Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev aprelin 25-də ATƏT-in Baş katibi Firudin Sinirlioğlunu qəbul edib. Dövlət başçısı Firudin Sinirlioğlunu bu yüksək vəzifəyə təyin olunması münasibətilə təbrik edib. ATƏT-in baş katibi olaraq Firuddin Sinirlioğlu Cənubi Qafqazla bağlı olan ATƏT-in gündəliyinə dair fikir söyləməsi olub. Rəsmi yayılan məlumatdan bəlli olur ki, ATƏT rəsmisi Cənubi Qafqaz bölgəsinin ATƏT-in gündəliyində duran mühüm regionlardan biri olduğunu vurğulayıb.
Cənubi Qafqaz hansı səbəbdən ATƏT-in gündəliyinə daxildir?
Mövzu ilə bağlı Bizimyol.info xəbər portalına Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov danışıb: “Nəzərə alsaq ki, ATƏT özü Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq təşkilatıdırsa, burada həm təhlükəsizlik, həm də əməkdaşlıq sintez olunmuş şəkildə ATƏT-in hədəf mövzularından biridir. Əgər bölgədə münaqişələr mövcuddursa, vaxtilə Ermənistan Azərbaycan arasında “Dağlıq Qarabağ” münaqişəsi var idi və bu da bölgədə gərginliyin və qeyri-sabitliyin mənbəyi kimi özünü büruzə verirdi. Bu nöqteyi nəzərdən ATƏT üçün bu münaqişə ocağı bir növ öz missiyasına və mandatına uyğun olaraq fəaliyyət göstərə biləcək və müəyyən bir siyasət yürüdə biləcək bir münaqişə, münaqişələrdən biri hesab olunurdu. Bu da öz həllini tapdı. İstər 44 günlük Vətən müharibəsində möhtəşəm zəfər qazanıldıqdan və 2023-cü ildə 23 saatlıq lokal antiterror tədbirləri nəticəsində Azərbaycanın bütün ərazisində onun konstitusion rejimi bərqərar oldu və Azərbaycanın bütün torpaqları işğaldan azad edildi”-deyən deputat bildirib ki, nəticə etibarilə ATƏT üçün sırf bu mövzu üzərində Cənubi Qafqaz bölgəsində Ermənistan-Azərbaycan qarşıdurması nöqteyi nəzərdən bu prosesdə artıq rolu minimuma endirilmişdi.
“Cənubi Qafqazda digər bir münaqişə ocağı var. Bu da Gürcüstan ərazisində Cənubi Osetiya və Abxaziya mövzusudur ki, burada da ərazi Gürcüstanın ərazi bütövlüyü məsələsi ATƏT-in diqqət etməli olduğu mövzulardan biridir”-deputat vurğulayıb ki, eyni zamanda, burada Cənubi Qafqazın belə geosiyasi vəziyyəti, xüsusilə də Avropa ilə Asiyanın kəsişməsində, Rusiya, Türkiyə, İran kimi dövlətlərin Cənubi Qafqaz üzərindən bu və ya digər səpkidə inteqrasiya layihələrinin icra olunduğu bir şəraitdə, bu da beynəlxalq təhlükəsizlik, energetika, ticarət və digər məsələlər üzərindən region Cənubi Qafqaz üçün kifayət qədər strateji bir region hesab olunur.
“Şərqlə Qərb arasında körpü funksiyasını yerinə yetirən Cənubi Qafqaz eyni zamanda da, şimalla cənub arasında bir körpü funksiyasını yerinə yetirir. Onun üzərindən bir çox mühüm və kifayət qədər geosiyasi əhəmiyyət daşıyan böyük infrastruktur layihələri, təbii resurslarla bağlı, onların daşınması, enerji, təhlükəsizlik məsələləri və digər deməli, kommunikasiyalar, transxəzər nəqliyyat dəhlizinin işləməsi və digər məsələlər olduqca, geosiyasi əhəmiyyət daşıyan, sahələrdir ki, burada da ATƏT bu və ya digər formada özünün mövcudluğunu müəyyən mənada görmək istəyir və bu prosesdə aşağı-yuxarı təmsil olunmaqda maraqlıdır.
Cənubi Qafqaz üzərində çoxsaylı, boru kəmərlərinin keçməsi neftin və qazın Xəzər bölgəsinin Avropa istiqamətinə daşınması, Bakı-Tbilisi-Ceyhanın fəaliyyət göstərməsi və bütövlükdə enerji resurslarının, dünyada gedən qlobal enerji böhranları müstəvisində və fonunda Avropaya daşınması və kifayət qədər zəmanətli və etibarlı, geosiyasi əhəmiyyət daşıyan layihələr vasitəsilə bunun reallaşması təbii ki, geoiqtisadi vacib amillərdən biri hesab olunur. Bu nöqtey-i nəzərdən də yenə də Cənubi Qafqaz çox maraqlıdır. Eyni zamanda, Cənubi Qafqaz ölkələrində gedən demokratik proseslər, ATƏT-in müxtəlif missiyalarda təmsil olunması kimi məsələlər faktiki olaraq Cənubi Qafqazın gündəliyinə daxil olan məsələdir”-deyə Azər Allahverənov qeyd edib.
Cənubi Qafqazda, xüsusilə də Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində təqribən 28 il ərzində yarıtmaz bir siyasət yürüdən ATƏT-in Minsk qrupu məsələsi ilə bağlı deputat bildirib ki, bu Azərbaycan auditoriyası üçün həqiqətən də çox həssas bir mövzudur.
“Bildiyiniz kimi, burada ən başlıca məsələ ondan ibarətdir ki, bu 28 il müddətində ATƏT-in Minsk qrupu faktiki olaraq, Ermənistan- Azərbaycan arasında “Dağlıq Qarabağ” münaqişəsinin həll olunması ilə bağlı hər hansı bir addım atmadı. Cənab Prezident ADA Universitetində keçirilən “Yeni Dünya Nizamına doğru” beynəlxalq forumda çıxış edərkən bu məsələyə xüsusilə toxundu və birmənalı şəkildə bildirildi ki, bu ATƏT-in “Minsk” qrupu faktiki olaraq, yaranmış status-kvonu qorumağa çalışırdı. Müxtəlif siyasi gedişlərlə müxtəlif tribunalara öz gündəliyini çatdırmaqla, "Dağlıq Qarabağ"ın Ermənistanın işğalı altında saxlanılmasında və Azərbaycanın bundan barışmasına sövq edəcək bir siyasət yürüdürdü. Cənab prezident bu məsələlərlə bağlı, fikir söyləyərkən, burada ATƏT-in “Minsk” qrupu müxtəlif tribunalardan, bu mövzu ilə bağlı çıxış edərkən maksimum çalışırdı ki, digər beynəlxalq iştirakçıları bu prosesdən kənarda tutsun”-deyən Azər Allahverənov vurğulayıb ki, bir növ bu prosesi sanki öz monopoliyası altında saxlamağa çalışırdı.
