“Bozqurd”, “Səssiz tülkü”, “Karana-mudra” - FOTOFAKT
Tarix: 5-07-2024, 18:09 | Çap et
Futbolçunun jesti niyə avropalıları və erməniləri bu qədər qıcıqlandırır?
Avro-2024-ün 1/8 final mərhələsində Avstriya yığmasını məğlub edərək 1/4 finala yüksələn Türkiyə yığması möhtəşəm oyun nümayiş etdirdi. Bu qarşılaşma təkcə oyuna görə deyil, həm də Türkiyə millisinin əsas oyunçularından biri, Avstriya üzərində qələbədən sonra türk jesti nümayiş etdirən Merih Dəmiralın hərəkətinə görə yaddaqalan qarşılaşmalardan biri oldu. Və bu jest qalmaqal ilə nəticələndi.
Tənqidçilərin fikrincə, futbolçunun göstərdiyi jest millətçilik simvolu daşıyan “Bozqurdlar” hərəkatı əlaqəlidir, ona görə də bu hərəkəti siyasi və hətta irqçilik kimi qiymətləndirmək olar. Daxili işlər naziri Nensi Feser dərhal bildirib ki, “Türkiyənin ifrat sağçı ekstremistlərinin” jestlərinə stadionda yer yoxdur və Avro-2024 zamanı ondan istifadə yolverilməzdir. Türkiyənin Almaniyadakı səfiri Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb və UEFA-nın araşdırmasının nəticələrinə görə Merih Dəmiral oyunlarda iştirakdan kənarlaşdırıla bilər.
Eyni zamanda Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) futbolçunu müdafiə edərək, UEFA-nın araşdırmaya başlamasını və hansısa qərar verməsinin qəbuledilməz olduğunu vurğulayıb. XİN bəyan edib ki, Almaniya Federal Konstitusiyanın Müdafiəsi Bürosu 2023-cü il hesabatında qeyd edib ki, bu jest ölkədə qadağan deyil və özlüyündə türk millətçiliyi ilə bağlılığı ifadə etmir.
Tarixi araşdırmalar göstərir ki, bu jest müxtəlif türk xalqları tərəfindən öz mənşəyini ifadə etmək üçün istifadə edilib. Mifologiyaya görə, türk soyunun yaradıcısı canavardır. Qurd obrazı türk hökmdarlarının bayraqlarını bəzəyirdi. Yəni, bu jesti nümayiş etdirən türk xalqlarının nümayəndələri bununla da öz tarixi köklərinə sevgi və məhəbbət ifadə edirlər. Müasir Türkiyədə bu jestdən siyasətçilər, ictimai xadimlər və məşhur şəxsiyyətlər tez-tez istifadə edirlər.
Türkiyə daxilində bu jestdən istifadə müsbət qarşılanırsa, ölkədən kənarda mübahisələrə səbəb olur. Məsələn, Türkiyənin keçmiş xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu ölkəsinin Hamburqdakı konsulluğuna səfəri zamanı, eləcə də Uruqvayda Türkiyə səfirliyinin açılışı zamanı bundan istifadə edib.
Yeri gəlmişkən, bu işarə Almaniyada da istifadə olunur. O, “Səssiz tülkü” (Leisefuks) adlanır və müəllimlər tərəfindən dərslər zamanı şagirdlərin sükutu pozmasının qarşısını almaq üçün istifadə olunur. “Səssiz tülkü” işarəsindən istifadə 2011-ci ildən sonra türk jesti ilə əlaqələndirildiyi üçün azalıb, amma istifadəsi qadağan edilməyib.
Bu jest buddistlər arasında da məşhurdur və “Karana-mudra” adlanır. Buddizmdə “Karana-mudra”nın maneələri aradan qaldırdığına, daxili dincliyi inkişaf etdirdiyinə və cəmiyyəti maariflənməyə apardığına inanılır.
Xristian mədəniyyətində, xüsusən ikonoqrafiyada bu jest xoş xəbəri daşıyan birbaşa nitqi çatdırmaq üçün istifadə olunur. Xristianlıqdakı bu ənənə Yunan və Roma natiqlərinin nitqlərini müşayiət etmək üçün istifadə edildiyi Ellinizm qədim mədəniyyətindən qaynaqlanır.
Amerika İşarə Dilində işarə latın "Y" hərfini əvəz edir və “I love you” ifadəsində istifadə olunur. İdmanda jest bəzən beysbol və voleybolçular tərəfindən siqnal vermək üçün istifadə olunur. 1990-cı illərin əvvəllərində bu jest “D-Generation X”, “The Club” və “Bullet Club” güləş qrupları tərəfindən geniş istifadə olunmağa başladı.
Təəssüf ki, Dəmiralın istifadə etdiyi jest ifrat sağçı təşkilatın jesti kimi qarşılanıb. Erməni mediasının hər bir türk məsələsində olduğu kimi bu işə də öz xüsusi reaksiyası oldu. Baxmayaraq ki, onlar hələ də xatırlamalıdırlar ki, bu jesti Ermənistan parlamentinin deputatı Vilen Qabrielyan da nümayiş etdirib.
UEFA Dəmiralın əməlini araşdırarkən və ona qarşı hansı tədbirin görüləcəyi bilinməsə də, yuxarıda qeyd olunan faktları nəzərə alaraq deyə bilərik ki, bu “qalmaqal”ın idman qaydalarına riayət etmək istəyindən daha çox Türkiyə əleyhinə motivləri var. Axı, bir çox Qərb siyasətçilərinin ictimai fotolarına diqqətlə baxsanız, əmin olarsınız ki, bu jestdən Con Kennedi, Barak Obama, Corc H.V., Buş, Hillari Klinton, Nikola Sarkozi, Papa Fransisk və hətta Aleksey Navalnı və Aleksandr Lukaşenko da istifadə edib...
Müəllif: Asif Aydınlı - AYNA.az
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Suriya BRICS-ə qoşulmaq üçün müraciət edib
Bu gün, 14:52 |
|
|
|
| • Əliyevin üç ölkə ilə bağlı planı: - "Qərbin xoşuna gəlməyən budur"
Bu gün, 14:51 |
|
|
|
| • Makron gücü çatmayacaq vədlər verib, "erməni ümidləri" Parisdə "dəfn" edilir
Bu gün, 14:43 |
|
|
|
| • "Azərbaycana qarşı qərəzli sanksiyalar tətbiq etməyə çalışırlar" - deputat
Bu gün, 14:42 |
|
|
|
| • Elgiz Elməddinin təklifini geri çevirib
Bu gün, 14:30 |
|
|
|
| • Bakıda internetə qoşulmayanların telefonunu kəsirlər? - AÇIQLAMA
Bu gün, 14:27 |
|
|
|
| • Balababa Rzayevə şiddətli töhmət elan edilib - SƏRƏNCAM
Bu gün, 14:23 |
|
|
|
| • Tərtərdə “Poliqon” gənclərin hərbi-vətənpərvərlik düşərgəsi start götürüb
Bu gün, 14:14 |
|
|
|
| • Zelenskinin qələbə planı işə düşür? - Məğlubiyyətin qarşısını almaq üçün...
Bu gün, 14:11 |
|
|
|
| • Rəsmi İrəvanın revanşist siyasəti: - “Planlarından...”
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Ekspertdən videosu yayılan şagirdlə bağlı ÇAĞIRIŞ: - "Hazırkı təhsil sistemimiz uşaqları..."
Bu gün, 13:51 |
|
|
|
| • Vüqar Səfərli yenə narazıdır - Hər şeyini geri istəyir
Bu gün, 13:47 |
|
|
|
| • Avropanın etirafı: - “Rusiya bizə lazımdır”
Bu gün, 13:37 |
|
|
|
| • 102 tələbəyə Prezident təqaüdü veriləcək - SİYAHI
Bu gün, 13:34 |
|
|
|
| • Sabir Hacıyev “Şöhrət” ordeni ilə TƏLTİF EDİLDİ
Bu gün, 13:33 |
|
|
|
| • “Binamız 60 ildir təmir olunmur, baxımsız vəziyyətdədir...” - GİLEY
Bu gün, 13:21 |
|
|
|
| • Ermənistan yanlış yolda addımlayır - ŞƏRH
Bu gün, 13:15 |
|
|
|
| • 13 ildir yerinə qovuşa bilməyən ABİDƏ – Babəkin heykəlinin bəxti nə vaxt AÇILACAQ?
Bu gün, 13:08 |
|
|
|
| • Ədalət Şükürovun Ayda torpağı var - Özü cavab verdi
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
| • İsrailə qarşı İran: Yaxın Şərqdə böyük müharibə olacaq? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 12:46 |
|
|
|
| • Ermənistan Kremlin kurasiyasına qayıdır VƏ... - Bakıya buna görə “yox” deyir
Bu gün, 12:44 |
|
|
|
| • Vaşinqtonun absurd "tələb"ləri, maskaların düşməsi və qətiyyətli Bakı - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
| • Saatlıda YOLAVERDİ SİYASƏTİ... - BUNUN BAŞQA ADI YOXDUR...
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • Yeni parlament AŞ PA-da təmsilçilik üçün deputat qrupunu təsdiqləmədi - DETALLAR
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • Qaradağ rayonunda 5 oktyabr – Beynəlxalq Müəllimlər günü qeyd olundu - FOTO
Bu gün, 12:17 |
|
|
|
| • Övladları böyüyənə kimi azadlıq istədi - Məhkəmə başqa qərar verdi
Bu gün, 12:16 |
|
|
|
| • Okeanın o tayından əsən ERMƏNİSTAN YELLƏRİ... - "Onlara Cənubi Qafqazda dayanıqlı sülh lazım deyil"
Bu gün, 12:13 |
|
|
|
| • "Holcim"in direktorundan Azərbaycan və Türkiyə bayrağına hörmətsizlik - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • “Ermənistan Avropanın sərhədi deyilsə, avropalı müşahidəçilər bu sərhəddə nə gəzirlər?..” - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 12:06 |
|
|
|
| • “Kimsə fikirləşirsə ki, Narışkinin açıqlaması Azərbaycan müxalifətinə qarşı yönəlib, qətiyyən belə deyil...” - deputat
Bu gün, 12:04 |
|
|
|
| • Əli Kərimlinin qoşulduğu anti-Azərbaycan xoru - AXI NİYƏ?
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
| • Azərbaycan öz təhlükəsizliyini, gələcək inkişafını təmin edib və edəcək - MƏQALƏ
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • Bəhruz Əskərov başçının öldürülməsini SİFARİŞ EDİB... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
| • "“Vialon” MMC şirkətinin işçiləri xoş üzlə gəldi, sakinlərlə mülayimliklə danışıb tanış oldular, AMMA SONRA..." - ÖZBAŞINALIQ!
Bu gün, 11:49 |
|
|
|
| • Azərbaycanda DƏHŞƏT: - kişi bank borcuna görə özünü öldürdü
Bu gün, 11:45 |
|
|
|
| • Azərbaycana qarşı Frankofoniya təxribatı - “İki bacı” təzədən bir arada
Bu gün, 11:42 |
|
|
|
| • Prezidentin Cəbrayıl İSMARICLARI... - ŞƏRH
Bu gün, 11:40 |
|
|
|
| • İrəvanın COP29 hiyləsi - “Qərbi Azərbaycan”dan sərt reaksiya
Bu gün, 10:16 |
|
|
|
| • İran Zəngəzur dəhlizinin açılmasını buna görə istəmir - Sabiq nazir şok faktları açıqladı
Bu gün, 09:29 |
|
|
|
| • “Receb İvedik”i 10 ilə qədər həbs gözləyir – İddianamə təqdim olundu
Bu gün, 09:27 |
|
|
|
| • ABŞ Azərbaycana sanksiyanı niyə tətbiq edib? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 09:26 |
|
|
|
| • "Həm AYNA hesabdan pul çıxır, həm mobil operator..." - BU NƏDİ BELƏ?!
Bu gün, 09:22 |
|
|
|
| • Nədən KAPİTAL BANK tədbirli görünmür... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 09:14 |
|
|
|
| • "Bu saxta ekspertlərin çox yaxşı istedadları var..." - ETİRAZ
Bu gün, 09:09 |
|
|
|
| • Pezeşkian İranın “Qorbaçov”u olsa... - SENSASİON SSENARİ
Bu gün, 09:05 |
|
|
|
| • «Olerni» MMM: 6 aydır işçiləri maaşları ÖDƏNMİR... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 08:59 |
|
|
|
| • "Bir aya yaxındır Azeurotel-ə zəng edirəm..." - AMMA...
Bu gün, 08:54 |
|
|
|
| • Burda Müəllim Günü MÜƏLLİM ADINI ləkələyirlər... - AXI NİYƏ?
Bu gün, 08:50 |
|
|
|
| • Əlviz Qasımovun TRAVMALI İDARƏÇİLİYİ - BU NƏDİ BELƏ?!
Bu gün, 08:24 |
|
|
|
| • Paşinyanın baş tutmayacaq “sülh planı” - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 08:20 |
|
|
|
|
