"Ağdam teatrının qalıqları qorunub saxlanılsın"
Tarix: 9-06-2021, 09:00 | Çap et
Zəngin mədəniyyətimizin keşməkeşli yollarına Ermənistanın ərazilərimizi işğal etməsi və cürbəcür vəhşiliklər törətməsi də ciddi maneələrdən biri sayılır. Buna baxmayaraq, hər savaşdan üzüağ çıxan Azərbaycan keçmişini gələcəyinə ilmə-ilmə işləməyə nail olub. Elə indi də prosesin davamı olaraq azad edilən torpaqlarımız bərpa edilir. Qədim mədəniyyətimizin inciləri isə öz evinə qayıtmaq üçün gün sayır. Belə mərkəzlərdən biri də viran qoyulmuş hazırkı halı ilə dünyaya səs salan Ağdam Dövlət Dram Teatrıdır. Hafta.az-ın əməkdaşı teatrın drektoru Məhəmməd Hüseynov ilə həmsöhbət oldu. Müsahibəni sizlərə təqdim edirik:
- Məhəmməd bəy, zəhmət olmasa, əvvəlcə teatrın tarixi haqqında bizləri bilgiləndirərdiniz...
- Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev adına Ağdam Dövlət Dram Teatrı 1902-ci ildə Qarabağ ziyalıları və Ə.Haqverdiyevin köməkliyi ilə yaradılmışdır. 1910-cu ildə teatr ilk tamaşasını - Mirzə Fətəli Axundzadənin "Lənkəran xanının vəziri" və Ə.Haqverdiyevin "Dağılan tifaq" pyeslərini səhnələşdirib. Bura 1923-cü ilə qədər ictimai əsaslarla dram dərnəyi kimi fəaliyyət göstərsə də, həmin ildən etibarən rəsmi olaraq teatr kimi öz işinə davam edib.
1923-1948-ci illər ərzində Ağdam Dövlət Dram Teatrı çox aktiv fəaliyyət göstərib. Həmin illərdə bir sıra xarici əsərlərin tamaşaları səhnələşdirilib. Eyni zamanda dram əsərləri ilə yanaşı, "Leyli və Məcnun", "Əsli və Kərəm" operaları da hazırlanıb. O zamanlar dövrün bir sıra görkəmli ziyalıları bu teatrda cəmləşib. Təsəvvür edin ki, İkinci dünya müharibəsində xanımların ön cəbhəyə aparıldığı bir dönəmdə Ağdam teatrının maarifçilik fəaliyyətinin əhəmiyyəti nəzərə alınaraq, qapıçısından tutmuş, baş rejissoruna qədər hər bir əməkdaşını arxa cəbhədə saxlayıblar. Daha sonra - 1948-ci ildə isə bir çox bölgə teatrları kimi, Ağdam Dövlət Dram Teatrının da fəaliyyəti dayandırılıb. O dövrlərdə xalq teatrı səviyyəsində işini davam etdirən teatrda 1948-1968-ci illər ərzində klassik dram əsərləri ilə yanaşı, opera nümunələri də göstərilib. Bu gün məşhur olan bir çox xanəndələr də elə Ağdam Teatrı ilə tanınıb. Misal olaraq Arif Babayev kimi sənətkarımızı göstərə bilərəm ki, o da "Əsli və Kərəm"də Kərəm rolunu yaradıb.
1968-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə Mingəçevir və Sumqayıt şəhərlərində Dövlət Dram teatrlarının yaradılması, Ağdam Dövlət Dram Teatrının isə fəaliyyətinin bərpa edilməsi haqqında qərar verilir. 1 ildən sonra İlyas Əfəndiyevin "Boy çiçəyi" və Bəxtiyar Vahabzadənin "Vicdan" əsərləri ilə teatr işini davam etdirməyə başlayıb. Yetmişinci illər isə mədəniyyət ocağının bütün tarixinin ən qızıl dövrü hesab olunur. O vaxtlar həm də zəngin kadr potensialı var idi. Demək olar ki, aktyor heyətinin 90%-i ali təhsilli olub. Rafiq Atakişiyev, Heydər Şəmsizadə kimi görkəmli xadimlər burada çalışıblar. Həmin vaxtlar Ağdam əhalisi də tamaşalara olduqca maraqlı idi, hər zaman bu tamaşalar böyük anşlaqla keçib. Mən özüm bu hadisələrin canlı şahidiyəm.
- Bəs işğaldan sonra Ağdam Dövlət Dram Teatrının fəaliyyəti nə cür tənzimləndi? Yəqin ki, bu, təkcə inzibati binaya deyil, aktyor və digər texniki heyətin də dəyişilməsinə səbəb olub?
- 1993-cü ildə torpaqlarımız işğal edildikdən sonra, zəngin kadr ehtiyatımızın tərkib hissəsi olan insanların hər biri fərqli-fərqli rayonlarda, kəndlərdə yaşamağa məcbur oldu. Bir neçəsi ümumiyyətlə bu sənəti tərk etdi. Beləliklə, teatrın əsas kadr kontingenti darmadağın oldu. Doxsanıncı illərdə isə bizə istedadlı gənclər gəlməyə başladılar. Həmin illərdə teatrımız Bərdə şəhərində çox çətin şəraitli, dağıdılmış binada fəaliyyət göstərib. Teatrımız 2011-ci ildə Ağdam rayonunun Quzanlı qəsəbəsinə köçürüldü. Əsaslı təmir edilmiş Quzanlı qəsəbəsinin Mədəniyyət Sarayı teatrın balansına verildi. Həmin ildən çoxlu əsər tamaşaya qoyulub. Mənim rəhbərlik etdiyim dövrdən isə ilin repertuar planı minimum 4 tamaşanın səhnələşdirilməsidir. Həmçinin biz hər ayın iki gününü “Hərbçilər günü” elan etmişik. Müdafiə naziri Zakir Həsənovun icazəsi ilə müharibə dövrünə qədər müntəzəm ayın iki günü hərbçilərə həsr edilib.
- Xeyli zamandır ki, azad edilən ərazilərimizin bərpasına başlanılıb. Sizdə yeni Ağdamın planı və teatr binanızın forması haqqında məlumat var?
- Yeni bina ilə bağlı heç bir məlumatım yoxdur. Onu deyə bilərəm ki, bu gün erməni vandallığının bariz nümunəsi elə Ağdam Dövlət Dram Teatrının qalıqları olan tağlarıdır. Bura hazırda dünyanı heyrətə salan əsas görüntülərdən biri hesab edilir. Düşünürəm, tarixboyu müharibələr hər zaman olub və bu normal haldır. Dünyanın ən humanist təşkilatı olan teatrı o hala salmaq insanlığa yaraşmayan hərəkətdir. Məndən olsa, Ağdam teatrının qalıqları hadisələrin gələcək nəsillərə çatdırılması üçün tarixi abidə kimi qorunub saxlanılsın.
- Pandemiya dövrünün sizin fəaliyyətinizə hansı təsirləri oldu? Ötən müddət ərzində hansı işlər görülüb?
- Fəaliyyətimizi 2 mart 2020-ci ildən etibarən dayandırmışıq. Sonuncu tamaşamız 26 fevral tarixində səhnələşdirilən Nadir Qədimlinin "Günahsızlar" əsəri olub. Repertuar planı tərtib edilən zaman çalışırıq ki, hərbi-vətənpərvərlik mövzusuna üstünlük verilsin. Elə son əsərin premyerası da Xocalı faciəsinin ildönümü günü oldu. Teatrşünasların açıqlamasına görə, ötən ilin ən aktiv onlayn tamaşa verən 3 teatrından biri elə Ağdam Dövlət Dram Teatrıdır. Bu il Xocalı hadisələri ilə bağlı olaraq Zəlimxan Yaqubun "O qızın göz yaşları" əsəri əsasında film-kompozisiya hazırladıq.
- Məhəmməd müəllim, yəqin ki, pandemiyadan sonrakı fəaliyyət üçün şanlı zəfər tariximizlə bağlı tamaşalar da səhnələşdirməyi düşünürsünüz. Hazırda bununla bağlı işlərə başlanılıbmı?
- Deyərdim ki, indi ən vacib sualı verdiniz. Hazırda o qədər çox mövzu bolluğu var ki… Bu həm dövlət və ordumuzun şücaəti, həm də erməni ideologiyasının məhv olunmasıdır. Qismətimizə böyük tarixi hadisələrin yaşandığı dövrə şahidlik etmək yazılıb. Bu baxımdan yazıçılarımız üçün zəngin mövzu var. Hazırda aktiv fəaliyyətə keçməmişik deyə, hələ ki, bununla bağlı dəqiq bir addım atmamışıq. Mövzu seçilib, bədii şuranın müzakirəsinə verilməlidir. Buna görə də aktiv fəaliyyətin olması əsas şərtdir.
- Bu müddət ərzində dövlətdən nə kimi dəstək görmüsünüz?
- Hazırda dövlət içi mən qarışıq bütün işçilərimizin maaşlarını ödəyir. Bu özü ən böyük dəstəkdir.
- Elə işçilər demişkən, Ağdam Dövlət Dram Teatrının nə qədər əməkdaşı var?
- Teatrın ümumi heyətinin sayı 79 nəfərdir. Onların da hər biri rəsmi qeydiyyatlı işçilərdir. Aralarından işininin peşəkarı və teatrımızın fəaliyyətində böyük rol oynayan baş rejissor Kərim Həsənlinin, quruluşçu rejissor Səbuhi Əhmədovun, baş rəssam Qönçə Həzizadənin, aktyorlardan Nizami Əsgəroğlunun, Fəridə Sabir qızının, Elşən Cavadovun, Cəfər Bayramovun adlarını çəkə bilərəm.
- Teatr olaraq paytaxtın, yaxud digər rayonların teatrları ilə əməkdaşlığınız varmı? Qarşılıqlı qastrol səfərləri təşkil edilirmi?
- Bəli, var. Ən sıx əməkdaşlığımız Mingəçevir teatrı ilədir. Tez-tez qarşılıqlı əlaqələr çərçivəsində qastrol səfərləri təşkil edilib, tamaşalar səhnələşdirilir. Şuşa teatrı gəlib burada tamaşa göstərib. Həmçinin Qazax və Gəncə teatrları ilə də əməkdaşlıq edirik. Paytaxt teatrları ilə belə bir əməkdaşlığımız yoxdur. Təbii ki, bu hal müəyyən təcrübələr qazanmaq üçün bölgə teatrlarının xeyrinə olardı. Maddi imkanlarımızın yaxşı olduğu vaxtlarda Bakıdan rejissor dəvət edib tamaşa hazırlatdığımız olub. Məsələn, Gənc Tamaşaçılar Teatrının baş rejissoru olan çox hörmətli sənətkarımız Bəhram Osmanov Ə.Haqverdiyevin "Kimdir müqəssir" əsərinin tamaşasını hazırlayıb.
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Bu gündən avtomobillərin COP29 zolaqlarından istifadəsinə qoyulan qadağa qüvvəyə minib - DİQQƏT
Bu gün, 00:34 |
|
|
|
• Azərbaycanda kredit faizləri artacaq
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
• “İpək Yolu Sığorta”nın yığımları 3 dəfə azalıb
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
• Ölkəmizdə "Cadugərlər bayramı" yığışdırılmalıdır - ÇAĞIRIŞ
Dünən, 19:00 |
|
|
|
• COP29-da özəl qurumlar da məsafədən işləyəcək? - AÇIQLAMA
Dünən, 18:56 |
|
|
|
• Qısqanclıq zəmnində münaqişə qanla bitdi - Ərini öldürən Əfsanəyə hansı cəza verildi?
Dünən, 18:11 |
|
|
|
• "Hizbullah" sınmayıb və İsrailə qarşı mübarizəsini davam etdirəcək" - Naim Qasım BELƏ DEYİR...
Dünən, 18:08 |
|
|
|
• Pezeşkian Urmu gölünü fəlakətdən qoruyacaq? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 18:04 |
|
|
|
• İran və Rusiya arasındakı müqavilə yeni hərbi birliyin ilkin cücərtiləri hesab olunur
Dünən, 17:59 |
|
|
|
• Bakıda sel fəlakətindən zərərçəkənlərə sığorta ödənib? – Assosiasiya AÇIQLADI
Dünən, 17:55 |
|
|
|
• Gürcülərə LGBT-ni sırıyırlar - Lukaşenko
Dünən, 17:50 |
|
|
|
• “Gəncə Körpü Tikinti 2” şirkəti cərimələndi
Dünən, 17:46 |
|
|
|
• Xəstələrin şəfa axtardığı ağır "travmalı" Travmatologiya və Ortopediya İnstitutu - BU NƏDİ BELƏ?..
Dünən, 17:40 |
|
|
|
• Azərbaycanda tikinti şirkəti - LƏĞV OLUNUR
Dünən, 17:33 |
|
|
|
• Mərkəzi Bankın İdarə Heyətinə yeni üzvlər təyin ediləcək
Dünən, 17:29 |
|
|
|
• Rövşən Lənkəranskinin rəqibi olan "qanuni oğru" dəstəsi ilə birgə həbs olundu
Dünən, 17:27 |
|
|
|
• MSK 25 manatlıq yanğınsöndürən balonlar üçün 44 min manat sərf edəcəkdi - Tender ləğv olundu
Dünən, 17:24 |
|
|
|
• Gürcüstandan Ermənistanda tərs ŞİLLƏ - İcazə verilmədi
Dünən, 17:19 |
|
|
|
• "Qaz təsərrüfatı olan yerlərdə təhlükəsizlik məsələsi ön planda olmalıdır ki, faciə ilə qarşılaşılmasın"
Dünən, 17:17 |
|
|
|
• "Azerlime"nin müdiri cəzalandırıldı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:12 |
|
|
|
• ƏÜO-da buraxılış mərasimi keçirilib - VİDEO
Dünən, 17:10 |
|
|
|
• Məktəbin tələb etdiyi əlavə dərs VƏSAİTLƏRİ – Valideynlərə bu vəsaitləri almaq QADAĞAN olunur?
Dünən, 17:06 |
|
|
|
• “Qəzalı evə “yüngül təmirə ehtiyacı var” yazmaq nə deməkdir?” - Prezidentə MÜRACİƏT OLUNDU
Dünən, 17:00 |
|
|
|
• Ermənistanda pensiyaya çıxmış hərbçilər xidmətə qaytarılır - NƏYİN TƏDARÜKÜDÜR?
Dünən, 16:57 |
|
|
|
• Tanınmış aktyor CANA DOYDU: - “Mən artıq hər şeylə barışmışam”
Dünən, 16:50 |
|
|
|
• 5 gün sonra dünyanın gözü burada olacaq – Regionların taleyi dəyişir
Dünən, 16:43 |
|
|
|
• Fəridə Əzizovaya vəzifə verildi
Dünən, 16:40 |
|
|
|
• İndi İRAN NƏ EDƏCƏK? - GƏLİŞMƏ
Dünən, 16:39 |
|
|
|
• Psixoloqların işinə valideyn maneəsi - AKTUAL
Dünən, 16:35 |
|
|
|
• Ağacların kəsilməsinə RİH-dən CAVAB: - "Qanunvericiliyin tələblərinə uyğun qaydada..."
Dünən, 16:31 |
|
|
|
• Zəfər günü əfv olacaq? - AÇIQLAMA
Dünən, 16:17 |
|
|
|
• "Kimin pulu yoxdur, onları “yararsız” yazıblar" - NARAZILIQ VAR...
Dünən, 16:13 |
|
|
|
• Kənd təsərrüfatının inkişafında xidmətləri olan bir qrup şəxs təltif edilib - SƏRƏNCAM
Dünən, 16:08 |
|
|
|
• Fransa savaş planı qurur, İrəvan sülh mesajı verir: - Erməni nazir Ermənistanı necə şoka saldı
Dünən, 16:04 |
|
|
|
• “Tərtər işi” ilə bağlı ittiham olunan şəxslərə hökm oxunub - DETALLAR
Dünən, 15:56 |
|
|
|
• Zurabaşvilini Bhuttonun taleyi gözləyirmi? – 17 il əvvəlki dəhşət Qafqazda təkrarlana bilər
Dünən, 15:53 |
|
|
|
• Paşinyan erməniləri ələ saldı - “Çimməyə hamamları yoxdur, amma...”
Dünən, 15:50 |
|
|
|
• Qarşıdakı aylarda qızılın qiyməti necə dəyişə bilər? - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 15:47 |
|
|
|
• “ADY Əmlak”ın dövlətə vergi borcu var - MƏBLƏĞ
Dünən, 15:46 |
|
|
|
• Sağı göstərib, sola dönüş: cənab Əmrullayev, siz nə istəyirsiniz? - MƏQSƏD nədir?.. yoxsa MƏQSƏD YOXDUR?
Dünən, 15:44 |
|
|
|
• Xaricdən 9 manat gətirilən qara çay marketlərdə neçəyə satılır? - SİYAHI
Dünən, 15:41 |
|
|
|
• Qıtlıq təhlükəsi yaranıb: Kərə yağı sürətlə bahalaşır - Rusiya Türkiyəyə ağız açdı... BƏS BİZ?
Dünən, 15:37 |
|
|
|
• Ermənistanın “kəsişməyən dünyası”: - Zəngəzur dəhlizinə alternativ qondarma layihə?
Dünən, 15:33 |
|
|
|
• Bu heç-heçə Tehranın maraqlarına uyğun olmalıdır - GƏLİŞMƏ
Dünən, 15:31 |
|
|
|
• Ağadadaş Ağayev məhkəməyə gəlməyib, həbsi tələb olunub - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:29 |
|
|
|
• “Nar” mobil rabitə təlimlərinə davam edir!
Dünən, 15:26 |
|
|
|
• Ermənistan COP29-a gəlməyə bu səbəbə görə tərəddüd edirmiş... - İLGİNC
Dünən, 14:26 |
|
|
|
• Azərbaycanda müəllimlərin maaşı gələn ildən bu qədər arta bilər - AÇIQLAMA
Dünən, 14:02 |
|
|
|
• Keyfiyyətsiz içkilər bazara daha çox ayaq açacaq - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 14:00 |
|
|
|
• "Fransa hələ də Azərbaycanın öz gücünə..." - AKTUAL
Dünən, 13:13 |
|
|
|
|