Azərbaycanda maaş sistemi dəyişir: - Əvvəlcə aylıq, sonra həftəlik və günlük
Tarix: 11-09-2024, 16:11 | Çap et
Bu gün dünya ölkələrində saatlıq minimum əməkhaqqı məbləğinin hansı səviyyədə müəyyənləşməsi kimi amillər mövcuddur.
Orta hesabla Azərbaycanda bir işçi üçün 150 saatlıq fəaliyyət dövrü müəyyənləşir. Bu isə bir saat üçün 2 manat 20 qəpik ekvivalentinə uyğun gəlir. Əslində isə ölkədə olan mövcud qiymətlər və sosial faktorlar nəzərə alınsa, təxminən 4 manat 50 qəpik və yaxud 5 manat ətrafında bir saat üçün minimum əməkhaqqı tətbiq edilməlidir. Belə fikirlər səslənir ki, qarşıdakı dövrdə Azərbaycan minimum əməkhaqqından imtina edib saat hesabına keçəcək.
Bu, nə dərəcədə realdır və yaxud ikisi paralel aparılacaq?
İqtisadçı-ekspert Akif Nəsirli “Cebheinfo.az”-a bildirib ki, aylıq minimum, həftəlik, günlük, hətta saatlıq minimum əməkhaqqı tətbiq edən ölkələr var:
“Ancaq bununla yanaşı, ölkələrin böyük əksəriyyəti minimum əməkhaqqı sistemindən istifadə edir. Təxminən 27 Avropa ölkəsindən 22-si minimum əməkhaqqı sistemi ilə yanaşı, digər komponentləri də həyata keçirir.
Ümumiyyətlə, bu alətlərin hamısı dövləti, hökuməti əməkçi vətəndaşın maddi maraqlarını qorumaq üçündür. Yəni şirkətə qanun vasitəsilə diqtə edir ki, mənim vətəndaşıma aylıq, həftəlik, günlük, saatlıq bu qədərdən az əməkhaqqı verə bilməzsən. Ancaq məsələ ondadır ki. Azərbaycanda hökumətin əlində yalnız bir alət var, o da qeyri-səmərəli işləyir.
Məsələn, bir ailədə bir nəfər ailə başçısı işləyir və ailə 4 nəfərdən ibarətdir. Ailədə iki nəfərin minimum istehlak səbəti 287, uşaqların hərəsi üçün də bu məbləğ 235 manatdır. Bunların yaşaması üçün 1000 manatdan çox əməkhaqqı lazımdır. Ancaq biz şirkətlərə deyirik ki, siz mənim vətəndaşıma 345 manatdan əskik əməkhaqqı verə bilməzsiniz. Onsuz da 345 manat onun minimum ehtiyaclarını ödəyə bilmir.
Avropanın bir ölkəsində məsələn, bir nəfərin 600 avro istehlak səbətidirsə, həmin işçi minimum əməkhaqqı kimi 3000 avro vəsait alır. Bu rəqəm də bir nəfərin minimum istehlak səbətinin dəyərini 5 dəfə üstələyir. Yəni minimum əməkhaqqı minimum istehlak səbətindən 5 dəfə çoxdur. Bizdə isə minimum əməkhaqqı ailənin minimum istehlak səbətini ödəmir. Ona görə də hesab edirəm ki, Azərbaycandakı minimum əməkhaqqı metodologiyası səmərəsizdir”.
Ekspert deyir ki, ölkədə həftəlik, günlük, saatlıq minimum əməkhaqqına keçməzdən əvvəl indi tətbiq edilən primitiv aylıq minimum əməkhaqqı göstəricisini səmərəli şəkildə artırmaq lazımdır:
“Ondan sonra biz digər vətəndaşlarımızın maddi maraqlarını daha optimal qorumaq üçün digər orta aylıq əməkhaqqı alətlərindən istfadə edə bilərik. Hazırda Azərbaycanın belə bir minimum əməkhaqqı alətinə keçməsinə ehtiyac görmürəm. Bu, əslində pillə ilə olmalıdır. Əgər aylıq minimum əməlkhaqqı varsa, həftəlik minimum əməkhaqqına keçid olmaldıır, ondan sonra günlük minimum əməkhaqqı tətbiq olunmalıdır. Ondan sonra saatlıq minimum əməkhaqqı tətbiq oluna bilər. Məsələn, Avropada saatlıq minimum əməkhaqqı yoxdur. Amerikada isə tətbiq olunur.
O, həm də işçinin maddi maraqlarının qorunma səviyyəsini müəyyən edən metodologiyalardır. Ona görə də Azərbaycanın birdən-birə saatlıq minimum əməkhaqqına keçməsi heç bir səmərə verməyəcək. Birinci, biz minimum əməkhaqqını səmərəli səviyyəyə qaldırmalıyıq. Yeri gəlmişkən, 2001-ci ildə Avropa Əmək Xartiyasına üzv olanda öhdəlik götürmüşük ki, 5 il ərzində minimum əməkhaqqını orta aylıq əməkhaqqının 60 faizinə çatdıracağıq. İndi bizim orta aylıq əməkhaqqı 1000 manat civarındadır.
Minimum əməkhaqqı isə 245 manat təşkil edir. Təxminən minimum əməkhaqqı orta aylıq əməkhaqqının 45 faizi qədərdir. Deməli, bir 2001-ci ildə götürdüyümüz öhdəliyi 23 ildə ödəyə bilmirik”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • COP29 ərəfəsində ölkədaxili turizm - “Hotellərdə süni qiymət artımları...”
Bu gün, 20:29 |
|
|
|
| • Mövlam Şıxəliyev işində 585 minlik qalmaqal - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 20:26 |
|
|
|
| • "Dostlarla birgə qeyd edəcəyik o müqəddəs Günü!.." - Türkoğlu ildönümü öncəsi xəstələndi...
Bu gün, 20:24 |
|
|
|
| • İlkindən AYNA-ya irad - "Niyə tələsirdiniz ki?"
Bu gün, 20:20 |
|
|
|
| • Bakıya gələn ermənilər belə qorunacaq - Mühafizənin təşkilində vacib detal
Bu gün, 20:17 |
|
|
|
| • Cərimə qorxusu keçdi: - “Kupça”sız evlər “unuduldu”
Bu gün, 19:02 |
|
|
|
| • Sürücüləri düşündürən suala cavab: Gün ərzində cərimələr necə yazılır? - AKTUAL
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
| • Ah, bu cərimələr! Kimi, niyə cərimələr?! - Bahəddin Həzi yazır...
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
| • Azərbaycanda Monqolustan ətləri - QİYMƏTLƏR
Bu gün, 18:04 |
|
|
|
| • Ət indikindən 30 faiz baha ola bilərdi: - “Daha da bahalaşacaq...”
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • "Ermənilər başa düşür ki, arxivlər açılsa..." - ŞƏRH
Bu gün, 18:01 |
|
|
|
| • İrəvanın konkret vaxtı var: ƏGƏR BU VAXTA QƏDƏR... - RƏYLƏR...
Bu gün, 17:54 |
|
|
|
| • Bakı və Sumqayıt şəhərlərində qanunsuz yaşayan 75 əcnəbi saxlanılıb - VİDEO
Bu gün, 17:52 |
|
|
|
| • Azərbaycan Avstraliyadan 12 ton qızıl alıb – İdxal 103 dəfə artıb
Bu gün, 17:50 |
|
|
|
| • Ermənistan bundan imtina etdi: - Razılaşmanın imzalanacağı tarix...
Bu gün, 17:49 |
|
|
|
| • “Azfinance İnvestisiya Şirkəti” adını dəyişib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 17:35 |
|
|
|
| • “Rüfət Həmzəyevin səmərəli fəaliyyətindən xəbərdaram” - Rəşad Məcid
Bu gün, 17:29 |
|
|
|
| • Nazir şöbə rəisinə yüksək vəzifə verdi - ƏMR
Bu gün, 17:23 |
|
|
|
| • Biləsuvar fermerləri ÇƏTİN DURUMDA – Xəstəlik səbəbindən pomidor sahələrdə ÇÜRÜDÜ
Bu gün, 17:20 |
|
|
|
| • Fırıldaqçılar ölüdən 1.2 milyon oğurladılar - "Baza"
Bu gün, 17:18 |
|
|
|
| • İran Prezidenti Bakıda keçiriləcək COP29-da iştirak edəcək - Bakıdakı səfirlik də TƏSDİQLƏDİ
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
| • MN-in sabiq şöbə rəisi ilə bağlı hökmdən verilən apellyasiya protesti üzrə məhkəmə keçirilib
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevlə Çovdarovun ORTAQLIĞI... - İLGİNC...
Bu gün, 17:00 |
|
|
|
| • Aİ-nin Ermənistanla sövdələşməsi çətinləşib - KİV
Bu gün, 16:54 |
|
|
|
| • Ermənilərə Qarabağ vədinin arxasındakı hiylə - Trampın “artsax” bəyanatı ortalığı qatdı
Bu gün, 16:51 |
|
|
|
| • Türkiyə ilə anlaşma bir milyarda başa gəldi - Badasyan
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • Rusiya üçün döyüşən 3 min əcnəbi vətəndaşlıq aldı
Bu gün, 16:48 |
|
|
|
| • Maya Sandu Moldovanın prezidenti seçilib - 55.33 faiz səslə
Bu gün, 16:45 |
|
|
|
| • “Yelo Bank” gələn aydan bu limiti keçənlərdən komissiya haqqı tutacaq - DİQQƏT
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
| • Azərbaycanda uşaq evində QOTURLUQ - AÇIQLAMA
Bu gün, 16:34 |
|
|
|
| • Tərtərdə yeni ailə quran gəlini sevgilisi ilə tutdular: "Arvadına de ki..." - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:31 |
|
|
|
| • Üzgərmə əməliyyatı etdirən qadın həkimdən şikayətçidir - DETALLAR
Bu gün, 16:27 |
|
|
|
| • Azərbaycan-İran hərbi təlimləri... NƏYƏ XİDMƏT EDİR?
Bu gün, 16:24 |
|
|
|
| • Kərəm Həsənovun qohumuna vəzifə verildi - ƏMR
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
| • Hansı valyuta ucuzlaşsa: Manat dəyərdən düşər? - AKTUAL
Bu gün, 16:10 |
|
|
|
| • Azərbaycanda vəzifəli şəxs VƏFAT ETDİ
Bu gün, 16:07 |
|
|
|
| • Dünya Trampı dəstəkləyir, yoxsa Harrisi? - "The Economist"dən araşdırma
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
| • Olimpiya çempionu Fazil Mustafaya cavab verdi: - "Medalın iki üzü var..."
Bu gün, 15:58 |
|
|
|
| • ABB-də yeni təyinat - ƏMR
Bu gün, 15:53 |
|
|
|
| • Zaqatalada yeni doğulan körpə ölüb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:50 |
|
|
|
| • Siqaret kötüyünü yerə atanlar daha ağır cərimələnəcək – Yeni qaydalar nəyi dəyişəcək?
Bu gün, 15:49 |
|
|
|
| • Əcnəbinin ərzağına möhtacıq – Rekord artım
Bu gün, 15:47 |
|
|
|
| • Bakıda orta aylıq əmək haqqı 8 manat 10 qəpik azalıb – Rəsmi
Bu gün, 15:44 |
|
|
|
| • Bakı həbsxanasında məhkum ÖLDÜ
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
| • Yaxın Şərqdə gərginlik yenidən PİK HƏDDƏ – İran İsrailə qarşı quru əməliyyatlarına BAŞLAYIR?
Bu gün, 15:34 |
|
|
|
| • Ukrayna Rusiya ilə danışıqların aparılması qaydalarının razılaşdırılmasını istəyir - Podolyak
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
| • İcra başçısının bacısı oğlu qəzada öldü
Bu gün, 15:29 |
|
|
|
| • Qarabağ Universitetindən tələbələrin şikayəti ilə bağlı AÇIQLAMA
Bu gün, 15:21 |
|
|
|
| • Ermənistan Zəngəzur dəhlizini bu variantla açmaq istəyir - Rəsmi TƏKLİF
Bu gün, 15:13 |
|
|
|
| • “AZIREX-2024” birgə taktiki təlimi keçirilib
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
|
