Mövzu yanlış anlaşılır, məsələ hüquqi müstəvidə tamam başqa məzmun daşıyır - AKTUAL
Tarix: 9-05-2025, 17:45 | Çap et
Pensiya kapitalından istifadə imkanları son dövrlər ən çox müzakirə edilən mövzulardandır.
Millət vəkili və iqtisadçı-ekspert Vüqar Bayramov da sosial media hesabında Azərbaycanda pensiya kapitalının istifadəsindən yazıb. Deputat qeyd edib ki, hazırda vəfat etmiş şəxsin pensiya kapitalı müəyyən hallarda vərəsələrinə ötürülə bilər: “Azərbaycanda dünyasını dəyişən şəxsin pensiya kapitalından bir sıra hallarda vərəsələrinin istifadəsi nəzərdə tutulub. Hazırda mövcud qanunvericiliyə əsasən vəfat etmiş ailə başçısının öhdəsində olan ailə üzvlərinin ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası hüququ var. Belə ki, vəfat etmiş şəxslərin 18 yaşına çatmamış,18 yaşına çatanadək əlilliyi müəyyən olunmuş 18 yaşından yuxarı əlilliyi olan şəxs və ya təhsil müəssisələrinin əyani şöbəsində təhsil alanlar, lakin ən çoxu 23 yaşına çatanadək övladları bu hüquqdan yararlana bilirlər. Eyni zamanda, ata, ana, ər, arvad pensiya yaşına çatmışdırsa, yaxud orqanizmin funksiyalarının 61-80 faiz və ya 81-100 faiz pozulmasına görə əlilliyi müəyyən edilmiş şəxsdirsə, yaşından və əmək qabiliyyətindən asılı olmayaraq valideynlərdən biri və ya ər (arvad), yaxud baba, nənə, qardaş, bacı vəfat etmiş ailə başçısının 8 yaşına çatmamış uşaqlarına, qardaşlarına, bacılarına, nəvələrinə baxırsa və işləmirsə də, bu hüquq şamil olunur.
“Əmək pensiyaları haqqında" Qanuna əsasən, vəfat etmiş ailə başçısı yaşa və ya əlilliyə görə əmək pensiyaçısı olmuşdursa, ailə üzvləri üçün ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyasının sığorta hissəsinin məbləği vəfat etmiş ailə başçısına təyin edilmiş yaşa və ya əlilliyə görə əmək pensiyasının sığorta hissəsinin əmək qabiliyyətli olmayan ailə üzvlərinin sayına nisbəti şəklində müəyyənləşdirilir.
Qanunvericiliyə edilən yeni dəyişikliklərə əsasən, vəfat etmiş ailə başçısının vəfat etdiyi tarixə əmək pensiyasının yenidən hesablanmasında istifadə olunmamış pensiya kapitalı ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyasının təyinatı zamanı nəzərə alınır”.
Cəmiyyətdə pensiya kapitalının vərəsələrə verilməsi ilə bağlı müəyyən çaşqınlıq yarandığını vurğulayan iqtisadçı-ekspert Xalid Kərimli isə Sherg.az-a açıqlamasında deyib ki, pensiya kapitalı vərəsələrə verilmir – mövzu yanlış anlaşılır:
“Məsələ hüquqi müstəvidə tamam başqa məzmun daşıyır. Əvvəla onu deyim ki, Azərbaycanda vəfat etmiş şəxsin fərdi pensiya kapitalının birbaşa vərəsələrə ödənilməsi praktikası və hüquqi mexanizmi mövcud deyil. Məsələ tamamilə başqa – ailə başçısını itirməyə görə pensiya hüququ ilə bağlıdır. Yəni söhbət “Əmək pensiyaları haqqında” Qanunun 7-ci maddəsində qeyd olunan ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası hüququndan gedir.
Mövcud qanunvericiliyə əsasən, ailə başçısını itirmiş şəxslərdən yalnız əmək qabiliyyəti olmayan və ya qanunla müəyyən edilmiş sosial statusa malik olan ailə üzvləri bu hüquqdan istifadə edə bilərlər. Yəni vəfat etmiş və ya həlak olmuş ailə başçısının18 yaşına çatmamış, 18 yaşına çatanadək əlilliyi müəyyən olunmuş 18 yaşından yuxarı əlilliyi olan övladları, yaxud da təhsil müəssisələrinin əyani şöbəsində təhsil alanlar övladları 23 yaşına çatanadək ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası hüququna malikdirlər. Həmçinin də ata, ana, ər, arvad “Əmək pensiyaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun (bundan sonra – Qanun) 7-ci maddəsinə uyğun olaraq müəyyən edilmiş pensiya yaşına çatmışdırsa, yaxud orqanizmin funksiyalarının 61-80 faiz və ya 81-100 faiz pozulmasına görə əlilliyi müəyyən edilmiş şəxsdirsə, yaşından və əmək qabiliyyətindən asılı olmayaraq valideynlərdən biri və ya ər (arvad), yaxud baba, nənə, qardaş, bacı vəfat etmiş və ya həlak olmuş ailə başçısının 8 yaşına çatmamış uşaqlarına, qardaşlarına, bacılarına, nəvələrinə baxırsa və işləmirsə, onlar da ailə başçısını itirməyə görə pensiya alırlar. Bu məsələnin vəfat edən şəxsin pensiya kapitalının hansısa formada vərəsələrinə verilməsi məsələsi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Burada əsas mexanizm vəfat etmiş şəxsin pensiya kapitalının bölüşdürülməsi deyil, onun sığorta stajı və pensiya hüququna əsasən ailə üzvlərinə müəyyən pay düşməsi prinsipidir".
Qanunvericiliyə edilən son dəyişikliklərin izahını verən ekspert bildirib ki, ailə başçısının vəfat etdiyi tarixə qədər toplanmış, lakin istifadə olunmamış pensiya kapitalı ailə başçısını itirməyə görə pensiyanın hesablanmasında mənbə kimi nəzərə alınır:
“Bu, kapitalın birbaşa vərəsəyə verilməsi deyil, sadəcə olaraq pensiya məbləğinin formalaşdırılmasına təsir göstərən texniki göstəricidir. Sözügedən kateqoriyaya aid olan şəxslər vəfat etmiş ailə başçısının pensiya hüququndan müəyyən nisbətdə faydalana bilirlər, yəni vəfat etmiş şəxsin pensiya kapitalının əsasında ailə üzvlərinə əmək pensiyası təyin olunur”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Qanunvericiliyə mediada saxta məlumatların dərcinin qarşısının alınmasına dair tələb daxil edilir
Bu gün, 10:50 |
|
|
|
| • İlham Əliyev ƏN DOĞRUSUNU EDİR... - BU FAKTDIR!
Bu gün, 10:48 |
|
|
|
| • Keçmiş arvadı və qayınanasını bıçaqlayan şəxsə hökm oxundu
Bu gün, 10:40 |
|
|
|
| • Naxçıvan səhiyyəsində BÖHRANLI DURUM: adi iynə-dərman belə tapılmır... - Buna görə, ağır xəstələri belə evə buraxırlar...
Bu gün, 10:37 |
|
|
|
| • Media Reyestrində olmayan çap mediası subyektinin nəşri qadağan olunur
Bu gün, 10:33 |
|
|
|
| • Ermənistan-İran əməkdaşlığı müzakirə olunub
Bu gün, 10:29 |
|
|
|
| • "“Russia Today” və “Sputnik” Rusiya casusluğunun ön xəttindədir" - Müşfiq Ələsgərli
Bu gün, 10:27 |
|
|
|
| • İnformasiya agentliklərinə dair yeni tələblər müəyyənləşir
Bu gün, 10:26 |
|
|
|
| • Ermənistandan sərt bəyanat: - Biz Putini təhqir etsək, necə olacaq?
Bu gün, 10:24 |
|
|
|
| • Azərbaycanda xarici media orqanlarına dair yeni tələblər müəyyənləşib
Bu gün, 10:22 |
|
|
|
| • “Rusiya ikinci cəbhədə: Cənubi Qafqazda savaşa risk etməz” - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 10:20 |
|
|
|
| • Sabunçu İstehsalat Xidməti Bazasının direktoru vəzifədən azad ediləcək
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • Media Reyestrində olmadan fəaliyyət göstərən çap mediası subyektləri 5000 manatadək cərimələnəcək
Bu gün, 10:15 |
|
|
|
| • Putinin dostu... AZƏRBAYCANA DOST OLA BİLMƏZ! - ÇÜNKİ...
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
| • Kseniya Sobçak azərbaycanlıların qətlindən yazdı – "Sonra da deyirik bizi niyə sevmirlər?"
Bu gün, 09:51 |
|
|
|
| • Məşhur jurnalistin qardaşlarını öldürən rus OMON-çuların FOTOSU - Aralarında tatar da var
Bu gün, 09:49 |
|
|
|
| • “Müəllim-professor heyətinin “5-ci kolon” rolunu oynayıb-oynamadığını təyin etmək vacibdir” - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
| • Ölkənin MÜDAFİƏ SƏNAYESİNİ KOLXOZ BAZARINA DÖNDƏRİB... - ŞOK FAKTLAR...
Bu gün, 09:33 |
|
|
|
| • Onlar da YOL ÜSTÜNDƏDİR... - FOTO
Bu gün, 09:27 |
|
|
|
| • Anasına sataşan vəzifəli şəxsi öldürdü: Əxlaqsız təkliflər edibmiş... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:23 |
|
|
|
| • “Putin NATO”sunu Azərbaycana qarşı qaldırmaq cəhdi - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 09:15 |
|
|
|
| • “Nə qədər ki, gec deyil, Rusiyada bir ağıllı insan tapılmalıdır ki...” - deputat
Bu gün, 09:14 |
|
|
|
| • İş vaxtı qolunu itirdi, məzuniyyətdə olan işçini cərimələdilər – “HÜNƏR İNŞAAT”IN RƏHBƏRLİYİNƏ QARŞI ŞOK İTTİHAMLAR
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
| • Salyanda keçmiş məktəb direktoru İTTİHAM OLUNUR - aidiyyatı qurumlar isə...
Bu gün, 09:06 |
|
|
|
| • 74-cü maddənin C BƏNDİ... - Ekspertdən ŞƏRH
Bu gün, 09:00 |
|
|
|
| • Bakı ÖNƏ ÇIXDI: Xəzərin o tayı da susmalı deyil... - ÇÜNKİ...
Bu gün, 08:55 |
|
|
|
| • Bakı ilə İrəvan sözü bir yerə qoya biləcəkmi? - Heç olmasa... BU DƏFƏ!
Bu gün, 08:53 |
|
|
|
| • Paşinyanın altından bir stul çəkilməlidir - amma hansı?
Bu gün, 08:48 |
|
|
|
| • Ariz Mikayılov dövlət traktorunu bibisi oğluna verdi - Şəxsi istifadə zamanı əmlak məhv oldu…
Bu gün, 07:53 |
|
|
|
| • İşarəni dənizdən gözləyənlər: Yoldaş Məmişovun səsi niyə çıxmır? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 07:37 |
|
|
|
| • "Jurnalistlərin binası"nda qaz problemi yaranıb - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 07:35 |
|
|
|
| • Sahib Məmmədov tam KOLXOZ SƏDRİDİR - İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 07:32 |
|
|
|
| • Burda lisenziyasız “həkimlər” at oynadır - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 07:27 |
|
|
|
| • Sertifikasiya imtahanından öncə suallar SIZDIRILIB – Kimya Müəllimlərindən ŞOK İDDİA
Bu gün, 07:23 |
|
|
|
| • “Caspian Engineering Solutions” MMC-nin 405 min manat vergi borcu var - VİDEO
Bu gün, 07:19 |
|
|
|
| • Onlar neyrtallaşdırılmalıdır!: Azərbaycanda təxribat törədə bilərlər - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 07:15 |
|
|
|
| • Rusiya və İranın təsir dairəsi genişlənir: Türkiyə bazalarının Azərbaycanda yerləşməsi... - AKTUAL
Bu gün, 07:12 |
|
|
|
| • Sektor müdirindən ibtidai təhsilin 5 illik olması təklifinə ETİRAZ - "Qəti ehtiyac yoxdur"
Bu gün, 07:10 |
|
|
|
| • Limonun ədədi 1,50 oldu... - BU MƏHSULLAR DA BAHALAŞACAQ!
Bu gün, 07:08 |
|
|
|
| • Rusiyanın müharibə iqtisadiyyatı tənəzzülə uğrayır - AMMA...
Bu gün, 07:02 |
|
|
|
| • Azərbaycan İranın düşməni deyil - amma Tehran belə düşünmürsə...
Bu gün, 07:00 |
|
|
|
| • Ukraynanın Avropa yolundakı Orban əngəli – Bu səddi necə keçməli?
Bu gün, 06:58 |
|
|
|
| • SOCAR-da QAYÇILAMA davam edir - BU DƏFƏ İSƏ...
Bu gün, 06:54 |
|
|
|
| • “Yaxın günlərdə bizi sürpriz xəbər və hadisələr gözləyə bilər…” - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 06:34 |
|
|
|
| • “Pomidor məsələsi” Kremlin cılızlığını göstərir - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 06:29 |
|
|
|
| • Ukrayna onları “qara siyahı”ya saldı - BUNA GÖRƏ
Bu gün, 06:27 |
|
|
|
| • Rusiyanın Bakıya təzyiqi haqda inanılmaz iddia – “Mümkün deyil! Buna getmərik!”
Bu gün, 06:24 |
|
|
|
| • Rusiya Azərbaycan internetinə hücuma hazırlaşır? - Rəqəmsal təhlükə qapımızdadır!
Bu gün, 06:19 |
|
|
|
| • Bakı Vətən təhlükəsizliyini heç bir münasibətə qurban vermir - Kənardan idarəetmə modelinə qarşı
Bu gün, 00:44 |
|
|
|
| • O kapitana zəng edildi – “Azərbaycanla müharibə gedir”
Bu gün, 00:33 |
|
|
|
|
