"RUSİYADA İNQİLAB OLA BİLƏR"
Tarix: 21-01-2012, 14:20 | Çap et
"ERMƏNİSTAN DAHA GÜCLÜ DÖVLƏTİN "AĞUŞUNA ATILACAQ"
Rusiyada baş verən son olaylar dünya ictimaiyyəti, eləcə də analitiklər tərəfindən diqqətlə müşahidə edilməkdədir. Şimal qonşumuzda baş verən proseslərlə bağlı ən müxtəlif şərhlər verilir. Cərəyan edən hadisələrin nəticələri ilə bağlı çeşidli proqnozlar verilir.
Rusiyadakı proseslər Azərbaycanda da diqqət və narahatlıqla izlənilməkdə, orada başverənləri Azərbaycana da ciddi təsirlərinin olacağı iddia olunmaqdadır.
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, Bakı Dövlət Univesitetin tarix fakültəsinin dosenti, tarixçi Kərəm Məmmədov da hesab edir ki, arıtq Rusiyada ciddi dəyişikliklər üçün zəmin yetişib.
- Kərəm müəllim, Rusiyada baş verən son hadisələri təhlil edən bir sıra analitiklər hesab edirlər ki, Rusiya inqilabi proseslərə hamilədir. Siz necə düşünürsünüz?
- Bu hadisələrə qiymət vermək üçün ilk öncə tarixi prosesə nəzər salmaq lazımdır. Təhkimçilik hüququnun uzun müddət mövcud olduğu ölkələrdə həmişə "insaflı monarx" obrazı yaradılır. Rusiyada təhkimçilik 1497-1861-ci illərdə mövcud olmuşdur. 1861 - ci ildə II Aleksandr kəndlilərə azadlıq "əta" elədi. Rusiya tarixinə nəzər salsaq, əraziləri ildən ilə astronomik sürətlə "şişən" bu ölkədə tarixi boyu 3 dəfə kəndli çıxışı (İvan Bolotnikov, Stepan Razin və Yemelyan Puqaçov), 1 dəfə zadəganların (dekabristlər) çıxışı, 2 dəfə isə burjua-demokratik inqilabı baş verib. Kəndli çıxışlarının sonuncusu və zadəganların məhz "ədalətli monarx" uğrunda aparılırdı. İlk burjua-demokratik inqilabı (1905-1907) da elə "ədalətli monarx"a inamın sarsılması ilə başladı. Yəni keşiş Qaponun fitvası ilə ac-yalavac fəhlələr "çar ata"larından xahişə gedərkən" gülləbaran edildilər. I Nikolay öz siyasətini yumşaltmağa məcbur olaraq dumaların çağrılmasına icazə verdi. Əslində isə inqilabın əsas səbəbi Rusiyanın özünün ən kiçik quberniyası boyda olan Yaponiyaya qarşı müharibədə uduzması idi.
Hər iki halda Rusiya çarının sərt siyasətlərini yumşaltmalarına 1853-56-cı illərdə Krım savaşında və 1904-1905 rud-yapon savaşında uduzması xeyli təsir göstərmişdi.
Hazırda da Rusiyanın xarici siyasətdə dalbadal məğlubiyyətləri - Avropadan çıxdaş edilməsi, Yaxın Şərqdə İraq və Liviya (Libi) kimi müttəfiqlərini itirməsi, İrana gerçək yardım edə bilməməsi, Qafqazlarda ən kiçik quberniyasından bir neçə dəfə kiçik olan Gürcüstana qarşı yeritdiyi yarıtmaz siyasət onu get-gedə cılızlaşdırır. Bu isə əslində "velikorus" şovinizminin körüklənməsinə səbəb olur. Rusiyada baş verə bilcək "inqilab"ın əsas səbəbi bu ola bilər.
- Siyasi şərhçilər açıqlamaların əgər bu ölkədə dəyişikliklər baş verərsə, muxtar vilayətlərdə mərkəzdənqaçma meylləri güclənəcəyini qeyd edirlər. Rusiyanı bu vəziyyət gözləyirmi?
- Şimali Qafqaz istisna olmaqla Rusiyada hazırda hər hansı etnik zəmində qarşıdurma mövcud olmadığından onun muxtar qurumlarında mərkəzdənqaçma meylləri olmayacaq. Hakimiyyət dəyişikliyi baş versə, sadəcə bölgələrdə Moskvada hakimiyyətə gələn qüvvələrin nümayəndələri təmsil olunacaq.
- Kərəm müəllim, ümumiyyətlə, Rusiyada demokratik proses dalğası başlasa, Cənubi Qafqaz bölgəsinə hansısa bir formada təsir edə bilərmi?
- Cənubi Qafqaza gəldikdə isə onun buradakı yeganə dayağı olan Ermənistan Rusiya zəiflədiyi halda məmnuniyyətlə daha güclü bir dövlətin "ağuşuna atılacaq". Bununla bağlı 1990-cı ildə Leninqradda oxuyarkən bir rus dostumla etdiyim zarafat yadıma düşdü. O vaxt rus dostuma demişdim: "Rus ayısı pəncələrini Qafqaz, Orta Asiya və Baltikyanı ölkələrinin qanına bulamaqdansa niyə bu pəncələri ilə öz bit basmış dərisini qaşımır? O isə mənə Bulqakovun sözü ilə cavab vermişdi: "1917-ci ildə ruslar taxtdan çarı yıxdılar, Lakin beyinlərindəki çar yıxılmadıqca ruslar demokratiya nə olduğunu bilməyəcəklər".


|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Həyasızlığın pik həddi və ya Moskalkovanın absurd ittihamları
Bu gün, 17:25 |
|
|
|
• Məhkəmə dövlətə 3 milyondan çox borcu olan iki şirkət rəhbərinə niyə şərti cəza verdi? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:19 |
|
|
|
• Bu universitetin prorektoru vəzifəsindən azad olundu - FOTO
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
• "Balaəli özünə pullu sponsor axtarır" - Yaşar Qafanlı
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
• Ruslar etiraf etdilər: - Dərman almağa pul tapa bilmirik
Bu gün, 17:08 |
|
|
|
• "Mənim pulum 1 il orada qaldı, axırda 4 manat 20 qəpik pul verdilər..." - ÖZBAŞINALIQ...
Bu gün, 17:00 |
|
|
|
• “Sinəsini açana Xalq artisti adı verirlər” – Tanınmış sənətkardan qalmaqallı açıqlama
Bu gün, 16:50 |
|
|
|
• SİYASƏT VƏ BİZNES ARASINDA "KÖLGƏ" FİQUR... - Və ya güclü, amma "səssiz" OLİQARX
Bu gün, 16:46 |
|
|
|
• “Atam öz əcəli ilə ölməyib, intihar edib” - Məktub üzə çıxdı
Bu gün, 16:42 |
|
|
|
• Masallıda 24 yaşlı oğlan xalası qızı ilə münasibətdə oldu: anası və atasına isə... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:36 |
|
|
|
• Yusif İmanovdan qalmaqallı açıqlama: - "Mənə qarşı ayrıseçkilik edildi"
Bu gün, 16:33 |
|
|
|
• Süleyman Mikayılov səyyar görüş keçirdi
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
• “Şərurlu İsfəndiyar” 5 milyonluq işlə maraqlanmır - “Vallah, mənə heç nə deməyiblər”
Bu gün, 16:18 |
|
|
|
• İrəvan Zəngəzur dəhlizinə ABŞ-nin nəzarətini istisna etmir - VİDEO
Bu gün, 16:16 |
|
|
|
• Çörəyin qiyməti ucuzlaşır? – AÇIQLAMA
Bu gün, 16:12 |
|
|
|
• Bəzi apteklərdəki əczaçılarla market satıcılarıın bilik səviyyəsində fərq yoxdur -Pediatrdan sərt tənqid
Bu gün, 16:09 |
|
|
|
• Lukaşenkoya etdiklərimiz HARAMI OLSUN... - HƏR HALDA...
Bu gün, 16:03 |
|
|
|
• Ağdam Sənaye Parkında yeni şirkət - Dəmir qapı istehsal edəcək
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
• AMB “Xalq Sığorta” və “Azərbaycan Sənaye Sığorta”ya məcburi sərəncam verib
Bu gün, 15:50 |
|
|
|
• Məsud Pezeşkiana hücumlar - İran hakimiyyətinin köhnə prinsipləri
Bu gün, 15:41 |
|
|
|
• 15 mini icra başçısının sürücüsünə vermək adı ilə aldı - Sahibkarın başına iş gəldi
Bu gün, 15:36 |
|
|
|
• Xalq artistinə qarşı külli miqdarda DƏLƏDUZLUQ: - evini satmağa məcbur oldu
Bu gün, 15:35 |
|
|
|
• "DEDİ Kİ, OĞLUN MƏNİM ÜÇÜN QAZİ OLMAYIB..." - Astara sakini oğluna əlillik dərəcəsi verilməməsindən şikayətçidir
Bu gün, 15:19 |
|
|
|
• Qadın verdiyi 20 min borcu istədi, şantaj edildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:16 |
|
|
|
• Putinin danışan dilindən sərt açıqlamalar
Bu gün, 15:14 |
|
|
|
• “JOBS” MMC dələduzluqda İTTİHAM OLUNUR - VİDEO
Bu gün, 15:10 |
|
|
|
• ŞƏHİD BACISININ TORPAĞI ZƏBT EDİLİB - Qusar sakini Pirverdiyevin qohumlarını ittiham edir
Bu gün, 15:07 |
|
|
|
• Vasitəçilər olmadan belə bir görüşün baş tutması böyük əhəmiyyətə malikdir - Sərdar Cəlaloğlu
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
• Qalmaqallı imtahanda qalmaqallı SON
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
• Milyardlarla vəsait Azərbaycandan xaricə belə çıxarılır – Ruslar və yəhudilər…
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
• “Veysəloğlu”nun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTO
Bu gün, 13:50 |
|
|
|
• Azərbaycanlı biznesmenlərdən rüşvət alan polis rəisləri kimdir? - ŞOK TƏFƏRRÜATLAR
Bu gün, 13:42 |
|
|
|
• Bakı və İrəvan sülh sazişini mümkün qədər tez imzalamalıdır - Aİ
Bu gün, 13:39 |
|
|
|
• “Uşaqlarım da ondan qorxurdu”: İllərdir ərindən şiddət görən qadın ölümdən xilas oldu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:23 |
|
|
|
• Daşnaklar Paşinyan üçün təhlükəyə çevrilib - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
• Tramp düyməyə basdı: Üç ölkə Moskva və Tehrana görə hədəfdə – İrəvandan sürpriz rol
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
• 3 ölkə B-52 və qırıcıların iştirakı ilə təlim keçirdi
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
• Azərbaycanda orta aylıq əməkhaqqı 1095 manatdır – Rəsmi
Bu gün, 12:55 |
|
|
|
• Məktəblərin yüksəksürətli internetlə təmin olunmasına 2,4 milyon - SƏRF OLUNACAQ
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
• 85 yaşlı direktor aylardır ki, işı çıxmır - İLGİNC
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
• "Oğullarım əcnəbi xanımla ailə qurublar"
Bu gün, 12:32 |
|
|
|
• "Danone" ləğv olunur
Bu gün, 12:29 |
|
|
|
• "Rusiya Azərbaycan-Ermənistan sülh prosesindən kənarda qalıb, amma..." - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
• Türkiyə təkcə özünün yox... regionun da ŞƏKLİNİ DƏYİŞİR... - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
• Havanın yağmursuz olacağı gözlənilir - belə deyirlər...
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
• ABSURD DALINCA ABSURD: nəqliyyatçıya maliyyə işləri həvalə olunur... - "Azəriqaz" şefi "GÜL VURUR"...
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
• “Qulp”un Aşıq Yediyarının səhhətində ciddi problem yaranıb
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
• Mehdiabadı KİM XARABA QOYUR? - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
• Ermənistanda Rusiya bazasının güllələnən hərbçisi xəstəxanaya yerləşdirilib
Bu gün, 11:49 |
|
|
|
• Agentliyin 9 ölkədə tədbir keçirmək planı baş tutmadı - TENDER LƏĞV EDİLDİ
Bu gün, 11:44 |
|
|
|
|