"Qurultay keçirməkdən başqa işləri yoxdur" - Bəstəkar sovetdən qalmış qurumlar barədə
Tarix: 9-05-2022, 08:46 | Çap et
Sovet dönəmindən yaradılan Yazıçılar ittifaqı, Bəstəkarlar ittifaqı, Rəssamlar İttifaqı, Kino ittifaq, Teatrlar ittifaqı, eyni zamanda yaradılan gildiyalar yaradıcı şəxslərə nə verir? Onların mövcud olması həmin qurumların üzvlərinin yaradıcılığına necə təsir edir? Əməkdar incəsənət xadimi, bəstəkar Cavanşir Quliyev bildirir ki, sözügedən qurumlar Stalin tərəfindən yaradılıb. Məqsəd yaradıcı şəxslərin "labarotoriyaları"na nəzarət idi. Yaradıcı şəxslərə müxtəlif maddi və mənəvi mükafatlar verməklə bolşeviklərin, kommunistlərin istədikləri mövzuda əsər yazmağa sövq etmək onların başlıca amalı idi: "Sovetlər dağıldı, amma bu qurumlar dağılmadı. Bu gün onların heç bir işi yoxdur. Qəbul olunan qanunlar onları sanki yolun kənarına itələdi. Varlıqları ilə yoxluqları hiss olunmur. Çünki heç nəyə təsir edə bilmirlər. Məsələn, Bəstəkarlar İttifaqı televiziyalara hansısa musiqinin efirə buraxılmasını qadağa qoya bilmir. Uzağı hansısa tədbirdə bu barədə ümumi danışa bilərlər. Ondan o tərəfə keçə bilmirlər. Çünki, əllərində səlahiyyət yoxdur" Cavanşir Quliyev özü də hazırda Bəstəkarlar İttifaqının üzvüdür. Amma onların heç bir tədbirlərinə qatılmır: "Bilirəm ki, orada səslənən fikirlərə heç kəs qulaq asmır. O ittifaqların bir işi var: hansısa sənət adamının yubileyi yaxınlaşırsa, Mədəniyyət Nazirliyinə təqdimat verir ki, ona orden, fəxri ad və ya ev verin. Bir də sovet dönəmindən qalma bir ənənələri var: vaxtaşırı qurultay keçirmək. Bəstəkarlar o qurultayları ona görə gözləyirlər ki, orada onların əsərləri səsləndirilir. Adi günlərdə o əsərləri səsləndirə bilmirlər. Dövlət qurultaya pul ayırır, o pulun bir hissəsi musiqi kollektivlərinə, Filarmoniyaya və opera teatrına verilir ki, bəstəkarların əsərləri səsləndirilsin. Gənc bəstəkarlar ona görə oranın üzvü olmağa can atırlar ki, onların əsərləri səslənsin. O da həmişə yox, qurultaydan, qurultaya". Bəstəkar vurğulayır ki, sovet dönəmində sözügedən qurumları hökumət yaratmışdı və onları dinləyirdi. İndi isə onların fikirləri heç bir əhəmiyyət kəsb eləmir. Bir problem olanda media da, dövlət də deyir ki, Bəstəkarlar İttifaqı hara baxır? Haqlıdırlar, amma onlara heç bir səlahiyyət verilməyib ki, nəyəsə təsir etsinlər. Əslində bu qurumlar mövcud qanunvericiliyə əsasən, ictimai təşkilatlar siyahısına salınıblar. Ona görə də heç bir səlahiyyətləri yoxdur. Əgər qurumun rəhbəri hörmətli adamdırsa, nəsə edə bilər: "Məsələn, Anar kimi. Yazıçı Anarın müəyyən nüfuzu var. O, dövlət başçısının yanına gedib hansısa problemin həllinə nail ola bilər. Bu, sırf onun şəxsi nüfuzuna görədir. Sabah onun yerinə ondan nüfuzca aşağı olan başqası gəlsə, onun etdiklərini edə bilməyəcək". Rəssamlar İttifaqının üzvü, bir çox beynəlxalq və yerli sərgilərdə əsərlərini nümayiş etdirən rəssam Ülkər Əbülfət bildirir ki, sözügedən qurum onun yaradıcılığına heç bir təsir göstərməyıb: "Mən hər il ölkəmizdə və xarici ölkələrdə sərgilər təşkil edirəm. Tələbələrim var, onların əsərlərini də sərgilərdə nümayiş etdirirəm. Rəssamlar İttifaqı nə sərginin təşkilinə, nə də emalatxanaya yardım edir. Sovet dönəmində İttifaq rəssamları emalatxana ilə təmin edirdi. Bundan başqa, onların əsərlərinin sərgisini və satışını təşkil edirdi. İndi isə Rəssamlar İttifaqının təkcə adı var". Tanınmış yazıçı Kəramət Böyükçöl bir il Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü olub. Lakin müstəqil fikirlərinə görə həmin qurumdan uzaqlaşdırılıb. Yazarın fikrincə, ittifaqlar, gildiyalar və s. yaradıcı insanları nəzarətdə saxlamaq üçün yaradılıb: "Orada yaradıcı insanları şirnikləndirmək üçün müəyyən addımlar atılır. Məsələn, hansısa yazara prezident təqaüdü verirlər. Başqa bir gənc yazara ayda 200 manat pul verilir. 200 manat gənc yazara boğaz olur, istədiyini yaza bilmir. Ona görə də bu qurumların yaradıcı insanlara heç bir faydası yoxdur. Onlar əbədi mühiti məhv etməklə məşğuldurlar. Mən yazar olduğum görə, Yazıçılar Birliyini nəzərdə tutub danışıram, amma digərləri də heç AYB-dən fərqlənmirlər. Bütün yaradıcı qurumlar bir məqsədə xidmət edir: Hər şey onların nəzarəti altında olmalıdır. O birliyin üzvü olan şəxs artıq bilir ki, nə olar, nə olmaz. Öz yaradıcılığı qalır kənarda". Azərbaycan Dövlət Film Fondunun kinoarxiv şöbəsinin müdiri Rəşad Qasımov digər müsahiblərdən fərqli olaraq, gildiyaların, ittifaqların sovetin qalığı adlandırılmasının tərəfdarı deyil. Onun sözlərinə görə, bu kimi təşkilatlar Amerika, Avropa kimi inkişaf etmiş ölkələrdə də mövcuddur. Bu qurumların mövcud olmasının səbəbi odur ki, yaradıcı insanlar ictimaiyyətdən uzaq düşməsinlər. "Mən belə qurumların yaradılmasının tərəfdarıyam. Bu qurumların adı sovet dövrü ilə bağlı deyil. Bu təcrübə xarici ölkələrdə də var. Məsələn, Amerika Kino Akademiyası, onun təsis etdiyi "Oskar" mükafatı var. Həmin Kino Akademiyasında rejissorlar, aktyorlar gildiyası var. Avropada yüzlərlə belə təşkilat mövcuddur. Sovet dönəmində bu ittifaqlar yaradıcı insanların sosial problemlərini də həll edirdi. Bu yaxınlarda Həsən Seyidbəylinin yubileyində kinooperator Rafael Qəmbərov bildirdi ki, ilk avtomobili Seyidbəylinin və İttifaqın köməkliyi ilə alıb. Bu gün də hansısa kinematoqrafçının problemi olanda İttifaqa üz tutur". //sputnik.az//
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• ABŞ-ın şou-biznes ulduzları hansı namizədi dəstəkləyir? - ADLAR
Bu gün, 11:04 |
|
|
|
• Məşhur dünya ulduzu Ermənistanı necə aldatdı? – Milyonlarla dollar…
Bu gün, 11:01 |
|
|
|
• Zəngəzur dəhlizi gerçəyi: Parislə İrəvanın maskaları düşdü - FAKT BUDUR!
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
• Zelenski Çindən reaksiya gözləyir - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
• Məhşur yazıçı ilə üç jurnalist casus elan edilib - FOTO
Bu gün, 10:49 |
|
|
|
• “Azərbaycan jurnalistləri Paşinyanın bu cür manipulyativ hərəkətlərinə platforma verməzlər” - Rauf Arifoğlu
Bu gün, 10:41 |
|
|
|
• Respublika Şahmat Mərkəzinə direktor təyin edilib - ƏMR
Bu gün, 10:36 |
|
|
|
• İdxal olunan DANA ƏTİ İNHİSARÇILARI... - İşin içində HƏR KƏS VAR...
Bu gün, 10:25 |
|
|
|
• Yusif İldırımzadənin qardaşı cinayət məsuliyyətinə cəlb edilib - ŞOK SƏBƏB
Bu gün, 10:17 |
|
|
|
• 9 Noyabr - Azərbaycanda Dövlət Bayrağı Günüdür - MƏQALƏ
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
• “ABŞ COP29-a elə özünə uyğun aşağı səviyyəli heyət göndərir” - ETİRAZ
Bu gün, 10:10 |
|
|
|
• Kriminal aləm üzvünü qətlə yetirməkdə təqsirləndirilən şəxsin istintaqı başa çatıb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:07 |
|
|
|
• Başçı Goranboyda hər kəsi bezdirib... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 10:06 |
|
|
|
• Dövlət Bayrağı Günü ölkəmiz üçün ən tarixi günlərdən biridir - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 09:57 |
|
|
|
• Azərbaycanda onlayn təhsil effekt vermir - Ekspert RƏYLƏRİ
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
• Sərhəddə gərginlik: Müharibə istəyən qüvvələr... - Seyidov detalları açıqladı
Bu gün, 09:46 |
|
|
|
• DÜŞMƏN SİLAHLANIR: biz isə... - Hər halda, seyr edəsi deyilik...
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
• Bakı-İrəvan danışıqlarında son nöqtə... - Sərhədlərlə bağlı xəritələr masaya qoyuldu
Bu gün, 09:43 |
|
|
|
• Qərbin vahiməli sükutu: İki güc Gürcüstanda nə hazırlayır? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
• Səhhəti ilə əlaqədar işçi ilə bağlanmış əmək müqaviləsi ləğv edilə bilərmi? - Ekspert danışır...
Bu gün, 09:34 |
|
|
|
• Netanyahunun ofisindən məlumat sızması səbəbilə bir neçə nəfər saxlanılıb - “The Times of Israel”
Bu gün, 09:31 |
|
|
|
• ABB-nin ZƏFƏR GÜNÜ ərməğanı: DİLƏNÇİ PAYI... - ALAÇİY İŞLƏR silsiləsindən...
Bu gün, 09:30 |
|
|
|
• MTK-lar əhalini soyur: “Onlara pul vermək lazım deyil" - AKTUAL
Bu gün, 09:13 |
|
|
|
• “Azercell”dən BAHALAŞMAYA TÖHFƏ... - SİYAHI
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
• İki icra başçısı var, amma nə olsun... - Yeni Ramanada KÖHNƏ XARABALIQ...
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
• GRANDMART-ın sifarişi ilə TƏHLÜKƏ... - Bunun başqa ADI YOXDUR...
Bu gün, 08:56 |
|
|
|
• "Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasının yaydığı bəyanat məzmun və mahiyyət etibarilə kökündən yanlışdır" - deputat
Bu gün, 08:46 |
|
|
|
• İndi hər ay eşidirik ki, insanları qatar vurub öldürür... - NAŞILIQ, YOXSA?..
Bu gün, 08:41 |
|
|
|
• ABŞ-da erkən səsvermədə təxminən 70 milyon amerikalı iştirak edib
Bu gün, 08:36 |
|
|
|
• Azərbaycanda “ov”, “yev” soyad sonluqlarından imtinaya ehtiyac varmı? - AÇIQLAMA
Bu gün, 07:37 |
|
|
|
• "Çıxış yolları tapmaq lazımdır..." - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 07:22 |
|
|
|
• Bələdiyyələrin yeni gəlir mənbəyi - Deputat anlaşılmazlığa aydınlıq gətirdi
Bu gün, 07:19 |
|
|
|
• Harris məhkəməyə, Tramp meydana üz tutacaq – Fərqli ssenarilər
Bu gün, 07:12 |
|
|
|
• Paşinyan Bakıya gəlməkdən çəkinir - SƏBƏB
Bu gün, 07:09 |
|
|
|
• Bələdiyyə seçkisi gələn ilə qaldı, bəs Konstitusiya? - Əsas Qanunun tələbinə görə...
Bu gün, 07:07 |
|
|
|
• Bu vəsaitlə maaş və pensiyalar nə qədər artırıla bilər ki? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 07:04 |
|
|
|
• Paşinyan bu ölkəyə hərbi attaşe təyin etdi - əsas silah tədarükçüsüdür...
Bu gün, 07:02 |
|
|
|
• Ermənistan ordusunda alçaldıcı durum - KİV
Bu gün, 07:00 |
|
|
|
• Yalnız qız övladı olan valideyinlər pensiyaya erkən yaşda çıxa bilər - AÇIQLAMA
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
• Rusiya Cənubi Osetiya və Abxaziyanı Gürcüstana qaytarır? – Kremlin mesajının şifrələri
Dünən, 20:45 |
|
|
|
• Azərbaycanda pensiya yaşı nə vaxt azaldılacaq? - ARAŞDIRMA
Dünən, 19:10 |
|
|
|
• Azərbaycan qazı və Ukrayna borusu: Avropa möhtacdır - FAKT BUDUR!
Dünən, 19:02 |
|
|
|
• Sülh sazişinin altında Paşinyanın imzası olsa belə... - Tərəf olan erməni xalqıdır...
Dünən, 19:00 |
|
|
|
• Horovlu kəndində bu işlərin icrası 40 milyon manata başa gələcək
Dünən, 18:56 |
|
|
|
• Azərbaycanla Ermənistan Delimitasiya Komissiyalarının Əsasnaməsi qüvvəyə minir - BU GÜNDƏN...
Dünən, 18:11 |
|
|
|
• Səfər Mehdiyevlə bağlı pensiya qalmaqalı böyüyür - Daha üç keçmiş gömrükçü məhkəməyə üz tutdu
Dünən, 18:08 |
|
|
|
• Peter Mixalko COP29 konfransının keçiriləcəyi yerlə tanış olub - "X"
Dünən, 18:02 |
|
|
|
• Ermənistana silahlanma qadağası qoyula bilər - ƏGƏR...
Dünən, 18:00 |
|
|
|
• İki türk ölkəsi hədəfdə: - Bakının “düşməni” dost ola bilər
Dünən, 17:58 |
|
|
|
• DOST Agentliyi “Oracle” lisenziyası aldı - 1.7 milyon manata
Dünən, 17:56 |
|
|
|
|