Ermənistan Azərbaycanın İrəvandakı səfiri haqda məxfi sənədləri yaydı - FOTO
Tarix: 30-08-2019, 15:48 | Çap et
Ermənistanın Milli Təhlükəsizlik Xidməti 1919-cu ildə Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin İrəvandakı səfiri olmuş görkəmli diplomat Məhəmməd Xan Təkinskinin məxfi yazışmalarını mətbuata açıqlayıb.
Virtualaz.org xəbər verir ki, Xan Təkinskinin Bakıya göndərdiyi şifrəli, məxfi diplomatik teleqramlarda ermənilərin Naxçıvanı ələ keçirməyə yönəlmiş hərbi-diplomatik addımları barədə məlumatlar əksini tapıb.
Milli Təhlükəsizlik Xidməti bildirir ki, 1919-cu ilin payızında Azərbaycan diplomat adı altında “qatı millətçi” Xan Təkinskini Ermənistana göndərib. Və həmin gündən etibarən Ermənistanın təhlükəsizlik orqanları Təkinskini izləyib, onun şifrəli teleqramlarını ələ keçirib və deşifrə edib.
Həmin teleqramlara əsasən Təkinski Ermənistanın müxtəlif sferaları, o cümlədən erməni ordusunun strukturu və silahları barədə məxfi məlumatları Bakıya ötürüb.
“Təkinski Naxçıvanın və Şərurun Ermənistana birləşdirilməsinə hər cür maneə yaradıb, teleqramların köməyi ilə öz hökumətinə Ermənistanın cənub və digər regionlarındakı hərbi-siyasi vəziyyət barədə informasiyaları ötürüb. O, habelə tatarlarla (indiki Ermənistanda o dövrdə yaşayan azərbaycanlılar,-red) gizli əlaqələr saxlayıb, onları üsyana təhrik edib. Məxfi yazışmaların bir hissəsi silahlı qüvvələrə aid olub, qoşunların sayı, növləri, silahları və digər mühüm elementlər barədə məlumatlar göstərilib. Casusu izləyərək və onun fəaliyyətini araşdıraraq Ermənistan hökuməti Azərbaycandan Təkinskini geri çağırmağı tələb edib”,-məlumatda deyilir.
Məsələn, Xan Təkinskinin Bakıya, baş nazirə və xarici işlər nazirinə göndərdiyi məxfi teleqramlardan birində deyilir: “Naxçıvan istiqamətində erməni polkları hərəkət edir. Ermənistana təzyiq göstərmək üçün bunu lazım bilirəm ki, təcili olaraq bizim polklarımız Ermənistanla sərhədə yeridilsin. Naxçıvan rayonunun əhalisi ingilislərin ermənilərin xeyrinə fəal müdaxiləsindən çəkinir və müqavimət göstərməyə hazırdır. Mayın 2-də general Devi İrəvandan Naxçıvana yola düşüb. Dilicanda ancaq dördüncü polk tam olmayan tərkiblə dayanıb. 4 may, 1919-cu il. Diplomatik nümayəndə Təkinski”.
Digər teleqramda isə Təkinski bildirir: “Mənim aprelin 29-da göndərdiyim teleqrama təcili cavab verin. Naxçıvanlılar məndən soruşur ki, ermənilərə qarşı müqavimətə başlasalar onların köməyinə kimlər və necə gələcək”.
Məhəmməd Xan Təkinski – o, 1879 və yaxud 1880-ci ildə Mərkəzi Asiyada Axaltəki vadisində rusların türkmənlərlə müharibəsi zamanı anadan olsa da, Naxçıvanda böyüyüb boya-başa çatıb, Kəngərlilər nəslinin ən qüdrətli nümayəndələrindən biri olan II Ehsan xanın oğulluğu olub. O vaxtkı Çar Rusiyasında hüquq təhsili alıb, mənbələrdə Təkinskinin 1918-ci ilə qədər olan fəaliyyəti barədə məlumatlar yox dərəcəsindədir.
Lakin Azərbaycan Demokratik Respublikası qurulanda Təkinski bir müddət xarici işlər nazirinin əvəzi işləyib. Daha sonra 2019-cu ildə İrəvana diplomatik nümayəndə təyin edilib. Həmin ilin sonunda Bakıya geri çağırılıb, xarici işlər nazirinin müavini təyin olunub.
Yeddicildlik Azərbaycan tarixinin beşinci cildində isə Azərbaycan Respublikası Dövlət Arxivinin sənədinə əsasən bunlar yazılır: “Azərbaycan parlamentininın üzvü Məhəmməd xan Təkinski 1919-cu il yanvarın 29-da İrəvana səfir təyin edilmişdir”.
Kitabın müəlliflərindən biri “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Naxçıvan” məqaləsində Təkinskinin Naxçıvanın qorunması uğrunda apardığı diplomatik mübarizələrlə bağlı yazır: “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti rəhbərliyi Naxçıvanla bağlı hərbi səciyyəli müəyyən işləri görə bilməsə də bəzi diplomatik-siyasi yollardan istifadə edirdi. ...M. Təkinski Naxçıvanla bağlı AXC hökuməti sədrinə yazırdı ki, əgər Ermənistan Qarabağın Azərbaycana keçməsinə razılaşarsa, ingilislər Şərur-Naxçıvan rayonunu ona verəcəklər. Onun fikrincə, əhalisinin əksəriyyəti müsəlmanlardan ibarət olan Şərur və Naxçıvanı ermənilərə vermək olmazdı. Naxçıvan bölgəsində ermənilərin özbaşınalıqlarının qarşısının alınmasında da M.Təkinskinin böyük əməyi olmuşdur. O, bu məsələlərlə əlaqədar məlumat hazırlayaraq Xarici İşlər Nazirliyinə göndərirdi”.
Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının Təkinski ilə bağlı məxfi sənədləri niyə məhz indi açıqlaması maraq doğurur.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Saleh Məmmədovun müşavirinin oğlu da ölkədən pul çıxarıb? - “Siracoglu” MMC hakim qarşısında
Bu gün, 12:26 |
|
|
|
| • Tuneldə ölən Elnurun ailəsi fəryad edir: Günahkarlar cavab versin! - VİDEO
Bu gün, 12:23 |
|
|
|
| • Təbrizdə divarlara bu cümlələr yazıldı - FOTO
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • Tehran-İrəvan uçuşları Təbrizdən həyata keçiriləcək
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
| • Qarabağ separatçısı bəraət aldı - FOTO
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • “Çalışırlar yuxarıdakıların xoşuna gəlsin, amma…” – Əkrəm Əylisli
Bu gün, 12:09 |
|
|
|
| • Nazim Quliyevin cinayət işi üzrə məhkəmə baxışı başlayıb - DETALLAR
Bu gün, 12:02 |
|
|
|
| • İki ildir pensiyasından qanunsuz olaraq PUL TUTULUR... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Qərbin Bakıya yeni hücumları: bu dəfə COP29 hədəfdədir - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 11:48 |
|
|
|
| • Dönərlərin təhlükəsizliyinin SÜBUTU – Kafe və restoranlardakı qidalar AQTA nəzarətindən keçirmi?
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • Suvarma suyuna görə alınan rüşvət üçqat artırılıb - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 11:45 |
|
|
|
| • Etibar Məmmədov 50 millyondan şox soydaşımızın yaşadığı İranın bombalanması ehtimalından danışdı... - “Olacağa çarə yoxdur”...
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • “Özünü Aygünə oxşadır” deyənlərə Xatundan REAKSİYA - “Mən o qədər…”
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
| • Əliyev-Paşinyan dialoqu BRICS-ə damğa vurub - “Nezavisimaya qazeta”
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
| • “Avtoqol”la uduzanlar… - REPLİKA
Bu gün, 11:26 |
|
|
|
| • 2024-cü ildə dünya superdövlətləri: - ilk 10-luğa hansı ölkələr daxildir?
Bu gün, 11:21 |
|
|
|
| • “Ola bilsin ki, yaxınlarda, ilin sonunadək hansısa aralıq sənəd imzalansın” - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 11:09 |
|
|
|
| • “Bakıya getməyə məcburuq! – 32 ailə, 32 qız…” - Akopyan
Bu gün, 11:07 |
|
|
|
| • Vətəndaşlar "AccessBank"dakı pullarını geri çəkirlər - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 10:57 |
|
|
|
| • Nazirlik “Azərmaş”dan 828 min manata 3 ədəd avtobus alır - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:50 |
|
|
|
| • Nazirin vəzifə verdiyi komandiri Beyləqanda qalmaqal yaradıb... - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • 4 il əvvəl evinin yanına raket düşdü, hələ də təmir edilmir – “Adımdan akt tərtib ediblər ki, guya, evin xərcini özüm çəkəcəm...”
Bu gün, 10:39 |
|
|
|
| • Türkiyədə polislərlə terrorçular arasında atışma olub, qırmızı bülletenlə axtarılan PKK üzvü öldürülüb
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • BRICS nəhəng iqtisadi güc mərkəzinə çevrilib - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 10:26 |
|
|
|
| • Dövlət Neft Fondunun səhmlərdən əldə etdiyi gəlirlər 6,4 mlrd. dollara çatıb - RƏSMİ
Bu gün, 10:23 |
|
|
|
| • “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-də yeni İXTİSAR DALĞASI - NARAHATÇILIQ VAR...
Bu gün, 10:22 |
|
|
|
| • Hüseynbala Mirələmov Hadı Rəcəbli ilə bağlı heç yerdə olmayan məlumatları açıqladı
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
| • Sevgili roluna girib hamını aldatdılar, qadın özünü PARTLATDI - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
| • "Bu kəşfiyyatın bir hissəsi ABŞ-ın İrəvandakı səfirliyindədir, bir hissəsi isə Avropa İttifaqının Azərbaycanla olan sərhədindədir" - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 10:01 |
|
|
|
| • Avropa Parlamentindən anti-Azərbaycan teatrı... - “Bakı ilə qaz sazişini...”
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
| • Kazan görüşünün ARDINDAN... - İrəvan artıq anlayır ki...
Bu gün, 09:57 |
|
|
|
| • Gürcüstanda seçkilərdən sonra toqquşmalar və iğtişaşlar qaçılmazdır - Xarici KİV
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
| • “Ziraat Bank Azərbaycan”ın İdarə Heyətinə təyinat olub - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 09:52 |
|
|
|
| • Cavid Qurbanovun obyektlərinə CƏRİMƏ KƏSİLİR - FOTO
Bu gün, 09:47 |
|
|
|
| • İtaliya XİN başçısının müavini Avropa Parlamentinin Azərbaycana qarşı qətnaməsini pisləyib
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
| • Fuad Nəcəfli səhiyyə nazirini HƏDƏFƏ ALIB - FAKT BUDUR!
Bu gün, 09:37 |
|
|
|
| • Bayden Əliyev və Paşinyana konkret hansı təklifləri edib? - Ağ Evdən cavab...
Bu gün, 09:25 |
|
|
|
| • Gürcü Arzusu qalib gəlsə... Qərb hansı addım atacaq?
Bu gün, 09:21 |
|
|
|
| • Yusif Təhməzovun Sumqayıt gömrüyündəkı yadiğarları - KÖHNƏ HAMAM... KÖHNƏ TAS...
Bu gün, 09:15 |
|
|
|
| • “Oğuz Aqrotexservis” ASC-nin səhmdarları toplanır
Bu gün, 09:09 |
|
|
|
| • Bina sökülməlidir... FHN isə yalnız SEYR EDİR... - Sakinlərdən SOS!
Bu gün, 09:07 |
|
|
|
| • “Yevlax Pilot Aqropark”da tikinti işlərinin ikinci mərhələsi 31,2 milyon manata başa gələcək
Bu gün, 09:01 |
|
|
|
| • Paşinyanın SAXTA QƏRBYÖNÜMLÜ imici... - İrandan girib, Hindistandan çıxır...
Bu gün, 08:58 |
|
|
|
| • Bir tunelin SİRRİ: İki nəfərin ölümünə SƏBƏB nə olub? - ƏSLİNDƏ...
Bu gün, 08:54 |
|
|
|
| • Xəzər icra hakimiyyəti sakini BAŞINDAN EDİR... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 08:49 |
|
|
|
| • Evi yanan seçicisi İmamverdi müəllimi AXTARIR - “HARADADIR BİZİM DEPUTATIMIZ?!”
Bu gün, 08:45 |
|
|
|
| • Kərə yağı niyə əlçatmaz məhsula çevrilir? - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 08:42 |
|
|
|
| • “Layihə üçün 3500 manat pul ödəmişəm, amma…” - GİLEY
Bu gün, 08:40 |
|
|
|
| • İrəvan pusquda durub Gürcüstandakı seçkiləri izləyir - FAKT BUDUR!
Bu gün, 08:35 |
|
|
|
| • Bakıdakı söküntü “bumu”: Mənzillərin qiymətinə necə təsir edəcək? - AKTUAL
Bu gün, 08:34 |
|
|
|
|
