“Nəinki bu il, heç gələn il də sülh sazişinin imzalanması gözlənilmir”
Bu gün, 10:24
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov ilin sonuna qədər Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanıb-imzalanmamasına münasibət bildirib. APA-nın xəbərinə görə, nazir jurnalistlərə açıqlamasında deyib ki, danışıqlar prosesinin iki komponenti var: “Biri fiziki görüşlərdir və bunun əhəmiyyəti var. Hazırda Azərbaycan nümayəndə heyətinin əsas fokusu COP-la bağlıdır. Bu səbəbdən dekabrdan öncə fiziki görüşlərin olması mümkün deyil. Dekabr, ya yanvar ayında olması sonrakı məsələdir. Hələlik bununla bağlı hər hansı konkret razılaşma yoxdur. Fiziki görüşlərdən başqa, sənəd üzərində iş davam edir və bu iş hazırda da dayanmayıb”.
“Azərbaycan və Ermənistan arasında nəqliyyat kommunikasiyalarının açılması yeni mövzu deyil”, - deyən nazir vurğulayıb ki, 2020-ci ildə imzalanmış Üçtərəfli Birgə Bəyanatda buna dair xüsusi bənd mövcuddur: “Orada Ermənistanın üzərinə götürdüyü öhdəliklər mövcuddur. Mövzu uzun müddət ərzində müzakirə predmetidir. Üç il yarımlıq müzakirələrdən sonra “razılıq əldə olunub” sözü hesab edirik ki, gecikmiş sözdür. Bu razılıq çoxdan əldə olunmalı idi. Hələ bununla bağlı rəsmi sənəd yoxdursa, Ermənistan bu istiqamətdə heç bir işə başlamayıbsa, deməli hələ də açıq məsələlər mövcuddur”.
“Azərbaycan ərazisində isə nəqliyyat kommunikasiya infrastrukturunun yaradılması ilə bağlı artıq uzun müddət ərzində işlər sürətlə gedir və həmin infrastruktur Ermənistanla sərhədə kimi yaxın zamanda çatdırılacaq”, - C.bayramov qeyd edib.
Xatırladaq ki, Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan bu günlərdə regional kommunikasiyaların açılması ilə bağlı qərarın ola biləcəyini də qeyd edib. O bildirib ki, Ermənistan və Azərbaycan regional kommunikasiyaların açılması üzrə qarşılıqlı məqbul həll yoluna yaxındır.
Mövzu ilə bağlı AYNA-nın suallarını cavablandıran Böyük Azərbaycan Partiyasının sədri, deputat Elşad Musayev deyib ki, nəinki bu il, heç gələn il də sülh sazişinin imzalanması gözlənilmir:
- Ötən il bu vaxt da belə mənzərə yaranmışdı, proqnozlar verilirdi ki, 2024-cü ildə sülh sazişi imzalanacaq. Həmin vaxt da Ermənistan rəhbərliyi sülh sazişi imzalamağa hazır olduğunu israrla bəyan edirdi. Amma mən demişdim ki, xeyr, 2024-cü ildə sülh sazişi imzalanmayacaq. Bilirsiniz, məsələ burasındadır ki, Ermənistan rəhbərliyinin qarşısında duran əsas vəzifə, əsas məqsəd sülh sazişinin tezliklə imzalanması deyil, zaman qazanmaqdır. Ötən il Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan, digər erməni rəsmiləri bəyan edirdilər ki, sülh sazişi imzalana bilər, guya 15 günə layihəni imzalamaq olar və s. Həmin müddətdən bir il keçib, yenə də həmin bəyanatları eşidirik. Rəsmi İrəvandan verilən bəyanatlar mənasızdır, vaxt qazanmağa hesablanıb. Dünyaya bəyan etmək istəyirlər ki, guya Ermənistan sülhü istəyir, sülhdən boyun qaçıran Azərbaycandır. Bu müddətdə də Ermənistan silahlanmaqla məşğuldur, 44 günlük müharibədə darmadağın olan ordusunu dirçəltmək niyyətindədir. Eyni zamanda, xarici havadarlar, tərəfdaşlar, dəstək qazanmaq siyasətini aparırlar. Ermənistan sülhə hazırdırsa, o zaman buyursun, Azərbaycanın şərtlərini yerinə yetirsin. Açıq şəkildə Azərbaycanla birlikdə ATƏT-ə Minsk Qrupunun ləğvi ilə bağlı müraciət etsin, Azərbaycana qarşı özündə ərazi iddialarını saxlayan Ermənistan Konstitusiyasını dəyişsinlər, ərazi iddiaları barədə bəndi ləğv etsinlər. Bunu etmədən “sülh sazişini imzalamağa hazırıq” bəyanatları Ermənistanın səmimi olmadığını göstərir.
- Amma dekabrdan sülh sazişi ilə bağlı danışıqların intensivləşəcəyi haqqında məlumatlar var...
- Sülhlə bağlı danışıqların, görüşlərin, müzakirələrin çox şahidi olmuşuq. 2020-ci ilədək, İkinci Qarabağ müharibəsinədək liderlər arasında da, nazirlər arasında da mütəmadi görüşlər, danışıqlar aparıldı. Hansısa nəticə oldumu? Heç bir nəticə olmadı, torpaqlarımız işğalda saxlanıldı. Bir neçə prinsiplər ortaya atıldı, sənədlər hazırlandı. Amma Ermənistan bir qarış da torpaq qaytarmadı. Nəticədə, Azərbaycan Ali Baş Komandanı doğru qərar verdi, Azərbaycan Ordusunun rəşadəti, qəhrəmanlığı nəticəsində ərazilərimiz işğaldan azad edildi. Bundan sonra da danışıqlar başladı, Üçtərəfli Birgə Bəyanat imzalandı, amma onun bəndlərini Ermənistan yerinə yetirmədi, vaxt qazanmağa çalışdı. Azərbaycan məcbur oldu Qarabağda antiterror əməliyyatı keçirərək suverenliyini bütün ərazilərində bərpa etdi. İndi isə Zəngəzur dəhlizinin açılması, Qazaxın 4, Naxçıvanın Kərki kəndinin qaytarılması məsələsi qalıb. Demək istədiyim odur ki, danışıqlar aparılsa da, Ermənistan yayınma siyasəti, vaxt qazanma siyasəti aparır.
- Demək istəyirsiniz ki, Ermənistanı sülh masasına əyləşdirmək üçün Azərbaycan təzyiqləri artırmalıdır?
- Bilirsiniz, bir misal var: “İlan ulduz görməsə, ölməz”. Ermənistan tərəfindən mülayim bəyanatlar nə vaxt verilir? İrəvandakılar Azərbaycanın güc yoluna əl atacağına inananda. Qazaxın kəndlərini də qaytarmırdılar, anladılar ki, Azərbaycanın kəndləri hərbi yolla qaytarmaqdan başqa yolu qalmayıb, o zaman dərhal qərar verdilər. Mən demirəm ki, diplomatik danışıqlar aparılmamalıdır. Bu da olmalıdır. Amma hesab edirəm ki, Ermənistana şərtlərimizi qəbul etməsi üçün konkret vaxt qoyulmalıdır.
- Paşinyan kommunikasiyaların açılması ilə bağlı qərarın ola biləcəyini söylədi...
- Mən Ermənistan rəhbərliyinin bu barədə bəyanatlarını də qeyri-səmimi sayıram. Ceyhun Bayramov qərarla bağlı məsələni izah etdi və bildirdi ki, kommunikasiyaların açılması qərarı hələ 4 il bundan əvvəl verilib. Faktiki olaraq, Üçtərəfli Birgə Bəyanatda Zəngəzur dəhlizinin reallaşması ilə bağlı bənd var. Ermənistan bu müddətdə Zəngəzur dəhlizinin açılması barədə öhdəliyini yerinə yetiribmi? Əlbəttə, yox. Müxtəlif bəhanələr gətirir, dəhlizin Ermənistan suverenliyini pozduğunu, ona nəzarətin ermənilər tərəfindən həyata keçirilməli olduğunu bildirir və s. Necə deyərlər, söz oyununa və vaxt qazanmaq siyasətinə davam edir. Düşünürəm ki, təzyiq siyasətindən istifadə etməliyik. Məqsədlərimizə tam şəkildə bu formada nail olmalıyıq. Təcrübə bunu deyir ki, Ermənistan normal təkliflərə normal cavab verməyə hazır olmayan dövlətdir.
Geri qayıt