“Sonuncu şam yeməyi” hər kəs üçün olacaq - Replika
Tarix: 13-01-2022, 08:23 | Çap et
Adəmdən üzü bu yana hələ bir mövzu olmayıb ki, insanlar onun barəsində yekdil və tam həmrəy olsunlar. Hətta bütün səmavi dinlər də birmənalı şəkildə iddia edir ki, ilk insanın – Adəmin övladları belə, ümumi məxrəcə gələ bilməyiblər, nəticədə yer üzündə ilk qətl törədilib - Qabil Habili qanına qəltan edib.
Əgər belə bir vəziyyət bəşəriyyətin lap gündoğan dövründə hökm sürübsə, indiki zəmanədəki durumu təsəvvür etmək olar. Odur ki, heç bir məsələ ətrafında vahid fikir yaranmasını gözləmək sadəlövhlükdən savayı bir şey olmazdı. İstənilən iş, istənilən fəaliyyət tənqidə tuş gəlməlidir, mütləq bir ağız büzən olacaq. Bu, normal haldır. Amma tənqiddən də tənqidə fərq var...
Sovet dövründə komediya və estrada janrında parlayan bir cütlük var idi – Şirvindt və Derjavin. Onların bir səhnəciyində qəti yumor hissindən məhrum şəxsin obrazını canlandıran Derjavinə tərəf müqabili lətifə danışırdı: “Bir dəfə Nil çayı ilə timsah üzür, pəncəsində də 10 rubl...” “Ciddi adam” Şirvindtin sözünü kəsirdi: “Bir dayan! Misir səhrasında yaşayan timsah sovet pulunu necə tapıb axı...”.
Bu səhnəcik son günlər sosial şəbəkələrdə artıq ölkəmizdə kifayət qədər populyarlıq qazanmış Əlixan Rəcəbovun təqdim etdiyi son işi – “Sonuncu şam yeməyi” qısametrajlı filmin müzakirələri zamanı yazılanlarla tanış olduqdan sonra xatirəmdə canlandı. Filmi başdan sona qədər danışmaq fikrində deyilik, çoxları da bəlkə izləyiblər. Qısaca olaraq bircə onu deyək ki, Əlixan ürək sözlərini, qəlbindəkiləri cəmiyyətə çatdırmaq üçün bu dəfə dəfn mərasimini və bu mərasim ətrafında cərəyan edən hadisələrin satirik təqdimatını seçib.
Təəssüf ki, 52 dəqiqəlik filmin əsas ismarıcı çoxlarının diqqətini cəlb etməyib. Bir qisim insanlar isə ümumiyyətlə filmi tam fərqli müstəvidə, eyni ilə yuxarıda xatırlatdığımız “ciddi insan” kimi anlayıblar. Xüsusən də narazı qalan kütləni Əlixanın yas mərasimlərinə və dəfn ənənəsinə sarkastik baxışı hiddətləndirib. Bəs konkret olaraq nə?
Məsələn, Əlixana irad tuturlar ki, nə üçün ölünü yuyan mürdəşir mərhumun oğlundan 150 manat tələb etdi? Axı, əslində bu dövlət rüsumu daha az məbləğdir. Qəribədir, deyilmi? Misir səhrasındakı timsahın pəncəsindəki əsginasa irəli sürülən iradı xatırlatmırmı? Və yaxud Əlixanın mollanı yumoristik çalarlara bürüməsi. Məgər fırıldaqçı, pulgir, məclisi birtəhər yola verib aradan çıxan din xadimi azmı görmüşük?
Başqa bir məqam. Gənclərin dəfn zamanı, daha sonra isə mərhumun qırx məclisində zarafatlaşmaları, kənar söhbət edərək mollanı dinləməmələri bəzilərini əsəbiləşdirir. Niyə? Məgər yas mərasimlərinin böyük əksəriyyətində mollanı dinləyən olur ki? Ya mərhuma heç bir yaxınlıq və qohumluğu çatmayanların zarafatları yenilikdir?
Və son olaraq daha bir irada nəzər salaq. Əlixanın yazdığı ssenaridə mərhumun vəsiyyətinə uyğun olaraq onun cənazəsinin yanında meyxana deyilir. Bu da bəziləri tərəfindən həm mərhuma, həm də ümumiyyətlə ənənələrimizə hörmətsizlik hesab edilib. Çox nahaq! İnternetdə sadə axtarış nəticəsində sazla, vağzalı ilə edilən neçə-neçə dəfnlərin kadrlarını izləmək mümkündür. Axı Əlixan bunu həyatın içindən götürüb! Düzdür, meyxana olmayıb. Hələ ki! Amma Əlixan da axı sənədli film çəkməyib.
Bir məsələyə də xüsusi diqqət çəkmək istərdik. “Sonuncu şam yeməyi”ndə yumor, satira, ironiya, sarkazm müxtəlif peşə sahiblərinə, müxtəlif yaş qruplarına aid insanlara tətbiq edilib. Amma ümumilikdə nə dini, nə əxlaqi, nə mənəvi, nə tarixi irsimizə və dəyərlərimizə toxunulub. Tənqid oxlarına onlar yox, fərdlər, ümumən cəmiyyət tuş gəlib.
Filmin əsas ismarıcına gəldikdə isə... Epizodların birində Əlixanın qəhrəmanı “40 gün necə gəldi keçdi, heç bilmədim” söyləyir. Cavabında isə sevimli aktyorumuz Şamil Süleymanovun ifasında izlədiyimiz qoca dillənir: “40 il necə gəldi keçdi, bilmədim”.
Demək olar ki, bu, filmin kulminasiya nöqtəsidir. Bütün zarafatlar, yumor, sarkazm 52 dəqiqəlik filmdə tamaşaçılara məhz bunu çatdırmaq üçün səfərbər edilib: “Dünya fanidir, zaman sürətlə ötüb keçir. Bütün çalışmalar, dünya malını qazanmaq üçün bütün fırıldaqlar bir gün heç olacaq, hər şey bu dünyada qalacaq. İnsan isə bu dünyaya necə əliboş gəlmişdisə, elə də əliboş torpağın altına gedəcək. Tək-tənha! Elə isə bu dünya üçün bu cür hoqqalardan çıxmağına dəyərmi?”.
P.S. Əlbəttə ki, zövqlər fərqli olur və zövq haqqında mübahisə məhsuldarlığı çox aşağı olan bir əməldir. Amma hər halda, istənilən tənqidi söylədikdə əndazəni gözləmək, ən azından qarşı tərəfin də arqumentlərinə qulaq vermək, vicdanın səsini dinləmək lazımdır. Dünya axı fanidir. İstənilən şam yeməyi sonuncu ola bilər...
Müəllif: Polad Xudayarlı //AYNA.AZ//
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Yalnız qız övladı olan valideyinlər pensiyaya erkən yaşda çıxa bilər - AÇIQLAMA
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
• Rusiya Cənubi Osetiya və Abxaziyanı Gürcüstana qaytarır? – Kremlin mesajının şifrələri
Dünən, 20:45 |
|
|
|
• Azərbaycanda pensiya yaşı nə vaxt azaldılacaq? - ARAŞDIRMA
Dünən, 19:10 |
|
|
|
• Azərbaycan qazı və Ukrayna borusu: Avropa möhtacdır - FAKT BUDUR!
Dünən, 19:02 |
|
|
|
• Sülh sazişinin altında Paşinyanın imzası olsa belə... - Tərəf olan erməni xalqıdır...
Dünən, 19:00 |
|
|
|
• Horovlu kəndində bu işlərin icrası 40 milyon manata başa gələcək
Dünən, 18:56 |
|
|
|
• Azərbaycanla Ermənistan Delimitasiya Komissiyalarının Əsasnaməsi qüvvəyə minir - BU GÜNDƏN...
Dünən, 18:11 |
|
|
|
• Səfər Mehdiyevlə bağlı pensiya qalmaqalı böyüyür - Daha üç keçmiş gömrükçü məhkəməyə üz tutdu
Dünən, 18:08 |
|
|
|
• Peter Mixalko COP29 konfransının keçiriləcəyi yerlə tanış olub - "X"
Dünən, 18:02 |
|
|
|
• Ermənistana silahlanma qadağası qoyula bilər - ƏGƏR...
Dünən, 18:00 |
|
|
|
• İki türk ölkəsi hədəfdə: - Bakının “düşməni” dost ola bilər
Dünən, 17:58 |
|
|
|
• DOST Agentliyi “Oracle” lisenziyası aldı - 1.7 milyon manata
Dünən, 17:56 |
|
|
|
• Məleykə Abbaszadənin adından İSTİFADƏ ETDİ - HƏBS EDİLDİ
Dünən, 17:54 |
|
|
|
• Tərtər öz şəhidini BELƏ UĞURLADI... - FOTOLAR
Dünən, 17:51 |
|
|
|
• Böyük tenderlərin qalibi olan “Buta-Tikiş” hansı qaydaları pozub? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:45 |
|
|
|
• Nazirlik araşdırmaya başladı... hüquq müdafiəçisi nişan verdi: BOĞULURUQ... - "İllərlə yığılıb qalmış problemin həlli indiyə qaldı?"
Dünən, 17:43 |
|
|
|
• Azərbaycanda unun qiyməti BAHALAŞDI – Son qiymətlər
Dünən, 17:36 |
|
|
|
• Xalq artisti avtobusda basabasa düşdü - VİDEO
Dünən, 17:35 |
|
|
|
• Azərbaycanın COP29 vaxtı barışıq təşəbbüsü dünya ictimaiyyəti tərəfindən dəstəklənir - FOTO
Dünən, 17:32 |
|
|
|
• Rayon qeydiyyatı olan avtomobillərin COP29 zamanı Bakıya girişinə qadağa qoyulacaq? - AÇIQLAMA
Dünən, 17:28 |
|
|
|
• Aparat rəhbərinin təkəbbür, iddia və səhvlərlə dolu cavab məktubu... - BU NƏDİ BELƏ?..
Dünən, 17:24 |
|
|
|
• İnsanları "Outlet qaraj"da belə aldadırlar: növbəti endirim fırıldağı - Dələduzluğun mövsümüdür...
Dünən, 17:20 |
|
|
|
• Nağdsiz ödənişlərdə sahibkarlara güzəşt edilməlidir - ÇAĞIRIŞ
Dünən, 17:00 |
|
|
|
• Xaçmazda baş verən qətlin TƏFƏRRÜATI
Dünən, 16:58 |
|
|
|
• Efirdə qalmaqal: Uşaqlarını atan qadın vəkillə "qırğına çıxdı" - VİDEO
Dünən, 16:56 |
|
|
|
• Bakıda qadının sevgilisi xərclədiyi pulları onun ərindən tələb etdi - Görün sonu nə ilə bitdi
Dünən, 16:54 |
|
|
|
• Ağdaş rayonuna yeni icra başçısı təyin edilib - SƏRƏNCAM
Dünən, 16:49 |
|
|
|
• “Bu adam meşədə BAZAR AÇIB...” - NAZİRİN NƏZƏRİNƏ!
Dünən, 16:47 |
|
|
|
• SEPAH generalı İsraili “ölümcül zərbə” ilə hədələyib
Dünən, 16:34 |
|
|
|
• “Tərtər işi” bağlı QALMAQAL BÖYÜYÜR: “Yeni həbslər olacaq” - KİMLƏR HƏDƏFDƏDİR?
Dünən, 16:31 |
|
|
|
• Təzyiq altındayam, mənə hücumlar edilir – Hərbi ekspert ad çəkdi
Dünən, 16:28 |
|
|
|
• “Ermənilər COP29 ərəfəsində təxribata hazırlaşır, amma...” - Partiya sədri
Dünən, 16:14 |
|
|
|
• Qulinin "tac"landırmadığı "qanuni oğru" özünü binadan atdı - KİV
Dünən, 16:08 |
|
|
|
• Lavrov Rusiyanın Ermənistana hərbi texnika satdığını “unudub” - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Dünən, 16:04 |
|
|
|
• Nazir BŞTİ-ni Anar Qədiməliyevə tapşırır - Nərminə Hüseynova əvvəlki vəzifəsinə qaytarılır
Dünən, 16:01 |
|
|
|
• Gürcüstan gözləmədə: cəmiyyət həm məyus, həm inamlıdır - GƏLİŞMƏ
Dünən, 15:59 |
|
|
|
• Toyda nalayiq danışdı - Şəhid atasının şikayəti ilə tutuldu
Dünən, 15:52 |
|
|
|
• Naxçıvanda yeddi təhsil müəssisəsinə direktor təyin olunub - SİYAHI
Dünən, 15:49 |
|
|
|
• Qarabağın deputatları üçün də ev TİKİLİR?
Dünən, 15:41 |
|
|
|
• BOKT-nin İdarə Heyətinə YENİ TƏYİNAT
Dünən, 15:34 |
|
|
|
• ƏSGƏRLİYƏ GETMƏK ÜÇÜN PREZİDENTƏ MÜRACİƏT ETDİ - İsmayıllı sakini hərbi xidmətə yararsız olmadığını iddia edir
Dünən, 15:30 |
|
|
|
• Yəhudi alim İsraili nasist Almaniyasına bənzədir - “Guardian”
Dünən, 15:15 |
|
|
|
• Absurd qərara Ali Məclisdən Talıbovsayağı cavab və ya Fuad Nəcəfliyə bir neçə sual
Dünən, 15:09 |
|
|
|
• İrəvanın “erməni soyqırımı”ndan imtinasının ƏSL SƏBƏBİ
Dünən, 15:06 |
|
|
|
• “Azərbaycan Avropanın xilaskarı oldu” - Bloomberg
Dünən, 15:05 |
|
|
|
• Ermənistanda təşviş: - Tramp seçilsə, dərhal...
Dünən, 15:01 |
|
|
|
• Ermənistan ordusunda özbaşınalıq artıb: - Zabit çatışmamazlığı var
Dünən, 14:57 |
|
|
|
• Əli Həsənovun baldızının müsadirə olunan obyektini alan yoxdur – 11-ci dəfə hərraca çıxarılır
Dünən, 14:47 |
|
|
|
• "Pulun 2450 manatını Elm və Təhsil Nazirliyinin şöbə müdirinə vermişəm" - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 14:38 |
|
|
|
• Qızılın qiyməti nə qədər artıb? - AKTUAL
Dünən, 14:33 |
|
|
|
|