RƏSUL QULİYEVİN OĞLU HAKİMİYYƏTİ TƏNQİD ETDİ
3-12-2011, 14:16
“İQTİSADİYYATIN KORRUPSİYA ÜZƏRİNDƏ QURULMASI ƏHALİYƏ ÇƏTİNLİKLƏR YARADIR”
ABŞ-da mühacirətdə olan Rəsul Quliyevin (parlamentin sabiq sədri) oğlu Pərvin Quliyev Teleqraf.az-a Azərbaycandakı durum, ölkənin ictimai-siyasi və iqtisadi həyatına dair fikirlərini açıqlayıb.
Əvvəlcə Amerikadan Azərbaycanın necə görünməsinədn danışan Pərvin Quliyev hesab edir ki, Azərbaycandakı insanların həyatına təsir edən hadisələrə baxış heç vaxt tam mənada obyektiv ola bilməz: : “Hətta mən Amerikada yaşasam da Nyu-York şəhərində baş verən “Uoll Striti Zəbt Elə” (Uoll Strit Nyu Yorkun ənənəvi maliyyə rayonun adıdır) hərakatındakı insanların etirazları ilə yaxından tanış olanda tamamilə fərqli fikirlər yarana bilər. 1988-91-ci illərdəki Azadlıq meydanında cərəyan edən xalq hərakatının, mitinqlərinin özüm şahidi olmasaydım, bəlkə də bu olaylar yaddaşımda istənilən səviyyədə həkk olunmazdı. 21-ci əsrin ikinci on illiyinə qədəm qoyduğumuz dövrdə sosial şəbəkələrin verdiyi imkanlardan istifadə edərək öz subyektiv fikirlərimizi bölüşə, mövqeyimizi arqumentləşdirə və dəlillərə istinad edə bilərik. Öz növbəmdə, Amerikada və digər ölkələrdə mənim kimi yaşayanları Azərbaycan barədə məlumatlandıran cəsarətli jurnalistlərə və ictimaiyyət nümayəndələrinə təşəkkürümü bildirirəm”.
P.Quliyev deyib ki, Azərbaycandakı durum onun üçün ancaq insan həyatının dəyəri və qiymətləndirilməsi bucağından acınacaqlı və məşəqqətli görsənir: “Mən Azərbaycana hər hansı cansız materiya kimi yanaşmaq istəmirəm. Azərbaycana həyat verən onun şəxsiyyətlərdən ibarət olan orqanizmi, yəni cəmiyyətidir. Əgər cəmiyyət xəstədirsə və onun sağlam fərdləri ailələrinin gələcəyi üçün ölkəni tərk edirsə, bunun nələrə gətirib çıxaracağını təsəvvür etmək çətin deyil. Qərb siyasətçi və ziyalıları Azərbaycan xalqının taleyi ilə bağlı müxtəlif mülahizələr irəli sürə bilərlər. Amma o adamlar bizim xalqımızın azad cəmiyyət şəraitində nələrə nail ola biləcəyini heç vaxt qabaqcadan təxmin edə bilməzlər. Azərbaycan xalqının övladlarının Vətəndən didərgin düşüb yad ölkələrdə yeni vətəndaş hüquqlarından bəhrələnərək şəxsiyyət kimi formalaşması və nailiyyətlər əldə etməsi maraqları toqquşduran və mürəkkəb izahatları geridə qoyur. Bəli, hər bir proses zaman tələb edir, amma insanların həyatında vaxt məhdudiyyəti olduğu üçün onların açıq cəmiyyətdə yaşamaqdan məhrum olması istedad və məharət təşəbbüskarlığının üzə çıxmasını da mümkünsüz edir”.
P.Quliyev ölkə əhalisinin iqtisadi durumunun agir oldugu bir vaxta qiymət artimının baş verməsi faktına da münasibətinmi açıqlayıb. Aazad bazar mühitində də qiymət artımı insanlar tərəfindən mənfi qəbul olunduğunu deyən P.Quliyev hesab edir ki, Azərbaycanda normal bazar mühitinin olmaması, iqtisadiyyatın korrupsiya üzərində qurulması əhaliyə əlavə çətinliklər yaradır: “ Ona görə də qiymətlərin süni surətdə bu cür artırılması xalqın onsuz da yaxşı olmayan iqtisadi durumunu bir qədər də ağırlaşdırır. Eyni zamnda, qeyri-qanuni yollarla varlananlar daha böyük vəsaitlərə çıxış imkanı əldə edib cəmiyyətin real vəziyyətindən uzaqlaşırlar. Bu isə dilənçi halına salınmış xalqın əvvəl-axır qəzəbini doğuracaq. Hakimiyyət tərəfindən nəzarət olunan ictimai xidmət sahələrində maliyyə şəffaflığının olmaması və məmurların vətəndaşlar qarşısında yox, daha çox talanan pulun yuxarılarla vaxtında bölüşdürülməsinə cavabdehlik daşıması insanların hakimiyyətə olan nifrətini daha da artırır”.
Ölkənin neft-qaz sənayesindən asılı olduğunu vurğulayan P.Quliyevin fikrincə təbii sərvətlərin istehsalı və satışından əldə olunan maliyyənin artıq əvvəlki səviyyədə olmaması, digər sahələrin az qala mövcudsuzluğu ilə yanaşı manatın da bahalaşması əvvəki illərdə yaşanmış neft axını eyforiyasının nəticəsidir: “Biz indi təsəvvür edə bilərik ki, neft və qaz sənayesindən asılı olub ziyalı potensialını itirən xalqın qiymətlərin artmasını dövlət siyasəti kimi qəbul etməsi nə dərəcədə sadəlövhlükdür. Rəqabətə hazır olmayan xalqın təbii sərvətlər tükənəndən sonra hansı durumda olacağı heç də çətin təsəvvür olunmur. Bu xüsusda beynəlxalq aləmdə də artıq həyəcan siqnalı çalınır”.
P.Quliyev mövcud vəziyyətin tələb etdiyi etiraz formalarından da danışıb. Onun qənaətincə vətəndaşların indiki rejimə qarşı etirazı hazırda dinc forma daşıyır və bu tipli aksiyaların keçirilməsi başqa xarakterli aksiyalardan daha praktik ola bilər: “Amma hakimiyyətin hələ də nəticə çıxarmaması göstərir ki, hətta dinc etiraz vasitələrində də yeniləşmə olmalıdır. Əgər islahatların yuxarıdan getməsi mümkün deyilsə, sadə insanların yerlərdə, hətta kiçik məişət səviyyəsində etirazını biruzə verməsi vacibdir. Sadə insanlar çox vaxt anlamırlar ki, hakimiyyətin dəyışməsi və bu məqsədə hesablanan siyasi mübarizə onların düçar olduğu ağır vəziyyətə çarə ola bilər. İndiki hakim rejimin əslində heç bir siyasi ideologiyası yoxdur. Düşünürəm ki, korrupsiya və rüşvətin dövlət idarəçiliyində əsas götürülməsinə qarşı mübarizə siyasi olmaya da bilər. Təsəvvür edin ki, hansısa məkanda bir dəstə quldur xeyli insanı girov götürüb və onların hüquqlarını pozaraq istismar edir. Bunun qarşlığında isə imsanlara zülm edədənlərə qarşı siyasi mübarizə elan olunur. Azərbaycanda da insanlara qarşı eyni qəddarlıq hakimiyyəti zəbt eləməklə “qanuniləşdirilib”. Tunisdəki Azadlıq inqilabına qığılcım verəm Məhəmməd Buazzizin özünün haqqının tapdanması və alçaldılmasına qarşı Azadlıq məşəlinə dönməsi oldu. Onun bu tarixi addımı heç də siyasi mübarizə üçün addım atmaq məqsədi daşımırdı. Azərbaycan xalqının da bu günkü istirabları əsasən məişət xarakterlidir. Biz kimisə özünü qurban verməsini istəməsək də, vətəndaş itaətsizliyinin sosial ədalətsizliklərə qarşı kəsərli şəkildə təşkil olunması mühümdür. Rüşvətlə özünə vəzifə almış məmurların gəlir mənbəyi xalqın onların təklif etdiyi xidmətlərdən həmrəylik göstərərək imtina etməsilə qapana bilər. Aşağıdan yuxarı gedən rüşvət damarı tutulandan sonra isə korrupsioner rejim dayaqlarını itirib uçacaq”.
Geri qayıt