Qonşu ölkədə proqnoz verildi: “cəbhələr toqquşacaq”

Avqustun 27-də Kamçatkada daha bir güclü zəlzələ olub. Bununla yanaşı, metereoloqlar bölgəyə qasırğanın da yaxınlaşdığı barədə xəbərdarlıq ediblər. Belə ki, avqustun 28-nə keçən gecə Saxalin vilayətində güclü leysan və sürəti saniyədə 30 metrə çatan küləyin əsəcəyi, gecənin ikinci yarısında isə sürəti saniyədə 33-35 metr olan qasırğanın Kuril adasına çatacağı gözlənilir. Bildirilir ki, belə güclü küləklər çox nadir hallarda müşahidə edilir və dağıntılara səbəb olur.

Qeyd edək ki, iyulun 30-da da Kamçatka sahillərində 8,8 bal gücündə güclü zəlzələ baş verib və bu, 1952-ci ildən bəri regionda ən güclü seysmik hadisə idi.

Belə təbiət hadisələri niyə təkrarlanır? Azərbaycanı da gözləyən xüsusi təhlükə varmı?

Globalinfo.az-a danışan biomüxtəliflik üzrə ekspert, ekoloq Arzu Mustafayev deyib ki, Yer kürəsinin 4,5 milyard illik tarixi ərzində həm endogen, həm də ekzogen proseslər müşahidə olunur:

“Zəlzələlər endogen proseslərə aiddir. Onlar Yer qabığında gedən termonüvə prosesləri, tavaların hərəkəti və qabığın yerdəyişməsi nəticəsində yaranır. Qasırğalar isə ekzogen proseslərdir, yəni atmosfer hadisələrindən qaynaqlanır. Hər ikisi müəyyən hallarda qarşılıqlı əlaqədə olsa da, elmi baxımdan onların birbaşa bağlılığı yoxdur. Qasırğalar, əsasən tropik bölgələrdə, dünya okeanı və sahil ərazilərində daha intensiv müşahidə olunur. Burada atmosfer təzyiqi fərqləri və cəbhələrin toqquşması nəticəsində güclü fırtınalar meydana gəlir. İqlim dəyişmələri fonunda bu qasırğaların intensivliyi, təsir gücü və yaranma arealları artır”.

Ekoloq bildirib ki, qeyd edilən region Azərbaycandan xeyli uzaqda yerləşir:

“Lakin dağ sistemlərinin bir-biri ilə əlaqəsi səbəbindən tektonik hərəkətlər bəzən dolayısı ilə Qafqaz regionunda da cüzi təkanlarla hiss oluna bilər. Buna baxmayaraq, zəlzələ ilə qasırğanın birbaşa əlaqəsi elmi kontekstdə təsdiq olunmur. Bəzi fərziyyələrə görə, Günəş sistemi daxilində göy cisimlərinin tektonikaya təsiri mümkündür. Günəş və Ay tutulmalarının zəlzələ riskini artırdığı barədə müşahidələr mövcuddur. Məsələn, 1997-ci ildə Türkiyədə Günəş tutulmasından sonra Mərmərə zəlzələsi baş verib. Lakin bu yanaşma elmi ictimaiyyət tərəfindən tam qəbul olunmayıb.

Qasırğalar dağıdıcı atmosfer hadisələri kimi əvvəlcədən müəyyən qədər proqnozlaşdırıla bilir. Bu səbəbdən çay vadilərində yaşayan əhalinin evakuasiyası, hava və dəniz nəqliyyatının təhlükəsizliyinin təmin olunması kimi tədbirlər görülür. Böyük dövlətlər fövqəladə hallar proqramları vasitəsilə belə risklərin nəticələrini minimuma endirməyə çalışır və insan sağlamlığını əsas prioritet kimi ön plana çəkirlər”.