“Bundan sonra saxtalaşdırma, yalanlar arxa plana keçəcək” - Qulu Məhərrəmli
Tarix: 8-10-2021, 08:20 | Çap et
Milli Televiziya və Radio Şurasının təşkilatçılığı ilə Azərbaycanda televiziya kanallarının reytinqlərinin ölçülməsi sisteminin tətbiqinə həsr olunan təqdimat keçirilib. Tədbirdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi, Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev, Milli Televiziya və Radio Şurasının sədri İsmət Səttarov, Medianın İnkişafı Agentliyinin İcraçı direktoru Əhməd İsmayılov, ümumölkə və peyk televiziya kanallarının, habelə reklam agentliklərinin rəhbərləri, həm yerli, həm də əcnəbi reklamverən şirkətlərin səlahiyyətli nümayəndələri, beynəlxalq ekspertlər iştirak edib.
Tədbir çərçivəsində teleölçmələr sahəsində beynəlxalq ekspertlər olan Renata Uhlarikova və Puşkar Kulkarni (“Pure X Media” şirkəti) tərəfindən yeni ölçmə şirkətinin seçimi üzrə Milli Televiziya və Radio Şurası və “Pure X Media” şirkətinin birgə fəaliyyətinin nəticələrinə həsr olunan videotəqdimat göstərilib, layihənin reallaşdırılması prosesi və müddətləri barədə ətraflı məlumat verilib, həmçinin beynəlxalq televiziya ölçmələri şirkəti olan “Kantar”ın 2022-ci ilin noyabrından etibarən Azərbaycanda televiziya ölçmələrində istifadə olunacaq texnoloji imkanları nümayiş olunub. Bu sistem dünyanın bir çox ölkələrində illərdir tətbiq edilir, bizdə xeyli gecikib. Bu sistem dünyada əslində televiziyalar arasında sağlam rəqabəti artırmaq, yalançı reytinq oyunlarına, saxtakarlıqlara imkan verməmək və verlişlərin keyfiyyətini artırmaq üçün tətbiq edilir. Azərbaycanda nə dəyişəcək, ucuz reytinqli verilişlər artacaq, yoxsa azalacaq?
Mövzu ilə bağlı tanınmış media ekspertlərinin mövqeyini öyrəndik. Bizimlə söhbətdə Bakı Dövlət Universitetinin professoru, teletənqidçi Qulu Məhərrəmli bildirdi ki, uzun müddət televiziya məkanında reytinqlərin ölçülməsi, bununla bağlı ortaya çıxan problemlər daim mediada müzakirə olunub: “Televiziyaları da narazı salan məqamlar var. Reytinq məsələsi bütün dünyada mövcuddur. Bu, daha çox kommersiya düşüncəsinə xidmət edir. Məsələn, fransız sosioloqları reytinqi birbaşa yaradıcılığa müdaxilə hesab edirlər. Amma bu bir reallıqdır, biz bunu nəzərə almalıyıq ki, televiziya həm də kommersiya vasitəsidir. Xüsusilə özəl televiziyalar pulu reklamdan, başqa qanunla müəyyən olunmuş gəlirlərdən əldə edirlər. Amma həm də reytinqi normal istifadə edə bilmək, auditoriyanı öyrənmək, düşüncələri üzə çıxarmaq, insanların hansı proqrama baxdıqlarını aydınlaşdırmaq televiziyalara proqram strategiyasını qurmaqda kömək edir. İndi Milli Teleradio Şurasının son 12 ildə atdığı addımlar o mənada rəğbət doğurur ki, bu dəqiqə bizim televiziya məkanının tam inventarizasiyası başa çatdırılıb. Audiovizual bazarda kimlər var, reytinqlər necə ölçülür, kommersiya layihələri haradan qaynaqlanır, kimlər daha çox reklam alır, yəni bütün bu rəqəmlərin hamısı ortada var. Keçən il MTRŞ bunu bəyan etmişdi. Bu, yaxşı cəhətdir. İndi reytinqlərin dəqiq, saxtakarlıq olmadan ölçülməsi də hesab edirəm ki, bu sahədə atılan çox təqdirəlayiq addımlardan biridir. Dünyada hələlik ən nüfuzlu və mübahisə doğurmayan sistem Amerikada ”Nilsen" şirkətinin qurduğu sistemdir. O, ən müasir avadanlıqlardan istifadə edir, auditoriyanı, rəyi öyrənənlərın sayı tez-tez dəyişir, say artır. Bu, müsbət qarşılanır. Bu gün, məsələn, Avropa ölkələrinin bir çox televiziyaları ona uyğun siyasətini yeridir. Qardaş Türkiyədə reytinq öndədir. Məsələn, seriallar başlayır, amma reytinq qazanmadığına görə bəzən o serialın nümayişi dayandırılır. Yəni reytinqin rolu çox böyükdür ki, auditoriyanı biz necə tənzimləyək, proqram siyasətini necə idarə edək və tamaşaçıya hansı məhsul daha önəmlidir. O baxımdan, Azərbaycanda da gerçək, doğrulara əsaslanan reytinqin ortaya çıxması çox önəmlidir. Çünki bizdə gah bir televiziya deyir “mən birinciyəm”, ya da o birisi televiziya deyir ki, “ən çox baxılan bizim telekanaldır”. Bu cür belə reklam xarakterli çağırışları tez-tez eşidirik".
Q.Məhərrəmli təqdim olunan reytinqölçmə sistemləri ilə bağlı fikrini də əlavə edib: “Bununla bağlı təqdimatda iştirak edən ”Pure X Media" şirkəti yeni addımlarını atan, yeni nüfuz qazanan şirkətlərdən biridir. Amma tutaq ki, indi o avadanlıqlarından istifadə olunacaq “Kantar” şirkətinin isə texnoloji sistemləri Avropada və digər yerlərdə yerlərdə tətbiq olunur və xeyli də rəğbət qazanır. Bizdə də nə qədər gecikmiş olsa belə, o texnologiyadan istifadə olunması hesab edirəm ki, müsbət addımdır. Nəhayət, biz televiziya məkanında gerçək reytinqin, ölçmənin, doğru-dürüst nəticələrin şahidi olacağıq. Ümid edirik ki, bundan sonra saxtalaşdırma, yalanlar arxa plana keçəcək. Onda biz yəni tamaşaçı auditoriyasının həm zövqünü, həm dəqiq sosial tərkibini, həm də onun hansı verilişlərə baxmaq niyyətini öyrənə biləcəyik. Hesab edirəm ki, bu televiziyalara həm də ciddi sosioloji araşdırmalar aparmağa imkan verəcək və öz proqramlarını tamaşaçı marağı üzərində kökləyə biləcəklər".
Media eksperti Zeynal Məmmədli də mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a fikirlərini bildirib: “Reytinqi ölçən reklam agentliyinin nüfuzlu olması önəmlidir, onun etibarlı maliyyə qaynaqlarının olması və tanınması önəmlidir. Adətən beynəlxalq reytinq agentliklərindən faydalanırlar. Bunların metodologiyası da aydındır, nə ilə ölçürlər, hamıya anlaşıqlıdır. İndi bu adıçəkilən qurumun adını eşitməmişəm. Bu nə dərəcədə etibarlıdır? Çox məşhur qurumlar nüfuzunun aşağı düşməsindən qorxurlar. Çünki onlar maliyyə qaynaqlarından məhrum qalırlar. Ona görə onlar doğru məlumat verirlər. ”Pure X Media" şikətinin də hansı telekanallara reytinq verdiyini bilmədən qiymət verə bilməyəcəyik. Niyə məhz o seçilib? MTRŞ bu addımı atırsa, bu müsbətdir. Burada başqa bir məsələ də var, Azərbaycanda reklam bazarı nə dərəcədə sərbəstdir. Azərbaycanda nə dərəcədə sərbəst bazar var. Media reklam bazarı ilə bağlı əlimizdə şəffaf məlumatlar yoxdur. Bu məlumatların olmaması da belə bir sual olunur ki, sərbəst bazar yoxdursa, o reytinqlər nə verəcək. Press-mediada görürdüm də, bir qəzetin tirajı 2500 idi, hökumət ona reklam verirdi, qəzet özü 15 min nüsxə satılırdı, reklam artıq verilmirdi. Televiziya da belədir. Amma addımın özü müsbət qiymətləndirmək olar, nə isə durumu dəyişmək istəyirlər. Amma reklam bazarından söz açmadan bu durumu necə dəyişmək olar?! Niyə bilinmir ki, hansı televiziyanın reklam gəliri nə qədərdir? Hətta dövlətdən maliyyələşən AzTV, İTV-nin ildə reklamdan nə qədər qazandığını bilmirik. Özəl telekanalların da nə qədər vergi ödədiyini bilmirik. Bunu bilsək, özümüz də hesablaya bilərik. Bu məlumatlar şəffaf deyil. MTRŞ ilk növbədə bunlardan başlamalıdır. Bütün problemin həlli reytinqölçmə qurumunda deyil ki. Əsas məsələ media reklam bazarında nə qədər pul var, onu bilməkdir".
“Yeni Müsavat”
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Tovuz Sosial- İqtisadi Kollecin yeni direktorundan da şikayət var – Müəllimlər haqlarını tələb edir
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
• Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun ağırlaşan pensiya şərtləri... pensiyaçı sayını azaldır
Bu gün, 10:21 |
|
|
|
• Xalq artisti film vaxtı həqiqətənmi bətnindəki övladını itirib?
Bu gün, 10:14 |
|
|
|
• Məhkəmə Zümrüd Yağmurun barəsində axtarış qərarı çıxardı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
• Malalamaqla deyil, bu nazir dəyişməlidir… - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 10:07 |
|
|
|
• “Christian Dior" Azərbaycanda 4,3 mln. avroluq şirkətini ləğv edib
Bu gün, 10:01 |
|
|
|
• 13 maddəlik razılaşma: Bakı və İrəvan ilin sonuna kimi... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
• “City Leasing Group”a direktor təyin olunub - FOTO
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
• Əlavə ödənişlər hansı tələblərə əsasən ödənilir? - Ekspert danışır...
Bu gün, 09:40 |
|
|
|
• ADY-yə məxsus iki şirkət birləşir
Bu gün, 09:34 |
|
|
|
• Azərbaycan 15 ildən çoxdur ki... NATO sistemi üzərində işləyir
Bu gün, 09:31 |
|
|
|
• Hərbi ekspertin HƏBSİ: Qəsd, yoxsa... - ŞOK DETALLAR
Bu gün, 09:19 |
|
|
|
• Keçmiş `JEK` müdiri sakinləri DƏRDƏ SALIB... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 09:17 |
|
|
|
• Naxçıvan hakimiyyətinə AĞIR İTTİHAM - "1 milyardlıq layihəni..."
Bu gün, 09:08 |
|
|
|
• Vətəndaşların fərdi məlumatlarını ələ keçirən kibercinayətkarların məhkəməsi başlayıb
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
• Hakim doğru-dürüst QƏRAR VERƏCƏKMİ? - "Sonra da soruşurlar ki..."
Bu gün, 09:03 |
|
|
|
• ABŞ hələ də "Oreşnik" raket sınaqlarının vurduğu zərəri hesablamayıb - Sabrina Sinqx
Bu gün, 08:55 |
|
|
|
• Açıq-aşkar ZAY MƏHSUL satırlar... - GİLEY
Bu gün, 08:46 |
|
|
|
• “Capital City” MTK üçün İNSAN CANI BİR HEÇDİR... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 08:40 |
|
|
|
• SALYANDA 100 YAŞLI TARİXİ BİNA UÇUR... - DİQQƏT
Bu gün, 08:34 |
|
|
|
• “Yaşıl dəhliz”ə kimlər və necə nəzarət edir? - Mallar başqa, sənədlər başqa...
Bu gün, 08:29 |
|
|
|
• Bakıdan sonra İrəvana getdi: Qovluğunda nə var idi? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 08:26 |
|
|
|
• Maaş və pensiya artımları, Yeni il bayramında artan tələbat - Bahalaşmanın qarşısı necə alına bilər?
Bu gün, 08:23 |
|
|
|
• TRENDYOL müştəriləri narazılıq edir - SON GÜNLƏR...
Bu gün, 08:16 |
|
|
|
• Din tayfası da Nəcəflidən GİLEY EDİR - İLGİNC FAKT
Bu gün, 08:11 |
|
|
|
• 70 kilo qızılın izi ilə: ƏSLİNDƏ... - Daha bir məqam...
Bu gün, 08:03 |
|
|
|
• Talıbovun gedişindən, Nəcəflinin gəlişindən 2 il ötür: Naxçıvanda nələr dəyişib? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 07:06 |
|
|
|
• Dudanın İrəvanda buna çalışır: Sərhəddə təxribat ola bilər - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 07:03 |
|
|
|
• "Qazprombank"a qarşı sanksiyalar Türkiyə-Rusiya qaz ödənişlərində problemlər yarada bilər - Amerikanın oyunları...
Bu gün, 06:49 |
|
|
|
• "Bu, iqlim böhranının ön cəbhəsində olanlar..." - COP29-un ardından...
Bu gün, 06:44 |
|
|
|
• 1500 məktəb bağlanır: Şagird və müəllimlər necə olacaq? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 06:40 |
|
|
|
• QHT sədrinin deputatlıq sevdası ərinin karyerasını bitirdi - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 06:37 |
|
|
|
• İmişli və Cəlilabad rayonlarında yerləşən torpaq sahələri üçün hərrac keçiriləcək
Bu gün, 03:04 |
|
|
|
• “Dövlət bunu boş yerə etmir…” - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 02:59 |
|
|
|
• Niyə axı bizdə BƏLƏDİYYƏ SİSTEMİ uğur qazanmır? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 01:42 |
|
|
|
• Müəllimlərin maaşı vergidən azad ediləcək? - AÇIQLAMA
Bu gün, 01:27 |
|
|
|
• Avropada müharibə kabusu: Azərbaycan hansı təhlükə ilə üz-üzə qalıb? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 01:22 |
|
|
|
• 7 ildir dələduz işçilərə görə sığorta ödənişi edilmir - İLGİNC FAKT
Bu gün, 00:47 |
|
|
|
• Ermənistan “müharibə qovşağı”na çevrilir... - "Qərb regionda savaş lazımdır"
Bu gün, 00:37 |
|
|
|
• "Axı hakimiyyət bir tək Trampdan ibarət deyil..." - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 00:33 |
|
|
|
• "Sənətçilər aparıcıya tapşırır ki, təqdimatı yola ver"
Bu gün, 00:27 |
|
|
|
• Uşaqlar pul yığıb, sinfi qızdırır... - NAZİRİN NƏZƏRİNƏ...
Bu gün, 00:24 |
|
|
|
• Azərbaycan Ermənistandan 1 trilyon dollar təzminat tələb edir – Ermənistan rəsmisi açıqladı
Bu gün, 00:19 |
|
|
|
• Verdiyevin həbsi: Necə davranmaq lazımdır? - AKTUAL
Bu gün, 00:17 |
|
|
|
• Dünyanın ən yaxşı universitetləri - Siyahıda olmaq nə üçün vacibdir?
Dünən, 20:39 |
|
|
|
• Bakı ilə Vaşinqton arasında nələr razılaşdırıldı? - Əliyevin Trampa zənginin pərdəarxası
Dünən, 20:36 |
|
|
|
• Polşanın təklifi yaxşı nəticələr vəd etmir -Sanki bizi ATƏT-in Varşava qrupuna cəlb etmək istəyirlər
Dünən, 19:00 |
|
|
|
• MTK-ların qazanc yolu: Daha çox pul yığmaq üçün... - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 18:58 |
|
|
|
• Elcan Rəsulov yıxılıb başından zədə aldı
Dünən, 18:21 |
|
|
|
• Dövlət əleyhinə kampaniya aparan “Çaqqal” ləqəbli şəxs kimdir? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 18:17 |
|
|
|
|