"RAZİN BAZARI"NDA "BAZARKOM" KABUSU DOLAŞIR
22-05-2013, 10:43
DİA.AZ: - Ölkədə bəzi ticarət mərkəzləri və bazarlarda antisanitar şərait, digər biabırçı vəziyyətin olması barədə məlumatlar dəfələrlə dərc edilib. Bazar rəhbərliklərinin səhlənkalığı, pul yığmaq üçün hər üsula əl atması və sair tamah məqsədləri həmin bazarlarda həddindən artıq təhlükəli şərait yaradır.
Bu cür bazarlardan biri də Bakının adla tanınan, əvvəllər “Razin bazarı” deyilən Bakıxanov Ticarət Mərkəzidir. Bu bazardakı vəziyyət həddindən artıq acınacaqlıdır. Bazarda elə bir şərait yaradılıb ki, hətta insanlar az qala bazara qaxil olmağa da ehtiyatlanır. Yəni bazarda insanların rahat hərəkəti, təhlükəsizliyi üçün heç bir şərait yoxdur. Hələ antisanitar şəraiti demirəm.
İlk əvvəl başlayaq bazardakı giriş-çıxışlardan. Bu bazar demək olar ki, Bakının ən böyük bazarlarındandır. Bazarda olarkən məlum oldu ki, bu ticarət obyekti dəfələrlə cərimələnib, bazar rəhbərliyinə məcburi göstərişlər verilib ki, ticarət mərkəzinin təhlükəsizliyi barədə normal tədbirlər görsün. Amma, “bazarkom” bu barədə heç bir tədbir görmür.
Bu barədə bazardakı satıcılar bildirirlər. Satıcıların dediyinə görə, bazar rəhbərliyinə aidiyyəti qurumlar dəfələrlə xəbərdarlıq ediblər ki, ticarət mərkəzində bir neçə yerdən yanğın və təhlükəsizlik çıxışları yaratsın. Amma, rəhbərlik yuxarılara “hə” desə də tapşırığa əməl etməyib: “Bazarda bir dənə də olsun təhlükəsizlik çıxışı yoxdur. Bütün çıxışlar bağlanıb, həmin ərazilərdə piştaxtalar və mağazalar quraşdırılıb. Bazarın cəmi iki yerdən çıxışı var ki, onun da biri giriş, digəri isə çıxışdır. Qalan çıxışların hamısı birbaşa bağlanıb. Əgər hansısa bir qəza və ya yanğın hadisəsi baş verərsə, bazardan nə satıcılar, nə də alıcılar çıxa biləcək. Hamı elə bazarın içərisində qarışıqlıqda qalacaq. Bu balaca bazar deyil ki, iki dəqiqəyə çıxasan. Bazarın girişindən çıxışına normal halda 10-15 qəqiqəyə gedirsən. Həmin müddətdə bazarda adicə bir yanğın olsa hamı başını itirəcək. Bazar o qədər qarışıqlıqdır ki, adam bilmir hardan girib, hardan çıxsın. Getdiyin sıranı keçdinsə, qayıdıb onu tapa bilmirsən. Amma, bazar rəhbəri bu barədə düşünmür. Bu bazarın əslində hər cərgəsində minimum iki-üç çıxış olmalıdır kki, həm satıcılar, həm də alıcılar üçün rahat olsun. Elə olsa satıcılar da rahat mallarını daşıya və sata bilərlər”.
“Bazarkom”a kim etiraz edirsə susdurulur
Bunu da sakinlər deyirlər. Onların dediyinə görə, Hacı Fərhad kimi tanınan bazarkom aylarla satıcıların gözünə görsənmir. Amma, gəl ki, bazarda iki nəfər etiraz etsin, həmin an Hacı Fərhad bundan xəbər tutur. Bundan sonra isə həmin adamın başı əməlli-başlı bəla çəkir: “Bazarkom özü heç nə etmir. Sadəcə adamlarına tapşırır ki, həmin narazıları susdursunlar. Onlar da gah həmin satıcının alverinə mane olur, gah mallarını oğurlayır, gah da nəsə başqa təzyiqlər edirlər. Çarəsiz qalan həmin satıcılar da tabe olurlar ki, təzyiqlər davam etməsin. Çünki, şikayət edə bilmirlər. Daha doğrusu şikayət etməyə adam tapmırlar. Ona görə də məcburuq ki, səsimizi çıxarmayaq və başımıza nə gəlirsə razılaşaq”. Sakinlər deyirlər ki, bazarda ümumiyyətlə təhlükəsizlik tədbirləri baxımından heç bir tədbir yoxdur. Bazardakılar hər gün real təhlükə qarşısındadırlar.
5-7 dəqiqəlik yolu 70 dəqiqəyə getmək olmadı
Bazarın ən biabırçı vəziyyəti isə həmin ərazidə saatlarla tıxacların yaranmasıdır. Buna birbaşa həmin bazar səbəbdir. Yəni, bazarın cəmi bir girişinin olması və bu çıxışın Bakıxanov qəsəbəsinin mərkəzində yerləşməsi ərazidə biabırçı tıxac yaradır. Bu ərazidə günün bütün saatlarında böyük tıxaclar yaranır. Səhər və axşam saatlarında isə ərazi əməlli-başlı çıxılmaz olur. Bazara ticarətçilərin mal gətirməsi, girişdə mal boşaldılması, həmin ərazidəki yolu demək olar ki, saatlarla bağlayır. Bu da Bakıxanovun əsas girişi olan avtomobil yolunu bağlayır. Saatlarla yaranan tıxaclar hətta “Neftçilər” metrostansiyasının yaxınlığına qədər maşın karvanının yığılması ilə nəticələnir. Təsəvvür edin ki, tıxacların uzunluğu 3-4 kilometrə çatır. Bu hadisə bazar istiqamətində hərəkət edərkən mənim də başıma gəldi. “Neftçilər” stansiyasından bazara normal halda 5-7 dəqiqəlik yol olduğu halda, həmin vaxt bu yolu 1 saat 10 dəqiqəyə, yəni 70 dəqiqəyə gedə bilmədim. Məcbur olub bazara təxminən 500 metr qalmış marşrut avtobusundan düşüb qalan yolu piyada getməli oldum. Təbii ki, bəzi tələsən sakinlər də mənimlə birlikdə marşrut avtobusundan düşüb piyada getmək məcburiyyətində qaldı. Mən bazara çatandan təxminən 20 dəqiqə sonra bizi gətirən marşrut bazara çata bildi və tıxacdan birtəhər çıxdı. Bazarı keçəndən sonra isə marşrut tam sərbəst hərəkət etməyə başladı.
Qəsəbə sakinləri evlərini su qiymətinə satmaq məcburiyyətindədir
Sakinlər də tıxaclardan həddindən artıq narahat olduğunu iddia edirlər. Yolboyu, bazara qədər söhbətləşdiyim sakinlər artıq bu vəziyyətdən əməlli-başlı bezdiklərini dedilər. Sakinlər deyirlər ki, artıq iş o yerə çatıb ki, Bakıxanov sakinləri bazarın tıxacına görə, buranı tərk edib başqa qəsəbələrdə yaşamağa üstünlük verirlər: “Burdakı biabırçılıq heç bir həqiqətə sığmır. Artıq bezmişik. Nə vaxtında işə çata bilirik, nə bir yerə gedə bilirik . Hansısa iş dalınca gedəndə məcburuq ki, 15 dəqiqəlik yola görə, 3 saat qabaqcadan evdən çıxaq. Səhər saat 10-da işdə olmaq üçün Bakıxanovdan evdən gərək səhər 6-da çıxaq ki, işə gecikməyək. Amma, hansı ki, normal şəraitdə bu yolu yarım saata getmək mümkündür. Heç kim bir tədbir görmür. Axşam 6-da işdən çıxanlar evə 12-dən tez gələ bilmir. Axşam və səhər saatlarında bu ərazidən keçmək mümkün olmur. Məcburiyyət qarşısında qalıb, başqa uzaq yolla getməyə üstünlük veririk. Bu da mümkün deyil. Çünki, həmin yol bizə 3-4 qat baha başa gəlir. Ya taksi ilə getməliyik, ya da piyada gedib iki-üç marşrut dəyişməliyik. Başqa çarə nədir ki? Kimsə pul qazanır, biz əziyyət çəkirik. Bir ara dedilər ki, bazarı köçürürlər. Qəsəbə sakinlərinin müraciətindən sonra icra hakimiyyəti bu barədə qərar qəbul etmək istəyirdi. Biz də sevinirdik. Amma, sonradan bazar rəhbərliyi hay-küy saldı ki, guya bu sakinlərin istəyi deyil, guya icra hakimiyyəti sahibkarlığa mane olur. Amma, əslində belə deyildi, Bazarın köçürülməsi birbaşa sakinlərin istəyi idi. Bazarkomun hay-küyündən sonra icra hakimiyyəti də qarşıdurma yaranmaması üçün geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Amma yenə də sakinlər zərər çəkməli oldular”.
Bazar bakıxanovlular üçün real təhlükə yetişdirir
Bazarın daxilində də vəziyyət ürəkaçan deyil. Bazar rəhbərliyi elə vəziyyət yaradıb ki, burda bütün mallar antisanıtar şəraitdə, pərakəndə halda satılır. Məsələn, bazarın girişində kartof-sogan, göy-göyərti, sarımsaq, ət, pendir, nə bilim nə satılır, elə girişdə həmin piştaxtaların arasında paltar, cehizlik qab-qacaq, köynək, kostyum və sair yerləşdirilib. Təsəvvür edin ki, kostyum satılan piştaxtanın sag və sol tərəfindəki piştaxtaların birində ət, digərində sarımsaq və sogan-kartof satılır. Burdan kartof al, keç o biri piştaxtadan pendir al, bu birindən ət al. Hamısı da qarışır bir-birinə. Kostyum alan yerdə şor və pendir iyindən dayanmaq olmur. Hətta iş o yerə çatıb ki, kostyum satılan piştaxtanın arxasına göy-göyərti, kartof çürükləri qalaqlanır. Satıcılar deyirlər ki, zibil atmağa yer olmadığı üçün zibillər piştaxtaların arxasında yığılır və bu zibillər günün sonunda, bazar bağlanandan sonra daşınır. Nəticədə bazarın bu ərazisinə üfunətdən, antisanitar şəraitdən girmək olmur”.
Bir sözlə, bazarda əməlli-başlı xəstəlik yayılır. Bu təkcə bazar adamları üçün deyil, hətta yaxınlıqda yaşayan sakinlər üçün də həddindən artıq təhlükə mənbəyi yaradır. Son olaraq isə bu biabırçılığın acısını nə bazar rəhbərliyi çəkir, nə də onun adamları. Zərər, təhlükə Bakıxanov sakinləri üçün yetişdirilir. Məncə aidiyyəti qurumlar bu barədə tədbir görməyə tələsməlidir. Yəqin ki, oxucular da Bakıxanov sakinlərinin bu dərdinə şərik olarlar.
Geri qayıt