BP AGT rəhbərliyində yeni təyinatlar olub .....                     4 yüksək posta təyinat OLA BİLƏR .....                     Qazaxıstanın Bakıdan qəribə gözləntisi .....                     Mərkəzi Bank “Sara Qrup”u valyuta qaydalarını pozduğu üçün cərimələyir .....                     Mağazanı qarət edən azərbaycanlı dəstə ələ keçirildi .....                     Bu ölkə "S-300"lərini Ermənistana VERİR .....                     Fransa səfirinin İranda Qərbi Azərbaycan axtarışı .....                     Şirvan şəhər Mərkəzi Xəstəxanası ÖZBAŞINA QALIB... .....                     Ədalət Verdiyevi hansı cəza gözləyir? .....                     Qardaşlar qadına qarşı əxlaqsız təkliflər edən dayısı oğlunu qaz borusuna bağlayaraq biabır ediblər .....                     AZAL-dan “Uçuran Cümə” kampaniyası: aviabiletlərə 30%-dək endirim .....                     Əmək müqaviləsi bağlanılarkən bu şərtlərə əməl edilməlidir .....                     "Heç `Dilçilik məktəbi`nin nə olduğunu bilirsiniz?!" .....                     Vasif Talıbovun oğlunun federasiyası .....                     Bu, Bakının qırmızı xəttidir: İrəvan pis duruma düşür .....                     Kərki və Başkəndin taleyi belə həll edilir, digər kəndlərə yol isə... .....                     `Kristal Abşeron`un `Aznet`lə soyğunçu monopoliyası... .....                     Ukrayna Silahlı Qüvvələri bu şəhəri ruslardan azad etdi .....                     İrəvana pis xəbərim var: Trampın mesajı budur .....                     Azərbaycanda 26 illik şirkət bölünür .....                     Yediyimiz ərzağın mənşəyi ilə bağlı şok iddialar .....                     Nə ELİT deyil... nə də OPTİMAL... .....                     Bayramovun ağlar günə qoyduğu Gəncə... .....                     Elnur Cabbarov videosunu yayan işçisinin ərini həbs etdirib .....                     Nazirin fikri narahatlıq yaratdı: Bağçalar işləyən anaların üzünə bağlanır? .....                     Qanunların üstündə əyləşən İCRA BAŞÇISI .....                     “Şəkər Zavodu metal alveriylə məşğuldur” .....                     Bölgələrdə bahalaşan əmlak... .....                     Xətai məhkəməsindən daha bir ABSURD... .....                     35 şirkətin rəhbəri həbs edildi .....                     Bu şəxslər aliment ödəməyə bilər .....                     Türkiyə-Azərbaycan münasibətlərində nələr baş verir? .....                     Bakıdan İrəvana qayıdan erməni nələr danışdı? .....                     Ədalət Verdiyev əslində niyə həbs olundu? .....                     Bu məhsulların satışı ciddi problemlərə yol açır .....                     Kommunizmə qayıdırıq?: Parlamentdə təklif... .....                     Azərbaycanın xalq artisti vəfat etdi .....                     Dövlət qurumu "Atasığorta"nı seçdi .....                     “İpək Yolu Sığorta”nın səhmdarlarının yığıncağı .....                     Elşənlə Ozanın serialı bu tarixdə yayımlanacaq .....                 

Azərbaycanda fars ladlı mahnıların hədəfi nədir? - ŞƏRH
Tarix: 1-07-2022, 10:32 | Çap et
Azərbaycanda fars ladlı mahnıların hədəfi nədir?
Azərbaycan müstəqil olandan bəri İranın davamlı təzyiqlərinə məruz qalıb. Bu azmış kimi cənub qonuşmuz həm də mədəni ekspansiyaya cəhdlər edir. Heç kimə sirr deyil ki, İran əhalisinin böyük bir hissəsi Azərbaycan türklərindən ibarətdir. Onların sayı barədə müxətlif rəqəmlərin olması da bir problemdir. İran əhalisi 81 milyon nəfərdir. Qeyri-rəsmi mənbələr Azərbaycan türklərinin sayının 35 milyonadək olduğunu bildirirlər. Rəsmi mənbələrdə isə onların sayı 22 milyonadək göstərilir. Bütün hallarda türklərin sayı çoxdur. Ancaq onların ana dilində bir sinif məktəbi belə yoxdur. Bu halda yəqin milli musiqi məktəblərinin varlığından söz açmaq belə məntiqi deyil.

Cənubi Azərbaycan türkləri öz dilini, milli mədəniyyətini, musiqisini, rəqsini, muğamını və bu kimi sahələri bir qayda olaraq Azərbaycan Respublikasından öyrənir. Burada təhsil alırlar. Öyrənmək və təbliğ etmək sayı milyonlarla olan bir etnosun özünüqoruma və üzləşdiyi assimilyasiyaya qarşı başlıca müqavimət vasitəsidir.

Qeyd edək ki, keçmiş SSRİ dönəmində də onlar Azərbaycan SSR-dən eyni şəkildə faydalanırdılar.

Bu baxımdan milli musiqinin yaradılmasında dahi Üzeyir Hacıbəyovun xidmətləri əvəzsizdir. Mütəxəssislər bildirir ki, o, Azərbaycan musiqisini fars, ərəb və başqa ladlardan təmizləyib, qoruyub. Bununla da milli musiqinin yaranmasına təkan verib. Üzeyir Hacıbəyov məktəbini Cahangir Cahangirov və ardıcılları uğurla inkişaf etdirib. Əslən İrandan olan Azərbaycan mədəniyyət xadimləri Cahangir Cahangirov, Rübabə Muradova, Yaqub Zurufçu, Nasir Ətapur, Cavid, Həsən Ənami, Rafiq İmrani, Siyavuş Kərimi və başqalarının yaradıcılığında Azərbaycan musiqisi milli ladda ifa edilir və ya yazılır. Başqa sözlə, onlar da xanəndələr demiş, boğazlarını fars və ərəb ləhcələrindən qoruyublar.

“Ayrılıq” və “Sizə salam gətirmişəm” kimi məşhur mahnıların müəllifi Əli Səlimi İranda milli musiqi təhsili almadan Azərbaycan ladında möhtəşəm əsərlər yaradıb. Məşhur qarmon ifaçıları Rəhman Əsədullahi, Rəhim Şəhriyari də Azərbaycan milli musiqisini təbliğ edirlər. Kanadanın Toronto şəhərində “Tabriz Azerbaijani & Dance Ensemble” ( “Azərbaycan Təbriz və rəqs ansamblı”) adlı qrup fəaliyyət göstərir. Ansamblda hər iki Azərbaycanın təmsilçiləri var. Ancaq onların yaradıcılığında da Azərbaycan musiqisi adı altında yabanı ladlar təbliğ edilmir.

Son illər Azərbaycan mahnılarına sanki kənar müdaxilələr başlayıb. Milli musiqdə fars və ərəb ladları artmağa başlayıb. Mahnı janrı meyxana ilə əvəz edilməklə yanaşı, fars ladları artmağa başlayıb. Əvvəllər bunu yerli ara müğənniləri edirdi.

Kommersiya maraqları bu ladda ifaçıların efirlərə yol açmasına da səbəb olub. İrandan olan bir sıra müğənnilər Azərbaycan dilində fars ladı üstündə mahnı oxumaqla milli musiqiyə zərbə vururlar. Onların ifa etdikəri isə Azərbaycan musiqisi və mahnısı kimi təqdim edib. Bununla da Üzeyir Hacıbəyov və onun məktəbinə yabanı müdaxilələr olunur. Onu içindən zəif salmağa çalışırlar.

Sanki görünməz bir əl Azərbaycanın musiqisinə fars ladını, boğazını, ləhcəsini zorla təlqin edir.

Bu günlərdə telekanallardan birində baş verən hadisə özündən müştəbeh belə müğənnilərin efirə buraxılmasında qaydaların olmadığını təsdiqlədi. Ola bilər aparıcı, verilişin hazırlanmasına görə məsuliyyət daşıyanlar vətənsevərlik nümayiş etdirməyə səy göstərirlər. Onlar elə düşünür ki, İrandan olan, Azərbaycan dilində mahnı ifa edən azərbaycanlıları efirə buraxmaqla fədakarlıq edirlər. Ancaq unudurlar ki, bu, Cənubi Azərbaycandan glmiş bütüm müğənnilərə aid deyil və bir çox halda onlar Azərbaycan milli musiqisinin fars və ərəb ladı ilə korlanmasına vasitə olurlar.

Bu da sirr deyil ki, İranda Azərbaycan türkləri öz milli haqlarının təmin olunması istiqamətində fəaliyyət göstərirlər. İranda rəsmi və qeyri-rəsmi bir sıra şəxslər yanlış olaraq bu istək və tələblərin Azərbaycan Respublikasından dəstəkləndiyini, idarə olunduğunu zənn edirlər. Bunun qarşısını almaq üçün də Azərbaycan Respublikasında iranmeyilli qüvvələri, başqa sözlə İranın 5-ci kolonunu yaratmağa səy göstərirlər. Bakıda bir sıra çıxışlarla onlar özlərini nümayiş etdirirlər. Oxşar “şüar”ların Tehranda və Təbrizdə də Azərbaycana qarşı səslənməsi bunu təsdiqləyir.

Təbriz, Ərdəbil, Miyana, Urmiya, Zəncan, Astara, Əhər, Miyana, Makı, Ərak, Qəzvin, Kərəc, Həmədan, İsfahan, Tehran, Xoy və Cənubi Azərbaycanın başqa şəhərlərində milli musiqiyə bağlı könüllü dərnəklər, qruplar fəaliyyət göstərir. Azərbaycan musiqisi, rəqsi və mahnılarını qoruyub, yayan həmin fədakar insanlar fəaliyyətləri ilə milli-etnik mədəniyyəti təbliğ edirlər. Bu yolla onlar panfarsçı ideologiyadan, milli əritmə siyasətindən, tədbirlərdən qorunurlar. Onların fəaliyyətinə İran qanunları icazə versə də, bir çox hallarda həmin şəxslər təqibə və təzyiqlərə məruz qalırlar.

Həmin insanların Azərbaycan milli musiqisindən faydalanmasının qarşısını almaq məqsədi ilə sanki yeni xəyanətlərə əl atırlar. Son illər Azərbaycan musiqisinə fars ladlı mahnıların yeridilməsi də bu məqsədi güdür. Belə ehtimal etmək olar ki, həmin görünməz əllər ölkəmizdə fars ladlı musiqini Azərbaycan mahnısı adı altında təbliğ etməklə İranda etnik mədəniyyətin inkişafının və Təbrizlə Bakının bir-birini tanımasının qarşısını almağa çalışırlar. Başqa sözlə, İrandan yeridilən fars ladlı musiqi Azərbaycan Respublikasında ifa edildikdən sonra Cənubi Azərbaycana milli musiqi kimi qaytarılır. Bununla da Azərbaycan milli musiqisinin İran İslam Respublikası ərazisində yayılmasının qarşısı alınır. Başqa bir tərəfdən İran mərkəzli fars düşüncə sisteminin yürütdüyü assimilyasiya siyasəti davam etdirilir...

Atalar belə vəsiyyət edib: dilini, elini, belini qoru. Fikrimcə, bu sıraya milli mədəniyyəti, musiqini də əlavə etmək olr. Musiqi dili daha yüyrək olur. Bir milləti başqasından ayıran təkcə dil deyil, həm də musiqi və onun ladıdır.

Öz elim, öz dilim, öz ladım...
//REPORT.AZ//








 
Sorğu

Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
Yox
Bu yolda Rusiyanın ağzı ovulacaq

Şirkət-Xidmət
   
Xəbər lenti
                                                 
BP AGT rəhbərliyində yeni təyinatlar olub - DETALLAR
Bu gün, 10:26
4 yüksək posta təyinat OLA BİLƏR - Bakı merinin müavinləri yoxdur
Bu gün, 10:24
Qazaxıstanın Bakıdan qəribə gözləntisi – Ekspert “mümkün deyil” dedi
Bu gün, 10:13
Mərkəzi Bank “Sara Qrup”u valyuta qaydalarını pozduğu üçün cərimələyir
Bu gün, 10:09
Mağazanı qarət edən azərbaycanlı dəstə ələ keçirildi
Bu gün, 10:04
Bu ölkə "S-300"lərini Ermənistana VERİR - "enikos.gr"
Bu gün, 10:00
Fransa səfirinin İranda Qərbi Azərbaycan axtarışı - ŞƏRH
Bu gün, 09:53
Şirvan şəhər Mərkəzi Xəstəxanası ÖZBAŞINA QALIB... - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Bu gün, 09:48
Ədalət Verdiyevi hansı cəza gözləyir? - 7 ilədək həbs...
Bu gün, 09:45
Qardaşlar qadına qarşı əxlaqsız təkliflər edən dayısı oğlunu qaz borusuna bağlayaraq biabır ediblər - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:42
AZAL-dan “Uçuran Cümə” kampaniyası: aviabiletlərə 30%-dək endirim - DİQQƏT
Bu gün, 09:38
Əmək müqaviləsi bağlanılarkən bu şərtlərə əməl edilməlidir - Ekspert danışır...
Bu gün, 09:31
"Heç `Dilçilik məktəbi`nin nə olduğunu bilirsiniz?!" - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 09:27
Vasif Talıbovun oğlunun federasiyası LƏĞV OLUNDU
Bu gün, 09:21
Bu, Bakının qırmızı xəttidir: İrəvan pis duruma düşür - Areşev
Bu gün, 09:12
Kərki və Başkəndin taleyi belə həll edilir, digər kəndlərə yol isə... - Şərtlər açıqlandı
Bu gün, 09:11
`Kristal Abşeron`un `Aznet`lə soyğunçu monopoliyası... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 09:09
Ukrayna Silahlı Qüvvələri bu şəhəri ruslardan azad etdi - UNİAN
Bu gün, 09:07
İrəvana pis xəbərim var: Trampın mesajı budur – Xaçikyan
Bu gün, 09:06
Azərbaycanda 26 illik şirkət bölünür
Bu gün, 09:04
Yediyimiz ərzağın mənşəyi ilə bağlı şok iddialar - hər birimiz TƏHLÜKƏDƏYİK...
Bu gün, 09:01
Nə ELİT deyil... nə də OPTİMAL... - GİLEY
Bu gün, 08:58
Bayramovun ağlar günə qoyduğu Gəncə... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 08:54
Elnur Cabbarov videosunu yayan işçisinin ərini həbs etdirib - ŞOK TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 08:45
Nazirin fikri narahatlıq yaratdı: Bağçalar işləyən anaların üzünə bağlanır? - AKTUAL
Bu gün, 08:41
Qanunların üstündə əyləşən İCRA BAŞÇISI - və yaxud hökm edən ABU TƏFƏKKÜRÜ...
Bu gün, 08:39
“Şəkər Zavodu metal alveriylə məşğuldur” - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 08:35
Bölgələrdə bahalaşan əmlak... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 08:29
Xətai məhkəməsindən daha bir ABSURD... - DETALLAR
Bu gün, 08:25
35 şirkətin rəhbəri həbs edildi - Bu vəzifəlilərlə əlbir imiş
Bu gün, 08:18
Bu şəxslər aliment ödəməyə bilər - AÇIQLAMA
Bu gün, 07:36
Türkiyə-Azərbaycan münasibətlərində nələr baş verir? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 07:33
Bakıdan İrəvana qayıdan erməni nələr danışdı? – Gözlənilməz etiraf
Bu gün, 06:27
Ədalət Verdiyev əslində niyə həbs olundu? - yetərincə bilgili biri idi, amma...
Bu gün, 06:23
Bu məhsulların satışı ciddi problemlərə yol açır -Ekspertdən çağırış
Bu gün, 00:28
Kommunizmə qayıdırıq?: Parlamentdə təklif... - "Kolxoz və sovxozlar yaradılsın"
Bu gün, 00:24
Azərbaycanın xalq artisti vəfat etdi
Bu gün, 00:19
Dövlət qurumu "Atasığorta"nı seçdi
Bu gün, 00:05
“İpək Yolu Sığorta”nın səhmdarlarının yığıncağı - KEÇİRİLƏCƏK
Bu gün, 00:02
Elşənlə Ozanın serialı bu tarixdə yayımlanacaq
Dünən, 23:59
Ermənistanda naməlum şəxs qumbara partlatmaq istəyib - FOTO
Dünən, 23:56
Bakıda qadınları təqib edən gənc oğlan həbs edildi... - Məhəlləyə "nəzarət" edirmiş
Dünən, 23:53
Qazaxıstandan Azərbaycanla bağlı mühüm açıqlama
Dünən, 23:46
Prezident İlham Əliyev Donald Trampa zəng edib
Dünən, 23:39
70 kiloqram qızılla saxlanılan hərbi attaşe DTX-də həbs edilib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 23:36
Putin bu ölkəni pay-püş edir: - Vaşinqton və Varşava plana şərikdir?
Dünən, 21:35
Duda İrəvanda: Azərbaycan sərhədinə gələcək - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Dünən, 21:30
"3-4 min manat tələb olunur, əgər bu davam etsə..." - Deputat SƏNƏDSİZ EVLƏRDƏN danışdı
Dünən, 21:27
"Qardaşım "ləyaqətsiz vərəsə" kimi məni məhkəməyə verib" - Tanınmış aktrisa
Dünən, 20:18
145 saylı məktəbdən NARAZILIQ - İstilik yoxdur, uşaqlar xəstələnsə, kim cavab verəcək?
Dünən, 20:13
Şirkət-Xidmət
 
 
Dia.az © 2010 - 2014
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
Bizimlə Əlaqə : Tel - 055-560-77-49, 077-271-11-33 E-mail : [email protected]
Designed by Daraaz.net
�������@Mail.ru