HİKMƏT MƏMMƏOVUN RƏHBƏRLİK ETDİYİ İDARƏ İLƏ BAĞLI ŞOK FAKTLAR
DİA.AZ: - Astara gömrükxanasıenda baş verən özbaşınalıqlarla bağlı sizləri məlumatlandırmışdıq. Bildirmişdik ki, Astara gömrük idarəsinə rəhbərlik edən «Rokfeller» ləqəbli Hikmət Məmmədov hətta dövlətin qanunlarını belə tanımır. Onun İrandakı şübhəli dairələrlə əlaqələri də redaksiyamız tərəfindən açıqlanan faktlar arasında yer almışdı. İndi isə Hikmət Məmmədovun özəl qanunlarla idarə etdiyi Astara gömrüyündəki özbaşına mühiti təsdiqlənən digər faktları da “Dünya” İnformasiya Agentliyi (dia.az) olaraq diqqətinizə çatdırırıq.
Təhlükəli qablara yalnız “Rokfeller” icazə verə bilər
Masallı rayonun Həsənli kənd sakini Toğrul Məhərrəmov bildirir ki, keçən il iyunun 11-də İranda olarkən birdəfəlik istifadə edilən dondurma qabları alıb. Lakin Astara gömrük işçiləri qabları onun əlindən alaraq bildiriblər ki, bunun üçün xüsusi icazə lazımdır. ”Rasim Nəsirov adlı gömrük işçisi evdə istifadə etmək üçün aldığım, çəkisi 5-6 kq olan qabları müsadirə etdi. Bunlar qadağan edilən mallar da deyil. İranda istehsal olunmuş dondurma qablarını Bakıdan tutmuş çox yerdə satışda görmək olar. Bu qablar qadağandırsa, niyə hər yerdə satışda var.”
Gömrük işçiləri malları anbara aparıblar. T. Məhrrəmova deyiblər ki, bunun üçün gömrük rəisi Hikmət Məmmədovun icazəsi lazımdır. Lakin onları rəisin yanına buraxmayıblar. T. Məhərrəmov: ”Bilmirəm nə edim? Məhkəməyə versəm, 50-60 manatlıq mal üçün 300-400 manat pulum çıxacaq. Belədə də heç kim şikayəti eşitmək istəmir. Deyirlər ki, bu mal tanınmış bir din xadiminin monopoliyasındadır.”
İdxal olunan bütün mallar inhisar altındadır
Astara şəhər sakini Vidadi Mirzəyevin sözlərinə görə İrandan Azərbaycana, Azərbaycandan İrana gedən bütün istehlak mallar monopoliyadadır.” Korrupsiyaya qarşı mübarizə gömrükdə gedən proseslərə təsir edə bilməyib. Bəzi malları qadağan edirlər, bir neçə gündən sonra, yenə icazə verirlər. Astara gömrükxanasının hökumətdənkənar öz qanunları var. Bunun nəticəsidir ki, gömrükxanada tez-tez qalmaqallar baş verir. Yuxarı orqanlara edilən müraciətlər də cavabsız qalır.”
Toğrul Məhərrəmovun əlindən alınmış malların harada olduğunu bilmək üçün Astara terminalına müraciət edən jurnalisylər maraqlı bir mənzərəyə şahid olublar. Terminalın direktor müavini Rafael Abdullayev bildirib ki, onlarda bu adda mal saxlanmır. Məlum oldu ki, gömrükxananın da öz anbarı var. R.Abdullayevin deməsinə görə, tutulan mallar əvvəllər terminalın anbarına verilərdi, indi qayda dəyişilib .
Gömrükxananın Azad adlı işçisi onların anbarında, həqiqətən də, dondurma yemək üçün istifadə edilən birdəfəlik qabların olduğunu söylədi. ”Qablar qadağan olunmasa da, yeyinti sənayesində istifadə olunur. Bunun üçün sertifikat tələb olunur. Düzdür, mal azdır. Bu qabların buraxılması məndən asılı deyil.”
Sabiq gömrük işçisi Elman Hüseynovun sözlərinə görə qadağan olunmuş malların siyahısında dondurma qabları yoxdur. ”Məlumdur ki, vətəndaş bu qabları Azərbaycana satış məqsədi ilə gətirməyib. Gömrük işçisinin qabları saxlamağa ixtiyarı yoxdur. Yükün çəkisi və qiyməti də azdır. Bundan məlum olur ki, qablar şəxsi istifadə üçün aparılır.”
E. Hüseynov belə hesab edir ki, qanunsuzluğa son qoymaq üçün məhkəməyə müraciət edilməlidir. ”Çünki gömrük özünü haqlı sayır. Belə olan halda məhkəmə bu məsələyə aydınlıq gətirə bilər.”
İş adamı Hacı Fayıq Cəfərov ona məxsus olan malın dəfələrlə Astara Gömrükxanasında saxlandığını deyir. ”Mal çoxdursa, rüsum alınmalıdır, qadağandırsa, sənəd göstərsinlər. Heç birinə əməl etmirlər. Vururlar anbara, çek də vermirlər. Bununla bağlı məhkəməyə müraciət etmişəm. Məhkəmə deyir ki, məni bədbəxt eləmə.”
Narkotikə icazə var, amma xurmaya yox
Sahibkar Hacı Fayıq Cəfərov Astara gömrüyündə baş verən son olayları İrandan qayıdan azərbaycanlıların özləri ilə gətirdiyi xurma və kişmişə qadağa qoyulması ilə izah edir:
«Gedirlər İrana, iki gilə xurma gətirirlər, onu da əllərindən alırlar. Tökürlər yerə ki, sən bunu satmaq üçün aparırsan. Vətəndaş İran İslam Respublikasına gedirsə, deməli, ehtiyacı var ki, gedir. Ehtiyacı olmasa, məcbur olmasa, iş yeri olsa, ordan bir şey gətirib burda satmayacaq. ArxivGömrük onların başına elə oyun gətirir ki, burda dövlətlə xalq arasında böyük uçurum yaranır. Korrupsiyaya qarşı mübarizə gedirsə, bu korrupsionerlər burda nə edir? Xalqı incitməklə nə əldə etmək istəyirlər? Monopoliya var, kişmişin, xurmanın ayrıca monopolisti var. Rüşvət baş alıb gedir. Axı buna bir əncam çəkilməlidir».
Hacı Fayıq Cəfərov deyir ki, əvvəllər İrana gündə 1000-1500 adam gedirdisə, indi bu rəqəm 250-300 nəfərə enib. Ancaq onun bildirməsinə görə, sərhəddə həmişə qalmaqal olur.
Fayıq Cəfərov qeyd edir ki, Azərbaycan xurma istehsal etmir. Buna görə də xurmanın Azərbaycana gətirilməsinin qarşısı alınmamalıdır:
«Azərbaycanda xurma istehsal olunmursa, nə üçün qarşısı alınır? Bu adam İranda pulunu verib xurma alıb gətirir. Orda 450 qramlıq xurma qutusuna 70-80 qəpik verir, burda onu 1 manat 40 qəpiyə satır. Halbuki, Azərbaycan ərazisinə tonlarla xurma buraxırlar. 90 min əhalisi olan bir rayonda işləmək üçün yer yoxdur. Ya narkotiklə məşğul olmalıdır, ya da xırda alver etməlidir. Xırda alverin də qarşısını alırlar. Bəs bu adamlar nə etməlidir, oğurluq etməlidir?».
Bildirək ki, Astara gömrükxanasında baş verənlərlə əlaqədar müxalifət partiyalarının rayon təşkilatları müvafiq qurumlara müraciət hazırlayıblar. Müsavat Partiyası Astara rayon təşkilatının sədri Asən Həşimli deyir ki, Astara gömrükxanası Azərbaycanın Şərqə açılan qapısı olduğundan orada bütün xidmətlər nümunəvi olmalıdır:
«Astara gömrükxanasında baş verən özbaşınalıqlar, qanunsuzluqlar bu gün də mövcuddur. Astara sakinləri hər gün İrana ərzaq malları üçün gedirlər. Astarada gömrük məmurları, monopolistlər vətəndaşların gətirdikləri cüzi miqdarda ərzağı əllərindən alırlar. Dəfələrlə müxtəlif instansiyalara müraciət etmişik ki, qanunsuzluqları aradan qaldırsınlar. Lakin heç bir tədbir görülmür».
Astara rayon İcra Hakimiyyətinin birinci müavini Məzahim Hüseynov isə jurnalistlərin suallarının cavabında gömrükdə baş verən son hadisələrlə bağlı məlumatları olmadığını söyləyib. Məzahim Hüseynov deyib ki, rayon icra aparatı ona aid olan işlə məşğuldur.
Sabiq gömrük işçisi Elman Hüseynov isə bildirir ki, indi gömrük məntəqələrində baş verənlər Azərbaycana utanc gətirən hallardır: «Hər bir fiziki şəxs 50 kiloqrama kimi mal gətirə bilər. Bunlara görə rüsum ödənmir. Alver, satış məqsədi ilə eyni növdən mal gətirirsə, ona rüsum yazılmalıdır və o buraxılmalıdır. Astara gömrükxanasında müəyyən malları götürürlər, məsələn, qutuda olan xurmaları, kişmişi, yuyucu tozları. Hər bir halda gömrük orqanı vətəndaşlardan mal götürürsə, ona qəbz yazmalıdır və onun saxlanılma müddəti orda göstərilməlidir. Səbəbi də göstərilməlidir ki, nə üçün bu mal götürülür».
Elman Hüseynov deyir ki, Astara gömrüyündə bu qaydalara əməl olunmur. İrana dəflərlə gedib və bunun şahidi olub: «Astara gömrüyündə heç bir səbəb göstərmədən malları vətəndaşlardan alırlar, vətəndaşın şəxsiyyətini gömrük işçiləri təhqir edirlər. Baxmayaraq ki, Azərbaycan vətəndaşıdır».
Astaralılar nədən İrana Biləsuvardan keçirlər?
Onu da bildirək ki, Gömürk Keçid Məntəqələrində vəziyyətin dözülməz həddə çatıb. Birbaşa inhisarla bağlı olan bu dözülməzlik bəzən etirazlara səbəb olur. «Qırmızı Körpü», Biləsuvar, Astara, Yalama və digər Gömrük Keçid Məntəqələrində xaricdən gələn vətəndaşlarımızın gətirdiyi bir kilo almaya belə icazə verməyən gömrük işçiləri açıq şəkildə bəyan edirlər ki, bu onlarlıq məsələ deyil.
Astara Gömrük Məntəqəsində yaranmış dözülməz vəziyyəti aradan qaldırmaq əvəzinə, pul qazanmaq yerinə çevirən gömrük işçiləri artıq adambaşına 20 manat rüşvət tələb etməyə başlayıblar. Bunu biznesə çevirən gömrük işçilərinə Sərhəd Qoşunlarının əsgər və zabitləri də qoşulanda durum daha da ağırlaşır. Elə bu səbəbdəndir ki, Astara Gömrük Keçid Məntəqəsindən keçə bilməyənlər, İrana getmək üçün Biləsuvara üz tuturlar.
Aldığımız son məlumatlara görə, Biləsuvar Gömrük Məntəqəsində keçənlərin sayının çoxluğu səbəbindən vəziyyət ağırlaşıb. Xüsusən də biləsuvarlı və astaralı alverçilərin axın etdiyi bu məntəqədə gömrük işçiləri ilə onların arasında mütəmadi insidentlər yaranmağa başlayıb.
3000-dən artıq vətəndaşımız gömrükdən keçə bilmədikləri üçün səhərdən axşama qədər orada qalmalı olublar. Narazılığın yüksəlməsindən sonra isə «üsyan» baş qaldırıb. Məlumata görə, 12 saata yaxın soyuqda qalan insanlar əvvəlcə pasportların yoxlanıldığı otağa daxil olub, daha sonra gömrük işçilərinin əyləşdiyi otağı «zəbt» ediblər. Maraqlı məqam odur ki, ilk yürüşü qadınlar ediblər.
Onud da bildirək ki, Biləsuvarın da Astaraya çevriləcəyini görən gömrükçülər sərhədçilərlə birlikdə yeni qaydalar tətbiq etməyə başlayıblar. Artıq qərar belədir ki, bundan sonra İrana alver məqsədi ilə gedənlər həftədə iki dəfə bu istəklərini həyata keçirə bilərlər. Hətta bunun üçün konkret günlər də təyin ediblər. Belə ki, hər həftənin 1-ci və 5-ci günləri alverçilərin günü kimi qəbul edilir.
Bu qaydaları pozanlarla bağlı Biləsuvar gömrüyünün işçiləri maraqlı bir addım da atırlar. Məlumata görə, əgər başqa günlər də İrana gedib, oradan mal gətirməyə çalışılarsa, həmin alverçinin keçid limiti ayda iki dəfəyə endirilir. Bundan sonra qayda yenə də pozularsa, həmin şəxsin üzünə İran sərhəddi tamamilə bağlanır.
Astara Gömrük Keçid Məntəqəsində baş verənlərlə bağlı geniş reportajı yaxın günlərdə oxuculara təqdim edəcəyik.
Hikmət Məmmədov yol üstündədir
Redaksiyamızın əldə etdiyi məlumatlardan aydın olur ki, bütün bu özbaşına mühitin «memarı» olan Astara gömrük idarəsinin rəisi Hikmət Məmmədovun məsələsi artıq «yuxarıların»da diqqətini cəlb edib. Mənbəmizə görə, hətta məsələ, «Rokfeller» ləqəbli gömrük şefinin vəzifədən çıxarılmasının gündəmə gətirilməsinə qədər şişib.
Bu barədə mənbəmizin söylədikləri: «Bu gün gömrük sistemini nəzarəti altında saxlayan Fövqəladə Hallar Naziri Kəmaləddin Heydərov da Hikmət Məmmədov kimilərinin gömrü orqanlarından qovulmasında maraqlıdır. Doğrudur, «Rokfeller» hər addımda özünü Kamal müəllimin ən yaxın adamı kimi təqdim edir. Amma bu belə deyil. Çünki elə Hikmət Məmmədovun «fətvasını» FHN şefinin özü verib».
Redaksiyamızın əldə etdiyi bir başqa məlumatlarda isə östərilir ki, Hikmət Məmmədovla bağlı yekun qərar verilməmişdən əvvəl onun rəhbəri olduğu gömrük idarəsində yoxlamalar da həyata keçirilə bilər: «Hər halda, Astara gömrüyündə yaşanılan korrupsiya faktları davamlı olaraq mətbuatın gündəmindədir. Və bu faktlar artıq müvafiq qurumların da nəzərlərini cəlb edib. Bu isə o deməkdir ki, Hikmət Məmmədov yalnız vəzifəsini yox, həm də azadlığını da itirə bilər».
Mövzu diqqətimizdədir. Bizi izləyin…
