Ankara uyğurlara diqqəti artırıb - GƏLİŞMƏ
Tarix: 22-07-2024, 09:14 | Çap et
Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan bir müddət əvvəl Çinə səfəri zamanı Pekindən sonra uyğur türklərinin yaşadığı Sincan bölgəsinə də səfər etmiş, yerli sakinlərlə görüşmüşdü. Ankaranın Pekindən uyğur siyasətinə yenidən baxmaq tələbi beynəlxalq aləmin diqqətini çəkib.
Hakan Fidan Pekindəki çıxışı zamanı Çin hakimiyyətini Sincan əyalətindəki uyğur müsəlman azlığının mədəni hüquqlarına hörmət etməyə çağırmışdı. Bu çağırış, Cumhurbaşqanı Rəcəb Tayyib Ərdoğanın son illərdə uyğur məsələsi ilə bağlı qəbul etdiyi ehtiyatlı yanaşmadan əhəmiyyətli dərəcədə uzaqlaşdığını göstərir. Türkiyə üçün Çinlə iqtisadi əlaqələri üst səviyyədə saxlamaq vacibdir. Misal üçün Çin Türkiyədə elektriklə çalışan avtomobil zavodu tikməyi planlaşdırır. Buna baxmayaraq, Türkiyə hökuməti və siyasi partiyalar uyğurların hüquqları mövzusundan imtina etmirlər. Müxalifət partiyalarının tanınmış liderləri, o cümlədən Ərdoğanın ortağı Milliyətçi Hərəkat Partiyasının lideri Dövlət Baxçalı çıxışlarında zaman-zaman uyğur mövzusuna toxunurlar. Türkiyə hökuməti bu mövzuda ictimai rəylə də hesablaşır. İslam dünyasında uyğur mövzusunu gündəmdə saxlamağa çalışan əsas dövlət Türkiyədir. 2019-cu ildə BMT-də Pekini bir milyondan çox uyğura “işgəncə verməkdə” qınaması Ankara ilə Pekin arasında ciddi gərginliyə səbəb olmuşdu. Bu gərginlik arxada qalsa da, Ankara uyğur mövsusundan imtina etmir. Çünki, Çini illər uzunu tərk edən uyğurların bir hissəsi Türkiyədə sığınacaq tapıb. Türkiyə 1950-ci illərdən bu yana təqiblərdən qaçan uyğurlar üçün əlverişli məkana çevrilib. Hazırda Türkiyədə yaşayan təxminən 50 min uyğur Çindən kənarda ən böyük uyğur diasporudur.
ABŞ, bir sıra Avropa ölkəsi, o cümlədən Yaponiya da uyğurların hüquqlarının qorunması mövzusuna diqqət ayırırlar. Pekin bu mövzuda bütün tənqidləri rədd edib. Ankara uyğur mövzusunu diqqətdə saxlasa da, Çinlə münasibətlərin gərginləşməsini istəmir. Türkiyə ilə münasibətlərin gərginləşməsi Pekinin də maraqlarına cavab vermir. Bəlkə buna görə, Pekin Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidanın Pekinlə yanaşı uyğurların yaşadığı bölgəyə də səfərinə icazə verib. Pekin Türkiyəni Avrasiya bölgəsinin əsas dövlətlərindən biri kimi qiymətləndirir, bu dövlətə “bir kəmər, bir yol” təşəbbüsündə önəmli rol ayırır. Digər tərəfdən Pekin ABŞ və Avropa İttifaqına qarşı çoxqütblü dünyanın formalaşmasında da Türkiyəyə ümid edir.
Bu arada, Çin Kommunist Partiyası 800 milyon insanı yoxsulluqdan xilas etdiyini bəyan edib. Çində ucuz içşi qüvvəsi hesabına artan istehsal diqqətdən yayınmayıb. Çin adambaşına düşən ümumi daxili məhsulun həcminə görə dünya miqyasında 74-cü yerdədir. İqtisadi durumlarından narazı qalanlar içərəsində uyğurlar da var. Başqa bir narazılıq uyğur adlarının dəyişdirilməsiylə bağlıdır. Müxtəlif mənbələrə görə, Sincanda uyğurlar üçün dini, tarixi və mədəni məna daşıyan 630-a yaxın kəndin adı dəyişdirilib.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
Dia-az.İnfo
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • 122 "Tomahavk" Rusiya hərbi strukturunu məhv edə bilər - Petr Çernik
Bu gün, 09:02 |
|
|
|
| • Azərbaycan səhiyyəsinin `ölüm korpusu`: TƏHLÜKƏLİ ÜÇLÜK... və qazinin ölümlə çarpışan həyat yoldaşı
Bu gün, 08:57 |
|
|
|
| • Rusiyadan Xankəndi açıqlaması: niyə narahatlıq yaşanır? – Əsas səbəb
Bu gün, 08:54 |
|
|
|
| • Vaşinqton qəbul edir ki, sülh müqaviləsi COP29-la əlaqəli deyil... və Azərbaycanı tələsdirmək mümkünsüzdür
Bu gün, 08:53 |
|
|
|
| • Nazirlik bəyan etdi: Ermənistan müharibəyə hazırlaşır – Büdcə artırıldı, cavab tədbirlərinə başlandı
Bu gün, 08:48 |
|
|
|
| • 26 oktyabr seçkiləri Gürcüstanla yanaşı, bütün bölgə üçün nə vəd edir? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 08:46 |
|
|
|
| • `Aztelekom`un 3 aylıq ÖDƏNİŞ TƏLƏBİ... QANUNİDİRMİ?
Bu gün, 08:42 |
|
|
|
| • `Atena` müştərisini az qala zəhərləyəcəkdi... - GİLEY
Bu gün, 08:36 |
|
|
|
| • Rəis və qaraj müdiri Gəncə MKTB-ni talan edib - BU NƏDİ BELƏ?!
Bu gün, 08:29 |
|
|
|
| • Ermənistanın Rusiyanın gözünə kül üfürmək istəyir - GÖRÜNƏNİ BUDUR...
Bu gün, 08:26 |
|
|
|
| • Bərdə sakininin başına oyun açdılar - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 08:23 |
|
|
|
| • “Sosial şəbəkə istifadəçilərinə elə gəlir ki, virtual aləmdə mülki nəzarətdən uzaqdadırlar” - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 08:14 |
|
|
|
| • Gəncədə baş verən partlayışda ölən və yaralananların kimliyi məlum olub - FOTO
Bu gün, 08:11 |
|
|
|
| • “Qara delfin”dən gələn yalvarış: - “Allahdan sonra bütün ümid sənədir”
Bu gün, 07:15 |
|
|
|
| • Putin Cənubi Qafqazı İrana “verdi” – Surenyants
Bu gün, 07:04 |
|
|
|
| • “Dörd Qardaş” MTK məhkəməni də saya salmır... - FAKT BUDUR!
Bu gün, 07:02 |
|
|
|
| • Gürcüstanda indiki hakimiyyətin qalib gəlməsi Azərbaycan üçün vacibdir - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 03:27 |
|
|
|
| • Bu dövlət qurumları ləğv edilir - AKTUAL
Bu gün, 03:24 |
|
|
|
| • Baş nazirin çin olmayacaq arzuları – Xəyali layihədən 10 milyard dollar...
Bu gün, 03:18 |
|
|
|
| • Bu gün Azərbaycanın Müstəqilliyinin Bərpası Günüdür - BAYRAMIMIZ MÜBARƏK!
Bu gün, 00:17 |
|
|
|
| • Füzulidə 97,2 milyonluq tikinti-quraşdırma işləri bu şirkətə - HƏVALƏ EDİLDİ
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • Cəbrayılda 93 evin tikintisi 15 milyona - BAŞA GƏLƏCƏK
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Milyardla dollara amnistiya gəlir? - "Yolu bundan keçir"
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Azərbaycan-Ermənistan danışıqları: - Problemlər “3+3” formatında müzakirə mövsuzu ola bilər
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Azərbycanda şirkət müflis olduğunu elan etdi
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • Dədəmiz-babamız “Halloween” GÖRMÜŞDÜ?.. - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 18:06 |
|
|
|
| • Azərbaycan Avropa Şurasına üzvlük haqqı ödəməyi DAYANDIRIB?
Dünən, 18:03 |
|
|
|
| • "Suriyada yeni humanitar böhran baş qaldırır" - NRC
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Onların Hərbi Qənimətlər Parkına getməsi biabırçılıq idi – Abovyan
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • İrəvan ABŞ-la hərbi sazişin müddətini uzadır - KİV
Dünən, 17:57 |
|
|
|
| • Ukrayna COP29-u boykota çağırır: Nəticələrin sonu necə olacaq? - Düşməniksə... DÜŞMƏN OLAQ!
Dünən, 17:56 |
|
|
|
| • Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinin yeni binası tikilir - 14 MİLYONLUQ TENDER UDULDU
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Musiqi məktəblərinə direktor və direktor müavinlərinin işə qəbulu üzrə keçid balı aşağı salınıb
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • Azərbaycanda Tiktok bağlanır? - AÇIQLAMA
Dünən, 17:50 |
|
|
|
| • 40-dan çox avtoriteti öldürən “qanuni oğru” AZADLIĞA ÇIXIR
Dünən, 17:49 |
|
|
|
| • Generalın azadlıq istəyi yenə rədd edildi - QƏRAR
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Ukraynalı səfir Azərbaycanı öz düşmənləri ilə bir sıraya qoydu - BU NƏ YEKƏBAŞLIQDIR?
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • İranda yaşayan azərbaycanlılar TƏHLÜKƏDƏ: - İran-İsrail qarşıdurması BÖYÜYƏRSƏ...
Dünən, 17:39 |
|
|
|
| • Gürcüstanda xaos olsa regionun təhlükəsizliyinə təhdid yaradar - deputat
Dünən, 17:33 |
|
|
|
| • Eks-deputat Paşinyana qarşı “intihar dəstələri” yaratmağa çağırdı
Dünən, 17:31 |
|
|
|
| • Hindistandan Azərbaycana gələnlərin sayı kəskin artıb
Dünən, 17:29 |
|
|
|
| • Lütfəli Babayevin milyonlarını ələ keçirənlərin işi: - "Məni girov saxlayırlar"
Dünən, 17:28 |
|
|
|
| • Azərbaycanda taksi və avtobuslara yeni fərqlənmə nişanları verilib
Dünən, 17:26 |
|
|
|
| • HAMAS lideri Yəhya Sinvarın öldüyü güman edilir
Dünən, 17:24 |
|
|
|
| • Məmnuniyyətlə Antarktidaya səfər edərdim
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi üçün 13,5 milyon manata yeni bina tikilir
Dünən, 16:59 |
|
|
|
| • "Mustafa Zeynalovun Kamran Bəkirovu qətlə yetirdiyini gördüm" - Modelyerin atasını öldürənlərin cinayət işi
Dünən, 16:56 |
|
|
|
| • COVID-19-la mübarizədə iştirak edən tibb işçilərinin əməkhaqlarına əlavənin müddəti artırılıb
Dünən, 16:53 |
|
|
|
| • Tanınmış telejurnalistin Azərbaycandan çıxışına QADAĞA - DETALLAR
Dünən, 16:49 |
|
|
|
| • Sabiq vəzifəli şəxslər barəsində hökmdən apellyasiya protesti verilib - Baş Prokurorluq AÇIQLADI
Dünən, 16:47 |
|
|
|
|
