Azərbaycan dili digər dövlət rəmzlərimiz kimi müqəddəsdir - MƏQALƏ
Tarix: 26-04-2025, 08:58 | Çap et
70-ci illərin ortalarında SSRİ-nin qəbul etdiyi Konstitusiyadan sonra tərkibində olan dövlətlərin milli dillərinin sıxışdırılması daha da gücləndi. Həmin dövrdə ana dili məsələsini gündəmə gətirmək olduqca riskli idi. Hətta 30-cu illərdə milli dil məsələsini açanlar Sibirə sürgün olunurdular. Bütün bu maneələrə baxmayaraq Ulu Öndər Heydər Əliyev ana dili məsələsinində öz mövqeyini bildirmişdir.
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin səyləri nəticəsində Azərbaycan SSR Konstitusiyasına 1978-ci il 27 aprel tarixində “Azərbaycan SSR-nin dövlət dili Azərbaycan dilidir”maddəsi əlavə olunmuşdur.
Ulu Öndər Heydər Əliyev 1978-ci il aprelin 2-də IX çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Azərbaycan SSR Konstitusiyasının layihəsi və ümumxalq müzakirəsinin yekunlarına həsr olunmuş VII sessiyasında məruzə ilə çıxış edərkən onun təklifi ilə 73-cü maddəni aşağıdakı redaksiyada vermək təklif edilmişdir: ”Azərbaycan SSR-in dövlət dili Azərbaycan dilidir.” Bu, Ümummilli Liderin Azərbaycan xalqı qarşısında etdiyi ən böyük tarixi xidmətlərdən biridir.
Hər bir xalqın varlığını dil təmin etdiyi kimi, Azərbaycan dili də onun xalqının varlığının ən əsas amillərindən biridir. Ana dili digər dövlət rəmzlərimiz kimi müqəddəsdir.
Dövlət dili uğrunda ardıcıl mübarizə aparan Ümummilli Lider SSRİ Konstitusiyası haqqında danışarkən öz nitqində xüsusi olaraq vurğulamışdır ki, Konstitusiya vətəndaşlara təhsil hüququ vermişdir. Bununla o, ziyalıları, xalqı ana dilinin dövlət dili kimi yaşamaq hüququ uğrunda mübarizəyə cəlb edirdi.
1995-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası hazırlanarkən dövlət dilinin necə adlandırılması ilə bağlı müxtəlif təkliflər irəli sürülərkən Ulu Öndər müstəqil dövlətimizin yeni Konstitusiya layihəsini hazırlayan komissiyanın 5 noyabr 1995-ci ildə keçirilən iclasında müzakirələrin məntiqi nəticəsi kimi dövlət dilinin adı barədə öz qəti fikrini bildirdi: “Mən hər bir dilə hörmət edirəm və ehtiramımı bildirirəm. Hesab edirəm ki, Azərbaycan dili ilə fəxr edə bilərik. Xalqımızın da, dilimizin də adı tanınıb. Bu reallıqdır”. 1995-ci ildə ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul olunmuş Konstitusiyanın 21-ci maddəsində Azərbaycan Respublikasının dövlət dilinin Azərbaycan dili olması öz əksini tapmışdır.
Ulu Öndər Heydər Əliyev 2001-ci il iyunun 18-də “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında” Fərman imzalamışdır. Sözügedən Fərmanla Azərbaycan Prezidenti yanında Dövlət Dil Komissiyası yaradılmışdır.
Ulu Öndərin “Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili gününün təsis edilməsi haqqında” 2001-ci il 9 avqust tarixli Fərmanına əsasən hər il avqustun 1-i ölkəmizdə Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü kimi qeyd edilir.
2002-ci il 30 sentyabr tarixində “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Azərbaycan RespublikasınınВ Qanunu qəbul edilmişdir. Qanuna əsasən Azərbaycan Respublikası Azərbaycan dilinin dövlət dili olaraq işlədilməsini öz müstəqil dövlətçiliyinin başlıca əlamətlərindən biri sayır, onun tətbiqi, qorunması və inkişaf etdirilməsinin qayğısına qalır, dünya azərbaycanlılarının Azərbaycan dili ilə bağlı milli-mədəni özünüifadə ehtiyaclarının ödənilməsi üçün zəmin yaradır.
Yeganə Paşayeva
Xirdalan şəhər 7 nömrəli tam orta məktəbin direktoru
"DİA-AZ"
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • İrəvan–Moskva münasibətləri də kəskinləşir – “Qardaşlıqdan” açıq qarşıdurmaya
Bu gün, 07:12 |
|
|
|
| • "Tədris dili olaraq rus dili artıq müasir dünyaya uyğun deyil" - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 07:07 |
|
|
|
| • Moskvadan Bakıya qarşı növbəti addım – Məhdudiyyət qoyula bilər
Bu gün, 07:03 |
|
|
|
| • "Rus dili insanların şüurunda travma yaradıb, rus bölmələri sıradan çıxacaq" - Məzahir Məmmədli
Bu gün, 06:47 |
|
|
|
| • "Səs yazısının əlimizdə olması bir daha göstərir ki, təyyarəmiz qəsdən vurulub" - deputat
Bu gün, 06:45 |
|
|
|
| • Qazaxıstanda Azərbaycan təyyarəsinin vurulması üçün əmri RUSİYA MN VERİB? - Ekspert AÇIQLADI...
Bu gün, 06:42 |
|
|
|
| • Sahib Məmmədovun yaxın qohumu vəzifədən getdi - AHİK-də daha bir dəyişiklik
Bu gün, 06:39 |
|
|
|
| • Rövşən Nəcəf gəldiyi gündən bəri... - SOCAR geriyə gedir...
Bu gün, 06:35 |
|
|
|
| • 9.8 milyon manatlıq vergi borcu olan "ELTA Development” QSC 13 gündə 5 tender müqaviləsi imzalayıb - AXI NECƏ...
Bu gün, 06:28 |
|
|
|
| • Qayıbovun ŞÜBHƏLİ tender ortağı - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 06:24 |
|
|
|
| • Binəqədidə qara-qura işlərə O BAXIR - İLGİNC
Bu gün, 06:20 |
|
|
|
| • Azərbaycanda internet kəsilə bilər - “Kiberhücumlar gözləniləndir”
Bu gün, 06:14 |
|
|
|
| • Rusiyanın Cənubi Qafqazı qarışdıran ÇOMAĞI - "Təxribatlar artsa..."
Bu gün, 06:11 |
|
|
|
| • Əliyevlə Paşinyan Dubayda görüşəcək? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 06:05 |
|
|
|
| • "Əgər mənimlə nəyəsə görə dostluq edirsə, eləməsin"
Bu gün, 00:12 |
|
|
|
| • Hədəfdə Araz Ağalarovdur: Proses başladı - KİV
Bu gün, 00:07 |
|
|
|
| • ABŞ Zəngəzur dəhlizinə nəzarəti amerikalı şirkətə həvalə olunmasını təklif edir - "Carnegie Politika"
Bu gün, 00:04 |
|
|
|
| • “Efirlərə avaraları dəvət edirlər” - VİDEO
Dünən, 18:16 |
|
|
|
| • Azərbaycan Rusiyadan 1,7 milyardlıq mal almasa: - NƏ BAŞ VERƏR?
Dünən, 18:12 |
|
|
|
| • İranın hava sahəsi qismən bağlandı
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • Rusiyanın Zaxarovanın dili ilə burcutmaqlığı... - AKTUAL
Dünən, 18:03 |
|
|
|
| • Texnoloji yeniliklərin verdiyi imkanlar medianı silaha çevirib - Rəşad Məcid
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlıların nədə “ittiham” olunduqları açıqlandı - DETALLAR
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • Bəylər Eyyubovu əvəz edən Fərid Əsgərovla bağlı maraqlı faktlar - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:56 |
|
|
|
| • Xəzər rayonunda TAM ÖZBAŞINALIQDIR... - BU NƏDİ BELƏ?
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Moskva-Bakı xəttində gərginlik və: ağıllarını itrimişlərin hücum çağırışları - GƏLİŞMƏ
Dünən, 17:47 |
|
|
|
| • “Rabitəbank”da yeni təyinat - BUNDAN SONRA...
Dünən, 17:43 |
|
|
|
| • Hacı İbrahimin şirkətlərindən biri borca düşdü, digəri riskli vergi ödəyiciləri siyahısına daxil edildi
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • Rus dili bölməsinin ləğvi bu müddətə qədər tamamilə başa çata bilər - AÇIQLAMA
Dünən, 17:36 |
|
|
|
| • Rusiyanın UKRAYNA BƏHANƏSİ... - ŞƏRH
Dünən, 17:33 |
|
|
|
| • Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlılara qarşıittiham irəli sürüldü - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:30 |
|
|
|
| • AZAL-ın təyyarəsi ilə bağlı vəziyyətin təhrif edilməsi cəhdləri qəbuledilməzdir - Rəsmi Bakı
Dünən, 17:26 |
|
|
|
| • Faciəvi şəkildə ölən Könül qazi xanımı imiş - FOTO
Dünən, 17:22 |
|
|
|
| • Rusiyanın Azərbaycan səfiri Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
Dünən, 17:17 |
|
|
|
| • Ofislərində 2 milyon manat aşkarlanan kibercinayətkarlıqda təqsirləndirilən şəxslərin məhkəməsi başlayıb - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:16 |
|
|
|
| • Səhiyyəyə ayrılmış 2,5 milyonluq satınalma dayandırıldı - DETALLAR
Dünən, 17:09 |
|
|
|
| • Gəncə şəhər stadionu yenidən qurulur - 90 MİLYONLUQ TENDERLƏR UDULDU
Dünən, 17:07 |
|
|
|
| • Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin vəzifəli şəxslərinin cinayət işi məhkəməyə göndərilib
Dünən, 17:03 |
|
|
|
| • “106 min ödəmişəm, yaşamağa evim yoxdur” - Bu binada qüsur aşkarlanıb
Dünən, 16:15 |
|
|
|
| • "Zaura pul verib efirə çıxım, it kimi mahnı oxutdursunlar?"
Dünən, 16:11 |
|
|
|
| • Keçmiş direktorun "prava" dələduzluğu - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:07 |
|
|
|
| • Binəqədidə 10 nəfərin ölümü ilə nəticələnən partlayışda ölənlərin yaxınlarına 30 min manat təklif edilib - MƏHKƏMƏ
Dünən, 16:03 |
|
|
|
| • "Rusiyada çox qorxur və imperiya ambisiyalarını cilovlaya bilmirlər"
Dünən, 15:58 |
|
|
|
| • "Onları məndən qabaq qəbiristanlığa göndərməyin"
Dünən, 15:36 |
|
|
|
| • Müəllim yox, dərslik çatışmır: Rus məktəbləri pullu olmalıdır - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 15:28 |
|
|
|
| • Makrondan vaxtuzatma oyunları: - Avropanın müharibəni dayandırmağa siyasi gücü yoxdur
Dünən, 15:26 |
|
|
|
| • Rusiya türk ölkəsinə qarşı da eyni addımı atdı – Azərbaycandan cavab gəldi
Dünən, 15:17 |
|
|
|
| • Ermənistan Rusiyaya xəbərdarlıq etdi
Dünən, 15:11 |
|
|
|
| • ABŞ-ın Azərbaycan və Ermənistana bağlı planı...
Dünən, 15:09 |
|
|
|
| • “Expressbank”dan “AccessBank”a transfer - BUNDAN SONRA...
Dünən, 15:08 |
|
|
|
|
