"RUSİYADA İNQİLAB OLA BİLƏR"
Tarix: 21-01-2012, 14:20 | Çap et
 "ERMƏNİSTAN DAHA GÜCLÜ DÖVLƏTİN "AĞUŞUNA ATILACAQ"
Rusiyada baş verən son olaylar dünya ictimaiyyəti, eləcə də analitiklər tərəfindən diqqətlə müşahidə edilməkdədir. Şimal qonşumuzda baş verən proseslərlə bağlı ən müxtəlif şərhlər verilir. Cərəyan edən hadisələrin nəticələri ilə bağlı çeşidli proqnozlar verilir.
Rusiyadakı proseslər Azərbaycanda da diqqət və narahatlıqla izlənilməkdə, orada başverənləri Azərbaycana da ciddi təsirlərinin olacağı iddia olunmaqdadır.
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, Bakı Dövlət Univesitetin tarix fakültəsinin dosenti, tarixçi Kərəm Məmmədov da hesab edir ki, arıtq Rusiyada ciddi dəyişikliklər üçün zəmin yetişib.
- Kərəm müəllim, Rusiyada baş verən son hadisələri təhlil edən bir sıra analitiklər hesab edirlər ki, Rusiya inqilabi proseslərə hamilədir. Siz necə düşünürsünüz?
- Bu hadisələrə qiymət vermək üçün ilk öncə tarixi prosesə nəzər salmaq lazımdır. Təhkimçilik hüququnun uzun müddət mövcud olduğu ölkələrdə həmişə "insaflı monarx" obrazı yaradılır. Rusiyada təhkimçilik 1497-1861-ci illərdə mövcud olmuşdur. 1861 - ci ildə II Aleksandr kəndlilərə azadlıq "əta" elədi. Rusiya tarixinə nəzər salsaq, əraziləri ildən ilə astronomik sürətlə "şişən" bu ölkədə tarixi boyu 3 dəfə kəndli çıxışı (İvan Bolotnikov, Stepan Razin və Yemelyan Puqaçov), 1 dəfə zadəganların (dekabristlər) çıxışı, 2 dəfə isə burjua-demokratik inqilabı baş verib. Kəndli çıxışlarının sonuncusu və zadəganların məhz "ədalətli monarx" uğrunda aparılırdı. İlk burjua-demokratik inqilabı (1905-1907) da elə "ədalətli monarx"a inamın sarsılması ilə başladı. Yəni keşiş Qaponun fitvası ilə ac-yalavac fəhlələr "çar ata"larından xahişə gedərkən" gülləbaran edildilər. I Nikolay öz siyasətini yumşaltmağa məcbur olaraq dumaların çağrılmasına icazə verdi. Əslində isə inqilabın əsas səbəbi Rusiyanın özünün ən kiçik quberniyası boyda olan Yaponiyaya qarşı müharibədə uduzması idi.
Hər iki halda Rusiya çarının sərt siyasətlərini yumşaltmalarına 1853-56-cı illərdə Krım savaşında və 1904-1905 rud-yapon savaşında uduzması xeyli təsir göstərmişdi.
Hazırda da Rusiyanın xarici siyasətdə dalbadal məğlubiyyətləri - Avropadan çıxdaş edilməsi, Yaxın Şərqdə İraq və Liviya (Libi) kimi müttəfiqlərini itirməsi, İrana gerçək yardım edə bilməməsi, Qafqazlarda ən kiçik quberniyasından bir neçə dəfə kiçik olan Gürcüstana qarşı yeritdiyi yarıtmaz siyasət onu get-gedə cılızlaşdırır. Bu isə əslində "velikorus" şovinizminin körüklənməsinə səbəb olur. Rusiyada baş verə bilcək "inqilab"ın əsas səbəbi bu ola bilər.
- Siyasi şərhçilər açıqlamaların əgər bu ölkədə dəyişikliklər baş verərsə, muxtar vilayətlərdə mərkəzdənqaçma meylləri güclənəcəyini qeyd edirlər. Rusiyanı bu vəziyyət gözləyirmi?
- Şimali Qafqaz istisna olmaqla Rusiyada hazırda hər hansı etnik zəmində qarşıdurma mövcud olmadığından onun muxtar qurumlarında mərkəzdənqaçma meylləri olmayacaq. Hakimiyyət dəyişikliyi baş versə, sadəcə bölgələrdə Moskvada hakimiyyətə gələn qüvvələrin nümayəndələri təmsil olunacaq.
- Kərəm müəllim, ümumiyyətlə, Rusiyada demokratik proses dalğası başlasa, Cənubi Qafqaz bölgəsinə hansısa bir formada təsir edə bilərmi?
- Cənubi Qafqaza gəldikdə isə onun buradakı yeganə dayağı olan Ermənistan Rusiya zəiflədiyi halda məmnuniyyətlə daha güclü bir dövlətin "ağuşuna atılacaq". Bununla bağlı 1990-cı ildə Leninqradda oxuyarkən bir rus dostumla etdiyim zarafat yadıma düşdü. O vaxt rus dostuma demişdim: "Rus ayısı pəncələrini Qafqaz, Orta Asiya və Baltikyanı ölkələrinin qanına bulamaqdansa niyə bu pəncələri ilə öz bit basmış dərisini qaşımır? O isə mənə Bulqakovun sözü ilə cavab vermişdi: "1917-ci ildə ruslar taxtdan çarı yıxdılar, Lakin beyinlərindəki çar yıxılmadıqca ruslar demokratiya nə olduğunu bilməyəcəklər".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "Müstəqilliyimizi bərpa etmişik, amma yenə də, Şimal - Quzey küləkləri əsməkdədir...” - Mirmahmud Mirəlioğlu
Bu gün, 00:10 |
|
|
|
| • Növbə universitetlərdə: Müəllim və tələbələri nə gözləyir? - AKTUAL
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • NATO-nun Qərb ölkələri, xüsusilə ABŞ Ermənistanı dəstəkləyir - Görünəni odur ki...
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Azərbaycan Avropa üçün yenə də maraqlı ölkədir - FAKT BUDUR!
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Qadınlar aliment almaq üçün boşanırlar? - AÇIQLAMA
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • "Fransanın bunun əksini sübut edəcək heç bir dəlili yoxdur" - REAKSİYA
Dünən, 18:23 |
|
|
|
| • Bərzaninin Ankara səfərinin SENSASİON DETALLARI - İrana görə Türkiyə və Azərbaycanla...
Dünən, 18:21 |
|
|
|
| • Özəl neft-qaz şirkətinin rəhbərliyinə təyinat - DOSYE
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • ARDNF-nin aktivləri 62 milyard dollara yaxınlaşır
Dünən, 18:02 |
|
|
|
| • Avtoritetlərin "sxodka"sında iştirak edən saxlanıldı - FOTO
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Məhkəmə qapılarında jurnalistləri tapdalayanlar - AXI NİYƏ?
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Qərbi Azərbaycanlıların qaçqınlıq statusu yenidən bərpa oluna bilərmi? - AKTUAL
Dünən, 17:46 |
|
|
|
| • Ermənistanın sülh blefi: - COP29-a qədər referendum keçirə biləcək?
Dünən, 17:43 |
|
|
|
| • Bir qrup energetik təltif edilib - SƏRƏNCAM
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • Bakı ora doğru irəliləyir, İrəvan yatıb: fəlakət olacaq! – Zurabyan
Dünən, 17:40 |
|
|
|
| • “Nar” Gəncədə tələbələr üçün mobil rabitə laboratoriyası təsis etdi - FOTO
Dünən, 17:37 |
|
|
|
| • Taksilərdə gediş haqqı 1 manat bahalaşıb – Rəsmi
Dünən, 17:30 |
|
|
|
| • Tanınmış müğənni ilə bəstəkar arasında mahnı QALMAQALI
Dünən, 17:26 |
|
|
|
| • QARABAĞ QAZİSİ KÜÇƏLƏRDƏ GECƏLƏYİR – “Öz səhvim ucbatından “bomj” həyatı yaşayıram”
Dünən, 17:22 |
|
|
|
| • Nəsimi rayonunda “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” çərçivəsində ağacəkmə aksiyası keçirilib
Dünən, 17:16 |
|
|
|
| • Abşeron rayonunda “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” çərçivəsində silsilə ağacəkmə aksiyaları keçirilir
Dünən, 17:13 |
|
|
|
| • Vəzifəyə gedəcəyinə inandı, prorektor vəzifəsindən imtina etdi - Vəzifəli şəxslər necə aldadılıb?
Dünən, 16:32 |
|
|
|
| • İLGİNC: Naxçıvanda aqrar sahə ilə bağlı müzakirələrə nazir əvəzi buraxılmadı – ŞOK SƏBƏB
Dünən, 16:28 |
|
|
|
| • Hövsanda həftələrdir daşınmayan tullantılar niyə məsələ ictimailəşəndən sonra yığışdırıldı?
Dünən, 16:25 |
|
|
|
| • Hesablama Palatası AMEA-nın İşlər İdarəsi ilə bağlı Baş Prokurorluğa müraciət edib
Dünən, 16:23 |
|
|
|
| • Audiovizual Şuranın növbəti iclası keçirilib, 4 yeni lisenziya verilib
Dünən, 16:21 |
|
|
|
| • “FAZİL MƏMMƏDOV DÖVRÜ” QAYIDIR? - Kiçik sahibkarlara qarşı kütləvi yoxlamalar nə ilə bağlıdır?
Dünən, 16:18 |
|
|
|
| • Şirvanda 18 oktyabr - Müstəqilliyin Bərpası Gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib - FOTO
Dünən, 16:13 |
|
|
|
| • “Bizə təşəkkür etmək əvəzinə tənqid edirlər” - Səyyad Aran
Dünən, 16:03 |
|
|
|
| • Aİ səfiri Gürcüstanı hədələdi: - "Hər şeyi itirə bilərsiniz!"
Dünən, 16:00 |
|
|
|
| • Gələn ildən İranla sərhəddəki keçid məntəqəsinə nəzarət Ermənistana keçəcək - Mirzoyan
Dünən, 15:54 |
|
|
|
| • VP-nin Azərbaycana hücumu: Bakıda 23 məşhur “erməni xadim” var? – Gizlinlər
Dünən, 15:47 |
|
|
|
| • Türkiyənin Cənubi Qafqaz planı: - Ermənistan Zəngəzur dəhlizini aça bilər?
Dünən, 15:44 |
|
|
|
| • “Unibank”ın səhmdarlarının növbədənkənar yığıncağı çağırıldı
Dünən, 15:37 |
|
|
|
| • Qızıl yenə bahalaşacaq: - dünyadakı qiymət artımının Azərbaycan bazarına təsiri varmı?
Dünən, 15:34 |
|
|
|
| • Türkiyə ilə Gümrü-Qars dəmir yolunun texniki imkanlarını qiymətləndirəcəyik - Ermənistan XİN rəhbəri
Dünən, 15:31 |
|
|
|
| • Fuad Nəcəfli gələndən Naxçıvan GERİYƏ GEDİR... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Dünən, 15:29 |
|
|
|
| • Nazir Salyana rəis təyin etdi - ƏMR
Dünən, 15:23 |
|
|
|
| • “Aztelekom”un rəhbəri dəyişdi - BUNDAN SONRA...
Dünən, 15:22 |
|
|
|
| • Mərkəzi Univermaqda qızıl satmaq istəyən qadınların başına iş gəldi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:20 |
|
|
|
| • Süleyman Mikayılov ağacəkmə aksiyasında
Dünən, 15:19 |
|
|
|
| • Azərbaycan və İtaliya arasında "Qərargah danışıqları" keçirilib
Dünən, 15:14 |
|
|
|
| • “RR Constructions” tikinti şirkəti sakinləri evindən küçəyə atır - QƏRAR VERİLƏCƏK
Dünən, 15:00 |
|
|
|
| • “Unibank” şikayətçinin kart problemini həll edə bilmir - FOTO
Dünən, 14:02 |
|
|
|
| • Parklanma və cərimə pulları hara gedir? - AYNA hesabat verməlidir
Dünən, 14:00 |
|
|
|
| • İşdən çıxarılan müəllimlə bağlı yeni xəbər - DETALLAR
Dünən, 13:56 |
|
|
|
| • “Bakıkart” probleminin həlli niyə müşkülə ÇEVRİLİB? - Hüquqları pozulan milyonlar, “yoxa çıxan” rəhbər...
Dünən, 13:31 |
|
|
|
| • `Azərkonktrakt`ın ləğvi ilə bağlı İLGİNC İDİDA - BUNA GÖRƏ İMİŞ...
Dünən, 13:29 |
|
|
|
| • Ermənistana təzminatı belə ödətdirmək olar - Sabiq nazir AÇIQLADI
Dünən, 13:22 |
|
|
|
| • İnsanlar əllərindəki zibilləri atmağa yer tapmırlar - deputat
Dünən, 13:17 |
|
|
|
|
