmizin bütün ərazilərində kazino obyektlərinin açılması dövlətimizin müəyyən strateji maraqlarına uyğun gəlmir” - deputat
Bu gün, 10:24
“Leobank” vətəndaşın başına rəsmən OYUN AÇDI... - "Kartdakı pulu nağdlaşdırsaydım, nə edəcəkdiniz?"
Bu gün, 10:22
Yekaterinburqda həbs olunan azərbaycanlılardan birinin işi aşağı instansiya məhkəməsinə qaytarılıb
Bu gün, 10:17
“Azərbaycan artıq Ermənistan siyasətinə təsir aləti qazanıb” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 10:15
Mənzil bazarında manipulyasiya - Qiymətlər niyə şişirdilir...
Bu gün, 10:14
İranın dərin dövləti Pezeşkianın xəttindən narahatdır - FAKT BUDUR!
Bu gün, 10:12
Rubio Lavrovala görüşmək istəyir - “Reuters”
Bu gün, 10:08
Yeni rəis Rəşad Əhmədov məhkumları incidir - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 10:06
Elvin Məmmədzadəyə yeni vəzifə VERİLDİ - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 09:58
Ramiz Mehdiyevin bankılnda rəhbərlik dəyişir - TOPLANTI OLACAQ
Bu gün, 09:38
İqtisadiyyat və Humanitar Kollecdə yeni təyinatlar olub - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 09:28
Yekaterinburqda saxlanılan Ayaz Səfərovun apellyasiya şikayəti təmin edilməyib
Bu gün, 09:26
Ağdərədə 46 yaşlı kişi mal-qara otaran zaman minaya düşüb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:23
Ruslar miqrant bazarını görün, kimlərin hesabına doldurur... - İlk yerləşim yeri isə...
Bu gün, 09:13
Dövlət Departamentində Qarabağ müzakirəsi - Bakıdan reaksiya
Bu gün, 09:00
Rabitəsi keyfiyyətsiz olan AZERCELL-in özü ilə də əlaqə müşkülə dönüb... - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 08:54
Şirkət-Xidmət
 
 
Dia.az © 2010 - 2014
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
Bizimlə Əlaqə : Tel - 055-560-77-49, 077-271-11-33 E-mail : [email protected]
Designed by Daraaz.net
�������@Mail.ru