COP29-da tarixi nailiyyət: Bakı 1,3 trilyon dollarlıq yeni iqlim maliyyəsini hədəf seçib .....                     COP29-da illik iqlim maliyyələşməsi üçün 300 milyard dollar təsdiqlənib .....                     Avropa çətin vəziyyətdə: “Rusiya qazının idxalı azalsa…” .....                     "Ərə sahib olmaq super bir hissdir..." .....                     Cavid İsmayılzadənin "əli uzandı" .....                     Azərbaycan Cənubi Qafqazın ən təhlükəsiz ölkəsidir .....                     "Daha fundamental əsərlər yazılmalı, filmlər çəkilməlidir" .....                     Dövlət qurumu 1,1 milyon manatlıq geyimləri .....                     Avropa İttifaqı sülhə mane olur .....                     Azərbaycanda logistika şirkəti .....                     "Səbail Market" fəaliyyətini dayandırdı .....                     Nadir Qafarzadə Rusiyada torpaq sahəsi alıb? .....                     Çavuşoğlunu Bakıya gətirən mühüm səbəb: .....                     Bir dəfəlik, yoxsa birdəfəlik sülh? .....                     Qloballaşan savaş: “Üçüncü Dünya müharibəsi başlayıb, sadəcə...” .....                     Dəb indiki xoşbəxtlikdir, dəyər sonrakı peşmanlıq! .....                     Tramp Viktor Orbana zəng etdi .....                     “Kişi kimi uduzmaq lazımdır, dovşan kimi yox” .....                     "Ermənistan Azərbaycanın haqlı gözləntilərinə cavab versə..." .....                     Azərbaycanın tanınmış jurnalistini maşın vurdu: Xəstəxanaya aparıldı .....                     “Kişi müğənnilər də plastik etdirir, övladları onlardan utanır...” .....                     Laçında baş verən zəlzələ Ermənistanda da hiss olunub .....                     Ermənistanda sülh deyənlərə həbsxana GÖSTƏRİLİR .....                     Xanlar Fətiyev Tərtər rayonunun Azad Qaraqoyunlu kəndində vətəndaşları qəbul edib .....                     Azərbaycanlı diplomat 70 kq qızılı haradan alıb? .....                     Azərbaycan mediasının COP29 sınağı .....                     Trampla Putin arasında gizli görüş... .....                     Sirli diplomatın KİMLİYİ BƏLLİ OLDU .....                     "Hakimiyyət naminə torpaqları qurban verdikləri kimi..." .....                     Azərbaycan öz üzərinə düşəni edir .....                     Paşinyan ölkədəki istefa dalğasından danışdı: .....                     MDB ölkələrindən aldığımız məhsullar onlara satdığımızdan 3 dəfə çoxdur .....                     Ermənistan İstintaq Komitəsinin keçmiş sədri .....                     “Ermənistandakı indiki nəsil vuruşmağa hazır deyil... .....                     Sərhədlər açılır... YA AÇILMIR? .....                     Rusiya DİN bəzi şəxsləri vətəndaşlıqdan məhrum edir .....                     Çin hakerləri ABŞ-nin infrasturkturuna girməyə çalışırlar .....                     İranın yeni paytaxtı bu şəhər ola bilər .....                     Almaniya ilə Azərbaycan arasında yeni gərginlik .....                     Azərbaycanda saxlanılan gömrük xidmətinin rəis müavini 200 milyon verib HƏBSDƏN ÇIXDI .....                 

Restoranlarda ifa olunan musiqilərə görə qonorar tələb edən ictimai birlik: onların fəaliyyəti qanunidirmi? - ARAŞDIRMA
Tarix: 15-12-2023, 12:29 | Çap et
Restoranlarda ifa olunan musiqilərə görə qonorar tələb edən ictimai birlik: onların fəaliyyəti qanunidirmi?
Bir neçə gün öncə redaksiyamızın qaynar xəttinə daxil olan şikayət məktubunda qeyd olunurdu ki, “Azərbaycan müəllifləri” İctimai Birliyi adlı bir qurum restoranlara və digər bu kimi obyektlərə məktub göndərərək onlardan restoranda ifa olunan mahnılara görə qonorar tələb edir. Biz şikayətçidən sözügedən məktubu istədik. Həmin məktubda aşağıdakı formada tələb irəli sürülür:

“Azərbaycan müəllifləri” İctimai Birliyi özündə yerli və xarici müəllifləri birləşdirən ictimai birlikdir və öz fəaliyyətini “Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında Qanun”a müvafiq olaraq həyata keçirir. Musiqili əsər istifadəçiləri ilə müvafiq müqavilələr imzalayır və müəlliflərin hüquq və mənafeyini qoruyur, onları 3-cü şəxslər qarşısında təmsil edir və müvafiq üzvlük müqaviləsinin müddəalarına uyğun olaraq musiqili əsərlərin istifadəsinə görə istifadəçilərdən müvafiq qonorarlar yığır”.

Məktubun bu hissəsindən belə aydın olur ki, “Azərbaycan müəllifləri” İctimai Birliyi özünü, bir növ, restoran və digər bu kimi şəbəkələrdə istifadə olunan musiqi və mahnı mətnlərinin, habelə onların müəlliflərinin qoruyucusu kimi təqdim edir.

Məktubun davamında isə ictimai birlik məktub ünvanladığı obyektlərdən mövcud müəllif-hüquq qanunvericiliyinə uyğun olaraq qonorar ödəməyi tələb edir.

“Hazırkı məlumatı sizə təqdim etməklə fəaliyyətinizi mövcud müəllif-hüquq qanunvericiliyinə uyğun olaraq keçirməyi, restoran, kafe, barlar və digər ictimai yerlərdə musiqili əsərlərdən istifadəyə görə müəllif qonorarı ödəməyinizi təklif edir və 5 iş günü müddətində bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik”.

APA olaraq sözügedən məktubun digər bu kimi obyektlərə də göndərilməsini, onlarda da şikayət motivinin yaranmasını nəzərə alaraq məsələni araşdırdıq.

Əqli Mülkiyyət Agentliyindən (COPAT) sorğumuza cavab olaraq bildirildi ki, “Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 41-ci maddəsinin 1-ci hissəsinə əsasən, müəlliflərin və əlaqəli hüquqların sahiblərinin əmlak hüquqlarının təmin edilməsini fərdi qaydada həyata keçirmək praktik olaraq mümkün olmadıqda göstərilən şəxslərin əmlak hüquqlarını kollektiv əsasda idarə edən təşkilatlar yaradıla bilər.

“Belə təşkilatlar Ədliyyə Nazirliyində dövlət qeydiyyatına alınır və fəaliyyətə başlayırlar. Eyni zamanda, həmin təşkilatlar Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata alınmış nizamnamələri ilə müəyyən edilmiş vəzifə və funksiyalar çərçivəsində Əqli Mülkiyyət Agentliyində qeydiyyatdan (akkreditasiyadan) keçirlər.

Əmlak hüquqlarını kollektiv əsasda idarə edən təşkilatların əsərdən istifadəyə görə istifadəçi təşkilatlarla (istifadəçi təşkilatlar dedikdə yayım təşkilatları, efir, kabel və retranslyasiya yolu ilə yayım, səsyazma studiyaları, şadlıq evləri, restoranlar, barlar, istirahət mərkəzləri və digər musiqili əsər istifadəçiləri başa düşülür) qonorarın məbləğlərini razılaşdırmaq və yığılmış qonorarı müəlliflik hüququnun və əlaqəli hüquqların sahiblərinə çatdırmaq və müəlliflik hüququnun və əlaqəli hüquqların sahiblərinin verdiyi səlahiyyətlərə uyğun olaraq digər işləri həyata keçirmək funksiyası da vardır. Bu praktika, yəni qonorarların əmlak hüquqlarının kollektiv idarəetmə təşkilatları tərəfindən yığılaraq müəlliflik hüququnun və əlaqəli hüquqların sahiblərinə çatdırılması, beynəlxalq praktikaya uyğundur və bütün dünyada bu üsulla həyata keçirilir”.

Məlumatda o da qeyd olunur ki, hazırda Azərbaycan Respublikasında aşağıda adları göstərilən əmlak hüquqlarını kollektiv əsasda idarə edən təşkilatlar fəaliyyət göstərir:

“1. “Azərbaycan Professional Kinorejissorlar Gildiyası” İctimai Birliyi – audiovizual əsər istehsalçıları və müəllifləri (quruluşçu rejissor, ssenari müəllifi, quruluşçu rəssam, quruluşçu operator və filmin bəstəkarı);

2. “Müəllif Hüquqları Uğrunda” İctimai Birliyi - musiqili əsər müəlliflərinin əmlak hüquqlarının kollektiv əsasda idarə edilməsi sahəsində;

3. “Rəqəmli və Audiovizual Yayım Sənayesi” İctimai Birliyi - əlaqəli hüquqların sahiblərinin (ifaçılar, fonoqram istehsalçıları və yayım təşkilatlarının) əmlak hüquqlarının kollektiv əsasda idarə edilməsi sahəsində;

4. “Azərbaycan Müəllifləri” İctimai Birliyi - musiqili əsər müəlliflərinin əmlak hüquqlarının kollektiv əsasda idarə edilməsi sahəsində”.

Beləliklə, COPAT-ın sorğumuza cavabına əsasən “Azərbaycan müəllifləri” İctimai Birliyinin sözügedən istiqamətdə fəaliyyəti qanunvericiliyə uyğun sayıla bilər. Lakin birliyin restoran və digər bu kimi obyektlərin qarşısında bunu tələb kimi irəli sürməsi necə, qanunidirmi?

Bu baxımdan, “Azərbaycan müəllifləri” İctimai Birliyi ilə əlaqə saxladıq. Özünü birliyin sədri kimi təqdim edən Vilayəddin Muradov əvvəlcə saytımızın onun “qara siyahı”sında olub-olmaması ilə maraqlandı. Bu “qara siyahı”ya hansı saytların daxil olduğunu soruşduqda sədrin cavabı qəti oldu: “O saytlar ki, zamanında mənim müraciətlərimə cavab verməyib, məlumatlarımı yayımlamaqdan imtina ediblər, onlar bizim “qara siyahı”mıza daxil olub”.

Vilayəddin Quliyevə ilk sualımız o oldu ki, “Azərbaycan müəllifləri” İctimai Birliyi bütün mahnı mətnləri, yaxud musiqilərin müəlliflik hüququnu qoruyurmu?

Adıçəkilən şəxs əvvəlcə bu cür sualların onlara yalnız hüquq-mühafizə orqanlarının verə biləcəyini deyib sualdan yayınmaq istəsə də, yekunda cavab verdi.

“Bizim təşkilat musiqidən istifadəyə görə istifadəçi təşkilatlara icazə (lisenziya) verir. Qonorarın məbləği təşkilatımız tərəfindən təyin edilir. Biz dövlət qurumu deyilik, biz sadəcə dövlətin qanunlarına əsasən minimum həddən aşağı olmayaraq müəllif qonorarı təyin edirik. Bizim restoranlara göndərdiyimiz məktub tamamilə qanuni bir məktubdur.

Qanun deyir ki, formasından asılı olmayaraq, musiqidən istifadə edən bütün hüquqi və fiziki şəxslər müəllif qonorarı ödəyirlər. Bu konkretdir. Bu musiqi xarici musiqidir, ya yerli, belə bir anlayış yoxdur. Bu orada qeyd olunmayıb. Orada yazılan budur: musiqidən istifadə edən”.

Birliyin sədrinin ilk sualımıza cavabından belə çıxır ki, “Azərbaycan müəllifləri” İctimai Birliyi hətta xarici musiqilər üçün də müəlliflik qonorarı tələb etmək hüququna malikdir. Bəs necə? Tutaq ki, dünyaca məşhur Eminemin hansısa mahnısından hansısa restoranda istifadə edilir. Birlik qonorarı tələb edib aldıqdan sonra məbləği Eminemə necə ödəyir?

“Müəllif ifaçı deyil, müəllif əsərin yaradıcısıdır, sözü yazan, bəstəni edən. Hansısa ifaçı öz bəstəsini oxuya bilər, doğrudur, amma müəllif musiqi və sözü yazana deyilir. İstifadəçi təşkilatın birbaşa borcudur ki, bizimlə müqavilə bağladıqdan sonra bir ay ərzində istifadə etdiyi bütün musiqili əsərlərin siyahısını bizə təqdim etsin. Biz o siyahıya əsasən, axtarıb həmin müəllifləri tapırıq. Bunun üçün müəyyən beynəlxalq təşkilatlar da var, biz onlara da müraciətlər edirik. Və həmin müəllifləri də tapırıq. Aldığımız qonorarın bir hissəsi vergiyə, bir hissəsi sosiala, bir hissəsi təşkilatın fəaliyyətinə, qalan hissəsi isə həmin müəlliflərə ödənilir. Məsələn, bu yaxınlarda Yaponiyadan bizə müəlliflik qonorarı gəlmişdi. Rusiya, Türkiyədən də həmçinin. Obyekt sahibi obyektdə işlətdiyi hər şeyi pul verib alır, ondan qazanc əldə edir. Eləcə də musiqini də almalıdır, qonorarını ödəməli və qazancını da bu cür qanuni yolla əldə etməlidir. Heç bir müəllif demir ki, mənim musiqilərindən istifadə edin, mən buna görə müəlliflik qonorarı tələb etmirəm”.

Maykl Ceksonun öz əsərlərini kütləvi istifadəyə buraxması haqqında fikirlərini sədrə xatırlatdıqda isə cavabı bu oldu:

“Xeyr. Bu zaman hüquq onların varislərinə keçir. İkincisi isə, bizim qanunvericilikdə məhz belə yazılıb: formasından asılı olmayaraq, bütün fiziki və hüquqi şəxslər müəlliflik qonorarı ödəyirlər. Yəni musiqidən istifadə edirsənsə, qonorarını ödəməlisən. Allah rəhmət eləsin, Üzeyir Hacıbəyov indi həyatda yoxdur. Bu o deməkdir ki, onun musiqilərindən necə gəldi istifadə etmək olar? Yox. O musiqilər artıq dövlət varidatı hesab olunur və alınan qonorar dövlətə ödənilir”.

Vilayəddin Quliyevə son sualımız isə qonorarın müəlliflər arasında tənzimlənməsi oldu.

“Biz obyektlə müəyyən bir rəqəmə razılaşırıq. Həmin məbləği hər ay onlardan alırıq. O məbləği bizə təqdim edilən siyahıya əsasən bölüşdürürük”.

Hüquqşünas Şamil Paşayev isə bu müddəanın qanunvericilikdə olmasını, bir növ, boşluq kimi qiymətləndirir:

“Qanunvericilikdə musiqidən istifadə edən fiziki və hüquqi şəxslərin müəlliflərə qonorar ödəməsi, hesab edirəm ki, qanunvericiliyin boşluğudur. Çünki bəzi Avropa, eləcə də şərq musiqiçiləri var ki, onlar öz əsərlərinin kütləvi istehsalına və dinlənilməsinə icazə veriblər. Və buna görə heç bir müəlliflik qonorarı tələb etmirlər. Dediyim kimi, dünyada belə musiqiçilər kifayət qədərdir. Onlar musiqilərinin daha çox səslənməsini və daha çox insana çatmasının tərəfdarıdırlar. Belə olan halda, yerli musiqilərin və yaxud xarici musiqilərin səslənməsinə görə hansısa bir ictimai birliyin qonorar tələb etməsi nə hüquqi baxımdan, nə məntiqi baxımdan, nə də rasional ağıl baxımından doğrudur”.

Şamil Paşayev müəllifin öz musiqisini kütləvi halda dinlənilməsinə icazə verdiyi halda, hansısa ictimai birliyin bunun üzərindən qonorar tələb etməsini tamamilə absurd qiymətləndirir:

“Əksər sol düşüncəli müəlliflər öz əsərlərinin kütləvi dinlənilməsinin tərəfdarı olublar və onlar da heç bir halda buna görə qonorar tələb etməyiblər. Yaxud hər hansısa bir restoran özü müəlliflə müqavilə bağlaya bilər və qonorarı elə birbaşa müəllifin özünə təqdim edə bilər. Bu daha məntiqlidir. Bundan başqa, restoran konkret musiqi səsləndirmirsə, oraya bu tip məktubun ünvanlanması, əməkdaşlığa cəlb etmək niyyəti də tamamilə absurddur. Hesab edirəm ki, qanunvericilikdə bu məsələyə doğru şərh verilməlidir. Və bu kimi hallarla rastlaşdıqda həmin şəxslərin məhkəməyə müraciət etməsi doğru olar”.

Hüquqşünas onu da qeyd edib ki, bu kimi ictimai birliklərin hesabatlarının olması vacibdir:

“Bu, onların öhdəliyidir. Madam ki, onlar müəllifliyi qorumaqları baxımından bir öhdəliyə sahib olduqlarını iddia edirlər, o zaman ümumilikdə nə qədər qonorar yığdıqlarını, hansı müəllifə nə qədər məbləğdə qonorar ödədiklərinin və sair bu kimi statistikalarla bağlı hesabat verməlidirlər”.

Hər halda, biz daxil olan şikayət əsasında balanslı şəkildə araşdırma apardıq. Qalanı qanunvericiliyin boynuna.









 
Sorğu

Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
Yox
Bu yolda Rusiyanın ağzı ovulacaq

Şirkət-Xidmət
   
Xəbər lenti
                                                 
COP29-da tarixi nailiyyət: Bakı 1,3 trilyon dollarlıq yeni iqlim maliyyəsini hədəf seçib
Bu gün, 03:58
COP29-da illik iqlim maliyyələşməsi üçün 300 milyard dollar təsdiqlənib
Bu gün, 03:56
Avropa çətin vəziyyətdə: “Rusiya qazının idxalı azalsa…” - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 03:02
"Ərə sahib olmaq super bir hissdir..."
Bu gün, 02:55
Cavid İsmayılzadənin "əli uzandı" - İLGİNC
Bu gün, 02:52
Azərbaycan Cənubi Qafqazın ən təhlükəsiz ölkəsidir - FAKT BUDUR!
Bu gün, 02:45
"Daha fundamental əsərlər yazılmalı, filmlər çəkilməlidir"
Bu gün, 02:42
Dövlət qurumu 1,1 milyon manatlıq geyimləri - BU ŞİRKƏTDƏN ALDI
Bu gün, 02:30
Avropa İttifaqı sülhə mane olur - Çirkin "binokl diplomatiyası"...
Bu gün, 02:29
Azərbaycanda logistika şirkəti - LƏĞV OLUNUR
Bu gün, 00:05
"Səbail Market" fəaliyyətini dayandırdı
Bu gün, 00:02
Nadir Qafarzadə Rusiyada torpaq sahəsi alıb? - AÇIQLAMA
Dünən, 17:22
Çavuşoğlunu Bakıya gətirən mühüm səbəb: - Qərbi Azərbaycanla bağlı nə baş verir?
Dünən, 17:15
Bir dəfəlik, yoxsa birdəfəlik sülh? - Bahəddin Həzi yazır...
Dünən, 15:02
Qloballaşan savaş: “Üçüncü Dünya müharibəsi başlayıb, sadəcə...” - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Dünən, 15:00
Dəb indiki xoşbəxtlikdir, dəyər sonrakı peşmanlıq! - Aqşin Yenisey
Dünən, 14:58
Tramp Viktor Orbana zəng etdi
Dünən, 14:06
“Kişi kimi uduzmaq lazımdır, dovşan kimi yox” - Zaur Axundovdan yığmaya sərt tənqid
Dünən, 13:57
"Ermənistan Azərbaycanın haqlı gözləntilərinə cavab versə..." - Ekspert
Dünən, 13:52
Azərbaycanın tanınmış jurnalistini maşın vurdu: Xəstəxanaya aparıldı - FOTO
Dünən, 13:50
“Kişi müğənnilər də plastik etdirir, övladları onlardan utanır...” - Əməkdar artist
Dünən, 13:17
Laçında baş verən zəlzələ Ermənistanda da hiss olunub - YENİLƏNDİ
Dünən, 13:12
Ermənistanda sülh deyənlərə həbsxana GÖSTƏRİLİR - Görünəni odur ki...
Dünən, 13:11
Xanlar Fətiyev Tərtər rayonunun Azad Qaraqoyunlu kəndində vətəndaşları qəbul edib
Dünən, 13:03
Azərbaycanlı diplomat 70 kq qızılı haradan alıb? – Diqqətçəkən detal
Dünən, 12:58
Azərbaycan mediasının COP29 sınağı - Rəşad Məcid yazır...
Dünən, 12:55
Trampla Putin arasında gizli görüş... - Şok iddia
Dünən, 12:53
Sirli diplomatın KİMLİYİ BƏLLİ OLDU - 70 kiloqram qızıl isə...
Dünən, 12:50
"Hakimiyyət naminə torpaqları qurban verdikləri kimi..." - Deputatdan SƏRT SÖZLƏR
Dünən, 12:38
Azərbaycan öz üzərinə düşəni edir - ŞƏRH
Dünən, 12:30
Paşinyan ölkədəki istefa dalğasından danışdı: - "Məmurlara yazdım ki..."
Dünən, 12:27
MDB ölkələrindən aldığımız məhsullar onlara satdığımızdan 3 dəfə çoxdur - SİYAHI
Dünən, 12:14
Ermənistan İstintaq Komitəsinin keçmiş sədri istintaqa çağırılıb
Dünən, 12:09
“Ermənistandakı indiki nəsil vuruşmağa hazır deyil... - Hətta xaricdən kimsə dəstək olsa belə...”
Dünən, 12:06
Sərhədlər açılır... YA AÇILMIR? - daha bir AÇIQLAMA
Dünən, 12:03
Rusiya DİN bəzi şəxsləri vətəndaşlıqdan məhrum edir - Azərbaycanlılar da olacaq?
Dünən, 11:56
Çin hakerləri ABŞ-nin infrasturkturuna girməyə çalışırlar - Morqan Adamski
Dünən, 11:53
İranın yeni paytaxtı bu şəhər ola bilər - KİV
Dünən, 11:52
Almaniya ilə Azərbaycan arasında yeni gərginlik - XİN rəhbəri nə deyib?
Dünən, 11:38
Azərbaycanda saxlanılan gömrük xidmətinin rəis müavini 200 milyon verib HƏBSDƏN ÇIXDI - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 11:21
Tanınmış meyxanaçıdan MƏSLƏHƏT: - “Oğlan uşağını kişi kimi böyüdün ki, sonradan...”
Dünən, 11:19
Paşinyanın qadın “batalyon”u - strateji postlar niyə “axçi”lərə verilir...
Dünən, 11:17
Rusiyadan Ermənistan milyardlarla dollarlıq qızıl axır - Şəbəkənin arxasında kimlər dayanır?
Dünən, 11:13
Azərbaycanda bu deputatlara mənzil verildi - DETALLAR
Dünən, 11:09
DİQQƏT: Kənd məktəbləri sürətlə boşalır... - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 11:07
Rusiya-Ukrayna gərginliyi... BİZƏ NECƏ TƏSİR EDƏCƏK? - ARAŞDIRMA
Dünən, 10:59
"Səni 12 ildir mən gözəlləşdirmişəm"
Dünən, 10:56
İstanbulda 70 kq qızılla saxlanılan azərbaycanlı diplomat deyil - SARIYER OLAYI...
Dünən, 10:50
Bu hallarda işçilərin işdən kənarlaşdırılması qanunsuzdur... - Ekspert danışır...
Dünən, 10:47
Britaniyanın HSBC bankı Rusiya və Belarusdan ödənişləri qəbul etməyəcək - “Reuters”
Dünən, 10:44
Şirkət-Xidmət
 
 
Dia.az © 2010 - 2014
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
Bizimlə Əlaqə : Tel - 055-560-77-49, 077-271-11-33 E-mail : [email protected]
Designed by Daraaz.net
�������@Mail.ru