Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan 2527 saylı Qanun çərçivəsində mühüm qərar imzalayıb.

Qərara əsasən, artıq türk soylular, yəni Azərbaycan, Türkmənistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Şərqi Türküstan, Ahıska, Krım və Qaqauz icmalarından olan şəxslər Türkiyədə öz peşə və sənətlərini sərbəst şəkildə icra edə biləcəklər. Bu dəyişiklik onlara həm dövlət, həm də özəl sektorda daha asan işləmək imkanı yaradır. Türk soylular üçün iş icazəsi və yaşayış icazəsi prosedurları sadələşdirilir, onlar artıq Türkiyədə “əcnəbi” sayılmayacaq, öz vətənlərindəki kimi yaşayıb, fəaliyyət göstərə biləcəklər.

Belə ki, bu qərar Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT) çərçivəsində iqtisadi və sosial inteqrasiyanı gücləndirəcək. Bu addım “Türk Şengeni” kimi vahid viza və əmək sistemi üçün ilkin model sayıla bilərmi?

Məsələ ilə bağlı Milli Məclisin deputatı Hikmət Babaoğlu “Cebheinfo.az”-a açıqlamasında bildirib ki, bu qərar türk dünyasının inteqrasiyası baxımından tarixi əhəmiyyət daşıyır. Onun sözlərinə görə, qardaş ölkənin Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın türksoylu şəxslərə Türkiyədə işləmək, oxumaq və fəaliyyət göstərmək imkanı tanıyan xüsusi status tanıması olduqca mühüm tarixi hadisədir:

“Bu qərar türk dünyasının, Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv olan ölkələrin və üzv olmayan türk toplumlarının qarşılıqlı inteqrasiyası baxımından da tarixi əhəmiyyət daşıyır. Türksoylular vahid bir millətin soyundan gələn insanlardır. Bu gün onların milli kimliyinin və qarşılıqlı faydalı münasibətlərinin inkişafı tarixi bir zərurətdir. Bu proses bir neçə istiqamətdə paralel şəkildə davam edir. Yəni həm dövlətlərarası münasibətlər kontekstində bu sahədə mühüm dinamika müşahidə olunur, həm də toplumlar arasında mədəni, humanitar, elmi və təhsil sahələrində əməkdaşlıq var”.

Deputat qeyd edib ki, Prezident Ərdoğanın imzaladığı sərəncam artıq mədəni, humanitar və təhsil əlaqələrini aşaraq hüquqi müstəviyə keçidi təmin edir:

“Bu sərəncam birbaşa hüquqi kontekstə malikdir. Bu sənəd indiyədək mövcud olan mədəni, humanitar, elmi və təhsil əlaqələrinə əlavə olaraq türksoylu şəxslərə hüquqi status tanıyır. Düşünürəm ki, bu, gələcəkdə digər türk dövlətləri üçün də bir modelə çevrilə bilər. Yəni Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələrin vətəndaşları, eləcə də digər türksoylu xalqlar üçün ortaq hüquqların qəbul edilməsi həmin təşkilat çərçivəsində mühüm addım ola bilər”.

Hikmət Babaoğlu vurğulayıb ki, bu qərar xüsusilə Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri üçün də önəm daşıyır:

“Bütün bunları ilk növbədə Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri kontekstində də qiymətləndirə bilərik. Çünki çoxsaylı Azərbaycan vətəndaşları Türkiyədə yaşayır, işləyir, təhsil alır və fəaliyyət göstərirlər. Bu baxımdan, həmin qərar həm də iki qardaş ölkənin münasibətləri çərçivəsində mühüm hadisə kimi dəyərləndirilə bilər. Həmçinin, bu təşəbbüs “bir millət, iki dövlət” fəlsəfəsini daha da dərinləşdirərək onu hüquqi müstəviyə daşıyır”.