Rizvetka, Qartuşka Füre, Piletka…. — Rüsvayçılıq
Tarix: 25-07-2024, 09:34 | Çap et
Tezliklə avqustun biri gəlir. Bu tarix Azərbaycanda Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Günü kimi qeyd olunur. Azərbaycan dili uzun inkişaf yolu keçmiş ən qədim dillərdən biridir. “Kitabi Dədə Qorqud” dastanlarının dilini ədəbi dilimizin şifahi forması kimi qəbul etsək, hazırda Azərbaycan xalqına ünsiyyət vasitəsi kimi xidmət edən dilin yaşı 1300 ildən artıqdır. Azərbaycan yazılı ədəbi dilinin tarixi isə hazırda mövcud olan materiallara görə XIII əsrdən başlayır.
Dil hər bir xalqın böyük sərvəti və əvəzsiz sərvətidir. Hər bir xalqın özünəməxsus dili var ki, bu da onun zəngin tarixinin, özünəməxsus mədəniyyətinin əksidir. Məhz onun vasitəsilə milli özünüdərk və təfəkkür, nəsillərin mənəvi əlaqəsi müəyyənləşir. O, təkcə ünsiyyət vasitəsi deyil, həm də xalqın mədəniyyəti, adət-ənənələri, həyat tərzi, tarixidir. Pifaqorun dediyi kimi, hər hansı bir xalqın adət-ənənələrini öyrənmək üçün əvvəlcə onun dilini öyrənməyə çalışın. Müxtəlif xalqların dillərinə hörmət isə öz növbəsində qarşılıqlı anlaşma və dialoq imkanı yaradır.
Hazırda dünyada yeddi mindən çox dil var, lakin onlardan yalnız 200-ə yaxını dövlət və ya rəsmi statusa malikdir. Beləliklə, dil hər bir xalqın ilk növbədə ruhu, ürəyi, iftixarıdır, müstəqillik əlamətidir, vətənin firavan gələcəyidir. Dil olmadan heç bir xalq tamhüquqlu millət ola bilməz. Bu səbəbdən də ana dilinə hörmət və qayğı göstərmək lazımdır və bu, istisnasız olaraq bütün azərbaycanlıların şərəfli borcudur. Dövlət dilinə hörmət, ilk növbədə, insanın vətəndaşı olduğu dövlətə hörmət, xalqa, vətənə məhəbbət və məhəbbətin göstəricisidir.
Amma praktikada dövlət dilinə hörmətlə bağlı vəziyyət acınacaqlıdır. Ölkənin təhsil sisteminin keyfiyyəti də bu aspektə təsir edir. Hər yerdə açıq-aşkar savadsızlıq, dövlət dilinə hörmətsizlik müşahidə olunur. Bunun üçün sadəcə olaraq küçələrdə asılmış lövhələrə, elanlara diqqət yetirmək lazımdır. Azərbaycan xalqının mənəvi sərvətinin və milli müstəqilliyinin əsas rəmzlərindən biri ticarət və xidmət obyektlərində, küçə reklamlarında hörmətsizliyə məruz qalır. Bakı küçələrində sözün əsl mənasında hər addımda Azərbaycan dilində yazılmış müxtəlif işarələrdə leksik, orfoqrafiya, qrammatik və durğu işarələri xətalarına rast gəlmək olar. Tədim etdiyimiz şəkil özü hər şeyi deyir.
Jurnalistika kimi ziyalı peşəsindən də yuxarıda qeyd etdiklərimiz təəssüf ki, yan keçə bilməz. Avtobus dayanacaqlarında yazılan biabırçılığa, kafelərin qapısına, avtobusun salonuna asılan rüsvayçılıqlara bunu zehni əməyi olan insanlar etmədiyini başa düşərək baxa bilirsənsə, xəbər saytlarında dərc olunan materiallar cəmiyyətdə savadlılıq barədə insanı bütövlükdə düşünməyə vadar edir.
Bu sosial problemdən uzun müddət danışmaq, təhsil sistemini, yerli telekanalları günahlandırmaq olar, amma dövlət dilinə hörmət etmək hər birimizin borcudur. Ən əsası odur ki, belə münasibət gənc nəslə ötürülür ki, bu da xalqın öz dövləti ilə eyniləşdirilməsi mexanizminin zəifləməsi ilə nəticələnir. Azərbaycan vətəndaşları kiçik yaşlarından öz ana dilinə, müvafiq olaraq tarixə, mədəniyyətə, adət-ənənələrə məhəbbət və ehtiram aşılamalı, dövlət dilinə hər addımda açıq-aşkar hörmətsizlik gördükləri təqdirdə necə davranacaqlarını xatırlamalıdırlar.
Bu tendensiya nəzərə alınaraq və dövlət dilinin qorunması məqsədilə 2020-ci ilin iyun ayında dövlət dilinin normalarına görə “Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişikliklər edilməsi haqqında” qanun qəbul edilib. Ölkədə Dövlət Dil Komissiyasının nəzdində Monitorinq Mərkəzi də fəaliyyət göstərir. Dövlət başçısı İlham Əliyev də bu problemə toxunaraq, Mədəniyyət Nazirliyinə Azərbaycan dilinin saflığının qorunması ilə bağlı tədbirlər görməyi tapşırıb.
Sosial şəbəkələrdə açıq-aydın savadsızlığın çoxlu nümunələrinə rast gəlmək olar, amma qınamaq, gülmək əvəzinə Azərbaycan dilini qorumaq bizim ümumi işimiz olduğunu öz hərəkətlərimizlə nümayiş etdirməliyik. Ana dilinə məhəbbət, ehtiram aşılanmadan, onun qüdrətini dərk etmədən vətənpərvər nəsillər yetişə bilməz.
Müəllif: Asif Aydınlı - AYNA.az
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Gəncədə baş verən partlayışda ölən və yaralananların kimliyi məlum olub - FOTO
Bu gün, 08:11 |
|
|
|
| • “Qara delfin”dən gələn yalvarış: - “Allahdan sonra bütün ümid sənədir”
Bu gün, 07:15 |
|
|
|
| • Putin Cənubi Qafqazı İrana “verdi” – Surenyants
Bu gün, 07:04 |
|
|
|
| • “Dörd Qardaş” MTK məhkəməni də saya salmır... - FAKT BUDUR!
Bu gün, 07:02 |
|
|
|
| • Gürcüstanda indiki hakimiyyətin qalib gəlməsi Azərbaycan üçün vacibdir - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 03:27 |
|
|
|
| • Bu dövlət qurumları ləğv edilir - AKTUAL
Bu gün, 03:24 |
|
|
|
| • Baş nazirin çin olmayacaq arzuları – Xəyali layihədən 10 milyard dollar...
Bu gün, 03:18 |
|
|
|
| • Bu gün Azərbaycanın Müstəqilliyinin Bərpası Günüdür - BAYRAMIMIZ MÜBARƏK!
Bu gün, 00:17 |
|
|
|
| • Füzulidə 97,2 milyonluq tikinti-quraşdırma işləri bu şirkətə - HƏVALƏ EDİLDİ
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • Cəbrayılda 93 evin tikintisi 15 milyona - BAŞA GƏLƏCƏK
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Milyardla dollara amnistiya gəlir? - "Yolu bundan keçir"
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Azərbaycan-Ermənistan danışıqları: - Problemlər “3+3” formatında müzakirə mövsuzu ola bilər
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Azərbycanda şirkət müflis olduğunu elan etdi
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • Dədəmiz-babamız “Halloween” GÖRMÜŞDÜ?.. - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 18:06 |
|
|
|
| • Azərbaycan Avropa Şurasına üzvlük haqqı ödəməyi DAYANDIRIB?
Dünən, 18:03 |
|
|
|
| • "Suriyada yeni humanitar böhran baş qaldırır" - NRC
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Onların Hərbi Qənimətlər Parkına getməsi biabırçılıq idi – Abovyan
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • İrəvan ABŞ-la hərbi sazişin müddətini uzadır - KİV
Dünən, 17:57 |
|
|
|
| • Ukrayna COP29-u boykota çağırır: Nəticələrin sonu necə olacaq? - Düşməniksə... DÜŞMƏN OLAQ!
Dünən, 17:56 |
|
|
|
| • Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinin yeni binası tikilir - 14 MİLYONLUQ TENDER UDULDU
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Musiqi məktəblərinə direktor və direktor müavinlərinin işə qəbulu üzrə keçid balı aşağı salınıb
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • Azərbaycanda Tiktok bağlanır? - AÇIQLAMA
Dünən, 17:50 |
|
|
|
| • 40-dan çox avtoriteti öldürən “qanuni oğru” AZADLIĞA ÇIXIR
Dünən, 17:49 |
|
|
|
| • Generalın azadlıq istəyi yenə rədd edildi - QƏRAR
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Ukraynalı səfir Azərbaycanı öz düşmənləri ilə bir sıraya qoydu - BU NƏ YEKƏBAŞLIQDIR?
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • İranda yaşayan azərbaycanlılar TƏHLÜKƏDƏ: - İran-İsrail qarşıdurması BÖYÜYƏRSƏ...
Dünən, 17:39 |
|
|
|
| • Gürcüstanda xaos olsa regionun təhlükəsizliyinə təhdid yaradar - deputat
Dünən, 17:33 |
|
|
|
| • Eks-deputat Paşinyana qarşı “intihar dəstələri” yaratmağa çağırdı
Dünən, 17:31 |
|
|
|
| • Hindistandan Azərbaycana gələnlərin sayı kəskin artıb
Dünən, 17:29 |
|
|
|
| • Lütfəli Babayevin milyonlarını ələ keçirənlərin işi: - "Məni girov saxlayırlar"
Dünən, 17:28 |
|
|
|
| • Azərbaycanda taksi və avtobuslara yeni fərqlənmə nişanları verilib
Dünən, 17:26 |
|
|
|
| • HAMAS lideri Yəhya Sinvarın öldüyü güman edilir
Dünən, 17:24 |
|
|
|
| • Məmnuniyyətlə Antarktidaya səfər edərdim
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi üçün 13,5 milyon manata yeni bina tikilir
Dünən, 16:59 |
|
|
|
| • "Mustafa Zeynalovun Kamran Bəkirovu qətlə yetirdiyini gördüm" - Modelyerin atasını öldürənlərin cinayət işi
Dünən, 16:56 |
|
|
|
| • COVID-19-la mübarizədə iştirak edən tibb işçilərinin əməkhaqlarına əlavənin müddəti artırılıb
Dünən, 16:53 |
|
|
|
| • Tanınmış telejurnalistin Azərbaycandan çıxışına QADAĞA - DETALLAR
Dünən, 16:49 |
|
|
|
| • Sabiq vəzifəli şəxslər barəsində hökmdən apellyasiya protesti verilib - Baş Prokurorluq AÇIQLADI
Dünən, 16:47 |
|
|
|
| • Şəxsiyyət vəsiqəsinin şəkilini göndərdi, hesabındakı pullar oğurlandı – KİBERDƏLƏDUZLARIN YENİ FIRILDAĞI...
Dünən, 16:45 |
|
|
|
| • "Rusiya ilə toqquşmaq istəməyən Qərb... müharibə bitənə qədər Ukraynanı NATO-dan uzaq tutacaq"
Dünən, 16:41 |
|
|
|
| • "Bizə bildirdilər ki, büdcədə pul yoxdur" - ETİRAZ VAR...
Dünən, 16:38 |
|
|
|
| • İldə 50-60 min tələbə univeristeti bitirir, təyinat isə yoxdur... - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 16:31 |
|
|
|
| • Nəhəng şirkət terror təşkilatlarını maliyyələşdirib - İLGİNC
Dünən, 16:25 |
|
|
|
| • DİN-də MÜHÜM TOPLANTI - VİDEO
Dünən, 16:22 |
|
|
|
| • "Müəllimlər kütləvi şəkildə işdən çıxarılır" - TOTAL NARAZILIQ!
Dünən, 16:19 |
|
|
|
| • Əmanətçilər ASB və “Azər-Türk Bank”dan 21 milyon manat geri çəkiblər
Dünən, 16:01 |
|
|
|
| • Elza və Roza arasında növbəti məhkəmənin TARİXİ
Dünən, 15:59 |
|
|
|
| • Dönər yox, xəstəlik satan dönərxanalar bağlanmalıdır?
Dünən, 15:58 |
|
|
|
| • "Mənim müavinətim bərpa olunmayıb..." - NARAZILIQ VAR...
Dünən, 15:56 |
|
|
|
| • "80 min qız selektiv abortların qurbanı olub" - Erməni nazir
Dünən, 15:54 |
|
|
|
|
