900 milyon kasıbı olan ölkədən gələn "sərfəli təklif" - Dələduzların “pendirli tələ”si
Tarix: 24-05-2024, 09:40 | Çap et
Artıq neçə vaxtdır Daxili İşlər Nazirliyinin mətbuat xidməti hər gün səhər virtual dələduzlar tərəfindən bank kartlarından kiber üsullarla oğurluqlar edilən şəxslər barədə məlumat verir.
Günə 15-20, bəzən daha çox bu cür aldadılan, pulları talananlar olur.
Bu barədə hər gün saytlar və qəzetlər də yazır, telekanallarda, radiolarda məlumat verilir, sosial şəbəkələr bu kimi xəbərlərlə dolub-daşır, ancaq yenə xeyri yoxdur, hər gün bu “qapaqsız kanalizatiya quyusu”na yeni-yeni adamlar düşür.
Dələduzların ifşa edilməsi, yaxalanması prosesi də gedir, ancaq onların bir qisminə əl çatmır, çünki hansısa xarici ölkədə oturublar, bəlli olmayan İP ünvanlarından daxil olaraq ölkəmizdəki adamlarla ünsiyyət qururlar və onları aldadırlar.
Əvvəl-axır bu cür cinayətlərlə mübarizə üçün İnterpolda xüsusi bölmələr yaradılacaq. Ya da artıq yaradılıb, amma onların öz işlərini gücləndirmələrinə ehtiyac var.
İndilikdə əlac “doqqazın, qapının rəzəsini, cəftəsi”ni bərk bağlamaqdır. Yəni fırıldaqların potensial qurbanları öncədən ağıllı, tədbirli olmalıdırlar, “siçan tələsindəki müftə pendir”ə tamah salmamalıdırlar.
Aldananların sayı onu göstərir ki, müasir dünyada hər cür informasiyaya çatmaq bu qədər asan olduğu halda yüz minlərlə insan özünütəcrid rejimində yaşayır. Onlar gün ərzində televizora baxmır, kompüterlərindən, mobil telefonlarından informasiya almaq üçün istifadə etmirlər, baxdıqları yalnız yüngül əylənncə, şou tipli videolardır.
Dələduzlar məhz insanların informasiyasızlığından və tamahkarlıqlarından istifadə edirlər. Əks təqdirdə onlar bu qədər “uğurlu” ola bilməzlər. Əslində fırıldaqçılar gün ərzində bəlkə də 100-200 adama tilov atırlar, çox adam onların “xidmət”ini rədd edir, amma yenə də 15-20 nəfəri öz qarmaqlarına keçirə bilirlər.
Sosial şəbəkələrin milli seqmentinin üzvü olan elə bir adam tapılmaz ki, ona azı 40 dəfə “xarici ölkədə vəfat etmiş eyni soyadlı milyonçu qohumunun mirasını bölmək” təklifi gəlməsin. Bu, artıq ölkədə zarafat, ironiya predmetinə çevrilib. Hamı bilir ki, bu, fırıldaqdır, heç kim heç kimlə miras böləsi deyil. Həm də hamı yeddi arxa dönənindən bəri xaricdə olan qohum-əqrəbasını tanıyır. Yəqin ki, vətəndaşlarımızın 100-də 99-u bu fırıldağa etina etmir, amma yenə də mütləq 1-2 nəfər tapılır ki, durduq yerdə bəxtinə çıxan, küçəyə tökülmüş milyonları mesaj yazan “vəkil”lə bölmək istəsin.
Elə ona görə də azı 15 ildir sosial şəbəkə üzvü olan hər kəsin ünvanına vaxtaşırı belə mesajlar gəlir.
Hələ biri də yeni çıxıb (dələduzlar öz “qarmaq”larını yeniləməyə məcburdurlar), abonentlərin votsap nömrəsinə aşağıdakı məzmunda mesaj yazırlar: “Etməli olduğunuz tək şey hər gün internetə girmək, istədiyiniz film qoşqularına baxmaq və şərhlərinizi buraxmaqdır. Bu rəylər sizə komissiya gətirəcək və boş vaxtlarınızda gündə 50 manatdan 150 manata qədər qazana bilərsiniz, qazancınız kart hesabına köçürüləcək”.
Göründüyü kimi, tərcümə proqramı vasitəsilə dilimizə çevrilmiş, Hindistandan ünvanmıza göndərilimiş mətndə 50-150 manatlıq “pendir” var. Buna tamahsılanmaq kifayətdir ki, bir geridönməz proses başladılsın və bu, sonda bank kartınızın sıfırlanması ilə nəticələnsin.
Ona görə də bu və ya digər “sərfəli təklif”lər edən mesaj alan kimi düşünmək lazımdır: bunlar kimdir, nəçidir, nədən tanımadıqları adamlara pul qazandırmaq istəyirlər, özlərinin kasıb qohum-əqrəbaları, qırılmışları yoxdurmu? Rəsmi statistikaya görə, 900 milyon kasıbı olan Hindistandan belə bir mesaj gəlməsi qəribə deyilmi?
Təkcə bu suallar üzərində şəkkaklıqla düşünmək kifayət edər ki, ağıllı adam bu cür tələlərə düşməsin. Ancaq bunun tamahı, necə deyərlər, Koroğlunun misri qılıncından iti olan adamlara dəxli yoxdur, ortada asan qazanılacaq müftə pul söhbəti varsa, onlar düşünmədən tələnin üstünə atılacaqlar.
Başqa ölkələrdə də hüquq-mühafizə orqanları virtual dələduzların əlindən cana-boğaza yığılıblar. Rusiya və Qazaxıstan kimi ölkələrdə təqaüdçülərə zəng edərək övladlarının və ya nəvələrinin qəzaya düşdüyünü, avtomobillə adam vurduqlarını xəbər verən, onların türmədən qurtulması üçün filan qədər pul tələb edən fırıldaqçıları bir ucdan ha tuturlar, bitmək bilmir.
Dövran dəyişib, indi ictimai nəqliyyatda insanların cibinə girən, çantasını kəsərək pulqabını aparanlar, demək olar ki, yoxdur. Həmin oğrular ixtisaslarını artırıblar, müasir texnoloji vasitələrlə işləməyi öyrəniblər, hardasa, bu sakit yerdə oturur, telefonunda, kompüterində qurdalanır və öz “şikar”nı tapır.
Keçmiş vaxtlarda insanlar pul-paralarını oğurlatmamaq üçün necə ehtiyatlı olurdularsa, indi ondan ikiqat artıq dərəcədə ehtiyatlı olmaq lazımdır.
Xalid KAZIMLI - musavat.com
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Rusiya Bəşər Əsədi təhvil verəcək? - Əhməd əş-Şəraa fikrində qətidir
Bu gün, 16:45 |
|
|
|
| • Ermənilər Qazaxstan ununu bəyənmir? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 16:40 |
|
|
|
| • Gürcüstan-Azərbaycan sərhədində Türkiyənin hərbi yük təyyarəsi qəzaya uğradı - Azərbaycandan gedirdi...
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
| • Ermənistanda sabiq müdafiə naziri AXTARIŞA VERİLDİ - ŞOK SƏBƏB
Bu gün, 15:48 |
|
|
|
| • Sumqayıtda sahibkarla qadın qonşusu arasında "qapı davası" - Məhkəmə qərarı
Bu gün, 15:45 |
|
|
|
| • "...nə qədər desən də xeyri yoxdur"
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
| • "Bu yaxınlarda isə məlum olub ki, həmin mənzil başqa bir şəxsə satılıb" - Qarabağ Qazisi NARAZILIQ EDİR...
Bu gün, 15:14 |
|
|
|
| • “Mehri-Naxçıvan dəmir yolunun tikintisi Paşinyanın qardaşına veriləcək”
Bu gün, 15:10 |
|
|
|
| • Balasanyan və Ohanyan niyə indi üzə çıxdı? – Kremldən inanılmaz tapşırıq
Bu gün, 15:07 |
|
|
|
| • Paşinyan Aİ ölkələrinin səfirləri ilə TRIPP layihəsini müzakirə edib - KİV
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
| • Azərbaycanla ərazi mübadiləsi... - Xandanyan
Bu gün, 15:03 |
|
|
|
| • Ukrayna ordusu Rusiyanın neft müəssisələrinə zərbələr endirib - “UNIAN“
Bu gün, 14:59 |
|
|
|
| • Azərbaycan vasitəsilə gətirilmiş buğdadan hazırlanan çörəyi ilk dadmağa hazıram - Ermənistanlı nazir
Bu gün, 14:58 |
|
|
|
| • Azərbaycanda yayılan xəstəlik nədir? - COVID, yoxsa?
Bu gün, 14:26 |
|
|
|
| • Fərhad Əhmədovun şirkəti bağlandı, zavodun əmlakına həbs qoyuldu - FOTO
Bu gün, 14:20 |
|
|
|
| • Bakıda tatto ustası 15 yaşlı qızı qaçırtdı: "Anası ilə bir çarpayıda yatırdıq" - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:14 |
|
|
|
| • Abbas Lisani saxlanıldı – 4 milli fəal Evin həbsxanası qarşısında həbs olundu
Bu gün, 14:07 |
|
|
|
| • Qadın yolda yatdı, “ayıq sürücü” pulunu oğurladı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Putin və Tramp arasında telefon danışığı tez bir zamanda ola bilər - Kreml
Bu gün, 13:57 |
|
|
|
| • Dövlət Baxçalı KİMƏ İŞARƏ ETDİ? - AKTUAL
Bu gün, 13:04 |
|
|
|
| • Paşinyan seçkiyə “müharibəmi, sülhmü?” şüarı ilə qatılacaq - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev komandası iki əsas üzvünün Rusiya biznesi – Büdcədən oğurlanan 100 milyonlar hakimiyyətə qayıdışın təminatı imiş
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • Simonyan Aİ səfirləri ilə Bakı və İrəvan arasında sülh prosesini müzakirə edib
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
| • Faiq Ələkbərli “Yusif Balasaqunlunun sosial-fəlsəfi görüşləri və Türk fəlsəfəsi” mövzusunda məruzə edib
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
| • TRAMPIN AMERİKASI... - bizə sərf edir...
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • "İsrail və İran arasında yeni müharibə yalnız zaman məsələsidir" - "The New York Times"
Bu gün, 12:07 |
|
|
|
| • Qusar bazarında yumurta QITLIĞI – “Kənd yumurtası” adı ilə alıclar necə aldadılır?
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
| • Əcnəbilər Şuşada nə qədər pul xərcləyiblər? – Ölkələr üzrə tam siyahı
Bu gün, 11:54 |
|
|
|
| • “Bu baş verərsə, İrəvanla Zəngəzur arasında əlaqə kəsiləcək” – DETALLAR
Bu gün, 11:53 |
|
|
|
| • Sərkisyan Rusiyanı “satdı”: Ermənilər heyrət içində – 7 il əvvəl…
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • Elçin Ağamalı: Fəzail müəllimə bu mesajları çatdırmışam - Məhkəməyə verəcəyik
Bu gün, 11:44 |
|
|
|
| • Rusiya Ukraynada F-16 qırıcılarının yerləşdiyi aerodroma zərbə endirib
Bu gün, 11:39 |
|
|
|
| • Həbsdə olan general Rövşən Əkbərovdan “Milli Qəhrəman” adı niyə alınmadı? - DETALLAR
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
| • Ordubadda müəllimlərin MAAŞLARI BELƏ MƏNİMSƏNİLİR... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 11:26 |
|
|
|
| • “Atamın yubileyinə getmədim, Rasim Balayev haqqımda deyib ki, “o kimdir mənə nəsə desin?” - AZDRAMAYA və sənətkara ETİRAZ
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
| • Ağzın sarısı, ağlın yarısı: deputat Fazil Mustafadan professor Tahirzadəyə sərt cavab - QALMAQAL
Bu gün, 11:15 |
|
|
|
| • Azərbaycanda məşhur muzey LƏĞV EDİLDİ
Bu gün, 11:12 |
|
|
|
| • Dövlət orqanlarında köməkçi TƏYİNATLARI - “Tanışlıq yox, bilik əsas meyar olmalıdır”
Bu gün, 11:10 |
|
|
|
| • “1 manatı 100 dollar etdim, tamaşaçı qaytarmaq istəmədi, dedi ki...” - Fokuslarını xaricə satan “Tofiq əmi”
Bu gün, 11:06 |
|
|
|
| • Rusiyanın bu raketlərinə ehtiyacımız yoxdur - Lukaşenko
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • Bakıdan səsləndirilən bu cümlə İrəvanı qarışdırdı - Sərkisyan və Köçəryan təşvişdə
Bu gün, 10:36 |
|
|
|
| • Azərbaycanın hərbi paradı Cənubi Qafqaz tarixində yeni bir səhifəni ifadə edir - "Euronews"
Bu gün, 10:34 |
|
|
|
| • “Tamaşaçıların tanımadığı Rəmişi göstərmək istəmişəm, ssenarim 3 ildir ortalıqdadır” - deputat
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
| • Sarkisyan Paşinyanın baş nazir olacağını hesaba almayıb
Bu gün, 10:07 |
|
|
|
| • Ermənistanda MTX Sərhəd Qoşunlarına yeni komandan təyin edilib - KİV
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
| • Ədliyyə Nazirliyinin Qeydiyyat Şöbəsinin rəisi videosu ilə şataj edilib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:00 |
|
|
|
| • Xocavənddə evlərin təmirinə 2,4 milyon manat sərf olunacaq - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:55 |
|
|
|
| • Neft hasilatında MÜƏMMALI HESAB-KİTAB: Bu neftdirsə... GƏLİR HANI? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
| • “Vəfanın mayası batıb, ona görə də məni məhkəməyə verib ki...” - Afət Fərmanqızından Vəfaya İTTİHAMLAR
Bu gün, 09:22 |
|
|
|
| • Yalçın Rəfiyevin yaxınlarına məxsus olan 10 AZN-lik şirkətlərin əldə etdikləri tenderlərin həcmi milyonlarla manatdır - SİYAHI
Bu gün, 09:17 |
|
|
|
|
