Azərbaycan dili digər dövlət rəmzlərimiz kimi müqəddəsdir - MƏQALƏ
Tarix: 26-04-2025, 08:58 | Çap et
70-ci illərin ortalarında SSRİ-nin qəbul etdiyi Konstitusiyadan sonra tərkibində olan dövlətlərin milli dillərinin sıxışdırılması daha da gücləndi. Həmin dövrdə ana dili məsələsini gündəmə gətirmək olduqca riskli idi. Hətta 30-cu illərdə milli dil məsələsini açanlar Sibirə sürgün olunurdular. Bütün bu maneələrə baxmayaraq Ulu Öndər Heydər Əliyev ana dili məsələsinində öz mövqeyini bildirmişdir.
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin səyləri nəticəsində Azərbaycan SSR Konstitusiyasına 1978-ci il 27 aprel tarixində “Azərbaycan SSR-nin dövlət dili Azərbaycan dilidir”maddəsi əlavə olunmuşdur.
Ulu Öndər Heydər Əliyev 1978-ci il aprelin 2-də IX çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Azərbaycan SSR Konstitusiyasının layihəsi və ümumxalq müzakirəsinin yekunlarına həsr olunmuş VII sessiyasında məruzə ilə çıxış edərkən onun təklifi ilə 73-cü maddəni aşağıdakı redaksiyada vermək təklif edilmişdir: ”Azərbaycan SSR-in dövlət dili Azərbaycan dilidir.” Bu, Ümummilli Liderin Azərbaycan xalqı qarşısında etdiyi ən böyük tarixi xidmətlərdən biridir.
Hər bir xalqın varlığını dil təmin etdiyi kimi, Azərbaycan dili də onun xalqının varlığının ən əsas amillərindən biridir. Ana dili digər dövlət rəmzlərimiz kimi müqəddəsdir.
Dövlət dili uğrunda ardıcıl mübarizə aparan Ümummilli Lider SSRİ Konstitusiyası haqqında danışarkən öz nitqində xüsusi olaraq vurğulamışdır ki, Konstitusiya vətəndaşlara təhsil hüququ vermişdir. Bununla o, ziyalıları, xalqı ana dilinin dövlət dili kimi yaşamaq hüququ uğrunda mübarizəyə cəlb edirdi.
1995-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası hazırlanarkən dövlət dilinin necə adlandırılması ilə bağlı müxtəlif təkliflər irəli sürülərkən Ulu Öndər müstəqil dövlətimizin yeni Konstitusiya layihəsini hazırlayan komissiyanın 5 noyabr 1995-ci ildə keçirilən iclasında müzakirələrin məntiqi nəticəsi kimi dövlət dilinin adı barədə öz qəti fikrini bildirdi: “Mən hər bir dilə hörmət edirəm və ehtiramımı bildirirəm. Hesab edirəm ki, Azərbaycan dili ilə fəxr edə bilərik. Xalqımızın da, dilimizin də adı tanınıb. Bu reallıqdır”. 1995-ci ildə ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul olunmuş Konstitusiyanın 21-ci maddəsində Azərbaycan Respublikasının dövlət dilinin Azərbaycan dili olması öz əksini tapmışdır.
Ulu Öndər Heydər Əliyev 2001-ci il iyunun 18-də “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında” Fərman imzalamışdır. Sözügedən Fərmanla Azərbaycan Prezidenti yanında Dövlət Dil Komissiyası yaradılmışdır.
Ulu Öndərin “Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili gününün təsis edilməsi haqqında” 2001-ci il 9 avqust tarixli Fərmanına əsasən hər il avqustun 1-i ölkəmizdə Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü kimi qeyd edilir.
2002-ci il 30 sentyabr tarixində “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Azərbaycan RespublikasınınВ Qanunu qəbul edilmişdir. Qanuna əsasən Azərbaycan Respublikası Azərbaycan dilinin dövlət dili olaraq işlədilməsini öz müstəqil dövlətçiliyinin başlıca əlamətlərindən biri sayır, onun tətbiqi, qorunması və inkişaf etdirilməsinin qayğısına qalır, dünya azərbaycanlılarının Azərbaycan dili ilə bağlı milli-mədəni özünüifadə ehtiyaclarının ödənilməsi üçün zəmin yaradır.
Yeganə Paşayeva
Xirdalan şəhər 7 nömrəli tam orta məktəbin direktoru
"DİA-AZ"
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • ABŞ-la Ermənistana qalsa, layihə iki il ləngiyəcək - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 01:29 |
|
|
|
| • İrəvanda sirli iclas: Azərbaycanın 4 kəndinə qarşılıq... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 01:26 |
|
|
|
| • Samirə Əfəndi “sülh göyərçini” oldu, amma qalib olmadı - AKTUAL
Bu gün, 01:24 |
|
|
|
| • Qarabağa Bakıdan MÜHÜM TRANSFER - bu, baş tutarsa...
Bu gün, 01:22 |
|
|
|
| • Ayda 16 manat ödəməyən işsiz cərimələnəcək - Qanuna dəyişiklik nələri tələb edir?
Dünən, 19:48 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev vəkilindən imtina etdi: “Boz kardinal” nə düşünür? - İLGİNC
Dünən, 19:44 |
|
|
|
| • Psixoloq Hacı Şahinə sataşdı - "O, hər ağlına gələni deyib"
Dünən, 19:40 |
|
|
|
| • FHN şeyxin qızının və nəvəsinin obyektlərinin istismarına icazə verdi - DETALLAR
Dünən, 19:38 |
|
|
|
| • Agentlik Şərqi Zəngəzur filialı üçün ofis axtarır – Ayda 8 285 manat ödəyəcək
Dünən, 18:31 |
|
|
|
| • Avropa Parlamentinin keçmiş deputatı Rusiyadan rüşvət alıb – qalmaqalın TƏFƏRRÜATLARI
Dünən, 18:30 |
|
|
|
| • Bakıda ardıcıl baş verən yanğın və partlayış: Bədbəxt hadisə, yoxsa terror? - AKTUAL
Dünən, 18:14 |
|
|
|
| • Azərbaycan Mərkəzi Bankı Yaşıl İstiqraz Fonduna investisiya edib
Dünən, 18:13 |
|
|
|
| • “AFB Bank”da yeni təyinat - BUNDAN SONRA...
Dünən, 17:49 |
|
|
|
| • Meqa Həyat və Meqa Sığorta şirkətində riskləri bu şəxs idarə edəcək - YENİ TƏYİNAT
Dünən, 17:45 |
|
|
|
| • İşsizlərə tibbi sığorta ödənişi tələbi narazılıq yaratdı - Deputat dəyişikliyə yenidən baxılmasını istəyir
Dünən, 17:39 |
|
|
|
| • “Başına benzin tökdü, gördüm ki, yanır” – Yanaraq ölən Zəhmətin MƏHKƏMƏSİ
Dünən, 17:36 |
|
|
|
| • 27 senator Bakıya qarşı - erməni canilərin azad edilməsi və sanksiyalar tələb olunur
Dünən, 17:33 |
|
|
|
| • Qərbi Azərbaycana qayıdış konsepsiyası - Tarixi ədalət, milli kimlik və beynəlxalq hüquq kontekstində yeni mərhələ
Dünən, 17:31 |
|
|
|
| • Hədə-qorxu ilə pul tələb etməkdə təqsirləndirilən sayt rəhbəri və tanışının məhkəməsi başlayır
Dünən, 17:15 |
|
|
|
| • “SOCAR-AQŞ”nin xüsusilə külli miqdarda vergi borcu var
Dünən, 17:06 |
|
|
|
| • “Zəngəzur dəhlizi layihəsinin tamamlanması 4-5 il çəkəcək” - İranlı deputat
Dünən, 17:03 |
|
|
|
| • Paşinyan Amerikanın agenti olub - Eks-müdafiə naziri
Dünən, 16:59 |
|
|
|
| • Azarkeşlər TVNET platformasında matçları türkiyəli Ertem Şenerin şərhi ilə izləyəcəklər
Dünən, 16:51 |
|
|
|
| • Pedofil Mərdanı ögey qızı İFŞA EDİBMİŞ... - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:45 |
|
|
|
| • Ərdoğan Putinlə ABŞ-ın Ukrayna üzrə sülh planını müzakirə edib
Dünən, 16:32 |
|
|
|
| • “Üzünə tüpürməliydi?” - Xalq artisti Samirənin müdafiəsinə qalxdı
Dünən, 16:31 |
|
|
|
| • Obyektlərində faciə olan Elçin və Murad qardaşları OLİQARX İMİŞ - “Lake Hotel”ində başqa “Xan Hamam”, “Çırağan Palace” da işlədirlər
Dünən, 16:26 |
|
|
|
| • “Aztelekom”un 2 xidməti ləğv edilir - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:14 |
|
|
|
| • “Bu komandanın etdiyi hərc-mərcliyi keçmişdə görməmişəm” - NHMT sədri elə faktları açıqladı...
Dünən, 16:09 |
|
|
|
| • Pirallahı MKTB rəisinin ölkədən çıxışına məhdudiyyət qoyuldu - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:02 |
|
|
|
| • Nazir yüksək vəzifəli şəxsi işdən çıxardı - FOTO
Dünən, 15:58 |
|
|
|
| • Bakıda kişi onunla kobud danışan bacısı qızının ərini döydü - HÖKM
Dünən, 15:55 |
|
|
|
| • “Ömürlük Mübariz” növbəti dəfə əməliyyat olundu - AİLƏSİ PREZİDENTDƏN HUMANİZM GÖZLƏYİR
Dünən, 15:52 |
|
|
|
| • Bankların kredit və faiz MƏNGƏNƏSİ - "Borc gecikmələri zamanı tətbiq olunan mexanizm..."
Dünən, 15:22 |
|
|
|
| • Gərginlik pik həddə: 4 məşhur nazirliyə qarşı birləşdi – Nə baş verir?
Dünən, 15:18 |
|
|
|
| • Müdafiə Nazirliyi 4 milyon manata dərman preparatları alacaq
Dünən, 15:16 |
|
|
|
| • “Ermənistanda buna qarşı çıxan ya agent, ya alçaqdır” - Bakıdan qayıdan Koçinyan
Dünən, 15:14 |
|
|
|
| • Qızı Nəriman Həsənzadənin son vəziyyətini açıqladı
Dünən, 15:12 |
|
|
|
| • “Prime Cotton”da mühüm təyinat olub - BUNDAN SONRA...
Dünən, 15:10 |
|
|
|
| • “Övladdan imtina anlayışı yoxdur” – Atası Nurcandan necə imtina edib?
Dünən, 15:07 |
|
|
|
| • Yanan binanın sakinləri kompensasiya tələb edirlər: Ayda 100 min manat... - MÜRACİƏT
Dünən, 14:58 |
|
|
|
| • Prezident "Sevan adlı göl yoxdur" deyir... "Rabitəbank"ın rəsmi saytı isə... - BU NƏDİ BELƏ?
Dünən, 14:53 |
|
|
|
| • SOCAR: DOST xətti ilə gələnlər... indi İŞSİZ QALIB! - Yalnız tanışı olanlar...
Dünən, 14:42 |
|
|
|
| • Şahin Şıxlinski Bakıda saxlanılan rusla dəyişdirilə bilər - belə deyirlər...
Dünən, 14:26 |
|
|
|
| • Şanlı zəfərin təcəssümü: 25 noyabrın Kəlbəcər şəhəri günü elan edilməsi... - MƏQALƏ
Dünən, 14:19 |
|
|
|
| • Parkda SSRİ bayrağı qaldırdılar: ÇAĞIRIŞ EDİLDİ - ŞOK GÖRÜNTÜLƏR (VİDEO)
Dünən, 14:10 |
|
|
|
| • Qəbələdə sel TƏHLÜKƏSİ – Kəndlər SU ALTINDA qala bilər
Dünən, 13:12 |
|
|
|
| • III rüblük hesabat bankı ifşa edib... - BU NƏDİ BELƏ?
Dünən, 13:08 |
|
|
|
| • Region kifayət qədər simvolik hesab müəyyən edib: Qərbin xeyrinə 2:1 - Bəs bu geosiyasi model nə qədər sabit olacaq?
Dünən, 13:01 |
|
|
|
| • “İndiyədək arxamda kim olub ki?” – Samir Abasov danışdı
Dünən, 12:56 |
|
|
|
|
